Ari ırk
| Irk |
|---|
| Tarih |
| Toplum |
| Irk ve ... |
| Yer |
| Konular |
Ari ırk, 19. yüzyılın sonlarında Proto-Hint-Avrupa mirasına sahip insanları ırksal gruplarla tanımlamak için ortaya çıkmış ve artık kullanılmayan bir tarihsel ırk kavramıdır.[1][2] Antropolojik, tarihi ve arkeolojik kanıtlar bu kavramın geçerliliğini desteklememektedir.[3] Kavram, Proto-Hint-Avrupa dilini ilk konuşanların insanlığın üstün bir örneğinin belirgin ataları olduğu[4][5] ve günümüze kadar onların soyundan gelenlerin Sami ve Hamitik ırklarının yanı sıra Kafkas ırkının bir alt ırkını ya da kendine özgü başka bir ırkı oluşturduğu düşüncesinden türemiştir.[6] Günümüzde, bu gruplar arasındaki yakın genetik benzerlik ve karmaşık karşılıklı ilişkiler nedeniyle, insan popülasyon gruplarını kategorize etmeye yönelik bu taksonomik yaklaşımın yanlış yönlendirilmiş ve biyolojik olarak anlamsız olduğu düşünülmektedir.[7][8][9] Irk, kültür ve dilin izomorfizmi, modern akademisyenler tarafından hatalı bir anlayış olarak reddedilmiştir.[10] Ari ırk kavramı 19. yüzyıl boyunca Arthur de Gobineau, Richard Wagner ve bilimsel ırkçılığı daha sonra Nazi ırkçı ideolojisini etkileyen Houston Stewart Chamberlain gibi[11] çeşitli ırkçı ve antisemitik yazarlar tarafından benimsenmiştir.[12] 1930'lara gelindiğinde, kavram hem Nazizm hem de Nordizm[13] ile ilişkilendirilmiş ve Aryan ırkını "üstün ırk"[14] olarak tasvir eden, Aryan olmayanları ırksal olarak aşağı ve yok edilmesi gereken varoluşsal bir tehdit olarak gören beyaz üstünlükçü Aryanizm ideolojisini desteklemek için kullanılmıştır.[15] Bu fikirler Nazi Almanyası'nda Holokost'a yol açan devlet ideolojisinin önemli bir parçasını oluşturmuştur.[16][17]
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Dilsel anavatan üzerine tartışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]18. yüzyılın sonlarında Proto-Hint-Avrupa, Hint-Avrupa dillerinin varsayılan ortak anadili olarak inşa edilmiştir.[18][19] Grammar of the Persian Language (1771) adlı eseriyle "Avrupa'nın en saygın dilbilimcisi" olarak kabul edilen William Jones, Bengal Yüksek Mahkemesi'nin üç yargıcından biri olarak atanmıştı.[20] Kalküta'ya gelerek Sanskritçe ve Rigveda üzerine çalışmaya başlayan Jones, Sanskritçe ile Farsça, Gotça, Yunanca ve Latince gibi diğer Hint-Avrupa dilleri arasındaki sözcüksel benzerlikler karşısında hayrete düşmüş ve Third Anniversary Discourse on the Hindus (1786)'da Sanskritçenin bir yavru dil olarak dil ailesindeki diğer Hint-Avrupa dilleriyle[21] aynı proto-ya da ana-dile, yani Proto-Hint-Avrupa diline ait olduğu sonucuna varmıştır.[22] Ancak Proto-Hint-Avrupa dilinin ilk konuşurlarının dilsel anavatanı, arkeologlar ve karşılaştırmalı tarihsel dilbilimciler arasında başından beri şovenist nedenlere karışan politik bir tartışma konusu olmuştur.[19][23][24][25] Başta Naziler olmak üzere bazı Avrupalı milliyetçiler ve diktatörler, daha sonra kendi ülkelerindeki veya bölgelerindeki Proto-Hint-Avrupa anavatanını ırksal açıdan üstün olarak tanımlamaya çalışmışlardır.[23][26]
Romantizm ve Sosyal Darwinizm
[değiştir | kaynağı değiştir]Romantizmin Almanya'daki etkisi, "Alman dili ve geleneklerine" yönelik entelektüel arayışın yeniden canlanmasına ve "Aydınlanmanın soğuk, yapay mantığını bir kenara atma" arzusuna tanık oldu.[27] Darwin'in 1859'da Türlerin Kökeni adlı eserini yayınlaması ve Proto-Hint-Avrupa dilinin teorik modelini kamuoyuna duyurmasının ardından, Romantikler, Darwinizm'in yeni fikirleriyle birlikte dilin ulusal kimlikte belirleyici bir faktör olduğuna ikna oldular.[28] Darwin'in uygunluk teorisini hiçbir zaman ırklar veya diller gibi belirsiz varlıklara uygulamamış olmasına rağmen, Alman milliyetçileri bazı ırkların diğerlerine göre sözde uygunluğunu rasyonelleştirmek için bilimsel doğal seçilim teorisini kötüye kullandılar.[28] "Uygun olmayan" ırklar genetik zayıflığın kaynağı ve "uygun" ırkların üstün niteliklerini kirletebilecek bir tehdit olarak öne sürülmüştür.[28]
Sözdebilim ve Romantizmin aldatıcı sentezi, kendini tebrik eden çalışmalarda "Kuzey Avrupalıların üstün biyolojik-ruhsal-dilsel özünü" açıklamak için ırkın çarpıtılmış Sosyal Darwinizm yorumlarını kullanan yeni ırksal ideolojiler üretti.[29][30] Alman Romantiklerinin "saf" bir ulusal miras arayışı, Proto-Hint-Avrupa dilinin eski konuşurlarının bir "ırksal-dilsel-ulusal stereotipin" farklı ataları olarak yorumlanmasına yol açtı.[31][32]
Ari ırkın ortaya çıkışı
