Harini Amarasuriya
| Harini Amarasuriya හරිනි අමරසූරිය ஹரிணி அமரசூரிய | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 16. Sri Lanka Başbakanı | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Görevde | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Makama geliş 24 Eylül 2024 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Cumhurbaşkanı | Anura Kumara Dissanayake | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Yerine geldiği | Dinesh Gunawardena | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Parlamento Üyesi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Görev süresi 20 Ağustos 2020 - 24 Eylül 2024 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kişisel bilgiler | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Doğum | Harini Nireka Amarasuriya 06 Mart 1970 Galle, Güney İli, Seylan Dominyonu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Milliyeti | Sri Lankalı | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Partisi | Ulusal Halk Gücü | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bitirdiği okul | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Resmî site | npp.lk/en/about | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Harini Nireka Amarasuriya (Seylanca: හරිනි අමරසූරිය, Tamilce: ஹரிணி அமரசூரிய; d. 6 Mart 1970) Sri Lankalı akademisyen, aktivist ve siyasetçi olup 24 Eylül 2024 tarihinden bu yana Sri Lanka başbakanı olarak görev yapmaktadır. Kendisi bu görevi yürüten üçüncü kadındır.
Delhi Hindu Koleji, Macquarie Üniversitesi ve Edinburgh Üniversitesinde eğitim gören Amarasuriya, on yılını Sri Lanka Açık Üniversitesinde akademisyen olarak geçirmiştir. Bu süre zarfında, Üniversite Öğretmenleri Derneği Federasyonu'na bağlı bir aktivistti.
Amarasuriya, Ulusal Halk Gücü (NPP) partisi tarafından 2020 yılında Ulusal Liste Parlamento Üyesi olarak aday gösterilmiştir. Eylül 2024'te Sri Lanka başbakanı olarak atanan Amarasuriya aynı zamanda adalet, kamu yönetimi, il meclisleri, yerel yönetim ve çalışma Bakanı, eğitim, bilim ve teknoloji bakanı, ticaret, gıda güvenliği, kooperatif geliştirme, sanayi ve girişimci geliştirme bakanı, kadın, çocuk ve gençlik işleri ve spor bakanı ve sağlık bakanı olarak görev yapmaktadır.
Sri Lanka'da başbakanlık görevini yürüten üçüncü kadındır ve ideolojik olarak Ulusal Halk Gücünün merkez sol fraksiyonunun bir parçasıdır ve kendisini liberal olarak görmektedir.
İlk yılları ve eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Babası ekici, annesi ev hanımı olan Amarasuriya, 6 Mart 1970 tarihinde Galle'de üç çocuğun en küçüğü olarak dünyaya geldi. Babasının mülkünün 1972 Toprak Reformu Yasası kapsamında hükümet tarafından devralınmasının ardından ailesi Kolombo'ya taşındı ve burada Bishop's College'a gitti, bir yıl da değişim öğrencisi olarak Amerika Birleşik Devletleri'nde kaldı.[1]
Amarasuriya, 1991-1994 yılları arasında Hindu Kolejinde sosyoloji okumak için Hindistan hükümetinden burs kazandı ve Delhi Üniversitesinden sosyoloji alanında onur derecesiyle mezun oldu. Hindu Kolejindeki çağdaşları arasında Imtiaz Ali ve Arnab Goswami de vardı.[2] Hindistan'dan döndükten sonra Nest Sri Lanka'da toplum sağlığı çalışanı olarak tsunamiden etkilenen çocuklarla çalıştı. Beş yıl sonra Macquarie Üniversitesinden uygulamalı ve kalkınma antropolojisi alanında yüksek lisans derecesi aldı ve ardından Edinburgh Üniversitesinden sosyal antropoloji alanında doktora derecesi aldı.[1]
Akademisyen ve aktivist
[değiştir | kaynağı değiştir]Doktorasını tamamladıktan sonra 2011 yılında Sri Lanka Açık Üniversitesi Sosyal Bilimler Bölümüne kıdemli öğretim görevlisi olarak katıldı ve daha sonra bölüm başkanı oldu. Amarasuriya ayrıca gençlik, siyaset, muhalefet, aktivizm, toplumsal cinsiyet, kalkınma, devlet-toplum ilişkileri, çocuk koruma, küreselleşme ve kalkınma konularında kitaplar yayınlamış ve araştırmalar yaptı.[3][4]
