Neidio i'r cynnwys

Zeus: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Golygu dolenni
Oddi ar Wicipedia
Pori'r hanes yn rhyngweithiol
← Cymharer â'r fersiwn gyntCymharer â'r fersiwn dilynol →
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
Ham II (sgwrs | cyfraniadau)
8,880 golygiad
Dim crynodeb golygu
iaith, cynnwys, mwy i wneud
Llinell 1: Llinell 1:
{{Gwybodlen duwdod Groeg|
'''Zeus''' oedd brenin y duwiau yn chwedloniaeth Groeg, yn cyfateb i'r duw Rhufeinig [[Iau (duw)|Iau]].
| Delwedd = Jupiter Smyrna Louvre Ma13.jpg
| Pennawd = ''Jupiter de Smyrne'', darganfuwyd yn [[Smyrna]] yn 1680<ref>Cyflwynwyd y cerflun i [[Louis XIV, Brenin Ffrainc|Louis XIV]] fel [[Aesculapius]] ond adferwyd fel Zeus, tua 1686, gan [[Pierre Granier]], a ychwanegwyd y fraich dde unionsyth sydd yn chwifio'r [[taranfollt]]. Marmor, canol yr ail ganrif CE. Nawr yn gosod yn [[Amgueddfa Louvre]] ([http://cartelfr.louvre.fr/cartelfr/visite?srv=car_not_frame&idNotice=27483 catalog swyddogol ar-lein])</ref>
| Enw = Zeus
| Duw/Duwies = '''Brenin y duwiau''' <br/>'''Duw'r Wybren a Tharan'''
| Preswylfa = [[Mount Olympus]]
| Symbol = [[Thunderbolt]], [[Eagle]], [[cattle|Bull]] and [[Oak]]
| Cymar = [[Hera]]
| Rhieni = [[Cronus]] and [[Rhea (mythology)|Rhea]]
| Siblingiaid = [[Poseidon]], [[Hades]], [[Demeter]], [[Hestia]], [[Hera]]
| Plant = [[Ares]], [[Athena]], [[Apollo]], [[Artemis]], [[Aphrodite]], [[Dionysus]], [[Hebe (mythology)|Hebe]], [[Hermes]], [[Heracles]], [[Helen]], [[Hephaestus]], [[Perseus]], [[Minos]], the [[Muse]]s
| Mownt = [[Mt. Olympus| Olympus]]
| Cywerthydd Rhufeinig = [[Jupiter (mythology)|Jupiter]]
}}


Ym [[mytholeg Roeg]], [[Brenin y duwiau]], rheolwr [[Mownt Olympus (Mynydd)|Mownt Olympus]], a duw'r [[Tad y Wybren|wybren]] a [[Rhestr duwdodau taran|tharan]] yw '''Zeus''' ([[Hen Roeg]]: Δίας; [[Groeg diweddar]]: Ζεύς). Mae'i symbolau'n cynnwys y [[taranfollt|daranfollt]], [[eryr]], [[Bwla (mytholeg)|bwla]], a [[derwen]]. Yn ogystal â'i etifeddiad Indo-Ewropeaidd, mae'r "casglwr y cymylau" clasurol hefyd yn tarddu nodweddion eiconograffig sicr gan ddiwylliannau'r [[Hen Ddwyrain Agos]], megis y [[scepter]]. Darlunnir Zeus yn fynych yn ôl artistiaid Groegaidd mewn un o ddau osgo: yn sefyll, camu ymlaen, â tharanfollt yn ei law dde, neu mewn sedd.
Roedd Zeus yn briod i [[Hera]] ond yn anffyddlon ac yn cael nifer o berthnasau gyda duwiesau a merched meidrol. Ei blant gyda [[Hera]] oedd [[Hebe]], [[Ares]] a [[Hephaestos]].


