Pagina prinçipâ

Benvegnûo in sciâ Wikipedia Lìgure, l'enciclopedîa lìbera scrîta con l'agiùtto de tùtti!

Ancheu, a-i 13 de novénbre do 2024, a Wikipedia in ligure a gh'à 11 316 articoli.

Nêuve pàgine Ùrtimi cangiamenti Pòrtego da comunitæ Community portal
O Wikipediàn Wikivivagna Statìstiche Pàgina abrétio Sféuggia e pàgine

Antîga càrta giögràfica da Ligùria do Steva Bonsignori, 1578

Danne, se ti peu, 'na man. Metti e teu conoscénse a-o serviçio de tùtti, ponn-i a teu pasción a-o serviçio da coltûa e de tradiçioìn lìguri!

Se no ti sæ donde comensâ, vanni a 'miâ e vôxe de bâze, e pàgine domandæ ò che donque i abòssi.
Se ti gh'é de bezéugno de 'n vocabolâio, chi gh'é:

TIG italiàn-zenéize / zenéize-italiàn
Diçionäio italian-zeneise
Grande diçionâio do zenéize
Vocabolâio genovés-español / español-genovés
Diçionâio monegàsco
Vôxe moderne do conputer in zenéize
Versción digitâle Diçionâi do Cazàssa e de l'Oliviêri (zeneize-italian)
Vocabolâio zeneize-italiàn de l'Universcitæ de Innsbruck (BETA)

Elénco conpléto di diçionâi

E raxoin da creaçión de 'na Wikipedia Lìgure son a conservaçión e a difuxón de parlæ lìguri, tramite a stezûa de 'n'enciclopedia quante ciù conpleta poscìbile. A grafîa do lìgure a l'é difiçile e gh'é diverse schêue de penscêo, e ciù e gente passan o tenpo a ratelâ, ciù a léngoa a vegne ascordâ. Mêgio scrîve in vinti mainêe despægie che vedde a léngoa moî; alôa scrîvi, no sôlo de Zêna e da Ligùria ma de tùtto, perchè a léngoa de niâtri a se peu deuviâ pe tùtte e cöse!

Mi pàrlo a mæ léngoa preferîa perché o l’é quéllo che mi són. Mostrémmo a-i nòstri fìggi a nòstra léngoa preferîa, perché voémmo che sàcian chi són.

(Christine Johnson, ançiànn-a do grùppo Tohono O’odham, peleróssa d’América, 2002 - Tèsto tradûto da-o Rîco Carlini)

Gramàtica · Goìdda fondamentâle · Domande Fæte de Sovente (FAQ) · Cómme registrâse · Pòrtego da comunitæ · Donaçion

Ìndice

	Scénse Matemàtiche e Naturâli Astronomîa - Biologîa - Chìmica - Fìxica - Matemàtica - Scénse da Tæra - Statìstica
	Coltûa e Àrte fìnn-e Architetûa - Cîne - Letiatûa - Mûxica - Pitûa - Poexîa - Scultûa - Tiâtro
	Scénse sociâli e filozofîa Antropologîa - Archiologîa - Conoscénsa e Inprendiménto - Dirìtto - Economîa - Filozofîa - Giögrafîa - Lengoìstega - Mitologîa - Polìtica - Psicolögîa - Religión - Sòciologîa - Stöia

	Àrte e Scénse aplichæ Agricoltûa - Architetûa - Comunicaçión - Informàtica - Mêxìnn-a - Tecnologîa - Traspòrti
	Socjêtæ e Demôa Cuxìnn-a - Internétte - Spòrt - Turìsmo - Zêughi
	Ìndichi Biografîe - Órdine arfabético pe tìtolo - Cronologîa - Cómme se fâ? - Cöse da fâ - Ligùria - Pàgine co-e variànte lìguri

Comme agiutâ a Wikipedia ligure

Sôlo 'n pâ de régole:

