Перайсці да зместу

Ісіда

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Ісіда

Ісіда (Ізіда) (егіп. js.t, стар.-грэч.: Ἶσις, лац.: Isis) — адна з найвялікшых багінь старажытнасці, якая стала ўзорам для разумення егіпецкага ідэалу жаноцкасці і мацярынства. Яна шанавалася як сястра і жонка Асірыса, маці Гора, а, адпаведна, і фараонаў, якія спрадвечна лічыліся зямным увасабленнем сокалагаловага бога.

Цэнтры шанавання

[правіць | правіць зыходнік]

Знакамітае свяцілішча Ісіды, якое існавала аж да знікнення старажытнаегіпецкай цывілізацыі, знаходзіцца на востраве Філе, непадалёк ад Асуана. Тут багіню, якая шанавалася ў шматлікіх іншых храмах Нубіі, ушаноўвалі аж да VI стагоддзя н.э., у той час, калі ўвесь астатні Егіпет ужо быў хрысціянізаваны. Свяцілішча Ісіды і Асірыса на Філе заставалася па-за зонай дзеяння эдыкта імператара Феадосія I аб забароне язычніцкіх культаў 391 года ў сілу пагаднення, дасягнутага яшчэ Дыяклетыянам з кіраўнікамі Набатыі, якія наведвалі храм у Філе як аракул. Нарэшце, візантыйскі імператар Юстыніян I адправіў военачальніка Нарсеса разбурыць культавыя збудаванні на востраве і даставіць іх рэліквіі ў Канстанцінопаль.

Іншыя цэнтры шанавання багіні размяшчаліся па ўсім Егіпце; найбольш вядомыя з іх — гэта Коптас, дзе Ісіда лічылася жонкай бога Міна, уладары ўсходняй пустыні; Дэндэра, дзе багіня неба Нут нарадзіла Ісіду, і, вядома ж, Абідас, у свяшчэнную трыяду якога багіня ўваходзіла разам з Асірысам і Горам.