İçeriğe atla

Pirus zaferi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
James G. Blaine üçüncü denemesinde 1884 yılında Cumhuriyetçi Parti'nin ABD başkanı adaylığını kazandı: "Pirus zaferi gibi bir zafer daha. Üstüne paramız gitti!"

Pirus zaferi, kazanan üzerinde o kadar yıkıcı bir etki yaratan bir zaferdir ki, bu durum neredeyse bir yenilgiyle eşdeğerdir. Böyle bir zafer, gerçek anlamda bir başarı duygusunu yok eder veya uzun vadeli ilerlemeye zarar verir.

Bu deyim, Makedonyalı Pyrrhus'un sözüne dayanır. Pyrrhus, MÖ 279'da Asculum Muharebesi'nde Romalılara karşı zafer kazanmasına rağmen, ordusunun büyük bir kısmı tahrip oldu ve bu durum ordusunun sonunu getirdi.

Tanım

[değiştir | kaynağı değiştir]

"Pirus zaferi", ismini Makedonyalı kral Pyrrhus'tan almaktadır. Pyrrhus'un ordusu, Pirus Savaşı sırasında MÖ 280'de Heraclea Muharebesi'nde ve MÖ 279'da Asculum Muharebesi'nde Romalıları yendiği halde, geri dönüşü zor kayıplar vermiştir. Son muharebeden sonra, Plutarch Dionysius'un bir raporunda şu şekilde aktarır:

Ordular ayrıldı; ve söylenir ki, Pirus zaferinden dolayı kendisine sevinç dileğinde bulunan birine böyle olacak başka bir zafer onu tamamen mahveder şeklinde yanıt verdi. Çünkü yanında getirdiği kuvvetlerin büyük bir kısmını ve neredeyse tüm özel dostlarını ve başkomutanlarını kaybetmişti; yeni asker kaynakları olmadığı gibi, İtalya'daki müttefikleri isteksizdi. Diğer yandan, sürekli olarak şehirden akıp gelen bir pınar gibi, Roma kampı hızlı ve bol miktarda taze askerle dolup taştı; verdikleri kayıplarına rağmen cesaretlerinde hiçbir azalma olmadı, hatta öfkeyle daha da güçlendiler ve savaşa devam etme konusunda yeni bir kararlılık kazandılar.

— Plutarch[1]

Her iki Epirot zaferinde de Romalılar daha fazla kayıp verdiler, ancak daha geniş bir insan kaynağına sahiptiler. Bu yüzden, Roma'nın kayıplarının Roma ordusu üzerindeki etkisi, Kral Pirus'un kayıplarının ordusu üzerindeki etkisiyle karşılaştırıldığında daha azdı.

Örnekler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Savaşlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu liste, Pirus zaferi örnekleriyle sonuçlanan muharebelerin örneklerini içermektedir. Bir liste olmaktan ziyade, kavramı açıklamak amacıyla hazırlanmıştır.

