Saltu al enhavo

Socialisma realismo

El Vikipedio, la libera enciklopedio

Socialisma realismo estas stilo de realisma arto kiu estis evoluigita ĉefe en Sovetunio kaj iĝis domina stilo en diversaj socialismaj landoj. Socialisma realismo estas karakterizita per la klarigita bildigo de komunistaj valoroj, kiaj ekzemple la emancipiĝo de la proletaro, en realisma maniero.[1] Kvankam ligita, ĝi ne devus esti konfuzita kun socia realismo, pli larĝa speco de arto kiu realisme prezentas temojn de socia temo.[2]

Socialisma realismo estis la hegemonia formo de arto en Sovetunio ekde sia evoluo en la komenco de la 1920-aj jaroj ĝis sia fina falo de populareco en la fino de la 1960-aj jaroj.[3] Dum aliaj landoj havis devigan kanonon de arto, socia realismo en Rusio daŭris pli longe kaj estis pli limigita ol aliloke en Eŭropo.[4]

Laboristo kaj Kolĥozanino prezentitaj en soveta poŝtmarko de stilo de socialisma realismo.

Socialisma realismo estis evoluigita fare de multaj miloj da artistoj, tra la vasta Rusia imperio, dum pluraj jardekoj.[5] Fruaj ekzemploj de realismo en rusa arto inkludas la laboron de la Peredviĵniki kaj de Ilja Repin. Dum tiuj verkoj ne havas la saman politikan implicon, ili elmontras la teknikojn ekzercitajn fare de ties posteuloj. Post kiam la bolŝevikoj prenis kontrolon super la lando la 25-an de oktobro 1917, okazis konsiderinda ŝanĝo en artaj stiloj. Tie estis mallonga periodo de arta esplorado en la tempo inter la falo de la caro kaj la ascendo de la bolŝevikoj. En 1917, rusaj artistoj komencis reveni al pli tradiciaj formoj de arto kaj pentrarto.[6]

Baldaŭ post kiam la bolŝevikoj prenis la regadon, Anatolo Lunaĉarskij estis nomumita kiel estro de Narkompros, nome la Popola Komisariato por Klerigado.[5] Tio donis al li decidpovon pri la direkto de arto en la novkreita sovetia ŝtato. Lunaĉarskij kreis la estetikan sistemon bazita sur la homa korpo kiu iĝis la ĉefa komponento de socialisma realismo dum la venontaj jardekoj. Li kredis ke "la vido de sana korpo, inteligenta vizaĝo aŭ ĝentila rideto estis esence viv-plifortiga."[6] Li konkludis ke arto havis rektan efikon al la homa organismo kaj sub la ĝustaj cirkonstancoj tiu efiko povis esti pozitiva. Prezentante "la perfektan personon" (nova soveta homo), Lunaĉarskij kredis ke arto povas eduki al civitanoj pri kiel esti la perfektaj sovetianoj.[6]

Debato ene de sovetia arto

[redakti | redakti fonton]

Ekzistis du ĉefaj grupoj diskutantaj la sorton de sovetia arto: futuristoj kaj tradiciistoj. Rusaj futuristoj, multaj el kiuj kreis abstraktan aŭ maldekstreman arton antaŭ la bolŝevikoj, kredis ke komunismo postulis kompletan krevon de la pasinteco kaj, tial, do faris sovetian arton.[6] Tradiciistoj kredis je la graveco de realismaj reprezentadoj de ĉiutageco. Dum la Nova Ekonomia Politiko, ekzistis ankaŭ privataj komercaj entreprenoj, permesante al ambaŭ grupoj produkti siajn artaĵojn por individuoj kun organizaĵoj.[7] Ĉirkaŭ 1928, la soveta registaro havis sufiĉe da forto kaj aŭtoritato por fermi la privatajn entreprenojn, tiel ĉesigante fonton de la subteno por grupoj ekster la oficiala kultura politiko kiel ekzemple la futuristoj. Ĉe tiu punkto, kvankam la esprimo "socialisma realismo" ne estis uzita, ĝiaj difinaj karakterizaĵoj iĝis la normo.[8]

Maksim Gorkij.

La unuan fojon la esprimo "socialisma realismo" estis oficiale uzita en 1932. Tio okazis dum renkontiĝoj kiuj inkludis politikistojn de la plej alta nivelo, inkluzive de Stalin mem.[9] Maksim Gorkij, propagandanto da literatura socialisma realismo, publikigis faman artikolon titolita "Socialisma realismo" en 1933 kaj antaŭ 1934 la etimologio de la termino estis spurita reen al Stalin.[9] Dum la Kongreso de 1934 kvar gvidlinioj estis aranĝitaj por socialisma realismo.[10] La verko devus esti:

  1. Proleta: arto signifa al la laboristoj kaj komprenebla al ili.
  2. Tipa: scenoj de ĉiutageco de la homoj.
  3. Realisma: en la reprezenta signifo.
  4. Partia: subtena de la celoj de la Ŝtato kaj la Partio.

