Перайсці да зместу

Аразірый

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Аразірыйскі перыяд (стар.-грэч.: ὀροσειρά — «горны ланцуг») - трэці геалагічны перыяд палеапратэразойскай эры , працягваўся 2050-1800 мільёнаў гадоў таму (хранаметрычная датыроўка, а не базуецца на стратыграфіі) [1].

Другая палова перыяду адзначана інтэнсіўным гораўтварэннем практычна на ўсіх кантынентах. Верагодна, на працягу аразірыя атмасфера Зямлі стала акісляльнай (багатай кіслародам), дзякуючы фотасінтэзіруючай дзейнасці цыянабактэрый.

У аразірыі Зямля зведала два найбуйнейшых з вядомых астэроідных удараў. У пачатку перыяду, 2023 млн гадоў таму, сутыкненне з буйным астэроідам прывяло да утварэння астраблемы Врэдэфорт. Бліжэй да канца перыяду новы ўдар прывёў да утварэння медна-нікелевага руднага басейна ў Садберы.

  1. Международная стратиграфическая шкала (версия за август 2012) на сайте Международной комиссии по Стратиграфии
  • Иорданский Н. Н. Развитие жизни на земле. — М.: Просвещение, 1981.
  • Короновский Н.В., Хаин В.Е., Ясаманов Н.А. Историческая геология : Учебник. — М.: Академия, 2006.
  • Ушаков С.А., Ясаманов Н.А. Дрейф материков и климаты Земли. — М.: Мысль, 1984.
  • Ясаманов Н.А. Древние климаты Земли. — Л.: Гидрометеоиздат, 1985.
  • Ясаманов Н.А. Популярная палеогеография. — М.: Мысль, 1985.