Fantauma

Un fantauma (var. hantauma) (dau grèc φάντασμα 'aparicion'), dins la mitologia populara de fòrça culturas, es un esperit o una arma que se manifèsta entre lei vius d'una maniera perceptibla (per exemple, en prenent una aparença visibla, en produsent de sons o d'odors o en desplaçant d'objèctes). La cresença en fantaumas es ja documentada dins lei primiers tèxts escrichs sumerians e egipcians. Leis estudis recents indican que fòrça personas creson en lei fantaumas e en la vida après la mòrt. En Occident, lei fantaumas son sovent d'armas en pena que pòdon pas trobar de repaus après sa mòrt e demòran entre lo mond dei vius e dei mòrts. La causa d'aquela impossibilitat respònd a un prètzfach que lo defunt a laissat en suspens o inacabat: antau, se pòt tractar d'una victima que reclama de revenja o d'un criminau. Segon divèrsei confessions crestianas, lei fantaumas demòran dins lo limb, un luòc entre lo cèu e l'infèrn, onte van leis armas dei mainatges sens batejar. Dins lei civilizacions orientalas (coma la chinesa) fòrça gent crei en la reïncarnacion. Dins la majoritat dei culturas, leis aparicions de fantaumas son causa de paur. Quauquei teoricians de l'Èra Novèla racionalizan la cresença tradicionala en afirmant que lei fantaumas son de cumuls d'energia negativa.