Zeus: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Zeus
Zeus
Mam	Rhea
Priod	Metis
Plant	Hephaestus, Artemis, Hermes, Persephone, Elen o Gaerdroea, Minos, Hesperides, Aoide, Aeacus, Melete, Argus, Mneme, Thelxinoë, Dardanus, Hebe, Heracles, Perseus, Tantalus, Amphion, Zethos, Eirene, Dike, Euphrosyne, Eunomia, Thalia, Aglaea, Pasithea, Pirithous, Arcas, Iasion, Sarpedon, Rhadamanthus, Sarpedon, Hellen, Eris, Castor and Pollux, Thebe

Pori'r hanes yn rhyngweithiol

← Cymharer â'r fersiwn gynt

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

GweledolCystrawen wici

Mewn-lein

Golygiad diweddaraf yn ôl 13:35, 24 Mehefin 2024

Ym mytholeg Roeg, Brenin y duwiau, rheolwr Mynydd Olympus, a duw'r wybren a'r daran yw Zeús (Hen Roeg: Δίας; Groeg Diweddar: Ζεύς). Mae ei symbolau'n cynnwys y fellten, eryr, tarw a derwen. Mae'n rheoli fel brenin duwiau Mynydd Olympus ac mae ei enw'n gydnaws a'r duw Rhufeinig Iau. Ef yw duw'r tywydd.

Yn ogystal â'i etifeddiad Indo-Ewropeaidd, mae "casglwr y cymylau" y Groegiaid hefyd yn dangos nodweddion sy'n deillio o ddiwylliannau'r Lefant hynafol, megis y deyrnwialen. Portreadir Zeus yn fynych gan artistiaid Groegaidd mewn un o ddau osgo: yn sefyll, yn camu ymlaen â tharanfollt yn ei law dde, neu ar orsedd. Mae ei fytholegau a'i bwerau yn debyg, er nad yn union yr un fath, â rhai duwiau Indo-Ewropeaidd fel Iau, Perkūnas, Perun, Indra a Thor.^[1]^[2]^[3]

Zeus oedd plentyn ieuangaf Cronus a Rhea. Yn ôl llawer o draddodiadau, priododd ef Hera, er, yn ôl oracl Dodona, Dione oedd ei gymar: yn ôl yr Iliad, ef oedd tad Aphrodite gan Dione.^[4] O ganlyniad ei branciau, cafodd ef lawer o epil duwiol ac arwrol, gan gynnwys Athena, Apollo ac Artemis, Hermes, Persephone (gyda Demeter), Dionysus, Perseus, Heracles, Helen, Minos, a'r Awenau (gyda Mnemosyne); gyda Hera, cafodd ef Ares, Hebe a Hephaestus yn ôl llawer o draddodiadau.^[4]

Genedigaeth

Roedd Cronus yn dad i sawl plentyn, gyda Rhea: Hestia, Demeter, Hera, Hades, a Poseidon, ond fe'u llyncodd i gyd cyn gynted ag y cawsant eu geni, oherwydd y gred ei fod i fod i gael ei ddymchwel gan ei fab.

Ond pan oedd Zeus ar fin cael ei eni, ceisiodd Rhea gael Gaia i ddyfeisio cynllun i'w achub, fel y byddai Cronus yn cael ei ddial am ei weithredoedd yn erbyn Wranws a'i blant ei hun. Fe wnaeth Rhea eni Zeus yn Creta, gan roi craig i Cronus wedi'i lapio mewn dillad, a llyncwyd Cronus y swm, yn gyfan.^[5]

Gweler hefyd

Iau (mytholeg)
Hetairideia - Gŵyl Thesalaidd Zeus
Teml Zeus

Cyfeiriadau

↑ Thomas Berry (1996). Religions of India: Hinduism, Yoga, Buddhism. Columbia University Press. tt. 20–21. ISBN 978-0-231-10781-5.
↑ T. N. Madan (2003). The Hinduism Omnibus. Oxford University Press. t. 81. ISBN 978-0-19-566411-9.
↑ Sukumari Bhattacharji (2015). The Indian Theogony. Cambridge University Press. tt. 280–281.
↑ ^4.0 ^4.1 Hamilton, Edith (1942). Mythology (arg. 1998). New York: Back Bay Books. t. 467. ISBN 978-0-316-34114-1.
↑ "Greek and Roman Mythology.". Mythology: Myths, Legends, & Fantasy. Sweet Water Press. 2003. t. 21. ISBN 9781468265903.

