oû
Apparence
-
oûs d' cinse (divant) et d' poytreye (padrî)
-
oûs cûts deurs ey oûs fricassés
-
oû ponou sins schåfe
-
oû d' dinozôres ribastis
-
oû do cok
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje latén «ōvum» (minme sinse).
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /uː/ /u/ /yː/ /y/ /jœ/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /uː/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
oû | oûs |
oû omrin
- (amagnî) rond amagnî ponou pa ene poye u ene ôte aclevé oujhea.
- Alez ramasser les oûs — Motlî d’ Doncô (fråze rifondowe et rarindjeye).
Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.
- minme sacwè, ponou pa èn ôte oujhea, ene crålante biesse, et k' endè va disclôre on djonne.
- celule frumele ponowe pa on pexhon (dins l' aiwe, al froye), ene biesse-ås-tetes (dins les trompes) et ki va-z esse edjermoné po fé on djonne. F. œuf, ovule.
Ratourneures
[candjî]- i n’ fåt nén vinde l’ oû k’ est co e cou del poye
- oû d’ inte les deus Notru-Dame
- oû d’ croye
- aveur des oûs padzo les bresses : esse nawe.
- mete tos ses oûs dins l’ minme tchena : mete tos ses sôs al minme banke, fé fiyate al minme djin po tot.
- des gurzeas come des oûs d’ pidjon : des gros gurzeas.
- on pout cure des oûs å solo : i fwait foirt tchôd.
- On cmince a haper èn oû, pu on hape on boû : li ci ki hape ene cacaye divénrè rade on grand hapeu d’ boûsses.
- si dj’ åreu do lård, dji vos freu ene amlete, mins dj’ n’ a pont d’ oûs : dijhêye po rire.
- s' rimpli come èn oû : si forsôler
- Loukîz, si djel schoûtéve, i fåreut tos les djoûs
Lyi leyî tos ses wangnes po s' rimpli come èn oû
— Édouard Remouchamps, Bultén del Societé d' Lidje, Bulletin de 1858, «w:Li savtî», 77-143 (fråze rifondowe).
- Loukîz, si djel schoûtéve, i fåreut tos les djoûs
Omofoneye
[candjî]- Oû (Oû-l’-Grand & Oû-Djåce).
Omonimeye coinrece :
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]ponaedje d' èn oujhea
Waitîz eto
[candjî]Lijhoz l’ årtike oû (discramiaedje) so Wikipedia
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do latén
- Mots do walon d' on seu pî
- Sustantifs do walon
- Motlî do walon po ls amagnîs
- Mots do walon avou des ratourneures
- Mots ki sont dins l' motî Denis
- Mots ki sont dins l' motlî Lejoly d' Ôvîfa
- Mots ki l' rifondowe est dins l' motî Denis
- Mots ki l' rifondowe est dins l' motlî Lejoly d' Ôvîfa