ბანქო
სათამაშო კარტი ან სათამაშო ბანქო — მუყაოს მართკუთხედი ფურცლები, რომელიც გამოიყენება კარტის თამაშში. კარტებს იყენებენ ასევე ფოკუსებში, პასიანსებსა და მკითხაობაში.
თანამედროვე თამაშებში გამოიყენება სტანდარტული (ფრანგული) დასტა, ან მისი შემცირებული ვარიანტი. ბევრ თამაშში გამოიყენება სპეციალური დასტები.
ისტორია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]პირველი სათამაშო ბანქოები გამოჩნდა აღმოსავლეთ აზიაში. კორეასა და ჩინეთში მოიხსენიება უკვე XII საუკუნედან. ინდოეთში კარტის ფორმა მრგვალი იყო, ჩინეთში კი მართკუთხედი და გრძელი.
როდის გამოჩნდა კარტი ევროპაში, უცნობია. სავარაუდოდ აბრეშუმის გზით ან არაბებისაგან.
არსებობს 1367 წლის ქ. ბერნის ქრონიკა, სადაც უკვე არის მოხსენიებული კარტი, მაგრამ, როგორც ეშმაკის ლოცვანი.
ითვლება, რომ ბანქოს ყოველი ფიგურა წარმოადგენს ამა თუ იმ ისტორიულ პერსონაჟს. მაგ:
- დავითი — მეფე ყვავი.
- ალექსანდრე მაკედონელი — მეფე ჯვარი.
- იულიუს კეისარი — მეფე აგური.
- კარლოს დიდი — მეფე გული.
|
| სტანდარტული დასტა (54 ბანქო) |
ფერები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ♠ — ყვავი, პიკები
- ♣ — ჯვარი
- ♥ — გული
- ♦ — აგური.
ყვავისა და ჯვრის ფიგურები შავი ფერისაა, ხოლო გულისა და აგურის - წითელი..
თანამედროვე კარტები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]| იტალიური | თასები |
მონეტები |
ხელკეტები |
ხმლები |
| ესპანური | თასები |
მონეტები |
ხელკეტები |
ხმლები |
| შვეიცარიული | ვარდები |
ზარები |
რკოები |
ფარები |
| გერმანული | გულები |
ზარები |
რკოები |
ფოთლები |
| ფრანგული | გულები |
აგურები (ალმასები)  |
სამყურები (კეტი)  |
შუბი (ყვავი)  |
ტექსტური კოდები და სიმბოლოები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]გამოიყენება სიმბოლოები U+2660 — U+2667:
- ♠ ♡ ♢ ♣ ♤ ♥ ♦ ♧
გამოიყენება ციფრული კოდები და მნემონიკები ♠ (♠), ♣ (♣), ♥ (♥) и ♦ (♦):
- ♠ ♣ ♥ ♦
ლიტერატურა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- Griffiths, Antony. Prints and Printmaking British Museum Press (in UK),2nd edn, 1996 ISBN 0-7141-2608-X
- Hind, Arthur M. An Introduction to a History of Woodcut. Houghton Mifflin Co. 1935 (in USA), reprinted Dover Publications, 1963 ISBN 0-486-20952-0
- Roman du Roy Meliadus de Leonnoys (British Library MS Add. 12228, fol. 313v), c. 1352
რესურსები ინტერრნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- History of the design of the court cards დაარქივებული 2015-06-18 საიტზე Wayback Machine.
- Courts on playing cards დაარქივებული 2005-04-08 საიტზე Wayback Machine.
- Deck of playing cards in SVG
- The History of Playing Cards discussed in 1987 by Roger Somerville
- History of Playing Cards
- World Web Playing Cards Museum
- History of playing cards
- The International Playing-Card Society