Macao

Txinako Herri Errepublikako Macauko Administrazio Eskualde Berezia
	中華人民共和國澳門特別行政區; Região Administrativa Especial de Macau da República Popular da China
	Ereserkia: Boluntarioen martxa
	Goiburua: -
; Macauko bandera	; emblem of Macau (en)
	LocationMacau.png
Geografia
Hiriburua	Macau; 22°11′24″N 113°32′17″E
Azalera	27,3
Punturik altuena	Alto de Coloane (en)
Kontinentea	Asia
Mugakideak	Guangdong
Administrazioa
Gobernu-sistema	AEB1
Presidentea	Xi Jinping
Chief Executive of Macau (en)	Ho Iat Seng (en)
Legebiltzarra	Legislative Assembly of Macau (en)
Harreman diplomatikoak	Ikusi mapa Wikidatan
Zeren kide	ikusi Aduanen Mundu Erakundea; Creative Cities Network (en) ; Interpol; Merkataritzaren Mundu Erakundea; Organization of World Heritage Cities (en) ; UNESCO; União das Cidades Capitais Luso-Afro-Américo-Asiáticas (en) ; World Tourism Cities Federation (en) ;
Demografia
Biztanleria	682.100
Dentsitatea	5.915,87 bizt/km²
Hizkuntza ofizialak	ikusi portugesa ; mandarin estandarra ; Yue txinera ;
Erabilitako hizkuntzak	ikusi mandarin estandarra, mandarin txinera, Yue txinera, Yue txinera, Macanese Patois (en) eta portugesa;
Erlijioa	budismo, Txinatar erlijio tradizional eta kristautasun
Emankortasun-tasa	1,243 (2014)
Eskolaratu gabeko umeak	6.203 (2015)
Bizi-itxaropena	80,15 (1999)
Ekonomia
BPG nominala	50.361.201.096,437 $ (2017)
BPG per capita	78.585,88 $ (2015)
BPG erosketa botere paritarioa	71.823.926.426 nazioarteko dolar (2017)
BPG per capita EAPn	115.367,384 nazioarteko dolar (2017)
BPGaren hazkuntza erreala	−4 % (2016)
Inflazioa	1,4 % (2016)
Historia
	Sorrera data: 1999ko abenduaren 20a eta 1557
Bestelako informazioa
Aurrezenbakia	+853
ISO 3166-1 alpha-2	MO
ISO 3166-1 alpha-3	MAC
Ordu eremua	ikusi Macau Standard Time (en) ;
Elektrizitatea	220 V. 50 Hz.AC power plugs and sockets: British and related types (en) , BS 546 (en) , BS 1363 (en) eta Schuko
Internet domeinua	.mo
	gov.mo

Macao^[1] edo Macau^[1] Txinako hego-ekialdean (Perla ibaiaren deltan) dagoen administrazio eskualde berezia da. 1999. urtea arte, portugaldar kolonia izan zen. 647 700 bat biztanle ditu, 28,2 km karratuko azaleran; munduko eskualderik populatuena da.^[2]

Macao Portugalgo Inperioak eta haren oinordekoek administratu zuten XVI. mendearen erdialdetik 1999aren bukaera arte, ordura arte izan baitzen Europako azken kolonia Asian. Portugalgo lehen merkatari 1550eko hamarkadan iritsi ziren. 1999ko abenduaren 20an Txinak hartu zuen Macaoren gaineko subiranotasuna.

Txinerarekin (kantonera batez ere) batera portugesa ere hizkuntza ofiziala da Macaon.

Ekonomia turismo eta jokoan oinarritzen da nagusiki. Kasino asko ditu zeren Jokoa legalizatua duen Txinako toki bakarra da.^[3] Horren harira, 1974an Jai-alai Palace frontoia ireki zen,^[4]^[5] baina 2017an itxi zuten, eta kasino batek ordezkatu zuen.

Geografia

Macau Hong Kongetik 60 kilometro hegoaldera eta Guangzhoutik 145 kilometrora dago, Perla ibaiaren delta gune metropolitarraren hegoaldean. Macau penintsulak eta Taipa eta Coloane uharteek hiria osatzen dute. Iparraldean, Zhuhai gune ekonomiko bereziarekin egiten du muga.

