Milletler Cemiyeti üyesi devletler
1920 ile 1939 yılları arasında toplam 63 ülke Milletler Cemiyeti'ne üye oldu. Milletler Cemiyeti'ni oluşturan sözleşme, Versay Barış Antlaşması'na dahil edildi ve 10 Ocak 1920'de yürürlüğe girdi; Milletler Cemiyeti 18 Nisan 1946'da feshedildi, varlıkları ve sorumlulukları Birleşmiş Milletler'e devredildi.
Cemiyetin en büyük genişlemesi 58 üyeyle, Ekvador'un katıldığı 28 Eylül 1934 ve Paraguay'ın ayrıldığı 23 Şubat 1935 arası dönemde yaşandı. Bu dönemden öncesinde Kosta Rika (22 Ocak 1925), Brezilya (14 Haziran 1926), Japon İmparatorluğu (27 Mart 1933) ve Nazi Almanyası (19 Ekim 1933) cemiyetten çekilmişti ve bu zaman aralığında cemiyete yalnızca Mısır Krallığı katıldı (26 Mayıs 1937).
Milletler Cemiyeti'ne üye ülkeler (alfabetik olarak sıralanmıştır.) Afganistan Krallığı, Arjantin, Arnavutluk, Avustralya, Avusturya, Belçika, Bolivya, Brezilya, Britanya Hindistanı, Britanya İmparatorluğu, Bulgaristan Krallığı, Çekoslovakya Çin Cumhuriyeti, Danimarka, Dominik Cumhuriyeti, Ekvador, El Salvador, Estonya, Etiyopya İmparatorluğu, Finlandiya, Fransa, Guatemala, Güney Afrika Birliği, Haiti, Hollanda Krallığı, Honduras, Irak Krallığı, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya Krallığı, Kanada, Kolombiya, Küba, Letonya, Liberya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan Krallığı, Meksika, Nikaragua, Norveç, Özgür İrlanda Devleti, Panama, Paraguay, Pehlevî İranı, Peru, Polonya, Portekiz, Romanya Krallığı, Sovyetler Birliği, Şili, Tayland, Türkiye, Uruguay, Yeni Zelanda, Yugoslavya, Yunanistan Krallığı, Weimar Cumhuriyeti ve Venezuela'dır.
42 kurucu üyeden 23'ü (ya da Özgür Fransa da dahil olursa 24'ü) Milletler Cemiyeti'nin 1946'daki dağılışına kadar cemiyette kaldı. 1920 ile 1937 arasında 21 ülke daha katıldı, ancak 1946'dan önce bu ülkelerden ayrıldı ya da cemiyetten atıldı.
Ülkeler katıldıkları yıla göre listelenmiştir. "Ayrıldı" kelimesi bir ülkenin kendi isteğiyle ayrıldığını ifade eder. "İlhak edildi" kelimesi ise, Nazi Almanyası, İtalya Krallığı veya Sovyetler Birliği tarafından ilhak edildikten sonra varlığı sona eren bir ülkeyi belirtir. Sovyetler Birliği, Finlandiya'yı işgal ettikten sonra 1939'da cemiyetten ihraç edilerek cemiyetten atılan tek ülke oldu.
Sözleşmeyi imzalamasına rağmen, Amerika Birleşik Devletleri hiçbir zaman Milletler Cemiyeti'ne katılmadı. Suudi Arabistan, Yemen Krallığı, Moğolistan Halk Cumhuriyeti, Nepal ve Bhutan da dahil olmak üzere Asya'daki nispeten özerk bazı egemen devletler de cemiyete katılmadı.
Aynı şekilde, Andorra, Lihtenştayn, Monako, San Marino ve Vatikan gibi Avrupa mikrodevletlerinden hiçbiri cemiyete katılmadı.
Milletler Cemiyeti'nin bir organizasyonu olan ve Bern'de düzenlenen IX Avrupa Milletleri Kongresi'nde, İspanya'nın ilk üç özerk eyaleti olan Galiçya, Bask ve Katalonya üye olarak tanındı. Bu özerk eyaletler bağımsız olarak değil İspanya hükûmeti tarafından temsil ediliyorlardı.