Karakterizaĵoj

[redakti | redakti fonton]

La celo de socialisma realismo estis limigi popolan kulturon al specifa, tre reguligita frakcio de kreiva esprimo kiu reklamis sovetiajn idealojn.[11] La partio estis la plej alta valoro kaj estis ĉiam favore prezentata. La centraj konceptoj kiuj evoluigis nepran lojalecon al la partio estis "partijnost" (partieco), "idejnost" (ideo- aŭ ideologia-enhavo), "klassovost" (klasenhavo), "pravdivost" (vereco).[12]

Ekzistis domina sento de optimismo, ĉar la tasko de socialisma realismo estis montri la idealan sovetian socion. Ne nur estu la nuneco glorigita, sed ankaŭ la estonteco laŭsupoze estu prezentita en plaĉa maniero. Ĉar la nuneco kaj la estonteco estu konstante admiregitaj, socialisma realismo havis senton de deviga optimismo. Tragedio kaj negativeco ne estis permesitaj, se ili ne estis montritaj en malsama tempo aŭ loko. Tiu sento kreis kio poste estis kategoriigita kiel "revolucia romantikismo."[12]

Laboristo laboranta ĉe vaporpumpilo de termoelektra centralo (foto de Lewis Hine, 1920). Laboristo estas la ĉefa motivo de socialisma realismo.

Revolucia romantismo plialtigis la ĝeneraligitan laboriston, ĉu fabrika aŭ agrikultura, per prezentado de lia vivo, laboro, kaj distro kiel admirindaj. La celo estis montri kiom multe la vivnivelo pliboniĝis danke al la revolucio. Arto estis utiligita kiel instrua informo. Ilustrante la sukceson de la partio, artistoj montras al siaj spektantoj ke sovetismo estas la plej bona politika sistemo. Arto ankaŭ kutimis montri kiel sovetiaj civitanoj devus esti agantaj. La finfina celo estis krei kion Lenin nomis "tute nova speco de homo": la nova soveta homo. Arto (aparte afiŝoj kaj murpentraĵoj) estis maniero grandskale trudi partiajn valorojn. Stalin priskribis la socialismajn realismajn artistojn kiel "inĝenierojn de animoj."[13]

Oftaj bildoj utiligitaj en socialisma realismo estis floroj, sunlumo, la korpo, juneco, flugo, industrio, kaj nova teknologio.[12] Tiuj poeziaj bildoj estis utiligitaj por montri la utopismon de komunismo kaj la sovetian ŝtaton. Arto iĝis pli ol estetika plezuro; anstataŭe ĝi plenumis tre specifan funkcion. Sovetiaj idealoj lokigis funkciecon kaj laboron super ĉio alia; tial, por ke arto estu admirita, ĝi devas helpi al celo. Georgij Pleĥanov, marksista teoriulo, asertas ke arto estas nur utila se ĝi servas socion: "Ne povas ekzisti dubo ke arto akiras socian signifon nur tiomgrade ke ĝi prezentas, elvokas, aŭ peras agojn, emociojn kaj okazaĵojn kiuj estas signifaj al socio."[14]

La artistoj povus ne, aliflanke, portreti vivon ekzakte kiel ili vidis ĝin ĉar io ajn kiu montras malbonon pri komunismo devas esti preterlasita. Homoj kiuj ne povus esti montritaj kiel tute bonaj aŭ tute malbonaj ne povas esti utiligitaj kiel roluloj.[15] Tio estis reflekto de la sovetia ideo ke moralo estas simpla: aferoj estas ĝustaj aŭ malĝustaj. Tiu videblo en moralo postulis idealismon super realismo.[13] Arto estis plenigita je sano kaj feliĉo: pentraĵoj montras aktivajn industriajn kaj agrikulturajn scenojn; skulptaĵoj prezentas laboristojn, soldatojn, kaj lernejajn infanojn.[16]

Kreivo ne estis grava parto de socialisma realismo: ĝi estis fakte malaprobita. La stiloj utiligitaj en kreado de arto dum tiu periodo estis tiuj kiuj produktus la plej realismajn rezultojn. Pentristoj prezentu feliĉajn, muskolfortajn kamparanojn kaj laboristojn en fabrikoj kaj komunfarmoj. Dum la Stalina periodo, oni produktis multajn heroajn portretojn de la diktatoro por servi lian kulton al personeco — ĉio en la plej realisma maniero ebla.[17] La plej grava aĵo por socialisma realisma artisto estis ne arta integreco sed sekvado al partia doktrino.[11]

La efiko de socialisma realisma arto daŭre povas esti vidata kaj sentata jardekojn post kiam ĝi ne plu estas unu el la malmultaj ŝtat-apogitaj stiloj. Eĉ antaŭ la disfalo de Sovetunio en 1991, la registaro malstriktigis ĝian devigan uzadon. Post la morto de Stalin en 1953, Nikita Ĥruŝĉov kondamnis la troajn restriktojn de la antaŭa registaro. Tiu libereco permesis al artistoj eksperimenti per novaj teknikoj, sed la ŝanĝo ne estis tuja. Ĝis la fina falo de la sovetia regado artistoj ne estis tute liberaj. Multaj socialismaj realismaj tendencoj regis ankoraŭ ĝis la mezo al-la fino de la 1990-aj jaroj kaj komenco de la 2000-aj jaroj.[18]

Reliefo el la Soveta milittombejo de Varsovio montranta laboristojn salutante venkintajn soldatojn.