Klima

Datu klimatikoak (Macau)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	17.7	17.7	20.7	24.5	28.1	30.3	31.5	31.2	30.0	27.4	23.4	19.6	25.2
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	12.2	13.1	16.2	20.2	23.6	25.7	26.3	26.0	24.9	22.3	17.8	13.8	20.2
Euria (mm)	32.4	58.8	82.5	217.4	361.9	339.7	289.8	351.6	194.1	116.9	42.6	35.2	2122.9
Euri egunak (≥ 0.1 mm)	6	10	12	12	15	17	16	16	13	7	5	4	133
Eguzki orduak	132.4	81.8	75.9	87.8	138.4	168.2	226.2	194.7	182.2	195.0	177.6	167.6	1827.8
Hezetasuna (%)	74.3	80.6	84.9	86.2	85.6	84.4	82.2	82.5	79.0	73.4	69.3	68.8	79.3
Iturria: SMG ^[6]

Historia

1557an sortua lehenagoko herrixka batean, Chi-Tsung enperadoreak portugaldarrei eskertuz euren laguntza piraten aurka. Hasierako izena "Santo Nome de Deus de Macau" izan zen.
1999ko abenduaren 20an izendatu zuten Txinako Herri Errepublikako Administrazio Eskualde Berezia.

Garraioa

Komunikazio-azpiegitura handia du, errepidez zein ontziz, gertu dagoen Hong Kongekin.

Aireportuak

Kokapen Hiria	NAZE	NAGE	Aireportuaren izena
MACAU
Macau	VMMC	MFM	Macau Nazioarteko Aireportua

Zubiak

Sakontzeko, irakurri: «Hong Kong-Zhuhai-Macau zubia»

Hong Kong-Zhuhai-Macau zubia izen bereko hiru hiriak lotzen ditu Perla ibaiaren deltan. Eraikuntza lanak 2009an hasi eta 2018an bukatu ziren. Munduko itsas zubirik luzeena zen data horretan, 55 kilometroko luzera du eta horietatik 30 itsasoa zeharkatzen dute gainetik.^[7]

Ikus, gainera

Lusofonia

Erreferentziak

↑ ^a ^b Euskaltzaindia. (2012-06-29). 171. araua: Asiako toponimia. (Noiz kontsultatua: 2013-02-11).
↑ (Ingelesez) List of countries and dependencies by population density. 2023-01-25 (Noiz kontsultatua: 2023-01-27).
↑ «Asiako Las Vegas erraldoia» www.argia.eus (Noiz kontsultatua: 2023-01-27).
↑ (Gaztelaniaz) SÁNCHEZ BELTRÁN, Juan Pablo. «Frontones de pelota vasca en China» www.euskonews.eus (Noiz kontsultatua: 2023-01-27).
↑ (Ingelesez) Bopp, English-Language Editor: John R.. (2020-06-14). «The story of jai-alai in China» About Basque Country (Noiz kontsultatua: 2023-01-27).
↑ 100 Years of Macao Climate. (Noiz kontsultatua: 2011-02-16).
↑ Berria. «Munduko itsas zubirik luzeena inauguratu du Txinak» Berria (Noiz kontsultatua: 2023-01-27).

Kanpo estekak

(Ingelesez) Macaoko Gobernuaren webgunea

Datuak: Q14773
Multimedia: Macau / Q14773

[Euskaltzaindia171.araua-1] Euskaltzaindia. (2012-06-29). 171. araua: Asiako toponimia. (Noiz kontsultatua: 2013-02-11).

[2] (Ingelesez) List of countries and dependencies by population density. 2023-01-25 (Noiz kontsultatua: 2023-01-27).

[3] «Asiako Las Vegas erraldoia» www.argia.eus (Noiz kontsultatua: 2023-01-27).

[4] (Gaztelaniaz) SÁNCHEZ BELTRÁN, Juan Pablo. «Frontones de pelota vasca en China» www.euskonews.eus (Noiz kontsultatua: 2023-01-27).

[5] (Ingelesez) Bopp, English-Language Editor: John R.. (2020-06-14). «The story of jai-alai in China» About Basque Country (Noiz kontsultatua: 2023-01-27).

[Macao_climate_1901-2000-6] 100 Years of Macao Climate. (Noiz kontsultatua: 2011-02-16).

[7] Berria. «Munduko itsas zubirik luzeena inauguratu du Txinak» Berria (Noiz kontsultatua: 2023-01-27).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

i e a Txinako Herri Errepublikaren banaketa administratiboa
Probintziak	Anhui \| Fujian \| Gansu \| Guangdong \| Guizhou \| Hainan \| Hebei \| Heilongjiang \| Henan \| Hubei \| Hunan \| Jiangsu \| Jiangxi \| Jilin \| Liaoning \| Qinghai \| Shaanxi \| Shandong \| Shanxi \| Sichuan \| Taiwan (eskatua) \| Yunnan \| Zhejiang
Lurralde autonomoak	Guangxi \| Barne Mongolia \| Ningxia \| Tibet \| Xinjiang
Udaltasunak	Pekin \| Chongqing \| Shanghai \| Tianjin
Lurralde bereziak	Hong Kong \| Macau
Ikus gainera: Taiwanen egoera politikoa