Zeus oedd plentyn [[Cronus]] a [[Rhea (mytholeg)|Rhea]], ac ieuangaf ei siblingiaid. Yn ôl llawer o draddodiadau, priododd ef [[Hera]], er, wrth oracl [[Dodona]], [[Dione (mytholeg)|Dione]] oedd ei gymar: yn ôl yr ''[[Iliad]]'', ef oedd tad [[Aphrodite]] gyda Dione. O ganlyniad ei branciau egsotig, cafodd ef lawer o epil duwiol ac arwrol, gan bynnwys [[Athena]], [[Apollo]] ac [[Artemis]], [[Hermes]], [[Persephone]] (gyda [[Demeter]]), [[Dionysus]], [[Perseus]], [[Heracles]], [[Helen]], [[Minos]], a'r [[Awen]]au (gyda [[Mnemosyne]]); gyda Hera, cafodd ef [[Ares]], [[Hebe (mythology)|Hebe]] a [[Hephaestus]] yn ôl llawer o draddodiadau.<ref name="Hamilton1942">{{cite book|olaf=Hamilton|cyntaf=Edith|teitl=Mythology|cyhoeddwr=Back Bay Books|lleoliad=New York|dyddiad=1942|argraffiad=1998|tudalen=467|isbn=978-0-316-34114-1|accessdate=6-3-09|language=English}}</ref>
Ymysg plant gordderch niferus Zeus oedd [[Apollo]] ac [[Artemis]] gyda'r ffigur dirgel [[Leto]]; [[Hermes]] gyda [[Maia]], merch [[Atlas]]; [[Dionysos]], duw gwin, gyda [[Semele]], merch [[Cadmus]]; [[Persephone]] gyda'r dduwies [[Demeter]]; a'r arwr [[Heracles]] gyda'r ferch meidrol [[Alcmene]].


==Gweler hefyd==
Byddai Zeus yn aml yn cymryd ffurf arall i guddio oddi wrth Hera neu ddod yn agosach at ei gariadon. Fe hudodd Iau [[Leda]], Brenhines [[Sparta]] wedi'i guddwisgo fel alarch a chawsant yn blant yr efeilliaid [[Castor]] a [[Pollux]]. Cafodd berthynas ag [[Io (mytholeg)|Io]], merch y duw Inachus, wedi'i guddwisgo fel cwmwl fel na byddai ei wraig yn ei ddatgelu, ond yn ofer.
* [[Ffederasiwn Achaeidd]]
* [[Twyll Zeus]]
* [[Iau (mytholeg)]]
* [[Hetairideia]] - Gŵyl Thesalaidd Zeus
* [[Teml Zeus]]
* [[USS Zeus (ARB-4)|USS ''Zeus'' (ARB-4)]]


==Cyfeiriadau==
Roedd yr eryr a'r taranfollt yn briodoleddau cyffredin gan Zeus. Caiff ei bortreadu yn aml yn eistedd ar ei orsedd yn dal teyrnwialen.
*Burkert, Walter, (1977) 1985. ''Greek Religion'', yn enwedig adran III.ii.1 (Harvard University Press)
*[[Arthur Bernard Cook|Cook, Arthur Bernard]], ''Zeus: A Study in Ancient Religion'', (3 cyfrol), (1914–1925). New York, Bibilo & Tannen: 1964.
**Volume 1: ''Zeus, God of the Bright Sky'', Biblo-Moser, Mehefin 1, 1964, ISBN 0-8196-0148-9 (ailargraffiad)
**Volume 2: ''Zeus, God of the Dark Sky (Thunder and Lightning)'', Biblo-Moser, Mehefin 1, 1964, ISBN 0-8196-0156-X
**Volume 3: ''Zeus, God of the Dark Sky (earthquakes, clouds, wind, dew, rain, meteorites)''
* [[Maurice Druon|Druon, Maurice]], ''The Memoirs of Zeus'', 1964, Charles Scribner's and Sons. (tr. Humphrey Hare)
* Farnell, Lewis Richard, ''Cults of the Greek States'' 5 vols. Oxford; Clarendon 1896–1909.
* Farnell, Lewis Richard, ''Greek Hero Cults and Ideas of Immortality, 1921.
* [[Robert Graves|Graves, Robert]]; ''[[The Greek Myths]]'', Penguin Books Ltd. (argraffiad 1960)
* [[William Mitford|Mitford,William]], ''The History of Greece'', 1784. Cf. v.1, Chapter II, ''Religion of the Early Greeks''
* Moore, Clifford H., ''The Religious Thought of the Greeks, 1916.
* [http://www.sacred-texts.com/cla/gpr/ Nilsson, Martin P., ''Greek Popular Religion'', 1940.]
* Nilsson, Martin P., ''History of Greek Religion'', 1949.
* [[Erwin Rohde|Rohde, Erwin]], ''Psyche: The Cult of Souls and Belief in Immortality among the Greeks'', 1925.
* [[William Smith (lexicographer)|Smith, William]], ''[[Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology]]'', 1870, [http://www.ancientlibrary.com/smith-bio/], William Smith, ''Dictionary'': "Zeus" [http://www.ancientlibrary.com/smith-bio/3655.html]
;Troednodiadau
{{Reflist|2}}