En la 1990-aj jaroj, multaj rusiaj artistoj uzis socialismajn realismajn karakterizaĵojn en ironia maniero.[18] Tio estis kompleta rompo de kio ekzistis nur du jardekojn antaŭe. Post kiam artistoj falis for de la socialisma realisma muldilo aperis signifa potencoŝanĝo. Artistoj komencis inkludi subjektojn kiuj ne povis ekzisti laŭ sovetiaj idealoj. Nur kiam la potenco super aspektoj estis prenita for de la registaro, artistoj atingis nivelon de aŭtoritateco kiu ne ekzistis ekde la komenco de la 20-a jarcento.[19] En la jardeko tuj post la disfalo de Sovetunio, artistoj reprezentis socialisman realismon kaj la sovetian heredaĵon kiel traŭma okazaĵo. Dum la venonta jardeko, ekzistis unika sento de liberiĝo.[20]

Okcidentaj kulturoj ofte ne rigardas socialisman realismon pozitive. Demokrataj landoj konsideras la arton produktitan dum tiu periodo de subpremo kiel mensogo.[21] Ne-marksismaj politikaj kulturoj traktas komunismon kiel formon de totalismo kiu kaŝas artan esprimon kaj tial malfruigas la progreson de kulturo.[22] Okcidentaj kulturoj ofte rigardas socialismajn realismajn verkojn kiel propagandon prefere ol kiel arton.

Rimarkindaj verkoj kaj artistoj

[redakti | redakti fonton]

La novelo Patrino de Maksim Gorkij estas kutime konsiderita kiel la unua socialisma realisma romano. Ankaŭ Gorkij estis grava faktoro en la rapida pliiĝo de la skolo, kaj lia pamfleto, Pri socialisma realismo, esence aranĝas la bezonojn de sovetia arto. Aliaj gravaj verkoj de literaturo estas Cemento de Fjodor Gladkov (1925), Kiel la ŝtalo estis hardata de Nikolaj Ostrovskij kaj la du-voluma epopeo de Miĥail Ŝoloĥov komponita per Silenta Dono (1934) kaj La Dono fluas hejmen maren (1940). La romano Tankisto "Derbent" de Jurij Krimov (1938) portretas sovetiajn komercistajn maristojn transformitajn fare de la Staĥanov-movado.

Martin Andersen Nexø evoluigis socialisman realismon laŭ sia propra maniero. Lia kreiva metodo havis kombinaĵon de publicista pasio, kritikan vidon de kapitalisma socio, kaj firman klopodon alporti realecon en akordon kun socialismaj idealoj. La romano Pelle, la konkeranto estas konsiderita kiel klasikaĵo de socialisma realismo. La romano Ditte, filino de homo havis laboristan virinon kiel heroino. Li batalis kontraŭ la malamikoj de socialismo per la libroj Du mondoj, kaj Manoj supren!.

La romanoj de Louis Aragon kiel ekzemple La Reala Mondo prezentas la laboristan klason kiel altiĝantan forton de la lando. Li publikigis du librojn de dokumenta prozo, nome La Komunisto. En la kolekto de poemoj Tranĉilo en la koro denove, Aragon kritikas la penetron de usona imperiismo en Eŭropon. La romano La sankta semajno prezentas la vojon de la artisto direkte al la popolo kontraŭ larĝa socia kaj historia fono.

Hanns Eisler, 1950.

Hanns Eisler verkis la kantojn de multaj laboristoj, marŝojn, kaj baladojn pri aktualaj politikaj temoj kiel ekzemple Kanto de Solidareco, Kanto de la Unuiĝinta Fronto, kaj Kanto de la Kominterno. Li estis fondinto de nova stilo de revolucia kanto por la homamasoj. Li ankaŭ komponis verkojn en pli grandaj formoj kiel ekzemple Rekviemo por Lenin. La plej gravaj verkoj de Eisler estas la kantatoj Germana Simfonio, Serenado de la Aĝo kaj Kanto de Paco. Eisler kombinas ecojn de revoluciaj kantoj kun multfaceta esprimo. Lia simfonia muziko estas konata pro sia kompleksa kaj subtila instrumentado.

Proksime asociita kun la ascendo de la laborista movado estis la evoluo de la revolucia kanto, kiu estis prezentita ĉe manifestacioj kaj renkontiĝoj. Inter la plej famaj el la revoluciaj kantoj estas La Internacio kaj Varsovia Kanto. Rimarkindaj kantoj de Rusio estas Kuraĝe, Kamaradoj, En paŝo, Laborista Marsejlana, kaj Kolerego, tiranoj. Popolaj kaj revoluciaj kantoj influis la sovetiajn amaskantojn. La amaskanto estis gvida ĝenro en sovetia muziko, precipe dum la 1930-aj jaroj kaj la milito. La amaskanto influis aliajn ĝenrojn, inkluzive de la artkanto, opero, kaj kinomuziko. La plej popularaj amaskantoj estas Kanto de la patrujo de Isaak Dunajevskij, Katiuŝa de Matvej Blanter, Himno de la Demokrata Juneco de la Mondo de Novikov, kaj la Sankta Milito de Aleksandrov.

Eisenstein.