Sendika eylemleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Üniversite Öğretmenleri Derneği Federasyonuna (FUTA) üye olarak, üniversite personeli için daha iyi çalışma koşulları ve adil muamele talep eden sendikal eylemlerde yer aldı.[5][6]
GSYİH'nin %6'sı eğitime
[değiştir | kaynağı değiştir]Amarasuriya, C. W. W. Kannangara tarafından 1938 yılında Sri Lanka'da ücretsiz eğitimin başlatılmasıyla öngörüldüğü gibi ücretsiz eğitimin gerçekten mümkün kılınması için eğitim reformlarının savunucusu oldu. Halkın ekonomik gücünden bağımsız olarak kaliteli eğitime eşit erişimin sağlanması ve böylece Sri Lanka'daki halk okulları kavramına son verilerek herkes için eşit eğitim fırsatlarının sunulması çağrısında bulundu. Bu bağlamda Amarasuriya, 2011 ve 2012 yıllarında FUTA ile birlikte hükümetin GSYİH'nin %6'sını eğitime ayırması için kampanya yürüttü.[7][8] Sri Lanka 2023 yılında GSYİH'sinin sadece %2'sini eğitime ayırmıştı.
Siyasi kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Milletvekilliği
[değiştir | kaynağı değiştir]Amarasuriya 2019 yılında Ulusal Entelektüeller Örgütüne katıldı ve 2019 Sri Lanka cumhurbaşkanlığı seçimi sırasında NPP Adayı Anura Kumara Dissanayake için kampanya yürüttü. 12 Ağustos 2020 tarihinde, NPP tarafından 2020 Sri Lanka parlamento seçimlerinin ardından 16. Sri Lanka Parlamentosuna girmek üzere ulusal liste adayı olarak gösterildi ve atandı.[9][10][11]
Ulusal liste adayı olarak gösterilmesinin ardından Açık Üniversitede akademik kıdemli öğretim görevlisi olarak görevine devam edip edemeyeceği konusunda kafa karışıklığı ve endişeler ortaya çıkmıştı.[12] Ancak, EconomyNext ile yaptığı bir röportajda, siyasi kariyerine ve milletvekili olarak parlamento siyasetine devam etmek için Açık Üniversitedeki kıdemli öğretim görevlisi görevinden istifa ettiğini resmen açıkladı.
Siyasi görüşleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Harini Amarasuriya, genç işsizliği, feminizm, toplumsal cinsiyet eşitsizliği, çocukların korunması ve eğitim sistemindeki yetersizlikler üzerine yaptığı araştırmalarla tanınan Sri Lanka akademisinin önde gelen isimlerinden biriydi. Sri Lanka'daki etnik, dini ve siyasi bölünmeler arasında köprü kurmanın yanı sıra ulusal birlik ve istikrarı teşvik etmek için uzlaşma ve sosyal içermeye odaklandı. Ayrıca, cinsiyet eşitliği ve LGBTQ+ haklarını savunmuş, Hayvan Refahı Parlamento Grubunda yer almış ve sivil toplum kuruluşu Nest'in Yönetim Kurulunda görev yapmıştır.[13][14][15][16]
Başbakanlığı (2024-günümüz)
[değiştir | kaynağı değiştir]Amarasuriya, 24 Eylül 2024 tarihinde Cumhurbaşkanı Anura Kumara Dissanayake tarafından Sri Lanka'nın on altıncı başbakanı olarak atandı.[17] Partisinin ilk başbakanı ve Sirimavo Bandaranaike ve Chandrika Kumaratunga'dan sonra bu görevi üstlenen üçüncü kadın oldu.[18]
Başbakanlık görevinin yanı sıra, 14 Kasım 2024'te parlamento seçimleri yapılana kadar geçici olarak Adalet, Sağlık, Kadın ve Ticaret ve Sanayi Bakanı olarak atandı.[19][20]
Eğitim reformları
[değiştir | kaynağı değiştir]Eğitim bakanı olarak atanmasının ardından Amarasuriya, okullardan siyasi etkiyi kaldırmak amacıyla uzun süredir devam eden okul yöneticilerinin okul etkinliklerine siyasetçileri davet etme uygulamasını durdurarak eğitim reformlarını başlattı.[21]
Kişisel yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Amarasuriya evli değildir ve çocuğu yoktur.[22]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Wickramasinghe (February 2022). "Harini Amarasuriya". Daily Mirror. Erişim tarihi: 5 Ekim 2024.
