pont
Apparence
-
pont di scrijhaedje (ragrandi)
-
pont d’ cozaedje
-
pont so l’ aiwe di Lesse
Etimolodjeye 1
[candjî]Tayon-bodje latén « punctum » (« pŭnctum »)
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes :
- (sustantif) /pɔ̃/ /poː/ /pwɛ̃/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- (adviebe) /pɔ̃/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /pɔ̃/
- diferins prononçaedjes :
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
pont | ponts |
pont omrin
- (djeyometreye) pitite ronde marke, pitit plin rond.
- Li moxhet n’ esteut pus k’ on ptit pont e cir.
- (croejhete) sene d’ ortografeye del cogne d’ on foirt pitit rond.
- Metoz on pont al fén d’ vosse fråze.
- (mot d’ djeu) nombe po saveur kî çki wangne, dins on djeu.
- Dj’ avans fwait ût ponts.
- (mot d' costire) (mot d’ medcén) unité d’ on cozaedje.
- boket d’ on råjhonmint, d’ ene bate di dvizes, d’ on rapoirt.
- Dji vôreu bén rivni so vosse troejhinme pont.
- Gn a co deus ponts a sorbate
Ratourneures
[candjî]- mete les ponts so les î (mete les ponts so les I)
- mete a pont : mete comifåt.
Parintaedje
[candjî](minme sourdant etimolodjike)
Mots d’ aplacaedje
[candjî]- pont di dmande, pont di sclameure, pont d’ shuvance
- coma-pont, dobe pont, accint-dobe-pont
- pont sol roye
- a pont, a pont ki
- C' esteut ene måle keure k' arivéve la. Adofe esteut cåzu a pont et i n aveut dijh djins a nouri. Li cinsî l' vola bén ahorer — Georges Ghys (fråze rifondowe).
- Li mwaisse årchiteke k'elz a creyés et ki n'a leyî dvins rén ki n'elzî pôye vini a pont. — Jean Bosly, L’ îmitåcion d’ Jèzus-Cris (ratourné di J. Bosly) (fråze rifondowe).
- Mins n' fåt nén fote evoye çou ki pout vni a pont. — Pierre-Joseph Dosimont (fråze rifondowe).
Mots vijhéns
[candjî]pont so ene lete
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]pitite ronde marke
sene ortografike
unité d’ keudaedje
boket d’ on råjhonmint, d’ ene bate di dvizes, d’ on rapoirt
Adviebe
[candjî]pont (nén candjåve) dins les ratourneures : « pont di » et « endè…pont ».
Etimolodjeye 2
[candjî]Tayon-bodje latén « pons » (« pontem »), (minme sinse)
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
pont | ponts |
pont omrin
- bastixhaedje po fé passer ene voye ådzeu d’ ene aiwe.
- Li pont ki ståre si croufe di tere,
Vizon vizu d' amon l' marixhå,
A cnoxhou les tåyes do grand-pere,
Ki soctêye la dzo l' scheuve del så— Joseph Mignolet, "Fleûrs di prétins", p.71 (1929), "Li pont" (1926) (fråze rifondowe).
- Li pont ki ståre si croufe di tere,
- sacwè ki rloye deus cayets.
- (mot d’ medcén) raloyaedje di deus ecdûts do sonk ådzeu d’ ene plaece k’ est moite.
Parintaedje
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]- Hinripont
- Ôpont
- Pont-dlé-Lignouveye
- Noûpont (les Noûs Ponts)
- Troes-Pont
- Grûpont
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
- pont : E1
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]bastixhaedje ådzeu d’ ene aiwe
Etimolodjeye 3
[candjî]Do viebe « ponre »
pont | ponou |
Pårticipe erirece
[candjî]singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | pont / ponou | ponts / ponous |
femrin | ponte / ponowe | pontes / ponowes |
- Pårticipe erirece do viebe del cénkinme troke : « ponre ».
- Li poye a pont. — Motî d’ Nivele (fråze rifondowe).
- Ramassez ddja les oûs k’ ont stî ponts do matén.
- Cisse leuze la a stî ponte pa ene poye k’ est malåde.
Sipårdaedje do mot
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : R13
Ratournaedjes
[candjî]Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do latén
- Mots ki s' prononcèt parey cåzu totavå
- Mots do walon d' on seu pî
- Sustantifs
- Motlî do walon pol djeyometreye
- Motlî do walon pol croejhete
- Motlî do walon po les djeus
- Motlî do walon des costires
- Motlî do walon po les docteurs
- Mots do walon avou des ratourneures
- Adviebes
- Mots nén candjåves do walon
- Mots sovint eployîs dins ene metowe ratourneure
- Dobès rfondowes do walon
- Pårticipes erireces do walon
- Pårticipes erireces omrins des viebes del cénkinme troke
- Mots do Coûtchant walon