Narendra Modi
Narendra Damodardas Modi નરેન્દ્ર દામોદરદાસ મોદી | |
---|---|
2023'te Modi | |
14. Hindistan Başbakanı | |
Görevde | |
Makama geliş 26 Mayıs 2014 | |
Başkan | Pranab Mukherjee Ram Nath Kovind Draupadi Murmu |
Yerine geldiği | Manmohan Singh |
14. Gucerat Başbakanı | |
Görev süresi 7 Ekim 2001 - 22 Mayıs 2014 | |
Yerine geldiği | Keshubhai Patel |
Yerine gelen | Anandiben Patel |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Narendra Damodardas Modi 17 Eylül 1950 Vadnagar, Gucerat, Hindistan |
Partisi | Bharatiya Janata Party |
Bitirdiği okul | Delhi Üniversitesi Gujarat Universitesi |
Dini | Hinduizm |
İmzası |
Narendra Damodardas Modi (Hintçe: नरेन्द्र मोदी d. 17 Eylül 1950), 2014 Hint genel seçimlerinde belirleyici bir zafer ile Bharatiya Janata Partisi (BJP) lideri olduktan sonra Hindistan Başbakanı olan Hint bir siyasetçi.[1][2][3] Lok Sabha'nın üyesi olup Varanasi ve Vadodara seçmenleri arasından seçilmiştir. Gucerat Eyaletinin 14. başbakanıdır.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Narendra Modi, 17 Eylül 1950'de Mumbai (bugünkü Gucerat) eyaletinin Vadnagar şehrinde doğmuştur. Modi, altı kardeşin üçüncüsüdür. Babası tren istasyonunda çay satıcısıdır. Lise eğitimini 1967'de Vadnagar'da tamamlamıştır. Daha sonra açıktan Delhi Üniversitesi Siyaset Bilimini okumuştur. 1978'de 3. sınıftayken mezun olmuştur ve açıktan okurken bir tren istasyonunun kantininde çalışmıştır. Gucarat Üniversitesinde uzaktan Siyaset Biliminde yüksek lisans yaparak 1983'te mezun olmuştur.
Modi, 8 yaşındayken Rashtriya Swayamsevak Sangh ile tanışmıştır. İlerleyen yıllarda 17 veya 18 yaşlarındayken evlenmiştir. Ancak eşi onu daha sonra terk etmiştir. Ama yine de boşanmamışlardır.
Modi, vejetaryendir.
Siyasi Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Haziran 1975'te dönemin başbakanı İndira Gandhi olağanüstü hal ilan etti. Muhaliflerin birçoğu hapse atıldı. Modi, Gucarat'taki muhalefeti koordine eden RSS komitesi olan "Gujarat Lok Sangharsh Samiti"nin genel sekreteri olmuştur.
1985'te RSS Modi'yi BJP'ye atamıştır. Modi, daha sonra parti içinde yükselmiştir. 1990'da Ulusal Seçim Komitesi üyesi olmuştur. 1992'de Ahmedabad'da okul açmak istemiş ama BJP Gucerat Milletvekili Shankersinh Vaghela ile sorun yaşamıştır. Bu yüzden siyasete ara vermiştir. Daha sonra geri dönüp 1995'te BJP Ulusal sekreteri olmuştur.
Gucerat Başkanlığı
[değiştir | kaynağı değiştir]2001 yılında dönemin Gucerat başbakanı Keshubhai Patel sağlık durumunun kötüleşmesi üzerine yapılan seçimde Modi Gucerat başbakanı seçilmiştir. 7 Ekim 2001'den 22 Mayıs 2014'e kadar Gucerat başbakanlığı yapmıştır.
Başbakanlık
[değiştir | kaynağı değiştir]7 Nisan - 12 Mayıs 2014 ayları arasında 9 aşamada yapılan başbakanlık seçimlerinde Modi, %31 oy alarak başbakan olmuştur. Rakibi Rahul Gandhi ise % 19.31 oy almıştır.
Ekonomik Politika
[değiştir | kaynağı değiştir]Modi, başbakanlığında ekonomiyi özelleştirip liberalleştirmiştir. Modi, yabancı yatırım politikalarına izin vererek savunma ve ulaşım gibi birçok sektörün yabancı yatırımların kontrolü altına girmesine izin vermiştir.
Yoksulluğu azaltmak için oluşturulan oluşturulan fonlar Modi döneminde azaltılmıştır.
Modi, Eylül 2014'te ülkeyi küresel üretim merkezi haline getirmek amacıyla yabancı şirketleri Hindistan'da üretim yapmaya teşvik etmek amacıyla ''India Make'' adlı bir girişim başlattı. Parlamento'daki muhalif vekillere rağmen ''India Make'', Parlamento'da seçilmiştir.
Sağlık ve Sanitasyon
[değiştir | kaynağı değiştir]Modi, başbakanlığın ilk yıllarında sağlık harcamalarını azaltmıştır. Modi, 2015'te hükûmetin sağlık harcamalarını kısıtlayan ama özel sağlık kuruluşlarının harcamalarını arttırmaya dayalı politika olan Yeni Sağlık Politikası (NHP)'yi başlatmıştır.
Dış Politika
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış Politika, Modi'nin seçim kampanyasında küçük rol oynamıştır. Önceki kongre hükûmeti gibi ekonomiyi, güvenliği ve bölgesel ilişkilerle ilgilenmeye başlamıştır. ''Make In India'' ve Dijital Hindistan gibi programlarla yabancı ülkelerden Hindistan ekonomisine yatırımcı çekmeye çalışmıştır. Modi; İran, BAE ve Suudi Arabistan gibi ülkelerle ilişkileri geliştirmeye çalışmıştır.
Modi'nin başbakanlığında Hindistan-ABD ilişkileri gelişmiştir. Modi başbakan olduktan sonra dönemin ABD başkanı Barack Obama Modi'yi telefonda tebrik etmiştir. Sonraki başkan Trump döneminde de olumlu ilişkiye sahip olmuşlardır.
Savunma Politikası
[değiştir | kaynağı değiştir]Modi döneminde Hindistan'ın askeri harcamaları düzenli bir süreklilik içerisinde artmıştır. Askeri bütçenin önemli bir kısmı personele ayrılmıştır. Modi seçim dönemlerinde Pakistan'a karşı sert olacağını söylemiş, Pakistan'ı terör ihracatçısı olarak nitelendirmiştir.
2021 Aralık'ta Modi, askeri-teknik anlamda iş birliği sağlamak için Rusya devlet başkanı Vladimir Putin ile bir anlaşma imzalamıştır. Modi, Rusya'dan S-400 satın alarak Rusya ile ilişkileri güçlendirmiştir. Buna rağmen 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinde tarafsız kalmıştır. Hindistan, Ganga Operasyonu girişimiyle Ukrayna'daki 19.000'den fazla Hint vatandaşı Hindistan'a getirtilmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "India's Modi on course to become prime minister". Reuters. 15 Mayıs 2014. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2014.
- ^ "Modi wins India's election with a landslide, early results show". Reuters. 16 Mayıs 2014. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2014.