Men waving sabers on horseback charge across a bridge, surrounded by figures struggling in hand-to-hand combat
Zigetvar kalesinden son direniş ve son saldırı (Johann Peter Krafft'ın tablosu, 1825)
Aircraft lined up on the deck of an aircraft carrier
Japon uçakları, Santa Cruz Adaları Muharebesi sırasında Shōkaku'dan kalkmaya hazırlanıyor
A street of ruined buildings with rubble strewn across the road. A red tractor and other vehicles are visible parked in the background
Teslim olduktan on gün sonra Vukovar'ın harap sokakları
  • Asculum Muharebesi (MÖ 279), Pyrrhus of Epirus'un İtalyan müttefikleriyle birlikte Roma Cumhuriyeti'ne karşı gerçekleştirdiği bir muharebedir. Roma, iki kat daha fazla kayıp vermesine rağmen kolaylıkla saflarını doldurabiliyordu. Pyrrhus, İtalya'ya getirdiği birliklerin büyük bir kısmını ve komutanlarının çoğunu kaybetti ve Sicilya'ya çekildi.[2]
  • Avarayr Muharebesi (451), Vardan Mamikonyan ve Hristiyan Ermeni isyancıların Sasani İmparatorluğu'na karşı gerçekleştirdiği bir muharebedir. Persler zafer kazanmış olsa da, muharebe Ermeniler için stratejik bir zafer olmuştur çünkü Avarayr, Ermeni özerkliği ve dini özgürlüğün sağlandığı Nvarsak Antlaşması'nın (484 MS) yolunu açmıştır.[3][4]
  • Zigetvar Kuşatması (1566), Osmanlı-Habsburg savaşları sırasında gerçekleşmiştir. Kuşatma Osmanlılar tarafından kazanılmış olmasına rağmen, ağır Osmanlı kayıpları, Sultan Süleyman'ın ölümü ve bu olayın sonucunda Viyana'ya yapılan Osmanlı ilerleyişinin o yıl durdurulması nedeniyle bir Pirus zaferi olarak görülebilir. Bu durum, Osmanlı'nın Avrupa'daki genişlemesini durduran bir gecikmeye yol açmıştır.[5][6]
  • Ostend Kuşatması (1601-1604), Seksen Yıl Savaşı sırasında İspanyolların Hollandalı ve İngiliz savunuculardan bu limanı ele geçirmeye çalıştığı bir süreçtir. Bu süre zarfında Hollandalılar doğuya doğru topraklarını genişletmeye devam ettiler ve Ostend'in yerine geçecek olan Sluis limanını ele geçirdiler. Kuşatmanın büyük maliyeti ve kayıpları, İspanya'nın Hollanda'daki kazanımları yeniden ele geçirme kampanyasının başarısızlığıyla birleşti ve 1607'de İspanya iflas etti. Sonucunda, On İki Yıl Süren ateşkes Hollanda Cumhuriyeti'ni etkili bir şekilde bağımsız bir devlet haline getirdi.[7][8][9]
  • Malplaquet Muharebesi (1709), İspanyol Veraset Savaşı sırasında gerçekleşen bir muharebedir. Muharebe, Marlborough'un ordusunun savaş meydanını elinde tutması nedeniyle İtilaf Devletleri'nin bir zaferidir, ancak Fransız kayıpları iki katı olmuş ve takip yapamamışlardır. Fransız ordusu düzenli bir şekilde geri çekilmiş ve nispeten sağlam kalmıştır, bu da İtilaf kuvvetlerine karşı devam eden operasyonlarda ciddi bir tehdit oluşturmuştur.[10][11][12]
  • Gangwana Muharebesi (1741), Jodhpur'un 1.000 kişilik güçlü Rathore süvari birliği ile Mughal İmparatorluğu ve Jaipur'un birleşik orduları arasında gerçekleşen bir muharebedir. Gangwana'da Jaipur zaferle çıkmış ancak 12.000 kişilik ağır kayıp ve binlerce yaralı vermiştir.[13][14]
  • Bunker Hill Muharebesi (1775), Amerikan Bağımsızlık Savaşı: Koloni güçlerine üç saldırı düzenledikten sonra, İngilizler savaşın erken dönemlerinde Boston yarımadasının kontrolünü kazandılar, ancak muharebe onlara Amerikalıların çektiğinden daha fazla kayıp (birçok subay da dahil olmak üzere) ve daha dikkatli yöntemlere geçmelerine neden oldu, bu da Amerikan isyancı güçlerine yardımcı oldu; siyasi sonuçlar, bağımsızlık için koloni desteğini artırdı.[15][16]
  • Guilford Court House Muharebesi (1781), Amerikan Bağımsızlık Savaşı: Bu kısa süren muharebede, sayıca üstün olmayan İngiliz gücü bir Amerikan ordusunu yendi; İngilizler önemli sayıda insan kaybetti ve güney kolonilerini fethetme hedefleri değişti.[17][18]
  • Chancellorsville Muharebesi (1863), Amerikan İç Savaşı: General Robert E. Lee, Hooker'ın daha büyük Birlik gücüne karşı ordusunu böldü; cesur strateji, Konfederasyon ordusunun sayıca üstün bir düşmana karşı galip gelmesini sağladı. Bununla birlikte, Lee'nin ordusunun %20'si yaralandı veya öldürüldü, bunlar arasında General Stonewall Jackson da vardı ve kayıplarını telafi etmek zordu. Lee'nin zayıflayan ordusu saldırgan bir tutum sergiledi, ancak sadece iki ay sonra Gettysburg Muharebesi'nden sonra mağlup oldu ve geri çekilmek zorunda kaldı.[19]
  • Santa Cruz Adaları Muharebesi (1942), İkinci Dünya Savaşı, Solomon Adaları Harekâtı: Japon ve Müttefik deniz kuvvetleri, Guadalcanal ve çevresindeki adalar için yapılan mücadele sırasında karşı karşıya geldi. Taşıyıcı tabanlı hava saldırılarının ardından ABD yüzey gemileri geri çekildi, bir taşıyıcı batırıldı ve bir diğeri ciddi şekilde hasar gördü. Japon taşıyıcı güçleri taktiksel bir zafer elde etti çünkü hiçbir gemileri batırılmadı, ancak değiştirilemez deneyimli hava mürettebatlarının ağır kaybı Müttefiklerin stratejik avantajına oldu. Guadalcanal'daki Japon kara birlikleri aynı zamanda Henderson Field Muharebesi'ni kaybetmişlerdi ve yeni durumdan faydalanacak durumda değillerdi.[20][21][22]
  • Chosin Barajı Muharebesi (1950), Kore Savaşı: Çin ordusu, BM kuvvetlerini kuşatmaya ve yok etmeye çalıştı, ancak 17 gün süren dondurucu hava koşullarında gerçekleşen bir savaşta BM kuvvetleri Çin'e ağır kayıplar verdirdi ve çatışmalı bir çekilme gerçekleştirdi. Çin, Kore'nin kuzeydoğusunu işgal etti, ancak ilkbahara kadar toparlanamadı ve BM, Kore'de bir köprübaşı tutmayı başardı.[23][24]
  • Quảng Trị'nin İkinci Muharebesi (1972), Vietnam Savaşı: Güney Vietnam Cumhuriyeti ordusu, kara topçusu, gemi silahları ve bombardıman uçaklarının desteğiyle, tarihi Quảng Trị kalesine saldırdı. Kale 81 gün ve gecenin ardından geri alındı, ancak Güney Vietnam ordusu zayıfladı ve sadece 2 yıl sonra Güney Vietnam çöktü ve komünistler Kuzey ve Güney'i birleştirdi.
  • Vukovar Muharebesi (1991), Hırvatistan Bağımsızlık Savaşı: Yugoslav Halk Ordusu (JNA), Hırvat Ulusal Muhafızı ve sivil gönüllüler tarafından kontrol edilen Vukovar şehrine kuşatma düzenledi. 87 gün süren çatışmaların ardından, harap şehir JNA'ya teslim oldu. Şehir tüm cephelerden kuşatılmış olsa da, Yugoslav ordusunu ve Sırp paramiliterleri tüketmiş ve yaklaşık yirmi kat daha fazla askeri ve tam teçhizatlı zırhlı ve topçu üstünlüğüne sahip olmalarına rağmen, iki kat daha fazla kayıpları oldu. Bu, Hırvatistan Bağımsızlık Savaşı'nda bir dönüm noktası oldu.[25][26]