[değiştir | kaynağı değiştir]Ari teriminin ırksal çağrışımı
[değiştir | kaynağı değiştir]"Aryan" terimi, antik Hindistan ve İran'da yaşamış olan Hint-Avrupa dil ailesi Sanskritçe ve İrancanın Hint-İran kolu içinde yer alan Hint-İranlıların ve bilinen en eski kutsal metinler olan Rigveda ve Avesta yazarlarının etnokültürel öz kimliği olarak kullanılmıştır.[33] Sanskritçe ā́rya- ve İrani *arya- bir *ā̆rya- biçiminden türemiş olsa da, sadece Hint-İran kabilelerinde görülmüştür.[34][35] Benjamin W. Fortson, Proto-Hint-Avrupalıların kendilerini tanımlamak için kullandıkları bir terim olmayabileceğini ve böyle bir morfemin günümüze ulaşmadığını belirtmektedir.[35] J. P. Mallory ve diğerleri, "Aryan" teriminin Hint-İranlılara atıfta bulunan etnik bir anlam kazanmasına rağmen, bu anlamsal kullanımı Proto-Hint-Avrupa'nın *h₂eryós sözlüğünün yeniden yapılandırılmasına atfetmek için hiçbir gerekçe olmadığını, proto-dili konuşanların kendilerini "Aryanlar" olarak adlandırdıklarına dair hiçbir kanıt olmadığını belirtmektedir.[36] Ancak 19. yüzyılda, ā́rya-'nın sadece Hint-İranlıların kabile öz adlandırması değil, aynı zamanda Proto-Hint-Avrupalıların öz adlandırması olduğu öne sürülmüştür ki bu teori modern akademisyenler tarafından reddedilmiştir.[34][35] Artık itibarını yitirmiş olan ve kronolojik olarak yeniden inşa edilen Kuzey Avrupa hipotezi, Proto-Hint-Avrupalıların anavatanını kuzey Avrupa'ya yerleştiren bu tür akademisyenler tarafından desteklenmiş, bu da başlangıçta Avrasyalı Proto-Hint-Avrupalıların dilsel bir popülasyonu olduğu varsayılan "Proto-Hint-Avrupalılar"ın yeni, hayali bir biyolojik kategori ile ilişkilendirilmesine yol açmıştır, bu ilişkilendirmede "uzun boylu, açık tenli, sarışın, mavi gözlü bir ırk" - Nordik ırkın sözde fenotipik özellikleri olarak tanımlanmıştır.[37][38][39][40] İngilizceleştirilmiş "Aryan" terimi daha sonra bu ırksal gruplandırmaya uygulanmaya başlandı.[40]
Akademisyenler eski zamanlarda bile Rigveda'da ileri sürülen Aryan kimliğinin ırksal değil kültürel, dini ve dilsel olduğuna dikkat çekmektedir. Vedalar ırksal saflığı da öngörmemektedir.[41][42][43] Rigveda ritüelistik bir bariyeri teyit eder: bir birey doğru tanrılara kurban verirse Aryan olarak kabul edilir, bu da geleneksel dilde geleneksel dua etmeyi gerektirir ve ırksal bir bariyeri çağrıştırmaz.[42] Michael Witzel, Aryan teriminin "belirli bir halkı ya da hatta belirli bir 'ırksal' grubu değil, Vedik Sanskritçe konuşan ve onların kültürel normlarına (ritüel, şiir vb.) bağlı olan kabilelere katılan herkesi ifade ettiğini" belirtmektedir.[43] Akademisyenler, İran, Afganistan ve Hint alt kıtasının kuzeyinde yaşayan Vedik dönem Tunç Çağı kabileleri olan tarihi Aryanların - Rigveda ve Avesta'nın bestecileri - Aryanizm ve İskandinav ırkçılığı savunucularının aksine sarışın veya mavi gözlü olma ihtimalinin düşük olduğunu belirtmektedir.[25][44]
Kuzey Avrupa hipotezi ve arkeolojik doğrulama
[değiştir | kaynağı değiştir]Aryan kökeninin ırksal yorumu, Gustaf Kossinna'nın, arkeolojik kültür ve arkeolojik ırk arasında bire bir uyuşma olduğunu öne süren sözde bilimsel kültürtarihsel arkeoloji teorisinden kaynaklanmaktadır.[45][46] Kossinna'ya göre, bir "kültür"ün sürekliliği, aynı bölgede sürekli olarak yaşayan bir "ırk"ın sürekliliğini ortaya koyar ve daha genç katmandaki bir kültürün daha eski katmandaki bir kültüre benzerliği, anayurttan göç etmiş bir kabilenin varlığına işaret eder.[47] Artık kullanılmayan Kuzey Avrupa hipotezi, Alman milliyetçileri de dahil olmak üzere Kossinna ve Karl Penka tarafından onaylandı, daha sonra Naziler tarafından soykırımcı ve ırkçı devlet politikalarına göz yummak için kullanıldı.[37][24] Kossinna, Proto-Hint-Avrupalıları İp Baskılı Seramik kültürüyle özdeşleştirdi ve Proto-Hint-Avrupa anavatanı olarak Schleswig-Holstein'ı belirtti.[48] Yayılmacı bir kültür modelini savundu ve Cermen halklarının, Cermenlere kıyasla kültürü yok edenler olarak tanımladığı Romalılar ve Fransızlar'a karşı ırksal üstünlüğünü vurguladı.[49] Kossinna'nın fikirleri, yöntemdeki doğal belirsizlikler ve Germen üstün ırkı ideolojisini savunması nedeniyle ağır bir şekilde eleştirildi.[50] Irk, kültür ve dilin eşbiçimliliği, modern bilim adamları tarafından hatalı bir kavram olarak reddedilmiştir.[51]
Irk teorisyenleri tarafından yapılan ilk kullanımlar
[değiştir | kaynağı değiştir].jpg)
