Äl-İdrisi
Abu Abd-Allah Muhammad äl-İdrisi yäki äl-İdrisi - Ğäräp säfärçese, cäğräfiäçe, xaritaçı.
äl-İdrisi 1099. yıl tiräsendä İspaniä şähäre Seuta'da tua.
Ğälim Kordoba universitetında belem alıp Sitsiliädä Normannarnıñ Rodjer II patşası qalasında yäşi. Ul İspaniä, Tönyaq Afrika, Alğı Şäreq cirlären säfär belän yörep çığa.
1166. yılda Siciliadä wafat bula.
Xezmätlär
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]äl-İdrisi moña tikle bilgele bulğan bar darulı ülännärne öyränep çıqtı. Üz äytüe buyınça, fännär borınğı zamannardan alğa kitkänñar, wä üze ülännärne cıyu-törkemläw belän şöğellänä başlağan. Sul şaqta ul küp yaña darulı ülän barlığın açtı, wä üz eşläreneñ näticäse itterep törle kitaplarnı yazdı, alar arasında iñ möhime ul «Kitab äl-Cämi-li-Sıyfat Aştat äl-Nabatat» ide.
Şul uq waqıtında ul cäğräfiä belän dä şöğellänä ide, bar närsäne xaritalarda bilgeli ide, böten bilgele bulğan dönyanı taswirlağan ide. 1154. yılda äl-İdrisi «Tabula Rogeriana» atlı xezmät yaza, wä aña östämä xezmät bularaq «Geography» atlı eş. Alarnı bergä Rodjer II. «Nuzxat äl-Muştaq» itep atağan, äl-İdrisi isä «Kitab Rudjar» yäğni Rudjar kitabı atağan. Bu xezmät 1161. yılda törätelep wä östälänep «Keşelek baqçası wä Can şatlığı» iseme belän qabat çığarıla, ämma bügenge köngä kilep citmiçä yuğala. Anıñ «Şatlıq baqçası» yä ki «Keçkenä İdrisi» adı belän bilgele bulğan qısqartılğan yurama 1192. yılda näşri itela. Bu kitap bik ük kamil wä tögäl tügel ide, ämma annan soñ berniçä ğasır buyı çıqqan xaritalar aña nigezlängän ide.
Päräwezdä
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- İnglizçä tärcemäixäl
- âl-İdrisi turında qısqa mäğlümät 2004 елның 15 октябрь көнендә архивланган.
- Andalus täswire
- âl-İdrisi'neñ qayber xarítaları 2004 елның 27 октябрь көнендә архивланган.
 |
Bu bit mäqälä töpçege genä. Sez anı tulılandırıp, Wikipediägä yärdäm itä alasız. |