En la komenco de la 1930-aj jaroj, sovetiaj produktoroj uzis socialisman realismon en sia laboro. Rimarkinda filmo estas Ĉapajev, kiu montras la rolon de la homoj en la historio-krea procezo. La temo de revolucia historio estis evoluigita en filmoj kiel ekzemple La junaĝo de Maksim, fare de Grigori Kozincev kaj Leonid Trauberg, Ŝĉors de Dovĵenko, kaj Ni estas el Kronŝtadto de Jefim Dzigan. La formado de la nova homo sub socialismo estis temo de filmoj kiel Ekvivo de Nikolaj Ekk, Ivan de Dovĵenko, Valerii Ĉkalov de Miĥail Kalatozov kaj la filma versio da Tankisto "Derbent" (1941). Kelkaj filmoj prezentis la agadon de popoloj de Sovetunio kontraŭ eksterlandaj invadantoj: Aleksander Nevskij de Sergej Eisenstein, Minin kaj Poĵarskij de Pudvokin, kaj Bogdan Ĥmelnicskij de Savĉenko. Politikistoj de Rusio aŭ Sovetunio estis la temoj en filmoj kiel ekzemple la trilogio de filmoj fare de Jutkeviĉ pri Lenin.

Socialisma realismo estis aplikita ankaŭ al hindiaj filmoj de la 1940-aj kaj 1950-aj jaroj. Tiuj estas, ekzemple, Neeĉa Nagar de Ĉetan Anand (1946), kiu gajnis la Grandpremion ĉe la unua Festivalo de Cannes, kaj Do Bigha Zamin de Bimal Roj (1953), kiuj gajnis la Internacian Premion ĉe la 7-a Festivalo de Cannes.

La pentristo Aleksandr Dejneka disponigas rimarkindan ekzemplon por siaj ekspresionismaj kaj patriotaj scenoj de la Dua Mondmilito, komunaj farmoj, kaj sportoj. Ankaŭ Jurij Pimenov, Boris Ioganson kaj Gelij Korĵev estis priskribitaj kiel "neagnoskitaj mastroj de la dudeka-jarcenta realismo".[23] Alia bone konata artisto estis Fjodor Pavloviĉ Reŝetnikov.

Socialima realisma arto trovis akcepton en la baltaj landoj, inspirante multajn artistojn. Unu el tiaj artistoj estis Czeslaw Znamierowski (23a de majo 1890 - 9a de aŭgusto 1977), sovetia litova pentristo, konata pro siaj grandaj panoramaj pejzaĝoj kaj amo al naturo. Znamierowski kombinis tiujn du pasiojn por krei tre rimarkindajn pentraĵojn en Sovetunio, gajnante la prestiĝan titolon de Honorinda Artisto de LSSR en 1965.[24]

Naskiĝinta en Latvio, kiu formis parton de la Rusa Imperio tiutempe, Znamierowski estis de pola nacieco kaj litova civitaneco, lando kie li vivis plejparton de sia vivo kaj kie li mortis. Li elstaris je pejzaĝoj kaj socialisma realismo, kaj okazigis multajn ekspoziciojn. Znamierowski ankaŭ estis vaste publikigita en naciaj gazetoj, revuoj kaj libroj.[25] Liaj plej rimarkindaj pentraĵoj estas "Antaŭ pluvo" (1930), "Panoramo de Vilna Urbo" (1950), "La Legoma Lago" (1955), kaj "En Klaipeda Fiŝkapta Haveno" (1959). Granda kolekto de lia arto situas en la Litova Artmuzeo.[26]

Thol, romano de D. Selvaraj en la tamila estas ekzemplo de marksisma realismo en Hindio. Ĝi gajnis literaturpremiojn (Sakithja Akademio) dum la jaro 2012.

La preferitaj temoj en vidaj artoj kaj filmoj estis komunistaj estroj, ĉefe Lenin kaj Stalin.

Sovetunio

[redakti | redakti fonton]
Tutrusia Ekspozicia Centro en Moskvo.

Lige kun la socialisma klasika stilo de arkitekturo, socialisma realismo estis la oficiale aprobita speco de arto en Sovetunio dum preskaŭ sesdek jaroj. Ĉiuj materiaj varoj kaj produktadrimedoj apartenis al la komunumo kiel tutaĵo; tio inkludis rimedojn de produktado de arto, kiuj ankaŭ estis konsiderataj kiel potencaj propagandiloj.

En la komencaj jaroj de Sovetunio, rusaj kaj sovetiaj artistoj ampleksis vastan gamon de artaj ĝenroj sub la aŭspicio de Proletkult. Revolucia politiko kaj radikalaj netradiciaj artaj ĝenroj estis rigardataj kiel komplementaj.[27] En arto, Konstruktivismo prosperis. En poezio, la netradiciaj stiloj kaj la avangardo ofte estis laŭdataj.

