İçeriğe atla

Padovalı Antonio

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Padovalı Antonio
Francisco de Zurbaran tarafından "Padova'lı Antonio", 1627–1630
Vaazcı - Kilise Doktoru
DoğumFernando Martins de Bulhões
15 Ağustos 1195
Lizbon, Portekiz
Ölüm13 Haziran 1231
KutsayanlarKatolik Kilisesi, Anglikan Komünyonu
Aziz ilanı30 Mayıs 1232, Spoleto, İtalya Papa IX.Gregorius tarafından
TürbeAziz Padova'lı Antonio Bazilikası
Yortu13 Haziran
SimgeDini cübbe, zambak, kitap, tepe tıraşı, Bebek İsa, katır
Koruyucu azizKutsal Topraklar'ın muhafazası, mucizeler, yolcular, eş bulma, hamilelik, hasat, hayvanlar, kayıp eşyalar, kayıp insanlar, kayıp ruhlar, fakirlik, kısırlık, hastalar, engelliler, mazlumlar, açlar, yaşlılar, Kutsal Sakramente inanç, denizciler, balıkçılar, douz güdücüler, postacılar, karşı-devrimciler, Amerika'nın yerli halkları, Tigua, Padova, Lizbon, Portekiz, Brezilya, Arnavutluk, Pila, Laguna, Iriga, Camarines Sur, Camaligan, Camarines Sur, Gubat, Sorsogon, Tuburan, Cebu, Barotac Nuevo, Iloilo, Cusco, Peru, Kandy, Sri Lanka,

Padovalı Antonio (Portekizce: António/Antônio de Pádua; İtalyanca: Antonio di/da Padova; Latince: Antonio Patavinus) veya Lizbonlu Antonio (Portekizce: António/Antônio de Lisboa; İtalyanca: Antonio da/di Lisbona; Latince: Antonio Olisiponensis; doğum adı Fernando Martins de Bulhões; 15 Ağustos 1195 – 13 Haziran 1231),[1][2] Portekizli bir Katolik rahip ve Küçük Kardeşler Tarikatı üyesiydi.

Antonio, Portekiz'in Lizbon kentinde varlıklı bir ailede doğup büyüdü ve İtalya'nın Padova kentinde hayatını kaybetti. Çağdaşları tarafından güçlü vaazları, Kutsal Yazılar’a olan engin bilgisi, fakir ve hastalara duyduğu ölümsüz sevgi ve adanmışlığıyla dikkat çekti. Ölümünden sonra bir yıldan kısa bir sürede aziz ilan edilerek, Kilise tarihinin en kısa sürede aziz ilan edilen kişilerinden biri oldu.

16 Ocak 1946 yılında Papa XII. Pius tarafından Kilise Doktoru ilan edildi.

Hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Erken yaşamı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Lizbon'da Aziz Antonio Kilisesi

Antonio, Portekiz'in Lizbon kentinde Fernando Martins de Bulhões adıyla dünyaya gelmişti.[3] 15. yüzyıl yazarları, onun ebeveynlerinin Vicente Martins ve Teresa Pais Taveira olduğunu, babasının ise Bulhões ailesinin atası olan Pedro Martins de Bulhões’in kardeşi olduğunu yazsalar da, Niccolò Dal-Gal bunun kesin olmadığı görüşündedir. [3]Antonio, soylu bir asker ailesine mensuptu. 15 yaşında, Lizbon'un çevresinde bulunan Aziz Vincent Manastırı’na girmiştir.[4][3]

Lizbon'da Aziz Antonio'nun doğum yeri

Ailesi ve arkadaşlarının onu sürekli rahatsız etmesi üzerine, Coimbra’da bulunan Kutsal Haç Manastırı’na gitmeyi talep etmiş ve bu talebi kabul edilmiştir.[5][6]

Fransiskenlere katılması

[değiştir | kaynağı değiştir]

Rahipliğe atanmasının ardından, Fernando 19 yaşında konuk müdürü olmuş ve manastırın misafirperverliğinden sorumlu olmuştur. Coimbra’da bulunduğu sırada bazı Fransiskenler gelmiş ve Coimbra’nın dışında bulunan Aziz Büyük Antonio’ya adanmış bir manastıra yerleşmişlerdir.[6] Fernando, onların sade ve İncil’e dayalı hayat tarzlarını fazlasıyla çekici bulmuştur.