Max Müller genellikle, İngilizcede bir Aryan ırkından bahseden ilk yazar olarak tanımlanır,[53] ve 1849'dan 1874'e kadar kendi "Rigveda" düzenlemesine dayanarak Vedalar'ın pasajlarının ırksal yorumunu başlattı.[54] Orta Asya'da yüksek bir rakımda yaşayan küçük bir Aryan klanının var olduğunu öne sürdü, bu klan daha sonraki Hint-Avrupa dillerinin atalarından bir proto-dil konuşuyordu ve bu klan sonradan ikiye ayrıldı: bir kısmı Avrupa'ya doğru hareket etti, diğeri ise İran'a göç etti ve sonunda tekrar bölündü, bu bölünmeden oluşan gruplardan biri kuzeybatı Hindistan'ı işgal etti ve orada yaşayan İskit kökenli koyu tenli dasa'ları fethetti.[55] Avrupa'nın kuzey Aryanları enerjik ve savaşçı hale geldiler ve ulus fikrini icat ettiler, İran ve Hindistan'ın güney Aryanları ise durgun, derin düşünen bir hale geldiler; din ve felsefeye odaklandılar.[56] Modern bilim adamları, koyu veya açık tenli insanlar arasındaki özellik farkını ırksal bir ayrım olarak nitelendirmeyi reddeder ve Ārya ve Dasyu arasındaki Rig Vedik karşıtlığın karanlık ve aydınlık dünyalar,[57][41] ışık ve karanlık, iyi ve kötü arasındaki ayrım olduğunu belirtir.[43]
Ara sıra "Aryan ırkı" terimini kullanmasına rağmen, Müller daha sonra dilsel ve ırksal kategorilerin karıştırılmasına itiraz etti ve Oxford'daki 1888 yılı dersinde, "Dil bilimi ve İnsan bilimi çok fazla ayrı tutulamaz... Dolikosefali gramerinden bahsetmenin yanlış olduğu kadar Aryan kanından bahsetmek de yanlış olur"[58] dedi. Biographies of Words and the Home of the Aryas'da (1888) "Aryan ırkından, Aryan kanından, Aryan gözlerinden ve saçından bahseden etnolog, bir dilbilimci olarak büyük bir günahkardır [...]" diye yazdı.[59] antropologlar ve uzman olmayanlar arasında artan sayıda Batılı yazar, "Aryanları" etnolinguistik bir kategoriden ziyade "fiziksel-genetik bir tür" olarak niteledi,[60][61] örneğin Aryanlar'ın insanlığın üstün bir dalını temsil ettiğini iddia eden kişi, Arthur de Gobineau gibi.[62] Gobineau, Avrupa ırklarını Aryan olarak tanımlamaya çalıştı ve onları Nuh'un oğulları ile ilişkilendirdi, üstünlüğü vurguladı ve Aryan olmayanları Samiler'in bir müdahalesi olarak sınıflandırdı.[56] 1878'de Aryanlar'ın açık tenli, mavi gözlü sarışınlar olduğunu ispatlamaya çalışan Alman Amerikalı antropolog Theodor Poesche, bununla ilgili tarihi referansların bir taramasını yayınladı.[38]
Aryan ırk teorisi özellikle Almanya'da popülerliğini korurken, bazı yazarlar, özellikle Otto Schrader, Rudolph von Jhering ve Aryan kavramını antropolojiden yasaklamayı öneren etnolog Robert Hartmann (1831–1893) buna karşı çıktılar.[62] Helena Blavatsky ruhsal gelişim ölçeğinde ardışık yedi kök soyun her döngüsel yükseliş ve düşüşün olduğu kök ırklar fikrini savundu, bunların her biri, giderek daha üstün kök ırklara yükselmeden önce yedi alt-ırka bölünmüştür; onun kozmogoni'sinde, Aryan ırkı, Atlantisliler tarafından devam ettirilen beşinci kök ırktı; elitizm ve ırk hiyerarşisi ilkelerini vurguladı.[63]
Irksal üstünlük kuramları
[değiştir | kaynağı değiştir]
Aryan terimi, 19. yüzyılda Arthur de Gobineau, Theodor Poesche, Houston Chamberlain, Paul Broca, Karl Penka ve Hans Günther gibi çeşitli ırkçı ve antisemitik yazarlar tarafından bilimsel ırkçılığı teşvik etmek amacıyla benimsenmiş ve Nordizm ve Aryanizm gibi ideolojilerin ortaya çıkmasına neden olmuştur.[38][64][40][11][65] Aryan kelimesinin çağrışımı, Hint-Avrupa dil ailesinin Hint-İran kolu olarak coğrafi ve dilsel sınırlarından bu zamana kadar koparılmıştı.[40]
Arthur de Gobineau 1853 yılında, Ari ırkı beyaz ırk ve tek medeni ırk olarak tanımladığı, kültürel gerileme ile melezleşmeyi iç içe geçmiş olarak düşündüğü Essai sur l'inégalité des races humaines adlı bir deneme yayınladı.[66][67] Gobineau'a göre, dünyanın dört bir yanına göç eden Kuzey Avrupalılar büyük medeniyetleri kurmuş, ardından ırksal açıdan aşağı olarak tanımlanan yerli halklarla karışarak seyrelmiş ve bu da eski Aryan medeniyetlerinin giderek çürümesine yol açmıştır.[68][67] Irkların eşitsizliği ve "üstün ırk" kavramı bu dönemin akademisyenleri tarafından evrensel olarak kabul edilmiş, bu nedenle ırk, biyolojik sınırlamanın ötesinde "ulusal karakter ve ulusal kültür" olarak anılmıştır.[69] Houston Stewart Chamberlain 1899'da en önemli proto-Nazi metinlerinden biri olarak tanımlanan ve üstün bir Alman-Aryan ırkı ile yıkıcı bir Yahudi-Semitik ırk arasında ölümüne bir varoluş mücadelesini teorize ettiği The Foundations of the Nineteenth Century adlı eserini yayımladı.[70]