Llyfryddiaeth

Burkert, Walter, (1977) 1985. Greek Religion, yn enwedig adran III.ii.1 (Harvard University Press)
Cook, Arthur Bernard, Zeus: A Study in Ancient Religion, (3 cyfrol), (1914–1925). New York, Bibilo & Tannen: 1964.
- Volume 1: Zeus, God of the Bright Sky, Biblo-Moser, Mehefin 1, 1964, ISBN 0-8196-0148-9 (ailargraffiad)
- Volume 2: Zeus, God of the Dark Sky (Thunder and Lightning), Biblo-Moser, Mehefin 1, 1964, ISBN 0-8196-0156-X
- Volume 3: Zeus, God of the Dark Sky (earthquakes, clouds, wind, dew, rain, meteorites)
Druon, Maurice, The Memoirs of Zeus, 1964, Charles Scribner's and Sons. (tr. Humphrey Hare)
Farnell, Lewis Richard, Cults of the Greek States 5 vols. Oxford; Clarendon 1896–1909.
Farnell, Lewis Richard, Greek Hero Cults and Ideas of Immortality, 1921.
Graves, Robert; The Greek Myths, Penguin Books Ltd. (argraffiad 1960)
Mitford,William, The History of Greece, 1784. Cf. v.1, Chapter II, Religion of the Early Greeks
Moore, Clifford H., The Religious Thought of the Greeks, 1916.
Nilsson, Martin P., Greek Popular Religion, 1940.
Nilsson, Martin P., History of Greek Religion, 1949.
Rohde, Erwin, Psyche: The Cult of Souls and Belief in Immortality among the Greeks, 1925.
Smith, William, Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, 1870, [1] Archifwyd 2006-04-09 yn y Peiriant Wayback, William Smith, Dictionary: "Zeus" [2]

Dolenni allanol

Dolen Fytholeg Reog, Zeus straeon Zeus ym mytholeg
Prosiect Theoi, Zeus

[Berry1996p20-1] Thomas Berry (1996). Religions of India: Hinduism, Yoga, Buddhism. Columbia University Press. tt. 20–21. ISBN 978-0-231-10781-5.

[2] T. N. Madan (2003). The Hinduism Omnibus. Oxford University Press. t. 81. ISBN 978-0-19-566411-9.

[3] Sukumari Bhattacharji (2015). The Indian Theogony. Cambridge University Press. tt. 280–281.

[Hamilton1942-4] 4.0 ^4.1 Hamilton, Edith (1942). Mythology (arg. 1998). New York: Back Bay Books. t. 467. ISBN 978-0-316-34114-1.