==Dolenni allanol==
[[Categori:Duwiau]]
{{commons|Zeus}}
*[http://homepage.mac.com/cparada/GML/Zeus.html Dolen Fytholeg Reog, Zeus] straeon Zeus ym mytholeg
*[http://www.theoi.com/Olympios/Zeus.html Prosiect Theoi, Zeus]

{{Mytholeg Roeg (Olympaidd)2‎}}

[[Categori:Zeus]]
[[Categori:Duwdodau yn yr Iliad]]
[[Categori:Duwiau Groeg]]
[[Categori:Mytholeg Roeg]]
[[Categori:Mytholeg Roeg]]
[[Categori:Deuddeg Olympiad]]
[[Categori:Brenhinoedd mytholegol]]
[[Categori:Duwdodau ac arwyr Pederastaidd]]
[[Categori:Duwdodau achubwr]]
[[Categori:Duwdodau'r wybren a'r tywydd]]
[[Categori:Duwdodau taran]]
[[Categori:Duwdodau oraclaidd]]

[[af:Zeus]]
[[als:Zeus]]
[[ar:زيوس]]
[[ast:Zeus]]
[[az:Zevs]]
[[bn:জেউস]]
[[be:Зеўс]]
[[be-x-old:Зэўс]]
[[bar:Zeus]]
[[bs:Zeus]]
[[br:Zeus]]
[[bg:Зевс]]
[[ca:Zeus]]
[[cs:Zeus]]
[[da:Zeus]]
[[de:Zeus]]
[[en:Zeus]]
[[et:Zeus]]
[[el:Δίας (μυθολογία)]]
[[es:Zeus]]
[[eo:Zeŭso]]
[[eu:Zeus]]
[[fa:زئوس]]
[[fr:Zeus]]
[[gl:Zeus]]
[[ko:제우스]]
[[hi:ज़्यूस]]
[[hr:Zeus]]
[[id:Zeus]]
[[ia:Zeus]]
[[is:Seifur]]
[[it:Zeus]]
[[he:זאוס]]
[[ka:ზევსი]]
[[la:Zeus]]
[[lv:Zevs]]
[[lb:Zeus]]
[[lt:Dzeusas]]
[[lij:Zeus]]
[[lmo:Zeus]]
[[hu:Zeusz]]
[[mk:Зевс]]
[[ml:സ്യൂസ്]]
[[mt:Żews]]
[[mr:झ्यूस]]
[[arz:زيوس]]
[[nl:Zeus]]
[[ja:ゼウス]]
[[no:Zevs]]
[[nn:Zevs]]
[[oc:Zèus]]
[[nds:Zeus]]
[[pl:Zeus]]
[[pt:Zeus]]
[[ro:Zeus]]
[[ru:Зевс]]
[[sc:Zeus]]
[[scn:Zeus]]
[[simple:Zeus]]
[[sk:Zeus]]
[[sl:Zevs]]
[[szl:Zeus]]
[[sr:Зевс]]
[[sh:Zeus]]
[[fi:Zeus]]
[[sv:Zeus]]
[[tl:Zeus]]
[[ta:சூசு]]
[[th:ซูส]]
[[tg:Зевс]]
[[tr:Zeus]]
[[uk:Зевс]]
[[ur:زیوس]]
[[vi:Zeus]]
[[yi:זעאוס]]
[[yo:Zeus]]
[[zh:宙斯]]

Fersiwn yn ôl 17:24, 11 Ionawr 2010

Zeus
PreswylfaMount Olympus
SymbolauThunderbolt, Eagle, Bull and Oak
CymarHera
RhieniCronus and Rhea
PlantAres, Athena, Apollo, Artemis, Aphrodite, Dionysus, Hebe, Hermes, Heracles, Helen, Hephaestus, Perseus, Minos, the Muses