Beş Fransisken’in Fas’ta öldürüldüğü haberi gelmişti. Bunlar, Fransisken Tarikatı’nın ilk şehitleriydi. Portekiz Kralı II. Alfonso, onların bedenlerini Kutsal Haç Manastırı’nda şehit olarak gömülmeleri için satın aldı.[6] Onların örneğinden etkilenen Fernando, kilise otoritelerinden Augustinyenlerden ayrılıp Fransiskenlere katılmak için izin istedi. Fransiskenlerin hayatına kabul edilen Fernando, Olivais’de bulunan küçük bir manastıra katıldı ve burada, Aziz Büyük Antonio’ya adanmış bir şapelde Antonio ismini aldı.[7]

Alvise Vivarini'nin tablosu

Sonrasında Antonio, yeni çağrısını tamamlamak amacıyla Fas’a gitmek üzere yola çıktı. Ancak Fas’ta ciddi şekilde hastalandı ve sağlığını tekrar kazanması umuduyla Portekiz’e dönmek üzere deniz yolculuğuna başladı. Geri dönüş yolculuğunda, gemi rotasından saptı ve Sicilya’ya vardı.[8]

Sicilya’dan Toskana’ya doğru yola çıkan Antonio, orada bir rahibe manastırına atandı; ancak hastalıklı görünüşü sebebiyle çeşitli zorluklarla karşılaştı. Sonunda, Romagna’da Forlì yakınlarında bulunan Montepaolo di Dovadola (Dovadola’nın Aziz Pavlus Dağı) adlı kırsal manastıra atandı. Bu karar, sağlık sorunları sebebiyle verilmişti. Burada, keşişlerden birinin yaptığı ve yakın bir mağarada bulunan hücrede inzivaya çekildi; bütün zamanını özel dua ve çalışmaya ayırdı.[9]

Vaaz ve öğreti

[değiştir | kaynağı değiştir]
Aziz Padovalı Antonio Bebek İsa'yı tutuyor, Strozzi, 1625

1222 yılında Forlì kasabasında, bir grup Dominiken keşiş, bir rahipliğe adanma töreni için Fransiskenlerin yanında bulunuyordu ve kimin vaaz vereceğine dair bir yanlış anlaşılma yaşanmıştı. Fransiskenler, vaaz verme konusundaki yeteneklerinden dolayı bir Dominikenin vaaz vereceğini düşünüyorlardı. Ancak Dominikenler, ev sahipliği Fransiskenlerde olduğu için bir Fransiskenin vaaz vereceğini düşünmüş ve hazırlıksız gelmişlerdi.

Bu ikilemin ortasında, manastırın başkanı kendi alçakgönüllü keşişlerinden hiçbirinin bu durumda vaaz vermeyeceğini bildiği için, bu iş için en donanımlı olan Antonio’ya, Kutsal Ruh’un ona ne ilham ederse onu söylemesini istedi.[10]Antonio buna karşı çıktı; ancak reddedildi. Doğaçlama yaptığı vaaz, dinleyiciler üzerinde derin bir izlenim bıraktı. Dinleyiciler yalnızca onun sesi ve etkileyici tavrından değil, aynı zamanda konuşmasının teması ve içeriğinden; Kutsal Yazılar’a olan derin bilgeliğinden ve mesajını iletirken kullandığı güzel sözlerinden de etkilenmişlerdi.