Tiuj stiloj de arto poste estis malaprobitaj fare de membroj de la Komunista Partio kiuj ne aprezis modernajn stilojn kiaj ekzemple impresionismo kaj kubismo, ĉar tiuj movadoj ekzistis antaŭ la revolucio kaj estis tiel asociitaj kun "dekadenca burĝa arto". Socialisma realismo estis, iagrade, reago kontraŭ la adopto de tiuj "dekadencaj" stiloj. Lenin supozis ke la nereprezentaj formoj de arto ne estus komprenataj fare de la proletaro, do ne povus esti uzitaj de la ŝtato por propagando.[28]

Aleksander Bogdanov argumentis ke la radikala reformado de socio laŭ komunistaj principoj signifas ke malgranda aŭ tute neniu parto de burĝa arto povus esti utila; kelkaj el liaj pli radikalaj adeptoj rekomendis la detruon de bibliotekoj kaj muzeoj.[29] Lenin malaprobis tiun filozofion,[30] bedaŭris la malakcepton de la beleco ĉar ĝi estis aĝa, kaj eksplicite diris ke la nova arto evoluu el tiu malnova: "Proleta kulturo devas esti la logika evoluo de la stoko de scio kiun la homaro akumulis sub la jugo de kapitalisma, terposedanta, kaj burokratia socio."[31]

Modernaj stiloj ŝajnis rifuzi konstrui sur tiu heredaĵo, tiel koliziante kun la longa realisma tradicio en Rusio kaj igante la artan scenejon komplekson.[32] Eĉ en la tempo de Lenin kultura burokrataro komencis reteni arton por konveni propagandajn celojn.[33] La argumentoj de Lev Trockij ke "proleta literaturo" estas ne-marksisma ĉar la proletaro perdus siajn klaskarakterizaĵojn en la transiro al senklasa socio, aliflanke, ne hegemoniis.[34]

Mozaiko pri Lenin ene de la Moskva Metroo (metrostacio Prospekt Mira)

Socialisma realismo iĝis ŝtatpolitiko en 1934 kiam la Unua Kongreso de Sovetiaj Verkistoj kunvenis kaj la reprezentanto de Stalin Andrej Ĵdanov faris paroladon forte apogante ĝin kiel "la oficiala stilo de sovetia kulturo".[35] Ĝi estis devigita senescepte en ĉiuj artaj sferoj. Artistoj kiuj deviis de la oficiala linio estis grave punitaj. Formo kaj enhavo ofte estis limigitaj, kun erotika, religia, abstrakta, superreala, kaj ekspresionisma arto malpermesitaj. Formalaj eksperimentoj, inkluzive de interna dialogo, konscifluo, sensencaĵo, liber-forma unuiĝo, kaj distranĉado estis ankaŭ ĉesigitaj. Tio okazis aŭ ĉar ili estis konsiderataj "dekadencaj", nekompreneblaj al la proletaro, aŭ kontraŭrevoluciaj.

En respondo al la Kongreso de 1934 en Rusio, la plej gravaj usonaj verkistoj de la maldekstro kolektiĝis en la Unua Kongreso de Usonaj Verkistoj la 26-27an de aprilo 1935 en Ĉikago ĉe renkontiĝoj kiuj estis apogitaj fare de Stalin. Waldo David Frank estis la unua prezidanto de la Ligo de Usonaj Verkistoj, kiu estis helpita fare de la Komunista Partio de Usono. Kelkaj romanverkistoj rifuzis la kontrolon, kaj la ligo disiĝis ĉe la invado de Sovetunio fare de germanaj trupoj.

La unua ekspozicio organizita fare de la Leningrada Unio de Artistoj okazis en 1935. Ĝiaj partoprenantoj, inkluzive de Miĥail Avilov, Isaak Brodskij, Pjotr Buĉkin, Nikolaj Dormidontov, Rudolf Frentz, Kazimir Maleviĉ, Kuzma Petrov-Vodkin, kaj Aleksander Samoĥvalov iĝis la fondaj patroj de la Leningrada Skolo, dum iliaj verkoj formis unu el ĝiaj plej riĉaj tavoloj kaj la bazon de la plej grandaj muzeaj kolektoj de sovetia pentrarto de la 1930aj-1950aj jaroj.

Portreto de Stalin fare de Isaak Brodski.

En 1932, la Leningrada Instituto de Proleta Bildarto estis transformita en la Instituton de Pentrarto, Skulptarto, kaj Arkitekturo (ekde 1944 nomita honore al Ilja Jefimoviĉ Repin). La dekkvinjara periodo de obstina reformado de la plej granda artinstituto de la lando venis al fino. Tiel, bazaj elementoj de la Leningrada Lernejo — nome, la plej alta arteduka establaĵo de nova tipo kaj unuigita profesia unio de leningradaj artistoj, estis kreitaj antaŭ la fino de 1932.

En 1934 Isaak Brodskij, disĉiplo de Ilja Jefimoviĉ Repin, estis nomumita direktoro de la Akademio de Sciencoj de Arto kaj la Leningrada Instituto de Pentrarto, Skulptarto, kaj Arkitekturo. Brodski invitis eminentajn pentristojn kaj pedagogojn por instrui en la akademio, nome Semjon Abugov, Miĥail Bernŝtejn, Ivan Bilibin, Pjotr Buĉkin, Efim Ĉepcov, Rudolf Frentz, Boris Ioganson, Dmitrij Kardovskij, Aleksander Karev, Dmitrij Kiplik, Jevgenij Lansere, Aleksander Lubimov, Matvej Manizer, Vasilij Meŝkov, Pavel Naumov, Aleksander Osmerkin, Anna Ostroumova-Lebedeva, Leonid Ovsjannikov, Nikolaj Petrov, Sergej Priselkov, Nikolaj Punin, Nikolaj Radlov, Konstantin Rudakov, Pavel Ŝilingovskij, Vasilij Ŝuĥajev, Viktor Sinaiskij, Ivan Stepaŝkin, Konstantin Juon, kaj aliajn.

