blok

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  blok    (hulp, bestand)
• IPA: / blɔk / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• blok

Woordherkomst en -opbouw

• [A] erfwoord via Middelnederlands bloc van Oudnederlands blok, als persoonsnaam aangetroffen vanaf 1176-1200
• [B] van Engels block "blokkeren"

[A] o	enkelvoud	meervoud
naamwoord	blok	blokken
verkleinwoord	blokje	blokjes

Zelfstandig naamwoord

[A] het blok o

1. vaak hoekig massief stuk materiaal

   • Het blok viel vanaf een redelijke hoogte op zijn teen. 

2. (techniek), (scheepvaart) draaischijf waaromheen een touw kan worden gevoerd om een goede trekrichting te verkrijgen of om de benodigde trekkracht op het touw te verminderen

   • Een takel kan uit één of meerdere blokken zijn samengesteld. 

3. (muziekinstrument) onderdeel dat de buis van een eindgeblazen fluit afsluit en een luchtkanaal openlaat dat gericht is op het labium, de lip

   • Het verwijderen en het weer plaatsen van het blok is een karweitje voor de vakman. 

4. samenvoeging van een verzameling gelijksoortige elementen bijv. huizenblok

   • In Urk is vrijdagavond een blok van zes woningen deels verwoest, deels beschadigd door twee gasexplosies. 

5. (informatica) fysiek record dat ontstaat door samenvoeging van gelijksoortige logische records
6. (politiek) verbond van personen of organisaties met dezelfde belangen of opvattingen

   • “In het versplinterde veld van een volgende kabinetsformatie zouden PvdA en GroenLinks een krachtig blok kunnen vormen waar je voor een coalitie niet snel omheen kunt.” 

   ▸ Naar de kinderen toe wilden zij als één blok opereren.

7. aaneengesloten periode die besteed wordt aan één zaak

   • Wel snapte ik deze keer beter wat ze van me wilden. Ik leek meer gewend aan de vraagstelling. Ik heb vorig blok ook een vak gevolgd over tekstanalyse, misschien kan ik daarom nu beter hoofdzaken van bijzaken scheiden. Ik sloeg de belangrijke dingen deze keer gelijk op in m’n hoofd. 

8. (spoorwegen) elk van de baanvakken waarin een spoorweg door seinen verdeeld is en waarbinnen slechts één trein tegelijk aanwezig mag zijn

• 
  1. Een geel blok als speelgoed.
• 
  2. Een blok met vier schijven en een blok met één schijf.
• 
  3. Het blok (A) van een blokfluit.
• 
  4. Maquette van een blok met flats in Amsterdam.

Synoniemen

• [1] balk
• [2] katrol

Verwante begrippen

• dobbelsteen, houtblok, klontje, kubus
• [1] brok, houtzagerij, klomp
• [2] hijskraan, lift, takel

Uitdrukkingen en gezegden

• [1] blok aan het been
  wat een grote hinder voor iemand is
• [2] met de kloten voor het blok
  in een toestand waarin voortgang onmogelijk is
• [1] vallen als een blok voor
  hevig verliefd worden op
• [1] voor het blok zetten
  dwingen tot een keuze

Hyponiemen

   

Oostblok Sovjetblok aambeeldsblok aanbeeldsblok aanmaakblok actieblok anijsblok appartementenblok appartementsblok asblok bamiblok basaltblok beenblok betonblok boekblok bouillonblok bouwblok bovenblok cellenblok cilinderblok cursusblok dokblok duoblok eindmaatblok fietsblok flatblok flitsblok frequentieblok gareelblok gasblok geiblok geitouwblok geleiblok gijnblok glasblok gordingblok granietblok groenteblok haakblok hakblok handelsblok hangerblok hartblok heiblok hijsblok holleblok holsblok houtblok huizenblok ijsblok jeugdblok jijnblok jufferblok jusblok kantoorblok kapblok karvielblok kerstavondblok kerstblok keukenblok kimblok kinderblok kinnebaksblok kippenblok kladblok klankblok koelblok kogelblok kollerblok krasblok kussenblok laadblok ladeblok landenblok legioblok legoblok leiblok lesblok maatblok machtsblok memoblok messenblok middenblok mineralenblok motorblok naslagblok notablok notitieblok offerblok oorlietblok oppositieblok orliëtblok plummerblok prikblok programmablok reclameblok regeringsblok remblok richtblok rij blok rolblok rollenblok rotsblok schandblok scheepsblok schetsblok schrijfblok schrijversblok slachtblok slagersblok smeedblok snijblok spekblok spoorblok sportblok staartblok stampblok stapelblok startblok steenblok stekkerblok stemblok stemmenblok stootblok straatblok struikelblok takelblok tekenblok tekstblok theeblok tiendblok tijdblok tijdsblok toetsenblok toiletblok vaatwasblok valblok verdedigingsblok verstekblok vloeiblok voorslagblok vrijhandelsblok wasblok waterblok wielblok wisselblok woningblok woonblok zwerfblok