Üye devletler listesi
[değiştir | kaynağı değiştir]| Devlet | Katılım tarihi | Ayrılma tarihi | Notlar |
|---|---|---|---|
 Afganistan Krallığı |
27 Eylül 1934[1] | ||
 Arjantin |
10 Ocak 1920 | ||
 Arnavutluk Krallığı |
17 Aralık 1920 | 12 Nisan 1939'da İtalya tarafından işgal edildi; Kukla hükûmet, 13 Nisan 1939'da Cemiyete bir çekilme bildirimi gönderdi, ancak Cemiyet, kukla hükûmeti tanımayarak bildirimi kabul etmedi. | |
 Avustralya |
10 Ocak 1920 | ||
 Avusturya |
15 Aralık 1920 | 18 Mart 1938 | Cemiyet, Anschluss'u beş gün sonra tanıdı ve Avusturya'yı üye listesinden çıkardı.[2] |
 Belçika |
10 Ocak 1920 | ||
 Bolivya |
10 Ocak 1920 | ||
 Brezilya |
10 Ocak 1920 | 12 Haziran 1926 | Brezilya, ABD'nin boş daimi Konsey koltuğunu talep etmesinin Cemiyet tarafından reddedilmesi üzerine Cemiyetten çekildi.[3] |
 Britanya Hindistanı |
10 Ocak 1920 | ||
 Britanya İmparatorluğu |
10 Ocak 1920 | ||
 Bulgaristan Krallığı |
16 Aralık 1920 | ||
 Çekoslovakya |
10 Ocak 1920 | 15 Mart 1939'da Nazi Almanyası tarafından işgal edildi ve ilhak edildi; ancak Cemiyetten çekilmedi. | |
 Çin Cumhuriyeti |
16 Temmuz 1920 | ||
 Danimarka |
8 Mart 1920 | ||
 Dominik Cumhuriyeti |
29 Eylül 1924 | ||
 Ekvador |
28 Eylül 1934 | ||
 El Salvador |
10 Mart 1920 | 26 Temmuz 1937 | |
 Estonya |
22 Eylül 1921 | Sovyetler Birliği tarafından işgal edildi ve 6 Ağustos 1940'ta ilhak edildi; ancak Cemiyetten çekilmedi. | |
 Etiyopya İmparatorluğu |
28 Eylül 1923 | İtalya tarafından işgal edildi ve 9 Mayıs 1936'dan 5 Mayıs 1941'e kadar ilhak edildi; ancak Cemiyetten çekilmedi. | |
 Finlandiya |
16 Aralık 1920 | ||
 Fransa (1920-1940) Özgür Fransa (1943-1944) Fransa (1944-1946)
|
10 Ocak 1920 | Vichy Fransası, 19 Nisan 1941'de Milletler Cemiyeti'nden çekildiğini ilan etti ve Cemiyet bu ilanı kabul etti.[4][5] Daha sonra Özgür Fransa, Vichy Fransası'nın çekilme ilanını tanımadı ve 15-16 Nisan 1943'te Cemiyet'e yeniden dahil oldu.[6] | |
 Guatemala |
10 Ocak 1920 | 14 Mayıs 1936 | |
 Güney Afrika Birliği |
10 Ocak 1920 | ||
 Haiti |
30 Haziran 1920 | 16 Şubat 1942 | |
 Hollanda Krallığı |
9 Mart 1920 | ||
 Honduras |
3 Kasım 1920 | 22 Haziran 1936 | |
 Irak Krallığı |
3 Ekim 1932 | ||
 İspanya İkinci İspanya Cumhuriyeti |
10 Ocak 1920 | 8 Mayıs 1939 | 8 Eylül 1926'da 2 yıllık resmî bildiriyle geri çekildi; 2 yıl dolmadan 22 Mart 1928'de Cemiyete yeniden katıldı. Francisco Franco iktidara geldikten sonra Cemiyetten çekildi. |
 İsveç |
9 Mart 1920 | ||
 İsviçre |
8 Mart 1920 | ||
 İtalya Krallığı |
10 Ocak 1920 | 11 Aralık 1937 | Cemiyet, İtalya'ya Etiyopya'yı işgal ettiği için yaptırım uyguladıktan sonra Cemiyetten çekildi. |
 Japon İmparatorluğu |
10 Ocak 1920 | 25 Mart 1933 | Cemiyet, Mançukuo'nun mandalığını tanımayı reddettikten sonra Cemiyetten çekildi. |
 Kanada |
10 Ocak 1920 | ||
 Kolombiya |
16 Şubat 1920 | ||
 Kosta Rika |
16 Aralık 1920 | 24 Aralık 1924 | |
 Küba |
8 Mart 1920 | ||
 Letonya |
22 Eylül 1921 | Sovyetler Birliği tarafından işgal edildi ve 6 Ağustos 1940'ta ilhak edildi; ancak Cemiyetten çekilmedi. | |
 Liberya |
30 Haziran 1920 | ||
 Litvanya |
22 Eylül 1921 | Sovyetler Birliği tarafından işgal edildi ve 6 Ağustos 1940'ta ilhak edildi; ancak Cemiyetten çekilmedi. | |