1916'da Madison Grant, İngiliz,İskoç-İrlanda-Alman kökenli orijinal On Üç Koloni yerleşimcisi olan "Aryan" Amerikalılar arasında, kendisine göre Polonyalılar, Çekler, Yahudiler ve İtalyanlar olan göçmen "aşağı ırklar" ile melezleşmeye karşı bir polemik olanThe Passing of the Great Race adlı kitabını yayınladı. Kitap o dönemde en çok satanlar arasındaydı.[40] 1920 yılında H. G. Wells'in en çok satan kitabı The Outline of History'de bu terim "Aryan halkları" şekli ile çoğul olarak kullanılmıştır.[71] Wells, 1922'de A Short History of the World adlı eserinde "uygarlık yollarını" öğrenen geniş çeşitlilikte birçok "Aryan halkları" grubunu tasvir etti ve daha sonra, farklı koordine olmayan hareketler aracılığıyla, yerleşik uygarlıklar ile diğerlerinin yanı sıra Ege ve Moğol halklarını da kapsayan göçebe istilacılar arasındaki çatışmanın daha geniş "fikirler ve yöntemlerde" değil ama "biçim olarak" "tüm antik dünya, Sami, Ege ve Mısır'a benzer" bir "boyun eğdirme" diyalektik ritminin parçası olduğuna inandı.[72]
Nazizm
[değiştir | kaynağı değiştir]Alt insanlar (Untermensch) ve Ari teriminin tanımlanması
[değiştir | kaynağı değiştir]
Nazi Almanyası'nın ırk politikası, 1935 Nürnberg Yasaları ve Adolf Hitler'in ırkçı doktrinleri, Yahudileri, Polonyalıları, Çekleri, Rusları, Romanları ve Sırplar da dahil olmak üzere Slavları "ırksal olarak aşağı alt-insanlar" (Almanca: Untermensch) olarak görüyordu. Bu terim aynı zamanda melez ve siyahiler için de kullanılmıştır.[73] Ancak, Yahudi olmayan tüm Avrupalıları kapsayan bir Ari tanımı kabul edilemez bulundu ve 1933'te Nüfus ve Irk Politikası Sorunları Uzman Komitesi, Nazi ırk politikasının gidişatını planlamak için önemli Nazi entelektüelleri Alfred Ploetz, Fritz Thyssen ve Ernst Rüdin'i bir araya getirdi ve bir Ari'yi "kabile olarak Alman kanına bağlı ve bir Volk'un soyundan gelen" kişi olarak tanımladı.[74][75] Nazi akademisyenler, Proto-Hint-Avrupa dilinin aslen bir "Ari üstün ırk" tarafından konuşulduğunu kanıtlamak amacıyla Kuzey Avrupa hipotezini desteklemiş ve Sami dillerini "aşağı ırklar" ile ilişkilendirmişlerdir.[76] Irk konusundaki tarihsel revizyonizm, bir Nazi düşünce kuruluşu olan Ahnenerbe aracılığıyla yayılmıştır.[11][65] Hitler, Kavgam'ın "Ulus ve Irk" bölümünün ana teması olan Nazi ırk ideolojisinde düzenli olarak Ernst Haeckel'in Sosyal Darwinist yüksek evrim, varoluş mücadelesi ve evrim kavramlarına başvurmuştur.[77] Haeckel'in Sosyal Darwinizmi, Alman Irk Hijyeni Derneği'nin kurucusu Alfred Ploetz tarafından da övülmüş ve öjenik organizasyonun onursal üyesi yapılmıştır.[78]
Nazi öjeniği ve İskandinav üstünlüğü
[değiştir | kaynağı değiştir]
1938 yılında Reich Eğitim Bakanlığı, Nasyonal Sosyalist Öğretmenler Birliği tarafından geliştirilen, insan ırklarının evrimine ilişkin Sosyal Darwinci yorumu vurgulayan Alman biyoloji müfredatını yayınladı.[79] SS'e katılan ve Kaiser Wilhelm Antropoloji Enstitüsünde çalışarak Nazi öjeni ve ırksal evrim teorilerini yayınlayan Hans Weinert, İskandinav ırkının son derece evrimleşmiş bir ırk olduğunu ve Avustralya Aborjinlerinin ırk hiyerarşisinin en altında yer aldığını iddia etmiştir.[80] Hans F. K. Günther, profesyonel bir eğitim almamış olmasına rağmen en etkili Nazi antropoloğu olarak kabul ediliyordu.[81] Günther'in Nordiklik üzerine ırkçı yazıları, Nordik ırkın kuzey Avrupa'da ortaya çıktığına ve fetih sayesinde yayıldığına inanan Gobineau'nun fikirlerini içeriyordu. Günther'in bu yazıları Nazi öjenik politikalarını onayladığını ifade etmiş ve bilimsel ırkçılık üzerinde kritik bir etkiye sahip olmuştu.[80][81] Günther'in bu teorileri, daha sonra kitaplarını Nazi Partisi üyeleri için tavsiye edilen okuma materyalleri arasına dahil eden Hitler tarafından takdir edildi.[82] Nazi ırksal teorileri, İskandinavlar, Almanlar, İngilizler ve Fransızlar da dahil olmak üzere, uzun boy, beyaz ten, mavi gözler, dar ve düz burunlar, dolikosefalik kafatasları, belirgin çeneler ve sarı saç gibi fiziksel antropolojik özelliklerle tanımlanan İskandinav halklarını "Aryanların en saf ırkı" olarak kabul ediyordu.[83][84] Naziler iktidara geldikten sonra, sarı saç ve mavi göz gibi sözde aryan özellikleri için yapay seçilim teşvik edilirken, "aşağı ırklar" ve fiziksel veya zihinsel hastalığı olan insanlar "yaşamaya değer olmayan hayat" olarak kabul edildi ve toplama kamplarına kapatıldı.[85]
Etnik temizlik ve Holokost