Afgeleide begrippen

   

Blokzijl blokband blokbeest blokbeugel blokbeveiliging blokboek blokboeking blokbreker blokcursus blokdag blokdenken blokdiagram blokdruk blokfluit blokgolf blokhaak blokhak blokhoofd blokhuis blokhut blokhypotheek blokkanaal blokkendoos blokkenfabriek blokkensysteem blokkentoren blokketen blokland blokletter blokletterig blokmaker blokmodel blokmotor bloknoot blokpartij blokperiode blokpolis blokpost blokrem blokrijden blokschaaf blokschema blokschip blokschrift bloksgewijs blokspanner bloksteen blokstelsel blokstrooien bloktijd bloktransactie bloktrein blokuur blokvaren blokvercijfering blokverdichting blokverkaveling blokverwarming blokverzoek blokvorm blokvormig blokvorming blokwachter blokwerk blokzwemmen groene blokspanner kleine blokspanner lichte blokspanner verblokken vroege blokspanner

Vertalingen

    1. een vaak hoekig massief stuk materiaal   

Duits: Block (de) m Engels: block (en)

Frans: bloc (fr) m Oudnoords: húnn m

    2. een katrol   

Duits: Rolle (de) v Engels: pulley (en)

Frans: poullie (fr) v

    3. een onderdeel van een fluit   

Duits: Block (de) m Engels: fipple (en)

[A] m	enkelvoud	meervoud
naamwoord	blok	-
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

[A] de blok m

1. geen meervoud (onderwijs) intensieve studie
2. geen meervoud (onderwijs) periode van intensieve studie

Werkwoord

vervoeging van
blokken

[A] blok

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van blokken
   

   • Ik blok. 

2. gebiedende wijs van blokken
   

   • Blok! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van blokken
   

   • Blok je? 

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	blok	bloks
verkleinwoord	blokje	blokjes

Zelfstandig naamwoord

[B] het blok o

1. (sport) volleybal: verhinderen dat de tegenstander de bal hard over het net slaat door op dat punt met gestrekte armen en handen op te springen

   • Alleen voorspelers mogen een blok voltooien, maar op het moment van het balcontact moet een gedeelte van het lichaam hoger zijn dan de bovenkant van het net. 

2. (wikitaal) aanpassing van de registratie van iemand die zich bij het bewerken van een wiki ongewenst gedraagt zodat deze geen nieuwe bewerkingen meer kan doen

   • Indien de meerderheid van de stemmen is uitgebracht voor handhaving van een blok, dan wordt het kortste blok opgelegd waarvoor het totaal van de stemmen voor dat blok, voor een korter blok of voor geheel opheffen van het blok, minimaal de helft van het totaal aantal uitgebrachte stemmen bedraagt. 

• 
  1. Speelsters 10 en 13 vormen een blok.

Synoniemen

• [2] bewerkingsblokkade

Afgeleide begrippen

• [1] tweemansblok
• [2] blokpeiling, blokverzoek

Werkwoord

vervoeging van
blokken

[B] blok

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van blokken
   

   • Ik blok. 

2. gebiedende wijs van blokken
   

   • Blok! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van blokken
   

   • Blok je? 

Gangbaarheid

• Het woord blok staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "blok" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	blok	blokke

Woordafbreking

• blok

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Nederlands

Zelfstandig naamwoord

blok

1. (scheikunde) blok; een serie van aangrenzende groepen

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Fries

Zelfstandig naamwoord

blok

1. blok; een vaak hoekig massief stuk materiaal
2. blok; samenvoeging van een verzameling gelijksoortige elementen bijv. huizenblok
3. (sport) blok; in volleybal het verhinderen dat de tegenstander de bal hard over het net slaat door op dat punt met gestrekte armen en handen op te springen

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Limburgs

Zelfstandig naamwoord

blok

1. notitieblok; een aantekenboekje met afscheurbare blaadjes
2. blok; een vaak hoekig massief stuk materiaal, in het Mofers meestal met betrekking tot hout
3. (politiek) blok; verzameling gelijksoortig denkende partijen bijv. handelsblok, machtsblok
4. blok; aaneengesloten periode die besteed wordt aan één zaak

Nedersaksisch

Zelfstandig naamwoord

blok

1. (sport) blok; in volleybal het verhinderen dat de tegenstander de bal hard over het net slaat door op dat punt met gestrekte armen en handen op te springen

Pools

Uitspraak

• IPA: /blɔk/

Woordafbreking

• blok

Zelfstandig naamwoord

blok monbezield

1. blok; een stuk materiaal
2. (politiek) blok; verzameling gelijksoortig denkende partijen bijv. handelsblok, machtsblok
3. (sport) blok; in volleybal het verhinderen dat de tegenstander de bal hard over het net slaat door op dat punt met gestrekte armen en handen op te springen
4. (scheikunde) blok; een serie van aangrenzende groepen