Antonio, Kardeş Gratian tarafından yerel bölge görevlisine gönderildi.[11] Yakın zamanda, tarikatın kurucusu Aziz Assisili Francesco'nun dikkatini çekti. Francesco, bunun onların fakirlik ve hizmet hayatına olan adanmalarını bırakmalarına sebep olacağından korktuğu için, kendi kardeşliği içerisindeki teolojik çalışmalara karşı büyük bir güvensizliğe sahipti. Antonio’da ise hem kendi görüşünü paylaşan hem de gerektiğinde rahip olarak atanmak isteyen genç üyelere eğitim sağlayabilecek yakın bir ruh görüyordu. 1224 yılında, bütün keşişlerinin eğitimi için Antonio’yu görevlendirdi.[12]

Kayıp veya çalınan şeyler, kaybolan insanlar ve inançlar için Aziz Antonio’ya dua etme geleneği, onun Bologna’da yaşadığı bir olaydan dolayıdır. Hikâyeye göre, Antonio’nun onun için çok önemli bir mezmur kitabı vardı; çünkü içerisinde, öğrencilerine öğretirken kullanmak için notları ve yorumları bulunuyordu. Ayrılmaya karar vermiş bir rahip adayı, kitabı da izinsiz alıp götürmüştü. Baskı makinelerinin icadından önce, kitapların elle çoğaltıldığı bu dönemde kitaplar çok değerliydi. Özellikle bir Fransisken için, çünkü fakirlik yemini etmiş biri için böyle değerli bir şeyi yeniden bulmak çok zordu. Antonio, kitabının kaybolduğunu fark ettiğinde, bulunup geri dönebilmesi için dua etti. Bunun ardından hırsız yalnızca kitabı geri getirmekle kalmadı, kendisi de tarikata geri döndü. Çalınan kitabın Bologna’da bulunan Fransisken manastırında olduğu söylenir. Antonio, zaman zaman Güney Fransa’daki Montpellier Üniversitesi ve Toulouse Üniversitesi gibi üniversitelerde öğretmen olarak görev aldı; ancak ana yeteneğinin vaaz vermek olduğu düşünülüyordu. Metodu, alegori ve Kutsal Yazıların sembolik açıklanmasını da içeriyordu. Tarihçi Sophronius Clasen’e göre, Antonio “Hristiyanlığın ihtişamını” vaaz etmiştir.[13] 1226 yılında, tarikatının Fransa Arles’te bulunan genel bölümüne katıldı ve Provence bölgesinde vaaz verdi. Döndüğünde ise Kuzey İtalya'nın bölgesel yöneticisi olarak atandı. Konum olarak Padova’yı seçti.

1228 yılında, genel bölümden Papa IX. Gregorius’a elçi olarak hizmet etti. Papalık mahkemesinde onun vaazı “Kutsal Kitab’ın mücevherli kılıfı” olarak yüceltildi ve vaazlarını toplayıp yazması için görevlendirildi. O da Yortu Günleri için Vaazlar (Sermones in Festivitates) adlı eseri yazdı. IX. Gregorius, Antonio’yu “Antlaşma Sandığı” (Doctor Arca Testamenti) olarak tanımladı.

Mucizeler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Aziz Antonio Balıklara Vaaz Veriyor, 1630

Antonio’nun “balıklara vaazı”, vaaz vermeye gittiği Rimini’de gerçekleşmiştir. Sapkınlar ona küçümseyici davrandığında, Antonio’nun deniz kıyısına gittiği ve önünde büyük bir balık kalabalığı görünene kadar suyun kenarında vaaz verdiği söylenir. Kasaba halkıyla birlikte, sapkınlar bile bu mucizevi olayı gördüler ve Antonio’nun vaazını dinlemeye gittiler.[14]

Yine Rimini’de yaşanan başka bir yaygın hikâyeye göre, Antonio’ya bir sapkın tarafından İsa’nın Efkaristiya’da gerçekten bulunduğunu kanıtlaması için meydan okunur. Adam Antonio ile alay etmek ister, yarı aç bir katır getirir ve önüne taze yem koyar. Aziz Antonio ise içerisinde Kutsal Sakrament bulunan bir ostensorium gösterir. Katır, yemi umursamaz ve Kutsal Sakrament’in önünde eğilir.[14] Tempietto di Sant’Antonio, bu mucizenin gerçekleştiği yeri işaret eder. Mucizenin farklı versiyonları, olayın Toulouse ya da Bourges’ta gerçekleştiğini söyler.