[değiştir | kaynağı değiştir]Nazi soygelişim ve ırksal hijyen programlarının sterilizasyon ve imhasının doruk noktası, bir "Aryan üstün ırk" yaratmayı ve Yahudiler, Slavlar, Polonyalılar, Romanlar, eşcinseller ve engelliler gibi "aşağı, Aryan olmayan türleri" ortadan kaldırmayı amaçladı.[14][86] Nazi Almanyası, Alman Reich vatandaşlığı için Aryan sertifikası şartı getirerek Yahudilere karşı sistematik ayrımcılığa yol açan Yahudi karşıtı yasayı çıkardı.[87][88] Hitler Almanya Şansölyesi olduktan sonra, Nazi Almanyası'nın kamu politikaları, sözde "aşağı tipler"e,[89] özellikle Sami ırkının en yüksek tezahürü olarak kabul edilen Yahudilere karşı giderek daha düşmanca hale geldi[90] ve Yahudilerin gettolarda tecrit edilmesi, Nazilerin Yahudi Sorununa Nihai Çözüm adını verdikleri imha politikasıyla doruğa ulaştı.[91] Holokost olarak bilinen süreçte, devlet destekli zulümle Nazi toplama kamplarında içlerinde çocuklar da olmak üzere altı milyondan fazla Yahudi,[92] 5,7 milyon Slav,[93] 1,8-3 milyon Polonyalı,[94] ve engelliler,[95] kitlesel kurşunlama, gaz odası, gaz vagonu yöntemleriyle sistematik olarak öldürüldü.[96][97] Aryan ırkı inancı, Naziler tarafından zulmü haklı çıkarmak için kullanıldı ve kurbanları "Aryanların zıttı (karşıtı) ve ebedi düşmanı" olarak tasvir etti.[89]
Beyaz üstünlükçülüğü
[değiştir | kaynağı değiştir]Özellikle Amerika Birleşik Devletleri'nde olmak üzere beyaz ırkın üstünlüğünü savunan neo-Nazi grupları ve hapishane çetelerinin pek çoğu, kendilerini Aryan Kardeşliği, Aryan Milletleri, Aryan Muhafızları, Aryan Cumhuriyet Ordusu, Beyaz Aryan Direnişi, Aryan Çemberi, Teksas Aryan Kardeşliği ve diğer Aryan Kardeşlikleri de dahil olmak üzere Aryan ırkının bir parçası olarak görüyor.[98][99]
Neopagan hareketleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Hint-Avrupa tarihi, gerçek veya sahte, çeşitli neopagan hareketlerinde önemli bir rol oynamaktadır.[25]
Rus neo-paganizmi
[değiştir | kaynağı değiştir]Slavofilizm (Slavcılık) hareketleri, Avrupalıların Nazi Almanyası'nın "prestijli Aryan kökenli" varsayımının çeşitli farklı fikirlerini ödünç aldı.[100][25] Rus milliyetçileri üzerindeki birincil dini etki Rus Ortodoksluğu olsa da, Hristiyanlığın (Roma psikoposluğunun) önceliği bu gruplar tarafından şüpheyle karşılandı ve "kökenlere dönüşü" rasyonelleştirmek için eski bir metin aramaya başladılar.[101] Zhar-Ptitsa gazetesindeki çeşitli yazarlar, MÖ birinci yüzyıla ait olduğu varsayılan el yazması Veles Kitabı'na ilgi gösterdiler.[102] Beyaz Ordu subayı F. A. İzenbek, bu el yazmasının Rus İç Savaşı sırasında keşfedildiğini iddia etti. Ancak İzenbek'in arkadaşlarından biri olan Iurii Miroliubov, elyazmasını uydurmuş ve Rus neo-paganizmini tanımlamak için "Vedism" terimini kullanmıştı; daha sonra elyazmasının değerini yüceltmek için Hint dini kutsal kitabı Vedalar'ı benimsedi.[102][103] Milliyetçi beyaz Rus göçmenleri ve neo-Paganlar, elyazmasını, "Antik Aryanlar" ile kendileri (Slavlar) arasında doğrudan bir bağlantı olduğunu iddia eden,[25] Slav uygarlığına ait otantik bir tarihi kaynak olarak görüyorlar.[104] Ancak, el yazması bilim adamları tarafından edebi sahtecilik olarak ilan edildi.[105]
Tanrıça hareketi
[değiştir | kaynağı değiştir]Birinci dalga feminizmin yükselişiyle birlikte, Tanrıça hareketinin çeşitli yazarları, antik Hint-Avrupalıları, çeşitli tarihi dramalarda ve Riane Eisler'in The Chalice and the Blade (1987) ve Marija Gimbutas'ın Civilization of the Goddess (1991) adlı kitapları gibi kitaplarda "kadınsı barış ve güzelliğin ütopik tarih öncesi dünyasını yok eden ataerkil, savaşçı istilacılar" olarak nitelendirdiler.[25]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ Dunlap 1944, ss. 296-300.
- ^ Arvidsson 2006, s. 13-50.
- ^ Ramaswamy 2001, ss. 105-145.
- ^ Pereltsvaig & Lewis 2015, s. 11.
- ^ Anthony 2007, s. 2.
- ^ Abate 1994, s. 66.
- ^ Losos 2016, ss. 346-361.
- ^ Wagner 2017, ss. 318-327.
- ^ bioanth.org 2022.
- ^ Cashmore 2002, s. 198.
- ^ a b c Rich 1998, ss. 30-33.
- ^ Anthony 2007, s. 13-40.
- ^ Gregor 1961, ss. 352-360.
- ^ a b Bryant 2001, ss. 33-50.
- ^ Longerich 2010.
- ^ Gordon 1984, s. 96.
- ^ Aryan 2022.
- ^ Bryant 2001, s. 20.
- ^ a b Anthony 2007, ss. 4-5.
- ^ Anthony 2007, s. 6.
- ^ Anthony 2007, s. 7.
- ^ Santucci 2008, s. 40.
- ^ a b Renfrew 2007, s. 108.
- ^ a b Zvelebil 1995, s. 34.
- ^ a b c d e f Anthony 2007, s. 10.
- ^ Anthony 2007, s. 5.
- ^ Anthony 2007, s. 7-8.
- ^ a b c Anthony 2007, s. 8.
- ^ Goodrick-Clarke 1992, ss. 12-14.
- ^ Anthony 2007, s. 8-9.