Questo o l'é o spaçio de tùtti, rispétilo! No deuviâlo pe fâ publicitæ, pe fâ polémica.
A Wikipedia a l'é neotrale, çerca de scrîve di fæti, no di penscêi!
Se ti pêu, metti i riferimenti de cöse che ti scrîvi
Se no ti sæ donde inandiâte, ti pêu amiâ e vôxe de bâze.
Se ti peu, segóndo a variante lengoìstica che ti adêuvi, méttighe un di questi templates in çimma a-o teu artìcolo:

Templates che ti pêu deuviâ:

ZE	Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ

{{Grafîa ofiçiâ}}

ZE	Sta pagina a l'é scrita in zeneise, segondo a grafia unitäia

{{Grafia unitäia}}

ZE	Sta pàgina a l'é scrîta in zenéize

{{Zeneize}}

ZE-P

Sta paggina chie a l'è scrita in zeneize, co' ina grafia tipo quella do Prian do 1745

{{ZeneizeP}}

SV	Questa pagina a l'è scrita in savuneize

{{Savuneize}}

SP	'Sta pàgina l'è scrita en spezin

{{Spezin}}

VE	'Sta pagina a l'è scrita in ventemigliusu

{{Ventemigliusu}}

NV	Sta pàgina l'è scrita in nuvaize

{{Nuvaize}}

VB	Sa pagina a l'è scricia in Ligûre dra Burnia

{{Ligûre dra Burnia}}

MC	Achësta pa̍gina e̍ scrita ün munegascu

{{Munegascu}}

TB	Quéšta pàgina a l'è šcrìa in tabarchin

{{Tabarchin}}

AJ	Issa paghjina ghjè scritta in aghjaccinu

{{Aghjaccinu}}

BF	Quésta paggina a l'é scria en bunifazzin

{{Bunifazzin}}

BR	'Šta pagina la é scrita ën brigasch

{{Brigašc}}

Urtime pagine

Assosto de l'Argentea - Ferovîa Zêna-Pîza - Ferrovia Milan-Zena - Traspòrto - Club arpin italian - Sacco da dormî - Assosto arpin - Traduçión (biologîa) - Sücca trumbetta - Numeri reæ - Innsbruck - Sàn Pòulo - I verbi inta parlò dei Buighetu - Nìccio do Brìcco do Broxìn - Vìa Cavour (Arbenga) - Neophron percnopterus - Gherardo del Colle - Calòpterix - Passo do Turchin - Imprendimento automatico - Sàn Pê - Sànpa do Diâo - Ciàssa de l'Uspeâ (Arbenga) - Capélla dâ Madōnna d' j'Ongio (Ulmèa)- Vìa Oddu (Arbenga) - Conbétto - Contaroina - Vìa Rumma (Arbenga) - Max Turigìn - Penn - Baigus - Tórtoa sarvæga - Mónte Béigoa - Pónte de Cornigén - Articiocca viu"etta spinuṡa d'Arbenga - Prîa do Dolmen - Poexia - Sucietê Filarmonica "Guido Moretti" 1518 - Famiggia - Cristina Rava - ‎Prîa de Issel - Madonétta de Cornigén - Turiximo - Prîa Scrîta - Prodûti agroalimentâri tradiçionâli da Ligùria - Madonna cu-u Banbin e i Santi Pêu, Erasmu e Antognu Abate i prutegge u Burghettu - Araldica - Basilica de San Miché Arcangelo (Mentàn) - Gêxa da Madònna da Nêve (Veserxe) - Tumata coeu de boeu d'Arbenga - A floa du saizu - Miägetta d'Arasce - Càrlo Andrîa Castagnêua - Cànpo (Scîo) - A Ciunèa - Andrîa Masêna - Munte Aü - Riseu (mozàico) - Cichê (Vallâ)

Da leze

ZE	Sta pagina a l'é scrita in zeneise, segondo a grafia unitäia

A cirolla (dita ascì ciammachinze) o l'é un zeugo de carte tradiçionâ da Liguria e do Basso Piemonte (scrito Cirulla inte grafìe de l'Otrazôvo).

A l'é unna variante da sgobba, da-a quæ a se distingue pe-a seu vivessa e o ritmo de partie, pe l'inversâ do pontezzo e l'influensa do fattô fortuña, ch'o l'ammerma a differensa de livello tra i zugoei esperti e i prinçipianti.