[5] "Greek and Roman Mythology.". Mythology: Myths, Legends, & Fantasy. Sweet Water Press. 2003. t. 21. ISBN 9781468265903.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Llinell 5: / Llinell 5: @@
 Yn ogystal â'i etifeddiad Indo-Ewropeaidd, mae "casglwr y cymylau" y Groegiaid hefyd yn dangos nodweddion sy'n deillio o ddiwylliannau'r [[Lefant]] hynafol, megis y deyrnwialen. Portreadir Zeus yn fynych gan artistiaid Groegaidd mewn un o ddau osgo: yn sefyll, yn camu ymlaen â tharanfollt yn ei law dde, neu ar orsedd. Mae ei fytholegau a'i bwerau yn debyg, er nad yn union yr un fath, â rhai duwiau Indo-Ewropeaidd fel Iau, [[Perkūnas]], [[Perun]], [[Indra]] a [[Thor]].<ref name="Berry1996p20">{{cite book|author=Thomas Berry|title=Religions of India: Hinduism, Yoga, Buddhism|url=https://books.google.com/books?id=ouWxrcybsxIC&pg=PA20 |year=1996|publisher=Columbia University Press|isbn=978-0-231-10781-5|pages=20–21}}</ref><ref>{{cite book|author=T. N. Madan|title=The Hinduism Omnibus|url=https://books.google.com/books?id=EUsqAAAAYAAJ|year=2003|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-566411-9|page=81}}</ref><ref>{{cite book|author=Sukumari Bhattacharji|title=The Indian Theogony|url=https://books.google.com/books?id=lDc9AAAAIAAJ&pg=PA280|year=2015|publisher=Cambridge University Press|pages=280–281}}</ref>
-Zeus oedd plentyn ieuangaf [[Cronus]] a [[Rhea (mytholeg)|Rhea]]. Yn ôl llawer o draddodiadau, priododd ef [[Hera]], er, yn ôl oracl [[Dodona]], [[Dione (mytholeg)|Dione]] oedd ei gymar: yn ôl yr ''[[Iliad]]'', ef oedd tad [[Aphrodite]] gan Dione.<ref name="Hamilton1942">{{cite book|last=Hamilton|first=Edith|title=Mythology|publisher=Back Bay Books|location=New York|year=1942|edition=1998|page=467|isbn=978-0-316-34114-1}}</ref> O ganlyniad ei branciau, cafodd ef lawer o epil duwiol ac arwrol, gan gynnwys [[Athena]], [[Apollo]] ac [[Artemis]], [[Hermes]], [[Persephone]] (gyda [[Demeter]]), [[Dionysus]], [[Perseus (mytholeg)|Perseus]], [[Heracles]], [[Helen]], [[Minos]], a'r [[Awen]]au (gyda [[Mnemosyne]]); gyda Hera, cafodd ef [[Ares]], [[Hebe]] a [[Hephaestus]] yn ôl llawer o draddodiadau.<ref name="Hamilton1942">{{Dyf llyfr|olaf=Hamilton|cyntaf=Edith|teitl=Mythology|cyhoeddwr=Back Bay Books|lleoliad=New York|dyddiad=1942|argraffiad=1998|tudalen=467|isbn=978-0-316-34114-1|accessdate=6-3-09|language=English}}</ref>
+Zeus oedd plentyn ieuangaf [[Cronus]] a [[Rhea (mytholeg)|Rhea]]. Yn ôl llawer o draddodiadau, priododd ef [[Hera]], er, yn ôl oracl [[Dodona]], [[Dione (mytholeg)|Dione]] oedd ei gymar: yn ôl yr ''[[Iliad]]'', ef oedd tad [[Aphrodite]] gan Dione.<ref name="Hamilton1942">{{cite book|last=Hamilton|first=Edith|title=Mythology|publisher=Back Bay Books|location=New York|year=1942|edition=1998|page=467|isbn=978-0-316-34114-1}}</ref> O ganlyniad ei branciau, cafodd ef lawer o epil duwiol ac arwrol, gan gynnwys [[Athena]], [[Apollo]] ac [[Artemis]], [[Hermes]], [[Persephone]] (gyda [[Demeter]]), [[Dionysus]], [[Perseus (mytholeg)|Perseus]], [[Heracles]], [[Helen]], [[Minos]], a'r [[Awen]]au (gyda [[Mnemosyne]]); gyda Hera, cafodd ef [[Ares]], [[Hebe]] a [[Hephaestus]] yn ôl llawer o draddodiadau.<ref name="Hamilton1942" />
+==Genedigaeth==
+Roedd Cronus yn dad i sawl plentyn, gyda Rhea: Hestia, Demeter, Hera, Hades, a Poseidon, ond fe'u llyncodd i gyd cyn gynted ag y cawsant eu geni, oherwydd y gred ei fod i fod i gael ei ddymchwel gan ei fab.
+Ond pan oedd Zeus ar fin cael ei eni, ceisiodd Rhea gael Gaia i ddyfeisio cynllun i'w achub, fel y byddai Cronus yn cael ei ddial am ei weithredoedd yn erbyn Wranws a'i blant ei hun. Fe wnaeth Rhea eni Zeus yn Creta, gan roi craig i Cronus wedi'i lapio mewn dillad, a llyncwyd Cronus y swm, yn gyfan.<ref>{{Cite book|title=Mythology: Myths, Legends, & Fantasy|year=2003|publisher=Sweet Water Press|isbn=9781468265903|page=21|chapter=Greek and Roman Mythology.}}</ref>
 ==Gweler hefyd==
@@ Llinell 30: / Llinell 35: @@
 * Nilsson, Martin P., ''History of Greek Religion'', 1949.
 * [[Rohde, Erwin]], ''Psyche: The Cult of Souls and Belief in Immortality among the Greeks'', 1925.
-* Smith, William, ''Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology'', 1870, [http://www.ancientlibrary.com/smith-bio/], William Smith, ''Dictionary'': "Zeus" [http://www.ancientlibrary.com/smith-bio/3655.html]
+* Smith, William, ''Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology'', 1870, [http://www.ancientlibrary.com/smith-bio/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060409205638/http://www.ancientlibrary.com/smith-bio/ |date=2006-04-09 }}, William Smith, ''Dictionary'': "Zeus" [http://www.ancientlibrary.com/smith-bio/3655.html]
 ==Dolenni allanol==
 {{commons|Zeus}}
-*[http://archive.is/20120530154410/homepage.mac.com/cparada/GML/Zeus.html Dolen Fytholeg Reog, Zeus] straeon Zeus ym mytholeg
+*[https://archive.today/20120530154410/homepage.mac.com/cparada/GML/Zeus.html Dolen Fytholeg Reog, Zeus] straeon Zeus ym mytholeg
 *[http://www.theoi.com/Olympios/Zeus.html Prosiect Theoi, Zeus]