Ym mytholeg Roeg, Brenin y duwiau, rheolwr Mownt Olympus, a duw'r wybren a tharan yw Zeus (Hen Roeg: Δίας; Groeg diweddar: Ζεύς). Mae'i symbolau'n cynnwys y daranfollt, eryr, bwla, a derwen. Yn ogystal â'i etifeddiad Indo-Ewropeaidd, mae'r "casglwr y cymylau" clasurol hefyd yn tarddu nodweddion eiconograffig sicr gan ddiwylliannau'r Hen Ddwyrain Agos, megis y scepter. Darlunnir Zeus yn fynych yn ôl artistiaid Groegaidd mewn un o ddau osgo: yn sefyll, camu ymlaen, â tharanfollt yn ei law dde, neu mewn sedd.

Zeus oedd plentyn Cronus a Rhea, ac ieuangaf ei siblingiaid. Yn ôl llawer o draddodiadau, priododd ef Hera, er, wrth oracl Dodona, Dione oedd ei gymar: yn ôl yr Iliad, ef oedd tad Aphrodite gyda Dione. O ganlyniad ei branciau egsotig, cafodd ef lawer o epil duwiol ac arwrol, gan bynnwys Athena, Apollo ac Artemis, Hermes, Persephone (gyda Demeter), Dionysus, Perseus, Heracles, Helen, Minos, a'r Awenau (gyda Mnemosyne); gyda Hera, cafodd ef Ares, Hebe a Hephaestus yn ôl llawer o draddodiadau.[1]

Gweler hefyd

Cyfeiriadau

  • Burkert, Walter, (1977) 1985. Greek Religion, yn enwedig adran III.ii.1 (Harvard University Press)
  • Cook, Arthur Bernard, Zeus: A Study in Ancient Religion, (3 cyfrol), (1914–1925). New York, Bibilo & Tannen: 1964.
    • Volume 1: Zeus, God of the Bright Sky, Biblo-Moser, Mehefin 1, 1964, ISBN 0-8196-0148-9 (ailargraffiad)
    • Volume 2: Zeus, God of the Dark Sky (Thunder and Lightning), Biblo-Moser, Mehefin 1, 1964, ISBN 0-8196-0156-X
    • Volume 3: Zeus, God of the Dark Sky (earthquakes, clouds, wind, dew, rain, meteorites)
  • Druon, Maurice, The Memoirs of Zeus, 1964, Charles Scribner's and Sons. (tr. Humphrey Hare)
  • Farnell, Lewis Richard, Cults of the Greek States 5 vols. Oxford; Clarendon 1896–1909.
  • Farnell, Lewis Richard, Greek Hero Cults and Ideas of Immortality, 1921.
  • Graves, Robert; The Greek Myths, Penguin Books Ltd. (argraffiad 1960)
  • Mitford,William, The History of Greece, 1784. Cf. v.1, Chapter II, Religion of the Early Greeks
  • Moore, Clifford H., The Religious Thought of the Greeks, 1916.
  • Nilsson, Martin P., Greek Popular Religion, 1940.
  • Nilsson, Martin P., History of Greek Religion, 1949.
  • Rohde, Erwin, Psyche: The Cult of Souls and Belief in Immortality among the Greeks, 1925.
  • Smith, William, Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, 1870, [1], William Smith, Dictionary: "Zeus" [2]
Troednodiadau
  1. ↑ (yn English). ISBN 978-0-316-34114-1. Unknown parameter |olaf= ignored (help); Unknown parameter |argraffiad= ignored (help); Unknown parameter |cyhoeddwr= ignored (help); Unknown parameter |tudalen= ignored (help); Unknown parameter |teitl= ignored (help); Unknown parameter |cyntaf= ignored (help); Unknown parameter |dyddiad= ignored (help); Unknown parameter |lleoliad= ignored (help); Check date values in: |accessdate= (help); Missing or empty |title= (help); |access-date= requires |url= (help)CS1 maint: unrecognized language (link)

Dolenni allanol

Comin Wikimedia
Comin Wikimedia
Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i:
gw • sg • go
Cyfres duwdodau Groeg
Duwdodau cyntefig · Titaniaid · Duwdodau dyfrol · Duwdodau'r isfyd
Deuddeg Olympiad
Zeus · Hera · Poseidon · Dionysus · Demeter · Aphrodite · Athena · Apollo · Artemis · Ares · Hephaestus · Hermes
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Zeus&oldid=686984"