- ^ Anthony 2007, s. 8-10.
- ^ Merriam-Webster 1993, s. 66.
- ^ Anthony 2007, s. 9-10.
- ^ a b Fortson 2011, s. 209.
- ^ a b c Fortson 2011, s. 22.
- ^ Mallory 2006, s. 266.
- ^ a b Villar 1991, ss. 42-47.
- ^ a b c Mallory 2015, s. 268.
- ^ Arvindsson 2006, s. 43.
- ^ a b c d e Anthony 2007, s. 9.
- ^ a b Bryant 2001, ss. 60-63.
- ^ a b Anthony 2007, s. 11.
- ^ a b c Witzel 2008, s. 21.
- ^ Witzel 2008, s. 10-11.
- ^ Koch 2020, s. 14.
- ^ Zvelebil 1995, ss. 42-44.
- ^ Arvindsson 2006, s. 143.
- ^ Arvindsson 2006, ss. 142-143.
- ^ Arnold 1992, ss. 30-37.
- ^ Veit 2012.
- ^ Cashmore 1996, ss. 198.
- ^ Lehner 2015, ss. 77-10.
- ^ Bryant 2001, s. 33.
- ^ Bryant 2001, s. 60.
- ^ Thapar 1996, s. 5-6.
- ^ a b Thapar 1996, s. 5.
- ^ Bryant 2004, s. 8.
- ^ Redner 2019, s. 22.
- ^ Müller 2002, s. 18.
- ^ Goodrick-Clarke 1985, s. 5.
- ^ Arvindsson 2006, s. 61.
- ^ a b Orsucci 2002.
- ^ Goodrick-Clarke 1992, ss. 20-21.
- ^ Arvidsson 2006, s. 43.
- ^ a b Kaufman & Sturtevant 2020, ss. 57-58.
- ^ "Aryan". Encyclopædia Britannica. 14 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2022.
- ^ a b Arvindsson 2006, s. 45.
- ^ Arvindsson 2006, s. 13-50.
- ^ Santucci 2008, ss. 40-41.
- ^ Arvindsson 2006, s. 155.
- ^ Wells 1974, ss. 236-251.
- ^ bartleby.com 2022.
- ^ Connelly 2008, ss. 4-11.
- ^ Ehrenreich 2007, s. 10.
- ^ Proctor 1988, s. 95.
- ^ Renfrew 1989, s. 108.
- ^ Weikrt 2013, s. 541.
- ^ Weikart 2016, s. 15.
- ^ Weikrt 2013, s. 542.
- ^ a b Weikrt 2013, s. 543-544.
- ^ a b Weikrt 2013, s. 544.
- ^ Ryback 2010, s. 132.
- ^ Stocking 1996, s. 92.
- ^ Barrowclough 2017, s. 110.
- ^ Goering 2014.
- ^ Schaefer 2008, s. 473.
- ^ Akbulut-Yuksel 2015, s. 61.
- ^ Schaefer 2008, s. 473-474.
- ^ a b Schaefer 2008, s. 637.
- ^ web.archive.org 2022.
- ^ encyclopedia.ushmm.org 2022.
- ^ Dawidowicz 1986, s. 403.
- ^ USHMM 2022.
- ^ web.archive.org 2018.
- ^ Holocaust-education.dk 2016.
- ^ Browning 2004.
- ^ Schaefer 2008, s. 636-637.
- ^ Goodrick-Clarke 2002, ss. 232-233.
- ^ Blazak 2009, ss. 633-640.
- ^ Laruelle 2008, ss. 283-301.
- ^ Laruella 2008, ss. 284-285.
- ^ a b Laruella 2008, s. 285.
- ^ Shnirelman 2002, ss. 197-21.
- ^ Laruella 2008, s. 285-286.
- ^ Mjør 2020, s. 171.
- Genel
- Gregor, A James (1961). "Nordicism Revisted". Phylon. 22 (4): 352-360. doi:10.2307/273538. JSTOR 273538.
- Anthony, David W (2007). The horse, the wheel, and language: how Bronze-Age riders from the Eurasian steppes shaped the modern world (İngilizce). ISBN 978-1-4008-3110-4. OCLC 496275617.
- Arvidsson, Stefan (2006). Aryan idols : Indo-European mythology as ideology and science. Chicago: University of Chicago Press. ISBN 0-226-02860-7. OCLC 62172703.
- Bryant, Edwin (20 Eylül 2001). The Quest for the Origins of Vedic Culture: The Indo-Aryan Migration Debate. 1 (İngilizce). Oxford University PressNew York. doi:10.1093/0195137779.001.0001. ISBN 978-0-19-513777-4.
- Goodrick-Clarke, Nicholas (1992). The occult roots of Nazism : secret Aryan cults and their influence on Nazi ideology : the Ariosophists of Austria and Germany, 1890-1935. Rohan d'Olier Butler. New York. ISBN 0-8147-3054-X. OCLC 26402982.
- Goodrick-Clarke, Nicholas (2002). Black sun : Aryan cults, Esoteric Nazism, and the politics of identity. New York: New York University Press. ISBN 0-8147-3124-4. OCLC 47665567. 23 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- Thapar, Romila (1996). "The Theory of Aryan Race and India: History and Politics". Social Scientist. 24 (1/3): 3. doi:10.2307/3520116. 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- Weikart, Richard (2013). "The Role of Darwinism in Nazi Racial Thought". German Studies Review. 36 (3): 537-556. ISSN 0149-7952. 25 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- Connelly, John (2008). "Nazis and Slavs: From Racial Theory to Racist Practice". Central European History (İngilizce). 32 (1): 1-33. doi:10.1017/S0008938900020628. ISSN 0008-9389.
- Kaufman, Amy S. (2020). The devil's historians : how modern extremists abuse the medieval past. Paul B. Sturtevant. Toronto. ISBN 978-1-4875-8786-4. OCLC 1137372780.
- Encyclopedia of race, ethnicity, and society. Richard T. Schaefer. Los Angeles: SAGE Publications. 2008. ISBN 978-1-4129-2694-2. OCLC 166387368.