- ^ (24 September 2024). "Delhi roots, Colomobo heights: New Sri Lankan PM Harini Amarasuriya's fascinating link to India" 28 Eylül 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Times of India. Retrieved on 24 September 2024.
- ^ "Dr Harini Amarasuriya | IASH". www.iash.ed.ac.uk. 1 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
- ^ "Who is Dr. Harini Amarasuriya ? NPP national list nominee". NewsWire (İngilizce). 12 Ağustos 2020. 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
- ^ "Former Academic Named Sri Lanka's Third Female Prime Minister". LMD International. 7 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2024.
- ^ "Cyber bullying prevents women from public positions - Harini Amarasuriya". Daily Mirror (Sri Lanka) (İngilizce). 28 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
- ^ Siriwardana, Ajith (4 Kasım 2023). "Free education only nominal today: Dr. Harini". DailyMirror. Erişim tarihi: 10 Ekim 2024.
- ^ Amarasuriya, Harini (4 Aralık 2015). "Education: The Elusive & Much Maligned 6%". Colombo Telegraph. 17 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2024.
- ^ "Rights activist and academic Dr Harini Amarasuriya is the NPP National List nominee". EconomyNext (İngilizce). 12 Ağustos 2020. 7 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2024.
- ^ "Dr. Harini Amarasuriya named as JJB National List MP". Sri Lanka News - Newsfirst (İngilizce). 12 Ağustos 2020. 28 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
- ^ tharindu. "හරිනි අමරසූරිය මාලිමාවේ ජාතික ලැයිස්තු මන්ත්රී ධුරයට". sinhala.srilankamirror.com (İngilizce). 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
- ^ "NPP National List slot: Dr. Harini Amarasuriya's name proposed". www.themorning.lk. 12 Ağustos 2020. 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
- ^ "Positive effects of Harini Amarasuriya's appointment as Prime Minister". Daily News (Sri Lanka). 25 Eylül 2024. 28 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2024.
- ^ "NPP will back bill to decriminalize same-sex relationships - Harini Amarasuriya". Ada Derana. 25 Haziran 2024. 24 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2024.
- ^ "Parliamentary Caucus for Animal Welfare". Parliament of Sri Lanka. 5 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2024.
- ^ "Interview – Harini Amarasuriya". E-International Relations. 25 Haziran 2020. 5 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
- ^ Jayasinghe, Uditha (24 Eylül 2024). "Sri Lanka President Dissanayake picks Amarasuriya as PM, takes finance job". Reuters. Erişim tarihi: 13 Ekim 2024.
- ^ "Former academic named Sri Lanka's third female prime minister". BBC. 25 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2024.
- ^ "Sri Lanka's new president calls parliamentary election to consolidate his mandate". Associated Press. 24 Eylül 2024. 25 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
- ^ "The New Cabinet of Sri Lanka". manthri.lk. 28 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2024.
- ^ De Alwis, Dinesh. "istoric government shift holds promise of education reform". Universityworldnews.com. 29 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2024.
- ^ Aneez, Shirar (25 Eylül 2024). "Factbox – Sri Lanka's new PM Harini Amarasuriya's thorny path from social health worker". EconomyNext (İngilizce). 27 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Harini Amarasuriya, Parlamento üyeleri rehberi
- Harini Amarasuriya Google Scholar tarafından indekslenen yayınlar
