Slavoj Žižek
Slavoj Žižek, nado en Liubliana (Eslovenia) o 21 de marzo de 1949, é un sociólogo, filósofo, psicanalista e filólogo esloveno. A súa obra integra o pensamento de Jacques Lacan co de Marx e Hegel, e nela destaca unha tendencia a exemplificar a teoría coa cultura popular.
Traxectoria
[editar | editar a fonte]Žižek estudou filosofía na Universidade de Liubliana e psicanálise na Universidade de París VIII Vincennes-Saint-Denis, onde se doutorou. A súa carreira profesional inclúe un posto de investigación no Instituto de Socioloxía da Universidade de Liubliana, en Eslovenia. Entre outros destinos, formou parte de varias institucións en calidade de profesor convidado, como Columbia, a Universidade de Princeton, New School for Social Research de Nova York ou a Universidade de Míchigan. Dende 2004 é Director Internacional do Instituto Birkbeck de Humanidades, Birkbeck College - Universidade de Londres.
Žižek usa nos seus estudos exemplos extraídos de cultura popular, dende a obra de Alfred Hitchcock e David Lynch, até a literatura de Kafka ou Shakespeare. Ademais, problematiza autores esquecidos pola academia como V. I. Lenin, Stalin e Robespierre e trata sen remordementos temas controvertidos coma o fundamentalismo, o anticapitalismo, a tolerancia, a subxectividade e o "politicamente correcto" na filosofía posmoderna. En contraposición cos postulados intelectuais da esquerda universalista europea en xeral, e que Habermas define como postnacionais en particular, Žižek realiza unha defensa aberta e inequívoca de procesos soberanistas abertos en Europa[Cómpre referencia].
Tamén usa a teoría psicanalítica na versión lacaniana coma arma para a súa habitual análise da política internacional. Para isto ten en conta non só as e os líderes e os seus posibles problemas psicolóxicos, senón tamén á sociedade no seu conxunto.
En 1990, foi candidato á presidencia da República de Eslovenia, pero non foi elixido.
Teoría
[editar | editar a fonte]Desenvolvemento da teoría lacaniana
[editar | editar a fonte]Slavoj Zizek toma de Jacques Lacan a descrición dos conceptos da súa tópica (descrita desde 1953 e constituída coma unha estrutura composta de tres ordes ou rexistros estrutura inseparábeis) e desenvólveos como segue:
O real
Aquí; o "real" acaba por ser un termo bastante enigmático e non debe ser confundida coa realidade, xa que a nosa realidade constrúese de forma simbólica; a realidade,pola contra, é un núcleo duro, algo traumático que non se pode simbolizar (é dicir, expresado en palabras.) O real non ten existencia positiva; só existe como obstruído.
Non todo na realidade pode ser desenmascarado coma unha ficción; só basta con ter presente certos aspectos -puntos indeterminados- que teñen que ver co antagonismo social,a vida,a morte e a sexualidade. A estes aspectos temos que afrontalos se queremos simbolizalos. O real non é ningún tipo de realidade detrás da realidade, senón o baleiro que deixa á realidade incompleta e inconsistente. É a pantalla da pantasma; en si é a propia pantalla que distorsiona a nosa percepción da realidade. A tríada do simbólico/imaxinario/real reprodúcese dentro de cada parte individual da subdivisión. Hai tamén tres modalidades do real:
- O real simbólico: o significante reducido a unha fórmula sen sentido (coma na física cuántica, que coma toda ciencia parece rabuñar o real, pero só produce conceptos apenas comprensibles).
- O real ou o real mesmo: unha cousa horrible, o que transmite o sentido de terror nas películas de terror.
- O real imaxinario: un algo insondábel que permea* as cousas como unha peza do sublime. Esta forma de realidade convértese en perceptíbel na película The Full Monty, por exemplo, onde os protagonistas desempregados deben espirse por completo. Noutras palabras, a través deste xesto extra de degradación "voluntaria", algo da orde do sublime tórnase visíbel.
A psicanálise ensina que a realidade (posmoderna) precisamente non ten que verse coma unha narrativa, senón que o suxeito ten que recoñecer,soportar e ficcionalizar o núcleo duro do real dentro da súa propia ficción.
O simbólico
O simbólico inaugúrase coa adquisición da linguaxe; é mutuamente relacional. Así, acontece aquilo de que "o home é o rei só porque os seus súbditos compórtanse con el como un rei". Ao mesmo tempo, sempre permanece unha certa distancia respecto ó real (agás na paranoia: non só é tolo un mendigo que pensa que é rei, tamén o é o rei que realmente cre que é un rei. Desde feito, este último só ten o "mandato simbólico" dun rei.