- Gillette, Aaron (2004). Racial Theories in Fascist Italy. 0 (İngilizce). Routledge. doi:10.4324/9780203164891. ISBN 978-1-134-52707-6.
- Zvelebil, Marek (1995). "At the Interface of Archaeology, Linguistics and Genetics: Indoeuropean Dispersals and the Agricultural Transition in Europe". Journal of European Archaeology (İngilizce). 3 (1): 33-70. doi:10.1179/096576695800688278. ISSN 0965-7665.
- Pereltsvaig, Asya (2015). The Indo-European controversy : facts and fallacies in historical linguistics. Martin W. Lewis. Cambridge, United Kingdom. ISBN 978-1-316-31924-6. OCLC 908254716.
- Mallory, J. P. (2015). In search of the Indo-Europeans : language, archaeology, and myth. New York, N.Y.: Thames and Hudson. ISBN 0-500-05052-X. OCLC 20394139.
- Santucci, James A (1 Şubat 2008). "The Notion of Race in Theosophy". Nova Religio (İngilizce). 11 (3): 37-63. doi:10.1525/nr.2008.11.3.37. ISSN 1092-6690.
- Fortson, Benjamin W. Fortson (7 Eylül 2011). Indo-European Language and Culture: An Introduction (İngilizce). John Wiley & Sons. ISBN 978-1-4443-5968-8. 3 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- Witzel, Michael (2008). "Autochthonous Aryans? The Evidence from Old Indian and Iranian texts". doi:10.11588/XAREP.00000118.
- Renfrew, Colin (1989). "The Origins of Indo-European Languages". Scientific American. 261 (4): 108. ISSN 0036-8733. 24 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- Gordon, Sarah Ann; Mazal Holocaust Collection (1984). Hitler, Germans, and the "Jewish Question" (İngilizce). s. 96. ISBN 978-0-691-05412-4. OCLC 9946459. 21 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- Longerich, Peter (15 Nisan 2010). Holocaust: The Nazi Persecution and Murder of the Jews (İngilizce). OUP Oxford. ISBN 978-0-19-161347-0.
- Kotsyuba, Oleh (23 Eylül 2015). "Rules of Disengagement: Author, Audience, and Experimentation in Ukrainian and Russian Literature of the 1970s and 1980s" (İngilizce): 22. 18 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- Cashmore, Professor Ellis; Cashmore, Ellis (11 Eylül 2002). Dictionary of Race and Ethnic Relations. 0 (İngilizce). Routledge. doi:10.4324/9780203437513. ISBN 978-0-203-43751-3.
- Rich, Paul B. (1998). "Racial ideas and the impact of imperialism in Europe". The European Legacy (İngilizce). 3 (1): 30-33. doi:10.1080/10848779808579862. ISSN 1084-8770. 17 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- Dunlap, Knight (1944). "The Great Aryan Myth". The Scientific Monthly. 59 (4): 296-300. ISSN 0096-3771. 9 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- Ramaswamy, Sumathi (2001). "Remains of the race: Archaeology, nationalism, and the yearning for civilisation in the Indus valley". The Indian Economic & Social History Review (İngilizce). 38 (2): 105-145. doi:10.1177/001946460103800201. ISSN 0019-4646. 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- Abate, Frank (1994). "Merriam-Webster's Collegiate® Dictionary, Tenth Edition (review)". Dictionaries: Journal of the Dictionary Society of North America. 15 (1): 66. doi:10.1353/dic.1994.0009. ISSN 2160-5076. 19 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- Losos (2016). How Evolution Shapes Our Lives: Essays on Biology and Society. Princeton University Press. s. 346-361. doi:10.2307/j.ctv7h0s6j.26. ISBN 978-0-691-17039-8. 21 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- Wagner, Jennifer K.; Yu, Joon-Ho; Ifekwunigwe, Jayne O.; Harrell, Tanya M.; Bamshad, Michael J.; Royal, Charmaine D. (2017). "Anthropologists' views on race, ancestry, and genetics: WAGNER et al". American Journal of Physical Anthropology (İngilizce). 162 (2): 318-327. doi:10.1002/ajpa.23120. PMC 5299519 $2. PMID 27874171. 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- Rich, Paul B. (1 Şubat 1998). "Racial ideas and the impact of imperialism in Europe". The European Legacy. 3 (1): 30-33. doi:10.1080/10848779808579862. ISSN 1084-8770.
- Ryback, Timothy W. (2010). Hitler's Private Library: The Books That Shaped His Life (İngilizce). Vintage Books. s. 132. ISBN 978-0-307-45526-0. 21 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- Akbulut-Yuksel, Mevlude; Yuksel, Mutlu (1 Ağustos 2015). "The Long-Term Direct and External Effects of Jewish Expulsions in Nazi Germany". American Economic Journal: Economic Policy (İngilizce). 7 (3): 58-85. doi:10.1257/pol.20130223. ISSN 1945-7731.
- Dawidowicz, Lucy S. (1986). The war against the Jews, 1933-1945. 10th anniversary ed. Toronto: Bantam Books. s. 403. ISBN 0-553-34302-5. OCLC 12975111.
- Browning, Christopher R. (2004). The Origins of the Final Solution: The Evolution of Nazi Jewish Policy, September 1939-March 1942. Lincoln: University of Nebraska Press. ISBN 978-0-8032-0392-1. 18 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- Blazak, Randy (2009). "The prison hate machine". Criminology & Public Policy (İngilizce). 8 (3): 633-640. doi:10.1111/j.1745-9133.2009.00579.x. 2 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- Mjør, Kåre Johan; Turoma, Sanna (2020). Russia as civilization: ideological discourses in politics, media and academia (İngilizce). ISBN 978-1-003-04597-7. OCLC 1142918760.
