Achlum
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie | Friesland | ||
| Gemeente | Waadhoeke | ||
| Coördinaten | 53° 9′ NB, 5° 29′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 7,62[1] km² | ||
| - land | 7,56[1] km² | ||
| - water | 0,06[1] km² | ||
| Inwoners (2023-01-01) |
590[1] (77 inw./km²) | ||
| Woningvoorraad | 279 woningen[1] | ||
| Overig | |||
| Postcode | 8806 | ||
| Netnummer | 0517 | ||
| Woonplaatscode | 1364 | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| Locatie in de voormalige gemeente Franekeradeel | |||
| Foto's | |||
| |||
| De Achlumervaart en Achlum | |||
| |||
| De Gertrudiskerk (2014) | |||
| |||
Achlum is een terpdorp in de gemeente Waadhoeke, in de Nederlandse provincie Friesland. Achlum ligt ten zuidoosten van Harlingen en ten zuidwesten van Franeker aan de Slachtedijk en de Achlumervaart. In 2023 telde het dorp 590 inwoners.[1] De buurtschap Sopsum ligt in hetzelfde postcodegebied als Achlum.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Achlum is in de Middeleeuwen ontstaan op een terp, die later deels werd afgegraven voor uitbreidingen. Vanaf de 14e eeuw werd de plaats vermeld als Echtlum, Achlim en Achtlum. Het is onduidelijk waarnaar de plaatsnaam precies verwijst, mogelijk duidt het op de woonplaats van ene Achtele.
Voor de gemeentelijke herindelingen in 1984 lag het dorp in de gemeente Franekeradeel en daarna tot 2018 in de gelijknamige fusiegemeente Franekeradeel.
Achlum had tot 2007 een dorpswinkeltje, de Spar.
Bezienswaardigheden en monumenten
[bewerken | brontekst bewerken]Een deel van Achlum is een beschermd dorpsgezicht, een van de beschermde stads- en dorpsgezichten in Friesland. Verder zijn er in het dorp enkele tientallen rijksmonumenten.
Ten noorden van Achlum staat de Stinspoort van het slot Groot Deersum. De poort is in 1658 gebouwd van gele baksteen en is voorzien van twee trapgevels. De Gertrudiskerk werd gebouwd in de 12e eeuw. De toren is in de 15e eeuw gebouwd en heeft in 1789 een houten bekroning gekregen. De huidige entree dateert uit 1860 en is in 2011 vervangen. Naast de kerk staat een monumentale 18e-eeuwse kop-hals-rompboerderij
Buiten de dorpskern bevindt zich de in 2007 geheel gerestaureerde Achlumer Molen, in bezit van Stichting De Fryske Mole.
Bevolkingsontwikkeling
[bewerken | brontekst bewerken]| 1999 | 2002 | 2003 | 2004 | 2008 | 2009 | 2014 | 2018 | 2019 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 652 | 674 | 664 | 666 | 652 | 635 | 629 | 611 | 595 | 595 |
Conventie van Achlum
[bewerken | brontekst bewerken]_Fr_NL.jpg)
Om te vieren dat de verre voorloper van de verzekeringsmaatschappij Achmea tweehonderd jaar geleden door Ulbe Piers Draisma in Achlum werd opgericht, organiseerde het bedrijf op 28 mei 2011 de Conventie van Achlum over 'de toekomst van Nederland'. Op deze manifestatie, die 2500 gasten trok, traden een groot aantal artiesten, sportlieden en politici op, waaronder Femke Halsema, de Limburgse band Rowwen Hèze, Hans Wiegel, Bas Heijne, Foppe de Haan, Riemer van der Velde en Bill Clinton, oud-president van de Verenigde Staten.[2] De bewoners van het dorp werden bij de festiviteiten betrokken.
Bill Clinton hield een verhaal waarin onder meer Neanderthalers, de Hubble-telescoop, het vergrijsde Japan en het afbrokkelende Griekenland voorbijkwamen. Hij riep de toehoorders op om een uniek Nederlands antwoord te vinden voor moderne solidariteit.[3] Achmea betaalde Clinton hiervoor een bedrag van 600 duizend dollar (ongeveer 440 duizend euro), wat de op drie na hoogste vergoeding was die hij van 2001 tot en met 2013 ontving voor zijn speeches die hij op uitnodiging hield.[4]
Sport
[bewerken | brontekst bewerken]
Het dorp heeft een sportpark, waarop de voetbalvereniging Stormvogels '64 een veld heeft. Achter de kerk ligt het kaatsveld. Daarnaast heeft de plaats ook een natuurijsbaan.
Onderwijs
[bewerken | brontekst bewerken]Het dorp heeft onderwijs gekend, al in de 16e eeuw is er sprake van een school. In 1966 werd de basisschool Rehoboth geopend. Deze school fuseerde in 2011 met de school van Hitzum om te kunnen overleven. De school in Hitzum werd gesloten. In 2016 vond er wederom een fusie plaats tussen Rehoboth en Bongerd, welke verder gingen als It iepen finster.
Bekende (ex-)inwoners
[bewerken | brontekst bewerken]- Hans van der Togt (1947), presentator[5]
Geboren in Achlum
[bewerken | brontekst bewerken]- Willem Hellema (1831-1906), burgemeester.
- Arjen Draisma de Vries (1843-1936), fabrikant en politicus
- Tjalling van den Bosch (1955), sporter en dammer
Overleden in Achlum
[bewerken | brontekst bewerken]- Jitze Pieter van Dijk, 1922-1945 verzetsstrijder
- G. van Berkel & K. Samplonius (2018), Nederlandse plaatsnamen verklaard
- Website voor en door het dorp
- Geschiedenis van Achlum
- Conventie van Achlum
Referenties
- ↑ a b c d e f Tabel: Bevolking; maandcijfers per gemeente en overige regionale indelingen, 1 januari 2023, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen
- ↑ Bill Clinton spreker op Conventie van Achlum, website Conventie van Achlum
- ↑ Bill Clinton kreeg 440 duizend euro voor speech bij Achmea, De Volkskrant, Charlotte Huisman, 30 juni 2014 06:49. Geraadpleegd 13 februari 2020. Gearchiveerd op 13 februari 2020.
- ↑ The Clintons: From ‘dead broke’ to multimillionaires, Washington Post, Kennedy Elliott, Alexander Becker, Philip Rucker, Tom Hamburger en Peter Wallsten, 27 juni 2014. Geraadpleegd 13 februari 2020. Gearchiveerd op 4 augustus 2019.
- ↑ Leeuwarder Courant, Tom Kellerhuis, 8 februari 2014: Tevreden in Achlum
· 
· 
