Asmar
Lidnanznam |
Flag |
Valdkund | Eritrei |
Eläjiden lugu (2020) | 963,000 ristitud |
Pind | 45 km² |
Pämez' | Tevelde Kelati (heinku 2018—) |
Telefonkod | +291−1 |
Aigvö | UTC+3 |
Asmar (tigrinja: ኣስመራ Asmera, arab.: أسمرة Asmaraa, angl. i ital.: Asmara) om Eritrejan pälidn da kaikiš suremb lidn. Se sijadase Maekel'-agjas (Keskuzagjas) da om agjan administrativižeks keskuseks.
Istorii
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Eländpunktan aluz om pandud 12. voz'sadal. Ühtištuihe nell' küläd da sauvoškanzihe Italižen Eritrejan ut pälidnad 19. voz'sadan lopus. Vozil 1897−1941 Asmar oli pälidnaks edel Suren Britanijan londad, sil aigalpäi äi italižen stilin pertid jäihe lidnas. Vspäi 1991 om ripmatoman valdkundan pälidnaks.
Asmar šingotase tekstil'-, söm- (olud) i keramižen tegimišton edheotandoil. Vn 2017 heinkuspäi lidnan pertišt mülüb UNESCO:n mail'man jäl'gusen nimikirjuteshe.
Geografijan andmused
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Lidn sijadase 2325 metrad ü.m.t. keskmäižel korktusel.
Klimat om ven mägiden, subtropižen pirdoidenke. Kun keskmäine päivänlämuz om +14..+17 C° vodes läbi, halad oleldas tal'vel öidme. Päivän da ön lämuded oma lujidenke vajehtusidenke päiveses läbi. Paneb 520 mm sadegid vodes, sidä kesken 330 mm lühüdan vihmsezonan aigan (heinku−eloku).
Asmar jagase 13 administrativižeks lidnümbrikoks (Neous Zobas), ned alajagasoiš eländrajonikš.
Eläjad
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Vl 2009 eläjiden lugu oli 649 000 ristitud, vl 2018 — 896 tuhad ristituid. Läz 1,25 mln ristituid elädas ezilidnoidenke (2017), Maekel'-agjan pind — 1300 km².
1930-nzil vozil italijalaižed oliba ristitišton enambuseks. Vl 2012 sijaližed tigrajad i tigre rahvahad otihe 92% ristitištos.
Religijan mödhe (2012): Eritrejan ortodoksižed hristanuskojad — koume videndest, islamanuskojad — nelländez (sunnitad), katolikad — 15 %.
Lidnan edeline pämez' oli Semere Russom (2002 viluku — 2018 heinku).
Transport
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Avtobusad oma kundaližeks transportaks lidnas da sen ümbrištos. Raudte ühtenzoitab Massaua-avanportanke. Valdkundan ted oma udessauvomižes sodan lopindan jäl'ghe (kožundakt Efiopijanke 2018).
Asmaran rahvahidenkeskeine soda- da civiline lendimport (ASM / HHAS) tegeb reisid lähižihe pälidnoihe, Saudan Arabijha, Dubaihe, Stambulha. Sil om röunatusid kävutamižes mägireljefan (lühüd lendahtamižsarg) da suren korktusen tagut. Lendimport om civiline da sodavägiden täht. Toine rahvahidenkeskeine soda- da civiline lendimport sijadase kolonijan enččes Massaua-pälidnas (MSW / HHMS) Rusttan meren randpolel, 65 km pohjoižpäivnouzmha orhal lendimel vai 113 km mägiavtotedme, tehtas reisid niihe-žo lidnoihe.
Homaičendad
[vajehta | vajehtada lähtetekst]
Irdkosketused
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Asmar Vikiaitas |
Afrikan pälidnad | ||
Abudž | Addis-Abeb | Akkr | Alžir-lidn | Antananarivu | Asmar | Bamako | Bangi | Banžul | Bisau | Brazzavil' | Dakar | Dodom | Džibuti-lidn | Džub | Fritaun | Gaborone | Giteg | Harare | Hartum | Jamusukro | Jaunde | Kair | Kampal | Kigali | Kinšas | Konakri | Librevil' | Lilongve | Lome | Luand | Lusak | Malabo | Maputu | Maseru | Mbabane | Mogadišo | Monrovii | Moroni | Nairobi | Ndžamen | Niamei | Nuakšot | Port Lui | Porto Novo | Prai | Pretorii | Rabat | San Tome | Tripoli | Tunis-lidn | Uagadugu | Viktorii | Vindhuk | ||