René Descartes
 | |||
| Asmana ḍâlem bhâsa asli | (fr) René Descartes  | ||
|---|---|---|---|
| Carèta oḍi' | |||
| Èlahèraghi | 31 Maret 1596 Descartes (id)  | ||
| Sèdhâ | 11 Fèbruwari 1650 (53 taon) Stockholm (id) | ||
| Penyebab kematian (id) | Radang paru-paru (id) | ||
| Tempat pemakaman (id) | Biara Saint-Germain-des-Prés (id) (1819–) Abbey of St Genevieve (en) (1667–1819)Adolf Fredrik Church (en) (1650–1666) | ||
| |||
| Data pribadi (id) | |||
| Aghâma | Gereja Katolik Roma (id) | ||
| Pendidikan | collège Henri-IV de La Flèche (en) Universitas Utrecht (id) Universitas Leiden (id) Prytanée National Militaire (en) | ||
| Kegiatan (id) | |||
| Tesis akademis (id) | Descartes' 1616 Law Thesis (en) (1616 ) | ||
| Penasihat doktoral (id) | Isaac Beeckman (id) bi' Jacobus Golius (en) | ||
| Spesialisasi (id) | Filsafat (id) , metafisika (id) , epistemologi (id) , Matematika, mekanika (id) , Kartesianisme (id) , Rasionalisme (id) , fisika, Optika (id) , teori musik (id) bi' bunyi (id) | ||
| Pekerjaan (id) | Filsuf (id) , matematikawan (id) , musicologist (en) , fisikawan (id) , astronom (id) , music theorist (en) , correspondent (en) , mechanical automaton engineer (en) , personel militer (id) bi' penulis (id) | ||
| Aliran (id) | Rasionalisme (id) | ||
| Murid (id) | Gilles-François Boulduc (mul) bi' René Fédé (en) | ||
| Dipengaruhi oleh (id) | Plato (id) , Aristoteles, Anselmus (id) , Thomas Aquinas (id) , William Ockham (id) , Francisco Suárez (en) bi' Marin Mersenne (mul) | ||
| Karya kreatif (id) | |||
Karya terkenal (id)
| |||
| Keluarga (id) | |||
| Kekasih (id) | Helena Jans van der Strom (en) | ||
| Anak (id) | Daniel Fernández Muiño (en) | ||
| Orang tua (id) | Joachim Descartes (id) , Camilo Davies Leimdorfer (en) | ||
| Saudara (id) | Pierre Descartes (en) | ||
| Kerabat (id) | Catherine Descartes (en) (keponakan perempuan (id) ) | ||
 | |||
 | |||
  | |||
René Descartes (/deɪˈkɑːrt/ or UK: /ˈdeɪkɑːrt/; bhâsa Prancis: [ʁəne dekaʁt] (
Pamireng); Latin: Renatus Cartesius; 31 Maret 1596 – 11 Februari 1650 :58), jhughân èkoncara mènangka Renatus Cartesius è ḍâlem literatur bhâsa Latin, panèka aron filsuf bân matematikawan Prancis. Karjâna sè palèng pentèng panèka Discours de la méthode (1637) bân Meditations de prima Philosophia (1641).
Rene Descartes segghut èsebbhut ramana filsafat modèrn. Rene Descartes bhâbbhâr è La Haye Touraine-France dâri kranḍât borjuis. Ramana Descartes panèka mostaka Parlemen Inggris bân andi' tana (borjuis) sè cè' bânnya'na. Bâkto ramana Descartes matè bân narèma paraèl ramana, Descartes ajhuwâl tana sè èparaèl'aghi, bân nginvestasi'aghi bhândhâna kalabân obâng ennem otabâ pèttong èbu franc sataon. Salerana asakola è Universitas Jesuit è La Fleche dâri taon 1604-1612, sè katonna ampon araghum ghâ-lèngghâ matematika modèrn sanaossa pamerdhiân panèka ghi' ḍâlem lonè hukum. È taon 1612, ajiya èntar ka Paris, anèng kaoḍi'ân sosial è ḍissa' èangghèp mongghutè, bân satemolèan ajiya ngalowat ka ḍâèra sè kapoca' è Prancis ka'angghuy nyanṭek Gèometri, ḍâèra sè kapocak panèka anyama Faubourg. Ca-kancana nemmoè Rene è kennengngan palowatanna sè èkatoghu, dâddhi ka'angghuy ngèrrem, ajiya kenḍil ka'angghuy lebbhu ka prajhurit Bâlândhâ (1617). Bâkto Bâlândhâ bâdâ è ḍâlem kabâdâ'an sè taremtem, ajiya katonan marem atapa (meditasi) tahpa bâdâ alar ḍâlem ḍu taon. Namong, èmolaèna perrang tello polo taon masorghung Rene aḍaftar dâddhi prajhurit Bavaria (1619). È Bavaria panèka è mangsa cellep taon 1619-1620, ajiya ollè pangalaman sè ètotta' ḍâlem buku Discours de la Methode (Russel, 2007:733). Descartes, kadhâr èsebbhut "panemmo Filsafat Modèrn" bân "Rama Matematika Modèrn," panèka sala sèttong pangaghâli sè palèng pentèng bân amasèsa'an è ḍâlem sojhârâ bârâ' modèrn. ajiya ngangsar'aghi inspirasi ḍâ'ka si-generasi filsuf kontemporer kèya salastarèna, sè aghâbây rèng-orèng ghâpanèka aghâbây napa sè èkaonang sèmangkèn rasionalisme kontiental, posisi filosofikal è Èropa abad ke-17 bân ke-18.
Pangaghâliân rene aghâbây revolusi filosofis è Èropa polana pasarmoan pangaghâliân sè ngangghèp tadâ' ponapa sè pastè, Anangèng kasacca'an jhâ' pasèra bisa aghâliân. Jhughân abuktèaghi keterbatasan manossa ḍâlem mekker bân ngangghânè sèttong hal sè èlowar pamèkkèran manossa. kalabân cara ghâpanèka, ajiya mabidhâ'aghi pandheliân "pèkkèran" bân "raghâ." è pokassa, bulâ-dhika ngangghânè bâdâna abâ' polana bâdâna alam fikir.
è bhâsa Latin afrasa: cogito ergo sum anandhinèng è bhâsa Perancis aokara: Je pense donc je suis. kaduwâ'na apèyarsa:
"Bâ'na nyangka parmèla bâ'na bâdâ". (Ing: I think, therefore I am) otabâ, (Ing: I think, therefore I exist). Maskè èkaonang polana jâ-karjiâ filsafat-ta, ajiya jhughân èkonang mènangka pamorbhâ sistem ko'ordinat kartesius, sè apangaro dâ' nyekkarra kalkulus modèrn.