Ракета
От куйрук, зумурук (ракета) (нем. Rakete, итал. rocchetta – кичирейтилген, госса – ийик) – реактивдүү кыймылдаткычтын жумушчу бөлүгү пайда кылуучу реактивдүү күчтүн таасири менен кыймылга келүүчү учкучсуз учуучу аппарат. Ракета учуп жүргөндө траектория параметрин өзгөртүүчү башкаруусуз жана башкарылуучу; конструкциясы боюнча бир жана көп баскычтуу болуп айырмаланат.
Ар бир баскычы ракетанын учуусунун белгилүү бөлүгүндө учуу ылдамдыгын күчөтүп, андан кийин ажырап кетет. Ракетанын жаңы учкандагы массасы бир нече кгдан бир нече миң тоннага жетет. Ракета – айлана-чөйрөнүн абасын керектебей эле учууга жөндөмдүү болгондуктан, космоско уча алуучу бирден бир аппарат. Ракета үчүн кыймылдаткыч пайда кылган тартуу күчүнүн, соплодон (газ же суюктук өткөрүүчү атайын канал) чыккан реактивдүү агымдын ылдамдыгынын мааниси чоң. Ракетанын негизги энергиялык жана эксплуатациялык мүнөздөмөсү кыймылдаткычтын тибине жана күйүүчү отундун түрүнө жараша аныкталат. Азыркы бардык ракеталардын кыймылдаткычтары химиялык күйүүчү отун менен иштейт. Ракета аскер ишинде, илим изилдөө, космос аппараттарында колдонулат.
Колдонулган адабияттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- “Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы: 6-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2014. 816 бет, илл. ISBN 978 9967-14-117 -9