Farklı bir kaynak, Antonio’nun sapkınlarla İtalya’da yemek yerken yaşadıklarından bahseder. Önüne getirilen yemekte zehir olduğunu fark eder ve onlarla yüzleşir. Adam, onu öldürmeye teşebbüs ettiğini itiraf eder; ancak Markos 16:18’de geçen, “Öldürücü bir zehir içseler bile, zarar görmeyecekler” sözlerine gerçekten inanıyorsa, yemeği yemesi için ona meydan okur. Antonio’nun yemeği kutsayıp yediği ve hiçbir zarar görmediği, bunun da misafirlerini şaşırttığı söylenir.[14]

Ölümü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Antonio, 1231 yılında ergotizme yakalanır ve dinlenmek amacıyla iki diğer keşişle birlikte Camposampiero’da, ormanda inzivaya çekilir. Orada, bir ceviz ağacının altına dallardan inşa edilen bir odada yaşar. Antonio, Padua’ya dönüş yolunda, 13 Haziran 1231 tarihinde, şu an Padova’nın bir parçası olan Arcella’da bulunan bir Klaris manastırında, 35 yaşında hayatını kaybetmiştir.

İsteği üzerine, küçük bir kilise olan ve 1229 yılında kendi kurduğu bir manastıra yakın bulunan Santa Maria Mater Domini Kilisesi’ne gömülmüştür. Dikkat çekiciliğinden dolayı, 1232’de orada — şu an Aziz Padovalı Antonio’ya adanmış olan — büyük bir kilisenin inşasına başlanmış ve 1301 yılında tamamlanmıştır. Küçük kilise, bu bazilikaya Cappella della Madonna Mora, yani Karanlık Hanımefendi Şapeli olarak dâhil edilmiştir.

Antonio’nun ölümüyle ilgili farklı kaynaklar da mevcuttur. Bir tanesi, onun ölümünde sokaklarda çocukların ağladığını ve kilise çanlarının kendiliğinden çaldığını bildirir. Başka bir kaynağa göre, ilk gömülmesinde onun dili, çenesi ve ses telleri, röliklerde sergilenmek üzere Kutsal Emanetler olarak seçilmiştir. Ölümünden 30 yıl sonra bedeni mezarından çıkarıldığında toza dönüşmüş olarak bulunmuş; ancak dilinin parladığı ve hâlâ canlı bir bedenin parçası gibi göründüğü gözlemlenmiştir.[15] 1 Ocak 1981 tarihinde Papa II. Ioannes Paulus, bilimsel bir grubu Antonio’nun kalıntılarını incelemeleri için görevlendirmiş ve mezar beş gün sonra açılmıştır.

Aziz ve Kilise Doktoru

[değiştir | kaynağı değiştir]

Antonio, Papa IX. Gregorius tarafından, ölümünden birkaç ay sonra, 30 Mayıs 1232 tarihinde, İtalya’nın Spoleto şehrinde aziz ilan edilmiştir.[3] Papa XVI. Benedictus ise şöyle demiştir:

Vaazların içerdiği ruhani öğretinin zenginliği o kadar büyüktü ki, 1946'da Saygıdeğer Papa XII. Pius, Anthonio'yu Kilise Doktoru ilan etti ve Müjde'nin tazeliği ve güzelliği bu yazılardan ortaya çıktığı için ona Doctor evangelicus unvanını verdi.[16][17]

Koruyucu aziz olarak hürmet görmesi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Padovalı Antonio ve Çocuk İsa, Antonio de Pereda

Antonio’nun ünü, Portekiz evanjelizasyonu aracılığıyla yayıldı ve kendisi, Assisili Francesco’nun en çok tanınan takipçilerinden biri haline geldi. O, Padova’nın ve Portekiz’de pek çok yerin; aynı zamanda eski Portekiz İmparatorluğu’nda bulunan pek çok ülkenin koruyucu azizidir.[18]