Regole

A cirolla a l'é zugâ con un masso da 40 carte, pe-o sòlito un masso zeneise. E carte van da l'asso a-o sette ciù o sbiro, a dònna e l'òmmo, inte quattro merse de coppe ♥, dinæ ♦, spoæ ♠ e scioî ♣. Se peu zugâ inta doî, inta trei ò inta quattro (into quæ caxo i zugoei assettæ de fronte zeugan in cobbia).

Pe-a primma man o massê o l'é çernuo à caxo, e pe quelle apreuvo o ròllo de massê o va into senso de ragge do releuio. O massê o remescia e carte e o ê fa coppâ da-o zugou a-a seu drita. Dapeu o dà træ carte coverte à ognidun di zugoei, e quattro descoverte in sciâ töa. Se inte quattro carte in sciâ töa gh'é doî asci, a man a vâ à monte. I zugoei, à comensâ da quello a-a manciña do massê e dapeu into senso conträio a-e ragge do releuio, zeugan unna carta pe vòtta co-o fin de acciappâ de carte tra quelle in sciâ töa. E carte acciappæ en misse coverte vexin a-o zugou ch'o ê à piggiæ. Quande tutti i zugoei an finio e træ carte in man, o massê ...

Lêzi a vôxe

O mòddo de dî

A chi u l'ha famme, u pan u pâ lażàgne

Vôxe in vedrìnn-a

I Evangêi e i Atti di Apòstoli, tradûto in zenéize da Enrico (Rîco) Carlini into 2019 e publicòu da ERGA into 2022, o l'é 'na prîa miliâre da leteratûa mondiâle.

Lêzi a vôxe

Lêzi chi i prìmmi tréi capìtoli de l'Evangêio segóndo Gioâne (in costruçion in sciâ Wiki Wivagna)

Mozilla Firefox (conosciûo senpliceménte cómme Firefox) o l'é un navegatô web lìbero e multipiatafórma, mantegnûo da Mozilla Foundation. O l'é nasciûo into 2002 co-o nómme "Phoenix" da-i ménbri da comunitæ Mozilla che voéivan un navegatô stand-alone ciù spedîo do ragrupamento Mozilla Application Suite.

Lêzi a vôxe

Ancheu o zenéize o l’é a prìmma léngoa regionâle ch’a l’é ‘na léngoa ofiçiâ de Firefox! Ti peu descaregâ a versción conplêta (pe Windows, Linux, Mac/OS) ò ti peu instalâ i language packs che servan a cangiâ a léngoa do teu navegatô in zenéize. Firefox o l'é in navegatô pe internet da Fondaçion Mozilla co-a sorgénte avèrta. Gh'é 'na versción in zenéize do programma che ti peu atrovâ a l'indirìsso: A vórpe de fêugo

Se ti gh'é di problêmi tecnichi, ti peu provâ ascì a anâ a-o link https://www.mozilla.org/en-US/firefox/all/ e çercâ a versción ciamâ Ligurian/lìgure.

Ř'imnu munegascu o inu munegascu; a segunda forma è achela çernüa da u palatu, (ün françese: Hymne monégasque: ün lìguřu: Inno monegasco), ciamàu tambèn A Marcia de Mùnegu (ün françese: La Marche de Monaco; ün ligüřu: A marcia de Mónego), Ària Naçiunale de Mùnegu (ün françese: Air national de Monaco; ün liguřu: Âia naçionale de Mónego) o Marcia Naçiunale d'i Lealisti (ün françese: Marche Nationale des Loyalistes; ün liguřu: Marcia Naçionale di Lealisti), ë ř'imnu naçiunale d'u Prinçipatu de Mùnegu.

Scritu ünt'u XIXeme sèculu da Teufilu Bellando Castru e pœi mudificàu da ciü artisti, ë de facto u sulu imnu naçiunale au mundu ünt'üna variante d'a lengua ligüřa.

Riternelu: Despoei tugiù sciü d'u nostru paise

Se ride au ventu, u meme pavayùn

Despoei tugiù a curù russa e gianca

E stà l'emblema, d'a nostra libertà

Grandi e i piciui, l'an sempre respetà