O simbólico real é un significante reducido a unha fórmula sen sentido.
- O símbolo imaxinario qua símbolos junguianos.
- O simbólico ou o simbólico mesmo qua a fala e a linguaxe con sentido en si.
A pantalla do monitor como forma de comunicación no ciberespazo: coma unha interface refírenos a unha mediación simbólica de comunicación, a un abismo entre quen fala e a "posición de falar" en si (por exemplo, o alcume, o correo electrónico). "Eu" nunca "en realidade" estou de acordo exactamente co significante, non me invento a min mesmo; en cambio,a miña existencia foi, en certo sentido, xa co-fundada coa chegada do ciberespazo. Aquí un debe chegar a entenderse con certa inseguridade, pero non pode resolverse coma nun simulacro contixente posmoderno...Aquí tamén,como na vida social, as redes simbólicas circulan arredor dos núcleos do real. Esta é unha resposta á inversión decote formulada por Zizek: non se trata de "que podemos aprender acerca da vida no ciberespazo?" senón máis ben "que podemos aprender acerca do ciberespazo na vida?" Estas inversións serven á psicanálise teórica: é dicir, contrario á psicanálise aplicada, non busca tan so analizar traballos de arte e facer o que é ameazante, comprensible,senón crear unha nova perspectiva no ordinario,renovar a sensación de estrañeza sobor da vida diaria, e por vía do obxecto desenvolver máis alá a teoría.
As redes simbólicas son a nosa realidade social
[editar | editar a fonte]O imaxinario outro exemplifícase no que Lacan chama o estado do espello, polo cal un recoñécese nunha imaxe ficticia de si mesmo (a imaxe proxectada nun espello), e nese recoñecemento hai un erro, é un recoñecemento ilusorio polo cal o "eu" constitúese coma un outro, como conclúe Lacan citando a Arthur Rimbaud: "Eu son outro". O imaxinario é a fantasía fundamental que é inaccesíbel a nosa experiencia psíquica e elévase da pantalla fantasmal na que atopamos obxectos de desexo. Aquí tamén se pode dividir o imaxinario,ou o imaxinario mesmo,(a imaxe/pantalla en si que serve de cebo) e un simbólico (os arquetipos de Jung e o pensamento New Age). O imaxinario nunca será agarrado, xa que todo discurso sobre el sempre localizarase no simbólico.
Tódolos niveis están interconectados, de acordo con Lacan (do seminario XX en adiante), nunha forma de nó borromeo, como tres aneis enlazados de xeito que se un deles se desconecta o resto tamén caerá.
Obra
[editar | editar a fonte]Obra orixinal en inglés
[editar | editar a fonte]Título | Ano | Editorial | ISBN | Notas |
---|---|---|---|---|
Sex and the Failed Absolute | 2019 | Bloomsbury Academic | 9781350043770 | |
The Relevance of the Communist Manifesto | 2019 | Wiley | ||
Like a Thief in Broad Daylight: Power in the Era of Post-Humanity | 2018 | Allen Lane | ||
Incontinence of the Void: Economico-Philosophical Spandrels | 2017 | MIT Press | ||
Lenin 2017 | 2017 | VersoBooks | Republicado en 2018 co título The Day After the Revolution, como parte da serie Verso Revolutions | |
The Courage of Hopelessness: Chronicles of a Year of Acting Dangerously | 2017 | Penguin Books | ||
Antigone | 2016 | Bloomsbury Academic, Londres | ||
Disparities | 2016 | Bloomsbury Academic, Londres | ||
Refugees, Terror and Other Troubles with the Neighbours: Against the Double Blackmail | 2016 | Allen Lane | ||
The Wagnerian Sublime: Four Lacanian Readings of Classic Operas | 2016 | Verlag der Buchhandlung Walther Konig, Berlín | ||
Trouble in Paradise: From the End of History to the End of Capitalism | 2015 | Melville House, Brooklyn | ||
Absolute Recoil: Towards a New Foundation of Dialectical Materialism | 2014[1] | Verso, Londres | ||