Siyaset, spor ve hukuk

[değiştir | kaynağı değiştir]

Terim, iş dünyasında, siyasette ve spor alanında, zafer kazananı mahveden mücadeleleri tanımlamak için bir benzetme olarak kullanılır. Teolog Reinhold Niebuhr, adaletin yolunu korumak için zorlamanın gerekliliğine dikkat çekerek uyarıda bulundu:

Ahlaki neden, zaferi sömürüp iptal etme riski olmadan zorlamayı müttefik olarak kullanmayı öğrenmelidir, aksi takdirde Pirus zaferi riskiyle karşılaşır.

— Karl Paul Reinhold Niebuhr[27]

Beauharnais v. Illinois, 1952 yılında bir grup hakaret suçunu yasaklayan bir suçlama ile ilgili olarak ABD Yüksek Mahkemesi'nin verdiği bir karardır. Yargıç Black, muhalif görüşünde Pirus zaferine gönderme yapmıştır.

Eğer azınlık gruplar bu durumu zaferleri olarak kutlarlarsa, bu eski bir sözün olası ilgisini düşünebilirler: "Bir başka böyle zafer olur ve ben mahvolurum".

— Hugo Black[28]

2023 yılında Türkiye'de Ümit Özdağ, Recep Tayyip Erdoğan'ın seçimleri tekrar kazanması üzerine Pirus zaferine gönderme yapmıştır.[29]

Türkiye için önümüzdeki süreç çok zor olacaktır. Erdoğan kazanmıştır ancak bu bir Pirus zaferidir. Kazanırken mağlup olmuştur.