Artekspozicioj de 1935-1940 kontraŭpruvas la asertojn ke arta vivo de la periodo estis subpremita per la ideologio kaj artistoj submetiĝis tute al kio tiam estis nomita "socia ordo". Granda nombro da pejzaĝoj, portretoj, kaj ĝenropentraĵoj ekspoziciitaj en tiu tempo traktis sole teknikajn celojn kaj estis tiel ŝajne liberaj de iu ideologio. Ĝenropentrarto estis konsiderita laŭ simila maniero.

La unua traktoro, de Vladímir Krijatzkij.

En la postmilita periodo inter la mezo de la kvindekaj kaj sesdekaj jaroj, la Leningrada lernejo de pentrarto alproksimiĝis al sia vertico. Novaj generacioj de artistoj kiuj studentiĝis ĉe la akademio Ŝtata Akademia Instituto de pentrarto, skulptarto kaj arkitekturo nome de Ilja Repin en la 1930-aj al 1950-aj jaroj estis en sia plej bona tempo. Ili rapide prezentis sian arton, strebis al eksperimentoj, kaj volis transpreni multe kaj lerni eĉ pli.

Tiu tempo kaj samtempuloj, kun ĉiuj ĝiaj bildoj, ideoj, kaj emoj trovis sian plenan esprimon en portretoj de Vladimir Gorb, Boris Kornejev, Engels Kozlov, Feliks Lemberskij, Oleg Lomakin, Samuil Nevelŝtejn, Viktor Oreŝnikov, Semjon Rotnickij, Lev Russov, kaj Leonid Steele; en pejzaĝoj de Nikolaj Galaĥov, Vasilij Golubev, Dmitrij Majevskij, Sergej Osipov, Vladimir Ovĉinnikov, Aleksandr Semjonov, Arsenij Semjonov, kaj Nikolai Timkov; kaj en ĝenropentraĵoj de Andrej Milnikov, Jevsej Moisejenko, Miĥail Natareviĉ, Jurij Neprincev, Nikolai Pozdnejev, Miĥail Trufanov, Jurij Tulin, Nina Veselova, kaj aliaj.

En 1957, la unua tutrusa Kongreso de Sovetaj Artistoj okazis en Moskvo. En 1960, la tutrusa Unio de artistoj estis organizita. Sekve, tiuj okazaĵoj influis la artan vivon en Moskvo, Leningrado, kaj la provincoj. La amplekso de eksperimentado estis plilarĝigita; aparte, tio koncernis la formon de pentrarto kaj plasta lingvaĵo. Bildoj de junuloj kaj studentoj, rapide ŝanĝante vilaĝojn kaj grandurbojn, virgaj teroj alportitaj sub kultivado, grandiozaj konstruplanoj realigataj en Siberio kaj la Volga regiono, kaj majstraĵoj de sovetia scienco kaj teknologio iĝis la ĉefaj temoj de la nova pentrarto. Herooj de la tempo — junaj sciencistoj, laboristoj, inĝenieroj, kuracistoj, ktp. — fariĝis la plej popularaj herooj de pentraĵoj.

Trompetisto kaj flagoportanto de Mitrofan Grekov.

En tiu periodo, la vivo havigis al artistoj multajn uzeblajn temojn, pozitivajn figurojn, kaj bildojn. Heredo de multaj grandaj artistoj kaj artaj movadoj iĝis disponeblaj por studado kaj publika studado. Tio ege plilarĝigis la komprenon de artistoj pri la realisma metodo kaj ties eblojn. Estis la ripetita renovigo de la koncepto de realismo kio faris ke tiu stilo hegemoniis en la rusa arto laŭlonge de la historio de Sovetunio. Realisma tradicio aperigis multajn tendencojn de nuntempa pentrarto, inklude pentradon el naturo, pentradon laŭ "severa stilo" kaj ornaman arton. Tamen, dum tiu periodo ankaŭ impresionismo, postimpresionismo, kubismo, kaj ekspresionismo havis siajn fervorajn partianojn kaj interpretantojn.[36]

La limigoj fare de la hegemonio de la socialisma realismo iome malpliiĝis post la morto de Stalin en 1953, sed la ŝtato ankoraŭ tenis la kontrolon super la persona arta esprimivo. Pro tio multaj artistoj elektis foriri en ekzilon, por ekzemplo membroj de la Odesa Grupo el la samnoma urbo, sendependaj artistoj kiuj plu sentis la malamikecon fare de la ŝtato.

En 1974, ekzemple ekspozicio de neoficiala arto ĉe bieno ĉe Moskvo estis haltigita kaj la artaĵoj detruitaj per akvokanonoj kaj buldozoj. La politiko de Miĥail Gorbaĉov nome glasnost kaj perestrojko faciligis eksplodon de intereso en alternativaj artaj stiloj en la fino de la 1980-aj jaroj, sed socialisma realismo restis en limigita forto kiel la oficiala ŝtata arta stilo tiom malfrue kiom ĝis 1991. Nur post la falo de Sovetunio artistoj estis finfine liberigitaj el la ŝtata cenzuro.

Aliaj socialismaj ŝtatoj

[redakti | redakti fonton]
La popolo de Wuhan luktanta kontraŭ la inundoj de la rivero Jangzio en 1954, bildigita de monumento en 1969.
Murpentraĵoj montrantaj la marksisman vidpunkton de gazetaro sur kafejo de Orienta Berlino en 1977 estis superkovritaj per komerca reklamado post la reunuigo de Germanio.