 Lüksemburg |
16 Aralık 1920 | ||
 Macaristan |
18 Eylül 1922 | 11 Nisan 1939 | |
 Meksika |
12 Eylül 1931 | ||
 Mısır Krallığı |
26 Mayıs 1937 | ||
 Nikaragua |
3 Kasım 1920 | 26 Nisan 1936 | |
 Norveç |
9 Mart 1920 | ||
 Özgür İrlanda Devleti (1923-1937) İrlanda (1937-1946) |
10 Eylül 1923 | Özgür İrlanda Devleti, adını İrlanda olarak değiştirdi. | |
 Panama |
25 Kasım 1920 | ||
 Paraguay |
10 Ocak 1920 | 23 Şubat 1935 | Paraguay, Chaco Savaşı sırasında Cemiyetin arabuluculuğunu kabul etmeyerek Cemiyetten çekildi.[7] |
 Pehlevî İranı |
10 Ocak 1920 | ||
 Peru |
10 Ocak 1920 | 4 Nisan 1939 | |
 Polonya |
10 Ocak 1920 | ||
 Portekiz |
8 Nisan 1920 | ||
 Romanya Krallığı |
14 Eylül 1920 | 10 Temmuz 1940 | |
 Sovyetler Birliği |
18 Eylül 1934 | 14 Aralık 1939 | Sovyetler Birliği, Finlandiya'yı işgal ettikten sonra 14 Aralık 1939'da cemiyetten atıldı. |
 Şili |
10 Ocak 1920 | 31 Mayıs 1938 | |
 Siyam (1920-1939) Tayland (1939-1946) |
10 Ocak 1920 | Siyam, 1939'da adını Tayland olarak değiştirdi.[8] | |
 Türkiye |
18 Temmuz 1932 | ||
 Uruguay |
10 Ocak 1920 | ||
 Yeni Zelanda |
10 Ocak 1920 | ||
 Sırplar, Hırvatlar ve Slovenler Krallığı (1920-1929) Yugoslavya Krallığı (1929-1946) |
10 Ocak 1920 | Sırplar, Hırvatlar ve Slovenler Krallığı, 1929'da adını Yugoslavya Krallığı olarak değiştirdi. | |
 Yunanistan Krallığı |
30 Mart 1920 | ||
 Weimar Cumhuriyeti |
8 Eylül 1926 | 19 Ekim 1933 | Weimar Cumhuriyeti, Adolf Hitler iktidara geldikten sonra Cemiyetten çekildi. |
 Venezuela |
3 Mart 1920 | 11 Temmuz 1938 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "15th Ordinary Session of the Assembly, September 1934 - Journal. - UN Archives Geneva". archives.ungeneva.org. 24 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ "List of States Members of the League of Nations on 31.XII.1944 from the League of Nations Statistical Yearbook (1942-44)" (PDF). digital.library.northwestern.edu. 1 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ Myers, Denys P. (Ekim 1926). "Representation in League of Nations Council". American Journal of International Law (İngilizce). 20 (4): 689-713. doi:10.2307/2188690. ISSN 0002-9300. 12 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ "Withdrawal of France from the League of Nations - Telegram of 19th April, 1941 from the French Government. - UN Archives Geneva". archives.ungeneva.org. 24 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ "Situation resulting from the retreat of France from the League of Nations - UN Archives Geneva". archives.ungeneva.org. 24 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ "Withdrawal of France from the League of Nations - Correspondence with Free French Authorities (and French Provisional Government). - UN Archives Geneva". archives.ungeneva.org. 24 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ Lloyd, Lorna (1995). "The League of Nations and the Settlement of Disputes". World Affairs. 157 (4): 160-174. ISSN 0043-8200.
- ^ Limited, Bangkok Post Public Company (8 Ocak 2020). "A seat at the table". Bangkok Post (İngilizce). 25 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