Event: A Philosophical Journey Through a Concept | 2014 | Penguin, Nova York | ||
The Most Sublime Hysteric: Hegel with Lacan | 2014 | Malden, Cambridge, Reino Unido; Polity Press, Massachusetts | ||
Žižek's Jokes: (Did you hear the one about Hegel and negation?) | 2014 | MIT Press, Cambridge, Massachusetts | ||
Demanding the Impossible | 2013 | Polity Press, Malden, Massachusetts | ||
The Year of Dreaming Dangerously | 2012 | Verso,[2] Londres | ||
Less Than Nothing: Hegel and the Shadow of Dialectical Materialism | 2012 | Verso, Londres | ||
Living in the End Times | 2010 | Verso, Londres | ||
First As Tragedy, Then As Farce | 2009 | Verso, Londres | ||
Violence: Six Sideways Reflections (Big Ideas/Small Books) | 2008 | Picador, Nova York | ||
In Defense of Lost Causes | 2008 | Verso, Londres | ||
How to Read Lacan | 2006 | Granta Books, Londres | tamén en 2007: W.W. Norton & Company, Nova York | |
The Parallax View | 2006 | MIT Press, Cambridge, Massachusetts | ||
Lacan: The Silent Partners | 2006 | Verso, Londres | editor literario | |
The Universal Exception | 2006 | Continuum International Publishing Group, Londres, Nova York | ||
Interrogating the Real | 2005 | Continuum International Publishing Group, Londres, Nova York | ||
Iraq: The Borrowed Kettle | 2004 | Verso, Londres | ||
The Puppet and the Dwarf: The Perverse Core of Christianity | 2003 | MIT Press, Cambridge, Massachusetts | ||
Organs Without Bodies | 2003 | Routledge, Londres | ||
Revolution at the Gates: Žižek on Lenin, the 1917 Writings | 2002 | Verso, Londres | ||
Welcome to the Desert of the Real | 2002 | Verso, Londres | ||
Repeating Lenin | 2001 | Arkzin D.O.O., Zagreb | ||
Opera's Second Death | 2001 | Routledge, Londres | ||
On Belief | 2001 | Routledge, Londres | ||
The Fright of Real Tears | 2001 | British Film Institute (BFI), Londres | ||
Did Somebody Say Totalitarianism? | 2001 | Verso, Londres | ||
The Fragile Absolute: Or, Why is the Christian Legacy Worth Fighting For? | 2000 | Verso, Londres | ||
The Art of the Ridiculous Sublime: On David Lynch's Lost Highway | 2000 | University of Washington Press, Washington | ||
The Ticklish Subject | 1999 | Verso, Londres | ||
The Plague of Fantasies | 1997 | Verso, Londres | ||
The Abyss of Freedom | 1997 | University of Michigan Press, Míchigan | ||
The Indivisible Remainder: Essays on Schelling and Related Matters | 1996 | Verso, Londres | ||
The Metastases of Enjoyment | 1994 | Verso, Londres | ||
Tarrying with the Negative | 1993 | Duke University Press, Durham, Carolina do Norte | ||
Enjoy Your Symptom! | 1992 | Routledge, Londres | ||
Looking Awry | 1991 | MIT Press, Cambridge, Massachusetts | ||
For They Know Not What They Do | 1991 | Verso,[3] Londres | ||
The Sublime Object of Ideology | 1989 | Verso, Londres |
Obra orixinal en esloveno
[editar | editar a fonte]Título | Ano | Editorial | ISBN | Notas |
---|---|---|---|---|
Začeti od začetka | 2011 | Cankarjeva založba, Ljubljana | editor literario Peter Klepec | |
Badiou & Žižek: Hvalnica Ljubezni (Love and Terror) | 2010 | Društvo za teoretsko psihoanalizo, Ljubljana | ||
Problemi 4-5, (K definiciji komunistične kulture) | 2010 | Društvo za teoretsko psihoanalizo, Ljubljana | ||
Kako biti nihče | 2005 | Društvo za teoretsko psihoanalizo, Ljubljana | ||
Paralaksa: za politični suspenz etičnega | 2004 | Društvo za teoretsko psihoanalizo, Ljubljana | ||
Kuga Fantazem | 2003 | Društvo za teoretsko psihoanalizo, Ljubljana | ||
Strah pred pravimi solzami: Krzysztof Kieslowski in šiv | 2001 | Društvo za teoretsko psihoanalizo, Ljubljana | ||
Krhki absolut: Enajst tez o krščanstvu in marksizmu danes | 2000 | Društvo za teoretsko psihoanalizo, Ljubljana | ||