— Ümit Özdağ

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
Vikisözlük'te Pyrrhic victory ile ilgili tanım bulabilirsiniz.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Plutarch (trans. John Dryden) Pyrrhus 6 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., hosted on The Internet Classics Archive 24 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Plutarch isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  3. ^ Hewsen, Robert H. (17 Ağustos 2011). "AVARAYR". Encyclopædia Iranica. 29 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. So spirited was the Armenian defense, however, that the Persians suffered enormous losses as well. Their victory was pyrrhic and the king, faced with troubles elsewhere, was forced, at least for the time being, to allow the Armenians to worship as they chose. 
  4. ^ Susan Paul Pattie (1997). Faith in History: Armenians Rebuilding Community. Smithsonian Institution Press. s. 40. ISBN 1560986298. The Armenian defeat in the Battle of Avarayr in 451 proved a pyrrhic victory for the Persians. Though the Armenians lost their commander, Vartan Mamikonian, and most of their soldiers, Persian losses throughout battles in the 4th to 6th century were proportionately heavy, close to 350,000, and Armenia was allowed to remain Christian. 
  5. ^ Kohn, George C., (Ed.) (2006). Dictionary of Wars (İngilizce) (Third bas.). Infobase Publishing. s. 47. ISBN 978-0-8160-6577-6. 
  6. ^ Lázár, István; Tezla, Albert (1999). An Illustrated History of Hungary (İngilizce) (6. bas.). Budapeşte: Corvina Books. s. 70. ISBN 978-963-13-4887-3. 
  7. ^ Motley, John Lothrop (1908). Motley's Dutch Nation: Being the Rise of the Dutch Republic (1555-1584). University of Wisconsin: Harper & brothers. s. 754. For three years Ostend had occupied the entire Spanish army exhausting entirely the resources of Spain while leaving the Dutch free to increase their wealth and power by trade and commerce. It had paid to defend Ostend 
  8. ^ Cortés, Manuel Lomas (2008). La expulsión de los moriscos del Reino de Aragón: política y administración de una deportación (1609–1611). Centro de Estudios Mudéjares. s. 38. ISBN 9788496053311. la pirrica victoria en el sitio de Ostende 
  9. ^ Maland, David (1980). Europe at war 1600–1650. Rowman and Littlefield. ISBN 9780847662135. it was in many ways a Pyrrhic victory, because Maurice in 1604 led his troops against Sluys. What began as a diversionary raid to lure Spain from Ostend developed into a properly conducted siege and since neither side would take risk of interfering with the others siege works the fall of Ostend was balanced by the fall of Sluys - which it could be argued was more useful to the United Provinces. [ölü/kırık bağlantı]
  10. ^ Lynn, John A. (1999). The Wars of Louis XIV: 1667–1714. Londra: Longman. s. 334. ISBN 0-582-05629-2. Marlborough's triumph proved to be a Pyrrhic victory 
  11. ^ Delbrück, Hans (1985). History of the Art of War, Volume IV: The Dawn of Modern Warfare. Renfroe, Walter J. tarafından çevrildi. Eastport, Conn.: Praeger. s. 370. ISBN 0-8032-6586-7. Malplaquet was what has been termed with the age-old expression a "Pyrrhic victory”... 
  12. ^ In a letter to Louis XIV, the French general Villars wrote: "Si Dieu nous fait la grâce de perdre encore une pareille bataille, Votre Majesté peut compter que tous ses ennemis seront détruits." ["If God gives us the grace of losing such a battle again, Your Majesty may expect that all his enemies will be destroyed."]; Anquetil, Louis-Pierre, Histoire de France depuis les Gaulois jusqu'à la mort de Louis XVI (1819), Paris: Chez Janet et Cotelle, p. 241.
  13. ^ Fall Of The Mughal Empire - Vol. I (4th ed.), volume 1, pp. 175-176
  14. ^ Rajasthan Through the Ages (İngilizce). Sarup & Sons. 1 Ocak 2008. s. 154. ISBN 9788176258418. Battle of Gangwana 1741. 
  15. ^ Clinton, Henry (1954). Willcox, William B. (Ed.). The American Rebellion: Sir Henry Clinton's Narrative of His Campaigns, 1775–1782. Yale University Press. OCLC 1305132. A few more such victories would have shortly put an end to British dominion in America. 
  16. ^ "Battle of Bunker Hill". Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, Inc. 8 Aralık 2016. 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2016. Although the British eventually won the battle, it was a Pyrrhic victory that lent considerable encouragement to the revolutionary cause. 
  17. ^ British Whig Party leader and war critic Charles James Fox said, "Another such victory would ruin the British Army!". Baker, Thomas E. Another Such Victory, Eastern Acorn Press, 1981, 0-915992-06-X.