- Laruelle, Marlène (2008). "Alternative identity, alternative religion? Neo-paganism and the Aryan myth in contemporary Russia". Nations and Nationalism (İngilizce). 14 (2): 283-301. doi:10.1111/j.1469-8129.2008.00329.x. ISSN 1354-5078. 22 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- Shnirelman, Victor A. (1 Mayıs 2002). ""Christians! Go home": A Revival of Neo-Paganism between the Baltic Sea and Transcaucasia (An Overview)". Journal of Contemporary Religion. 17 (2): 197-211. doi:10.1080/13537900220125181. ISSN 1353-7903. 22 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- "AABA Statement on Race & Racism". bioanth.org. 3 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- "Aryan". encyclopedia.ushmm.org (İngilizce). 3 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- Koch, John T. (2020). "Celto-Germanic: Later Prehistory and Proto-Indo-European vocabulary in the North and West" (PDF). University of Wales, Centre for Advanced Welsh and Celtic Studies. s. 14. 12 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Nisan 2022.
- "Race (Stanford Felsefe Ansiklopedisi)". web.archive.org. 9 Mart 2022. 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- ""Final Solution": Overview". encyclopedia.ushmm.org (İngilizce). 14 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- "The Danish Center for Holocaust and [Genocide Studies]". Holocaust-education.dk. 1 Eylül 1939. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2015.
- "Polish Resistance and Conclusions — United States Holocaust Memorial Museum". web.archive.org. 2 Ocak 2018. 12 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- Merriam-Webster's collegiate dictionary. 10th ed. Inc Merriam-Webster. Springfield, Mass., U.S.A.: Merriam-Webster. 1993. ISBN 0-87779-708-0. OCLC 27432416.
- "Documenting Numbers of Victims of the Holocaust and Nazi Persecution". USHMM (İngilizce). 10 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022.
- Wells, H. G. (1974). The outline of history, being a plain history of life and mankind. 3d ed., rev. and rearranged. St. Clair Shores, Mich.,: Scholarly Press. ISBN 0-403-03082-X. OCLC 1289036.
- Arnold, B (1992). "The Past as Propaganda : How Hitler's Archaeologists Distorted European Prehistory to Justify Racist and Territorial Goals". The Past as Propaganda : How Hitler's Archaeologists Distorted European Prehistory to Justify Racist and Territorial Goals. 45 (4): 30-37. ISSN 0003-8113.
- The Oxford companion to archaeology. 2nd ed. Neil Asher Silberman, Alexander A. Bauer, Margarita Díaz-Andreu García, Cornelius Holtorf, Emma Waterton. New York: Oxford University Press. 2012. ISBN 978-0-19-973921-9. OCLC 819762187.
- Cashmore, Ellis (1996). Dictionary of race and ethnic relations. 4th ed. Londra: Routledge. ISBN 0-203-43751-9. OCLC 52123302.
- Villar, Francisco (1991). Los indoeuropeos y los orígenes de Europa : lenguaje e historia. Madrid: Gredos. ISBN 84-249-1471-6. OCLC 31328188.
- "19. The Primitive Aryans. Wells, H.G. 1922. A Short History of the World". www.bartleby.com. 23 Ağustos 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022.
- Stocking (1996). Volksgeist as method and ethic : essays on Boasian ethnography and the German anthropological tradition. George W., Jr. Stocking. Madison, Wis.: University of Wisconsin Press. ISBN 978-0-299-14553-8. OCLC 657217642.
- Barrowclough, David (20 Ocak 2017). Digging for Hitler: The Nazi Archaeologists Search for an Aryan Past (Arapça). Fonthill Media. 2 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022.
- Goering, Sara; Zalta, Edward N. (2 Temmuz 2014). "Eugenics". Stanford Felsefe Ansiklopedisi, Stanford University. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2022.
- Lehner, Georg (1 Ocak 2015). 4 The ‘Races’ of East Asia in Nineteenth-Century European Encyclopedias (İngilizce). Brill. ISBN 978-90-04-29293-2. 7 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022.
- Bryant, Edwin; Patton, Laurie (2 Ağustos 2004). The Indo-Aryan Controversy: Evidence and Inference in Indian History (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-135-79102-5. 22 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022.
- Müller, F. Max (2002). The essential Max Müller : on language, mythology, and religion. Jon R. Stone. New York. ISBN 978-1-137-08450-7. OCLC 1003859087.
- Goodrick-Clarke, Nicholas (1985). The occult roots of Nazism : the Ariosophists of Austria and Germany 1890-1935. Wellingborough, Northamptonshire: Aquarian Press. ISBN 0-85030-402-4. OCLC 16645743.
- Redner, Harry (2019). "Dialectics of Classicism: The birth of Nazism from the spirit of Classicism". Thesis Eleven (İngilizce). 152 (1): 22. doi:10.1177/0725513619850915. ISSN 0725-5136.
"Ariani e indogermani". web.archive.org. 10 Mart 2002. 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022.
- Ehrenreich, Eric (2007). The Nazi ancestral proof : genealogy, racial science, and the final solution. Bloomington: Indiana University Press. ISBN 978-0-253-11687-1. OCLC 213291747.
- Proctor, Robert (1988). Racial hygiene : medicine under the Nazis. Mazal Holocaust Collection. Cambridge, Mass.: Harvard University Press. ISBN 0-674-74580-9. OCLC 16982101. 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022.
- Rich, Paul B. (1998). "Racial ideas and the impact of imperialism in Europe". The European Legacy (İngilizce). 3 (1): 31-44. doi:10.1080/10848779808579862. ISSN 1084-8770. 17 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- Renfrew, Colin (1989). "The Origins of Indo-European Languages". Scientific American. 261 (4): 106-115. ISSN 0036-8733. 24 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- Weikart, R. (2016). From Darwin to Hitler : Evolutionary Ethics, Eugenics and Racism in Germany. New York: Palgrave Macmillan. ISBN 1-137-10986-6. OCLC 1083460711.
- Mallory, J. P. (2006). The Oxford Iintroduction to Proto Indo European and the Proto Indo European World. Douglas Q. Adams. New York: Oxford University Press. ISBN 978-1-4294-7104-6. OCLC 139999117. 6 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022.