Alain Badiou, Sveti Pavel: Utemeljitev Univerzalnosti | 1998 | Društvo za teoretsko psihoanalizo, Ljubljana | epílogo Alain Badiou as a Reader of Saint Paul | |
Argument za strpnost (Robert Schumann or romantic antihumanism) | 1997 | Društvo za teoretsko psihoanalizo, Ljubljana | ||
Slovenska smer | 1996 | Cankarjeva Založba, Ljubljana | ||
Problemi: Eseji 4-5 | 1994 | Društvo za teoretsko psihoanalizo, Ljubljana | Film vpričo "vsesplošne težnje po ponižanju v ljubezenskem življenju" | |
Filozofija skoz psihoanalizo VII. | 1993 | Društvo za teoretsko psihoanalizo, Ljubljana | "Cogito as Sexual Difference David Lynch as a pre-raphaelite" | |
Hitchcock II. | 1991 | Društvo za teoretsko psihoanalizo, Ljubljana | texto esloveno titulado Dans ses yeux insolents je vois ma perte écrite | |
Beseda, dejanje svoboda: Filozofija skoz psihoanalizo V. | 1990 | Društvo za teoretsko psihoanalizo, Ljubljana | "Roberto Rosellini: death, freedom, suicide" | |
Druga smrt Josipa Broza Tita | 1989 | Državna založba Slovenije, Ljubljana | ||
Pogled s strani | 1988 | Ekran, Ljubljana | ||
Jezik, ideologija, Slovenci | 1987 | Delavska enotnost, Ljubljana | ||
Hegel in objekt | 1985 | Društvo za teoretsko psihoanalizo, Ljubljana | escrito con Mladen Dolar | |
Problemi teorije fetišizma: Filozofija skoz psihoanalizo II. | 1985 | Društvo za teoretsko psihoanalizo, Ljubljana | escrito con Rado Riha | |
Filozofija skozi psihoanalizo | 1984 | Univerzum, Ljubljana | editor literario | |
Birokratija i uživanje | 1984 | Radionica SIC, Belgrado | ||
Zgodovina in nezavedno | 1982 | Cankarjeva založba, Ljubljana | ||
Gospostvo, Vzgoja, Analiza: Zbornik tekstov Lacanove šole psihoanalize | 1983 | DDU Univerzum, Ljubljana | editor literario e tradutor | |
Hegel in označevalec | 1980 | Univerzum, Ljubljana | ||
Znak, označitelj, pismo | 1976 | Mladost, Belgrado | ||
Bolečina razlike | 1972 | Obzorja, Maribor |
Obra orixinal en castelán
[editar | editar a fonte]Título | Ano | Editorial | ISBN | Notas |
---|---|---|---|---|
En defensa de la intolerancia | 2007 | Sequitur, Madrid |
Obra orixinal en croata
[editar | editar a fonte]Título | Ano | Editorial | ISBN | Notas |
---|---|---|---|---|
Pervertitov vodič kroz film ("The Pervert's Guide to Cinema", recompilación de ensaios sobre cinema) | 2008 | Hrvatsko društvo pisaca & Izdanja Antibarbarus (Biblioteka Tvrđa),Zagreb | edición literaria de Srećko Horvat |
Como coautor ou editor literario
[editar | editar a fonte]Título | Ano | Editorial | ISBN | Notas |
---|---|---|---|---|
Subject Lessons: Hegel, Lacan, and the Future of Materialism | 2020 | Northwestern University Press, Evanston, Illinois | edición literaria de Russell Sbriglia e Slavoj Žižek | |
Reading Marx | 2018 | Polity, Cambridge | con Frank Ruda e Agon Hamza | |
Comradely Greetings: The Prison Letters of Nadya and Slavoj | 2014 | Verso,[4] Londres | con Nadya Tolokonnikova | |
From Myth To Symptom: the Case of Kosovo | 2013 | KMD,[5] Pristina | con Agon Hamza | |
What Does Europe Want? - The Union and its Discontents | 2013 | Istros Books, Londres | con Srećko Horvat, traducido en parte por S. D Curtis-Kojakovic | |
The Idea of Communism 2: The New York Conference | 2013 | Verso, Londres | editor literario | |
God in Pain: Inversions of Apocalypse | 2012 | Seven Stories Press, Nova York | con Boris Gunjević | |
Hegel and the Infinite: Religion, Politics, and Dialectic | 2011 | Columbia University Press, Nova York | edición literaria de Clayton Crockett, Slavoj Žižek e Creston Davis. Prefacio e capítulo 12 escritos por Žižek | |
Philosophy in the Present | 2010 | Polity, Cambridge | con Alain Badiou | |