Özellikle dünya genelinde kayıp eşyaların koruyucusu olarak tanınır ve kayıp insan, eşya ile ruhsal armağanları içeren pek çok mucize ona atfedilir.[18]

Sanatta

[değiştir | kaynağı değiştir]
Padovalı Antonio, Maso di Banco, 1340

Fransisken azizlerin sayısı arttıkça, ikonografide Antonio’yu diğerlerinden ayırt etmekte zorluk çekilmeye başlanmıştır. Balıklara vaaz verdiği efsanesinden dolayı genellikle bu ona atfedilmiştir. Genelde saflığını simgeleyen beyaz bir zambakla tasvir edilir. Bazen yanan bir kalp kullanılır. Bazen Efkaristiya önünde eğilen katır ile resmedilir.

1511 yılında Titian, Padova’da Scuola del Santo’da üç büyük fresk çizmiştir. Bu freskler, Aziz Antonio’nun üç mucizesini içerir: Kıskanç Eş Mucizesi (genç bir kadının kocası tarafından öldürülmesini resmeder), Annesinin Masumiyetine Tanıklık Eden Bir Çocuk ve Kırık Bacağı Olan Genci İyileştiren Aziz.[19]

Başka bir sembol ise açık bir kitabın üzerinde Çocuk İsa’nın belirmesidir. Zamanla çocuk, kitaptan daha büyük sergilenmeye başlamış ve bazı resimlerde tamamen kitap olmadan görünmüştür. Tipik olarak bebek İsa’yı kucağında tutarken resmedilir.[20]

  • Sanatta Padovalı Antonio

Eserleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Antonio öncelikle bir vaizdi.[21] Herhangi bir eseri ya da söylevi günümüze ulaşmamıştır. Ancak şöhreti ve efsaneleri günümüze kadar gelmiştir. Efsanelerinden birine göre, tanıkların şaşkınlığına rağmen yakınlardaki bir gölün balıklarına vaaz vermiş, binlerce balık neşesini göstermiştir.[22] Antonio ölümünden çok sonra dahi birçok vaizin kendisine atıfta bulunmasına esin vermiştir.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Purcell 1960, ss. 19, 275–276.
  2. ^ Foley & McCloskey 2013.
  3. ^ a b c d Dal-Gal 1907.
  4. ^ "Finding the Real St. Anthony: Devotion to St. Anthony of Padua". 8 Aralık 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ When Anthony spoke again. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ a b c Monti 2008.
  7. ^ Silva 2011, s. 1.
  8. ^ "Anthony of Padua: The Italian Years – June 2007 Issue of St. Anthony Messenger Magazine Online". 30 Haziran 2007. 30 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ Foley, Leonard. "Who Is St. Anthony?". American Catholic. 17 Ekim 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2011. 
  10. ^ "Anthony of Padua: The Italian Years – June 2007 Issue of St. Anthony Messenger Magazine Online". 30 Haziran 2007. 30 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ "Anthony of Padua: The Italian Years – June 2007 Issue of St. Anthony Messenger Magazine Online". 30 Haziran 2007. 30 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ "Finding the Real St. Anthony: Devotion to St. Anthony of Padua". 8 Aralık 2000. 8 Aralık 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ Foley, Leonard. "Who Is St. Anthony?". American Catholic. 17 Ekim 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2011. 
  14. ^ a b c Arnald 2010, ss. 122–125.
  15. ^ "When Anthony spoke again". Messenger of Saint Anthony. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2015. 
  16. ^ "Saints and Study". 26 Haziran 2019. 
  17. ^ Pope Benedict XVI (10 Şubat 2010). "GENERAL AUDIENCE". Erişim tarihi: 13 Haziran 2013. 
  18. ^ a b Chisholm 1911.
  19. ^ Morosini 1999, ss. 163–164.
  20. ^ Chong 2016, s. 189.
  21. ^ New Catholic Encyclopedia. s. 506 Cilt 1. 
  22. ^ "Miracle of the Fish". 1 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Padovalı_Antonio&oldid=35414495" sayfasından alınmıştır