Afgeleide begrippen

• bloczek m
• blokować
• blokowy

Verwante begrippen

• blokada

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Slowaaks

Woordafbreking

• blok

Zelfstandig naamwoord

blok m

1. (sport) startblok; hulpmiddel dat door bepaalde sporters gebruikt wordt om een snelle start te maken
2. blok; samenvoeging van een verzameling gelijksoortige elementen bijv. huizenblok
3. (scheikunde) blok; een serie van aangrenzende groepen

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Tsjechisch

Uitspraak

• IPA: /blɔk/
• Geluid:  blok    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• blok

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Duitse Block, het Engelse block en het Franse bloc

Zelfstandig naamwoord

blok monbezield

1. notitieblok; een aantekenboekje met afscheurbare blaadjes

   «Vytáhněte si bloky a dělejte si poznámky.»

   Pakken jullie je notitieblokken erbij en maken jullie aantekeningen.

2. blok; een stuk materiaal

   «Na stavbu bylo použito sto betonových bloků.»

   Op de bouwplaats zijn honderd betonblokken gebruikt.

3. (politiek) blok; verzameling gelijksoortig denkende partijen bijv. handelsblok, machtsblok

   «Blok levicových stran v parlamentu zabránil všem pokusům o důchodovou reformu.»

   Het blok van linkse partijen in het parlement verhinderde alle pogingen om het pensioen te hervormen.

4. blokkering, blokkade; obstructie, belemmering, verstopping

   «Na matematiku mám nějaký blok, nedokážu se na to ani soustředit.»

   Bij wiskunde heb ik één of andere obstructie, ik kam me er zelfs niet op concentreren.

5. (scheikunde) blok; een serie van aangrenzende groepen

   «Prvky bloku d se nazývají přechodné kovy.»

   De elementen in het d-blok worden overgangsmetalen genoemd.

6. (informatica) blok; een verzameling statements en declaraties

   «V jazyce Pascal se blok ohraničuje klíčovými slovy begin a end.»

   In de progammeertaal Pascal wordt een blok begrensd met de sleutelwoorden begin en end.

7. (meestal in meervoud) (sport) startblok; hulpmiddel dat door bepaalde sporters gebruikt wordt om een snelle start te maken

   «Běžci zaklekli do bloků a čekají na startovní výstřel.»

   De hardlopers knielen in de startblokken en wachten op het startschot.

8. (sport) blok; in volleybal het verhinderen dat de tegenstander de bal hard over het net slaat door op dat punt met gestrekte armen en handen op te springen
9. blok; samenvoeging van een verzameling gelijksoortige elementen bijv. huizenblok

Verbuiging

	enkelvoud	meervoud
nominatief	blok	bloky
genitief	bloku	bloků
datief	bloku	blokům
accusatief	blok	bloky
vocatief	bloku	bloky
locatief	bloku	blocích
instrumentalis	blokem	bloky

Gelijkklinkende woorden

• blog monbezield

Synoniemen

1. zápisník monbezield, notes monbezield
2. kus monbezield
3. skupina v
4. zaseknutí o, zneprůchodnění o, znefunkčnění o
5. –
6. –
7. bloky monbezieldonbezield
8. –
9. –

Afgeleide begrippen

dvojblok monbezield bloček monbezield blokáč mbezield blokař mbezield

blokovat imperfectief / perfectief blokový bloky monbezieldmv monoblok monbezield

šestiblok monbezield vnitroblok monbezield trojblok monbezield

Typische woordcombinaties

• blok domů monbezield – huizenblok

Verwante begrippen

blokace v blokáda v blokovací blokování o blokovna v

blokovní bloková v protiblokáda v silentblok monbezield zablokovat perfectief

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

• Internetová jazyková příručka - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
• Slovník spisovného jazyka českého - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
• Příruční slovník jazyka českého - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
• Česko-německý slovník Fr. Št. Kotta - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch / Duits)

Twents

Zelfstandig naamwoord

blok

1. (sport) blok; in volleybal het verhinderen dat de tegenstander de bal hard over het net slaat door op dat punt met gestrekte armen en handen op te springen

West-Vlaams

Zelfstandig naamwoord

blok

1. (scheikunde) blok; een serie van aangrenzende groepen

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Wymysoojs

Uitspraak

• Geluid:  blok    (hulp, bestand)

Zelfstandig naamwoord

blok m

1. (politiek) blok; verzameling gelijksoortig denkende partijen bijv. handelsblok, machtsblok
2. (sport) blok; in volleybal het verhinderen dat de tegenstander de bal hard over het net slaat door op dat punt met gestrekte armen en handen op te springen