Republik Roma

Gwellaat ar pennad-mañ a vo ret a-raok ma vo gallet lavarout ez eo ur pennad a live holloueziadurel, ken e-keñver danvez, ken e-keñver brezhoneg. Ma fell deoc'h reiñ hoc'h ali, resisaat petra zo da wellaat, grit e pajenn ar gaozeadenn. Pa vo bet graet ar gwellaennoù e vo ret dilemel ar patrom-mañ.

Ur pennad eus an heuliad Henroma eo ar pennad-mañ

Ar Vonarkiezh

Ar Republik

An Impalaeriezh

Impalaeriezh ar C'hornôg

Impalaeriezh ar Reter

Republik Roma, pe ar Republik roman, a voe savet war-dro 509 kent Jezuz-Krist pa voe skarzhet ar roue etrusk Tarquin le Superbe, gant uhelidi Roma. Padout a reas betek -44, pa voe lazhet Julius Caesar, daoust ma ne voe flastret nemet e -31 gant emgann Actium, ha ne voe ofisiel ar fin anezhi nemet pa voe roet an titl a Augustus da Octavius e -27.

Gerdarzh

Ar res publica, ar republik, eo tra ar bobl, an holl.

Magistraded ha Sened

Renet e oa Roma gant magistraded dilennet gant an holl geodediz, met evit ur bloavezh hepken. Votet e oa al lezennoù gant an holl geodediz ivez. Ur Sened, tri-c'hant henvagistraded ennañ, a veze i izili anvet gant ar sensored, an uhelañ magistraded. Ne rene ket ar Sened, met e roe alioù a-bouezh bras ha den ne grede chom hep heuliañ anezho dre aon e c'hoarvefe dezhañ darvoudoù fall. Embann a rae ar Sened Senatus-consultum ha ma veze ar republik en argoll e c'hell votiñ un urzh evit ar goñsuled : Caveant consules ne quid detrimenti res publica capiat (Ra ziwallo ar gonsuled na c'hoarvezfe d'ar republik digoll ebet). Ma oa un arvar milourel bras e c'hellfe ar Sened envel un diktator hag ur mestr ar varc'hegiezh evit kondui an armeoù.

Pobl Roma

Ur seurt demokratelezh e oa e Kêr Roma pa veze votet an holl lezennoù gant bodadeg ar Bobl, ar C'homitia tributa (bodadeg ar meuriadoù) e veze graet eus outo. Koulskoude e oa un vodadeg bihan ha ne veze aotreet dibab an izili nemet d'ar re binvidik. Ar C'homitia centuriata-mañ a oa karget envel ar vagistraded uhel. Dre vras e rene aferioù Roma ar re binvidik.