  18. ^ McGrath, Nick. "Battle of Guilford Courthouse". George Washington’s Mount Vernon: Digital Encyclopedia. Mount Vernon Ladies’ Association. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2017. In three hours, Cornwallis's army took possession of the field, but it was a Pyrrhic victory... Cornwallis could not afford the casualties his army sustained, and withdrew to Wilmington. By doing so, Cornwallis ceded control of the countryside to the Continentals. 
  19. ^ Evan Andrews (1 Eylül 2015). "5 Famous Pyrrhic Victories". History. A&E Television Networks, LLC. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2016. 
  20. ^ Levine, Alan J. (1995). The Pacific War: Japan Versus the Allies. Westport, Connecticut: Praeger. s. 104. ISBN 0-275-95102-2. Erişim tarihi: 26 Ocak 2017. This battle of the Santa Cruz Islands was clearly a Japanese victory; the sole Japanese victory in a carrier battle during the war. But it was a Pyrrhic victory, which the Japanese were in no condition to exploit. The damage to their carriers was serious, and their plane losses were very heavy. Moreover, the land-based air force at Rabaul was exhausted; many of its best pilots were dead. In late October, the Japanese air effort fell off steeply. Because of its heavy losses and inadequate pilot training program, the Japanese naval air force had already slipped into a qualitative decline from which it never recovered. 
  21. ^ Pike, Francis (2015). "Guadalcanal: Henderson Field and the Santa Cruz Islands (September 1942 - January 1943)". Hirohito's War: The Pacific War, 1941-1945. Londra: Bloomsbury Publishing Plc. s. 509. ISBN 978-1-4725-9670-3. Erişim tarihi: 26 Ocak 2017. Vice-Admiral Nagumo, who was transferred to shore duty after the battle, reported to the Combined Fleet with greater than usual insight and honesty, "This battle was a tactical win, but a shattering strategic loss for Japan. Considering the great superiority of our enemy's industrial capacity, we must win every battle overwhelmingly to win this war. This last one, although a victory, unfortunately, was not an overwhelming victory." Naval victories are usually counted in ships lost but given the destruction of the cream of the Japanese Navy’s aircrews, it could even be argued that, in the case of the Battle of the Santa Cruz Islands, the Japanese came off worst. Reporting several weeks after the battle, Nimitz too correctly calibrated the result of the battle: "This battle cost us the lives of many gallant men, many planes and two ships that could ill be spared... We nevertheless turned back the Japanese again in their offensive to regain Guadalcanal and shattered their carrier air strength on the eve on the critical days of mid-November. It was indeed a pyrrhic victory." 
  22. ^ Toll, Ian W. (2015). The Conquering Tide: War in the Pacific Islands, 1942-1944. Pacific War Trilogy. II. W. W. Norton & Company. ISBN 978-0393080643. Erişim tarihi: 26 Ocak 2017. As at Coral Sea, the contest would go into the books as a tactical victory for the Japanese but a strategic victory for the Americans... The Japanese press reported another triumph, and the rank and file cheered another fantastic victory. But the senior commanders of the navy privately acknowledged that the result had been, at best, a pyrrhic victory. 
  23. ^ Xu, Yan (徐焰) (1990), 第一次较量：抗美援朝战争的历史回顾与反思 [First Confrontation: Reviews and Reflections on the History of War to Resist America and Aid Korea] (Çince), Pekin: Chinese Radio and Television Publishing House, s. 59, ISBN 978-7-5043-0542-8 
  24. ^ Roe, Patrick C. (2000), The Dragon Strikes: China and the Korean War, June-December 1950, Novato, California: Presidio, s. 412, ISBN 978-0-89141-703-3 
  25. ^ Woodward, Susan L. (1995). Balkan Tragedy: Chaos and Dissolution after the Cold War. Washington, D.C.: Brookings Institution Press. s. 258. ISBN 978-0-8157-9513-1. 
  26. ^ Central Intelligence Agency Office of Russian and European Analysis (2000). Balkan Battlegrounds: A Military History of the Yugoslav Conflict, 1990–1995: Volume 1. Washington, D.C.: Central Intelligence Agency. s. 99. ISBN 978-0-16-066472-4. 
  27. ^ Niebuhr, Reinhold Moral Man and Immoral Society, published by Scribner, 1932 and 1960, reprinted by Westminster John Knox Press, 2002, 0-664-22474-1, 978-0-664-22474-5 p. 238.
  28. ^ Şablon:Cite court
  29. ^ "Ümit Özdağ: Bu bir Pirus zaferidir". Sözcü. 29 Mayıs 2023. 28 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Pirus_zaferi&oldid=34176000" sayfasından alınmıştır