Paul's New Moment: Continental Philosophy and the Future of Christian Theology | 2010 | Brazos Press, Grand Rapids, Míchigan | con Creston Davis e John Milbank | |
The Idea of Communism | 2010 | Verso, Londres | Textos da conferencia "The Idea of Communism", 2009. Edición literaria de Žižek e Costas Douzinas | |
Mythology, Madness and Laughter: Subjectivity in German Idealism | 2009 | Continuum | con Markus Gabriel | |
The Monstrosity of Christ: Paradox or Dialectic? | 2009 | MIT Press, Cambridge, Massachusetts | con Creston Davis e John Milbank | |
On Practice and Contradiction | 2007 | Verso, Londres | Textos selectos de Mao Zedong cunha introdución de Žižek | |
Terrorism and Communism | 2007 | Verso, Londres | Textos selectos de Leon Trotsky cunha introdución de Žižek | |
Virtue and Terror | 2007 | Verso, Londres | Textos selectos de Robespierre cunha introdución de Žižek | |
Neighbors and Other Monsters | 2006 | University of Chicago Press, Cambridge, Massachusetts | en The Neighbor: Three Inquiries in Political Theology | |
On Eggs and Omelets | 2005 | Open Court Publishing | 9780812695793 | Epílogo titulado Marxism and the Call of the Future: Conversations on Ethics, History, and Politics |
Conversations with Žižek | 2004 | Polity Press, Londres | con Glyn Daly | |
The Fright of Real Tears: Krzystof Kieslowski between Theory and Post-Theory | 2001 | British Film Institute, Londres | ||
Contingency, Hegemony, Universality | 2000 | Verso, Londres | coescrito con Judith Butler e Ernesto Laclau | |
Cogito and the Unconscious: Sic 2 | 1998 | Duke university press | ||
Everything You Always Wanted to Know About Lacan... But Were Afraid to Ask Hitchcock | 1993 | Verso,[6] Londres | editor literario | |
Beyond Discourse Analysis | 1990 | Verso, Londres | unha parte en la obra de Ernesto Laclau titulada New Reflections on the Revolution of Our Time |
Traducións ao galego
[editar | editar a fonte]- Pandemia. A COVID sacode ao mundo. Vigo: Galaxia. ISBN 9788491514626
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Žižek, Slavoj (7-10-2014). Absolute Recoil: Towards a New Foundation of Dialectical Materialism (en inglés) (1 ed.). Londres: Verso Books. ISBN 9781781686829. Consultado o 18-6-2014.
- ↑ Žižek, Slavoj (9-10-2012). The Year of Dreaming Dangerously (en inglés). Londres: Verso Books. ISBN 9781781680421. Consultado o 18-6-2014.
- ↑ Žižek, Slavoj. For They Know Not What They Do: Enjoyment as a Political Factor (en inglés) (1 ed.). Londres: Verso Books. ISBN 9781844672127. Consultado o 18-6-2014.
- ↑ Žižek, Slavoj; Tolokonnikova, Nadya (30-9-2014). Comradely Greetings: The Prison Letters of Nadya and Slavoj (en inglés) (1 ed.). Londres: Verso Books. ISBN 9781781687734. Consultado o 18-6-2014.
- ↑ Crockett, Clayton. "Crisis & Critique. "From Myth to Symptom: The Case of Kosovo"" (PDF). Materializmi Dialektik (en inglés). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 15-02-2015. Consultado o 6-5-2015.
- ↑ Žižek, Slavoj (1-10-1992). Everything You Always Wanted to Know About Lacan (But Were Afraid to Ask Hitchcock) (en inglés) (2 ed.). Londres: Verso Books. ISBN 0860915921. Consultado o 18-6-2014.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Gómez Camarena, Carlos (2018). "Prólogo". Ardillas para las bellotas. Entre psicoanálisis, filosofía y el cine de Ernst Lubitsch (en castelán). México: Paradiso/Universidad Iberoamericana. p. 250.
Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- Slavoj Žižek Arquivado 15 de setembro de 2010 en Wayback Machine. Faculty page European Graduate School
- Slavoj ŽiŽek: Sobre a violencia. Seis reflexións marxinaisArquivado 15 de agosto de 2016 en Wayback Machine. Proxecto Derriba.