Post la Rusia revolucio de 1917, socialisma realismo iĝis internacia literatura movado. Socialismaj tendencoj en literaturo estis establitaj en la 1920-aj jaroj en Germanio, Francio, Ĉeĥoslovakio, kaj Pollando. Verkistoj kiuj helpis evoluigi socialisman realismon en Okcidento estis ekzemple Louis Aragon, Johannes Becher, kaj Pablo Neruda.[37]

La doktrino de socialisma realismo en aliaj popolrespublikoj, estis laŭleĝe devigita de 1949 ĝis 1956. Ĝi implikis ĉiujn sferojn de vidaj kaj literaturaj artoj, kvankam ĝiaj plej sensaciaj atingoj estis faritaj en la kampo de arkitekturo, konsiderita esenca armilo en la kreado de nova socia ordo, intencitaj por helpi disvastigi la komunistan doktrinon influante la konscion same kiel perspektivon de civitanoj super la tuta vivo. Dum tiu granda entrepreno, decida rolo falis al arkitektoj konsiderataj ne nuraj inĝenieroj kreantaj stratojn kaj konstruaĵojn, sed prefere kiel "inĝenieroj de la homanimo"[38] kiuj, aldone al etendiĝo de simpla estetiko en urban desegnadon, devis esprimi grandiozajn ideojn kaj stimuli sentojn de stabileco, persisto kaj politikaj rajtigoj.

Hodiaŭ, verŝajne la solaj landoj kie daŭre hegemonias tiuj estetikaj principoj estas Nord-Koreio, Laoso, kaj iagrade Vjetnamio. La Ĉina Popola Respubliko foje revenas al socialisma realismo por specifaj celoj, kiel ekzemple idealigitaj propagandaj afiŝoj por antaŭenigi la ĉinan spacprogramon. Socialisma realismo havis malmultan efikon en la ne-komunisma mondo, kie ĝi estis vaste rigardata kiel totalisma rimedo de trudado de ŝtatkontrolo al artistoj.[39]

La antaŭa Socialisma federacia respubliko Jugoslavio estis grava escepto inter la komunismaj landoj, ĉar post la disiĝo inter Tito kaj Stalin en 1948, ĝi rezignis socialisman realismon kune kun aliaj elementoj antaŭe importitaj de la soveta sistemo kaj permesis pli grandan artan liberecon.[40] Miroslav Krleža, unu el la gvidaj jugoslavaj intelektuloj, faris paroladon ĉe la Tria Kongreso de la Alianco de Verkistoj de Jugoslavio okazinta en Ljubljano en 1952, kiu estas konsiderita turnopunkto en la jugoslava kondamnado de dogmeca socialisma realismo.

Pentrarto

[redakti | redakti fonton]

Skulptarto

[redakti | redakti fonton]

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]

Referencoj

[redakti | redakti fonton]

Notoj

  1. Korin, Pavel, “Thoughts on Art”, Socialist Realism in Literature and Art. Progress Publishers, Moscow, 1971, p. 95.
  2. Todd, James G. "Social Realism". Art Terms. Museum of Modern Art, 2009.
  3. Ellis, Andrew. Socialist Realisms: Soviet Painting 1920–1970. Skira Editore S.p.A., 2012, p. 20
  4. Valkenier, Elizabeth. Russian Realist Art. Ardis, 1977, p. 3.
  5. 5,0 5,1 Ellis, Andrew. Socialist Realisms: Soviet Painting 1920–1970. Skira Editore S.p.A., 2012, p. 17
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Ellis, Andrew. Socialist Realisms: Soviet Painting 1920–1970. Skira Editore S.p.A., 2012, p. 21
  7. Ellis, Andrew. Socialist Realisms: Soviet Painting 1920–1970. Skira Editore S.p.A., 2012, p. 22
  8. Ellis, Andrew. Socialist Realisms: Soviet Painting 1920–1970. Skira Editore S.p.A., 2012, p. 23
  9. 9,0 9,1 Ellis, Andrew. Socialist Realisms: Soviet Painting 1920–1970. Skira Editore S.p.A., 2012, p. 37
  10. Juraga, Dubravka kaj Booker, Keith M. Socialist Cultures East and West. Praeger, 2002, p.68
  11. 11,0 11,1 Nelson, Cary kaj Lawrence, Grossberg. Marxism and the Interpretation of Culture. University of Illinois Press, 1988, p. 5
  12. 12,0 12,1 12,2 Ellis, Andrew. Socialist Realisms: Soviet Painting 1920–1970. Skira Editore S.p.A., 2012, p. 38
  13. 13,0 13,1 Overy, Richard. The Dictators: Hitler's Germany, Stalin's Russia. W. W. Norton & Company, 2004, p. 354
  14. Schwartz, Lawrence H. Marxism and Culture. Kennikat Press, 1980, p. 110
  15. Frankel, Tobia. The Russian Artist. Macmillan Company, 1972, p. 125
  16. Stegelbaum, Lewis kaj Sokolov, Andrei. Stalinism As A Way Of Life. Yale University Press, 2004, p. 220
  17. Juraga, Dubravka kaj Booker, Keith M. Socialist Cultures East and West. Praeger, 2002, p.45
  18. 18,0 18,1 Evangeli, Aleksandr. "Echoes of Socialist Realism in Post-Soviet Art", Socialist Realisms: Soviet Painting 1920–1970. Skira Editore S.p.A., 2012, p. 218
  19. Evangeli, Aleksandr. "Echoes of Socialist Realism in Post-Soviet Art", Socialist Realisms: Soviet Painting 1920–1970. Skira Editore S.p.A., 2012, p. 221
  20. Evangeli, Aleksandr. "Echoes of Socialist Realism in Post-Soviet Art", Socialist Realisms: Soviet Painting 1920–1970. Skira Editore S.p.A., 2012, p. 223
  21. Juraga, Dubravka kaj Booker, Keith M. Socialist Cultures East and West. Praeger, 2002, p.12
  22. Schwartz, Lawrence H. Marxism and Culture. Kennikat Press, 1980, p. 4
  23. (1999) “Concerning Socialist Realism: Recent Publications on Russian Art (book review)”, Art Journal.  Arkivigite je 2004-11-23 per la retarkivo Wayback Machine Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2004-11-23. Alirita 2016-03-28 .
  24. Alekna, Romas (24a de majo 1975). "Česlovui Znamierovskiui - 85" [Česlovas Znamierovskis Celebrates his 85th Birthday]. Literatūra ir menas [Literaturo kaj Arto] (en litova) (Vilnius: Lithuanian Creative Unions Weekly)
  25. http://www.czeslawznamierowski.com/research
  26. Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2015-03-16. Alirita 2016-03-28 .
  27. Werner Haftmann, Painting in the 20th century, London 1965, vol.1, p.196.
  28. Haftman, p.196
  29. Richard Pipes, Russia Under the Bolshevik Regime, p. 289, ISBN 978-0-394-50242-7
  30. samloke
  31. Oleg Sopontsinsky, Art in the Soviet Union: Painting, Sculpture, Graphic Arts, p 6 Aurora Art Publishers, Leningrad, 1978
  32. Oleg Sopontsinsky, Art in the Soviet Union: Painting, Sculpture, Graphic Arts, p. 21 Aurora Art Publishers, Leningrad, 1978
  33. Richard Pipes, Russia Under the Bolshevik Regime, p283, ISBN 978-0-394-50242-7
  34. R. H. Stacy, Russian Literary Criticism p191 ISBN 0-8156-0108-5
  35. 1934: Writers' Congress. Seventeen Moments in Soviet History. Alirita 11-a de decembro 2013 .
  36. Sergei V. Ivanov, The Leningrad School of painting 1930–1990s. Historical outline.
  37. D.F. Markov kaj L.I. Timofeev, "Socialist Realism". Arkivita el la originalo je 2005-05-08. Alirita 2016-04-05 .
  38. Esprimo disvastigata de Stalino.
  39. Lin Jung-hua. Post-Soviet Aestheticians Rethinking Russianization and Chinization of Marxism//Russian Language and Literature Studies. Serial № 33. Beijing, Capital Normal University, 2011, №3. Р.46-53.. Arkivita el la originalo je 2012-04-24. Alirita 2016-04-05 .
  40. Library of Congress Country Studies — Yugoslavia: Introduction of Socialist Self-Management

Bibliografio

  • Bek, Mikuláš; Chew, Geoffrey; kaj Macel, Petr (eld.). Socialist Realism and Music. Musicological Colloquium at the Brno International Music Festival 36. Prague: KLP; Brno: Institute of Musicology, Masaryk University, 2004. ISBN 80-86791-18-1
  • Golomstock, Igor. Totalitarian Art in the Soviet Union, the Third Reich, Fascist Italy and the People's Republic of China, Harper Collins, 1990.
  • James, C. Vaughan. Soviet Socialist Realism: Origins and Theory. New York: St. Martin's Press, 1973.
  • Ivanov, Sergei. Unknown Socialist Realism. The Leningrad School. Saint Petersburg, NP-Print, 2007 ISBN 978-5-901724-21-7
  • Lin Jung-hua. Post-Soviet Aestheticians Rethinking Russianization and Chinization of Marxism (Russian Language and Literature Studies. Serial № 33) Beijing, Capital Normal University, 2011, №3. Р.46-53.
  • Prokhorov, Gleb. Art under Socialist Realism: Soviet Painting, 1930–1950. East Roseville, NSW, Australia: Craftsman House; G + B Arts International, 1995. ISBN 976-8097-83-3
  • Rideout, Walter B. The Radical Novel in the United States: 1900–1954. Some Interrelations of Literature and Society. New York: Hill and Wang, 1966.
  • Saehrendt, Christian. Kunst als Botschafter einer künstlichen Nation ("Art from an artificial nation – about modern art as a tool of the GDR's propaganda"), Stuttgart 2009
  • Sinyavsky, Andrei [verkante kiel Abram Tertz]. "The Trial Begins" kaj "On Socialist Realism", tradukitaj de Max Hayward kaj George Dennis, kun enkonduko de Czesław Miłosz. Berkeley: University of California Press, 1960–1982. ISBN 0-520-04677-3

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]


Ĉi tiu artikolo plenumas laŭ redaktantoj de Esperanto-Vikipedio kriteriojn por elstara artikolo.