İçeriğe atla

Aeroflot

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Aeroflot
IATA ICAO Çağrı Kodu
SU AFL AEROFLOT
Kuruluş3 Şubat 1923
Faaliyete başlama15 Temmuz 1923
Faaliyet üsleriMoskova, Rusya
HublarıŞeremetyevo Uluslararası Havalimanı
Sık uçuş programıAeroflot Bonus
Havayolu ittifakıSkyTeam
SkyTeam Cargo
İştiraklerAurora (%51)[1]
Pobeda
Rossiya Hava Yolları
Uçak filosu172
Uçuş noktaları146
Önemli kişilerYevgeny Dietrich (Başkan)
Vitaly Savelyev (CEO)
Faaliyet gelirleriartış ₽532.9 milyar
Net gelirazalış ₽23 milyar (2017)[2]
Çalışanların sayısı30.328 (Aeroflot Grubu)
Websitesiwww.aeroflot.ru
Vikiveri öğesi
Bir Sovyet posteri vatandaşları Dobrolyot'ta hisse satın almaya çağırıyor

Aeroflot (Rusça: ПАО "Аэрофло́т – Росси́йские авиали́нии", 'PAO Aeroflot—Rossiyskiye avialinii'), Rusya Fedarasyonu'nun bayrak taşıyıcı ve en büyük hava yolu şirketidir.[3][4][5] 1923'te kurulan Aeroflot, dünyanın en eski aktif hava yollarından birisidir. Merkezi, Şeremetyevo Uluslararası Havalimanı'dır. Hava yolu, kod paylaşımlı hizmetler hariç 52 ülkede 146 varış noktasına uçmaktadır.

Aeroflot, kuruluşundan 1990'ların başına kadar, Sovyetler Birliği'nin bayrak taşıyıcısı ve devlete ait bir girişimiydi. Bu süre zarfında, Aeroflot filosunu beş binden fazla yerli uçakla büyüttü ve Sovyetler Birliği ve dünya genelinde üç binin üzerinde destinasyondan oluşan yurt içi ve uluslararası bir uçuş ağı oluşturdu.[6] Yolcu uçuşlarına ek olarak, nakliye ve askeri yardım yoluyla nakliye operasyonları yapmayı ve devlete hizmet vermeyi de taahhüt etti. Aeroflot diğer hava yollarına kıyasla daha çok kaza ve olaylara karışmıştır.[7] Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından, şirket açık bir anonim şirket olarak yeniden yapılandırıldı ve radikal bir dönüşüm sürecine başladı; aynı zamanda Batı ülkeleri tarafından üretilmiş uçakları ve daha yeni yerli modelleri satın alarak uluslararası pazarını genişletmeye odaklandı.

2017 yılı sonunda, Aeroflot, Rusya'daki hava pazarının yaklaşık %40'ını elinde bulunduruyordu.[8] Daha düşük maliyetlerle uçuş sağlayan Rossiya Hava Yolları ve Rusya ve Uzak Doğu'ya düşük maliyetlerle uçuş sağlayan Aurora'nın da sahibidir. Toplamda, Aeroflot ve bağlı iştirakleri 31 Aralık 2019 itibarıyla 359 uçağa sahiptir,[9] bu filo Airbus, Boeing ve Suhoy Superjet 100 gibi yerli modellerden oluşmaktadır.

Aeroflot, Nisan 2006'da SkyTeam'e üye oldu ve eski Sovyetler Birliği'nde bir ittifaka katılan ilk hava yolu şirketi oldu. Mart 2020 itibarıyla, Rusya hükûmeti Aeroflot'un %51'ine Federal Mülkiyet Yönetimi Ajansı aracılığıyla sahipken, geri kalan hisseleri halk açıktır.[10]

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sovyet sivil havacılığının erken tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]

17 Ocak 1921'de Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Sovnarkom'u, "Hava Taşımacılığı Hakkında"yı yayınladı. Lenin tarafından imzalanan belge, RSFSC bölgesi üzerinden hava taşımacılığı ile ilgili temel düzenlemeleri ortaya koydu. Belge, bir Rus devletinin hava sahasında ilk kez egemenlik ilan ettiği için önemliydi. Buna ek olarak, belge, yabancı uçakların Sovyetler Birliği'nin hava sahası ve bölgesi üzerinde uçuşlar gerçekleştirmesi için çeşitli kurallar tanımladı. Lenin bir emir çıkardıktan sonra, Sovyetler Birliği'nde sivil havacılık planlaması amacıyla 31 Ocak 1921'de bir Devlet Komisyonu kuruldu. Komisyonun planlarının bir sonucu olarak, Glavvozdukhflot (Sivil Hava Filosu Baş İdaresi) kuruldu ve 1 Mayıs 1921'de Moskova-Oryol-Kursk-Harkiv güzergâhında Sikorsky İlya Muromets uçağı kullanılarak posta ve yolcu uçuşlarına başlandı.[11]

3 Şubat 1923'te Sovnarkom, Kızıl Hava Filosu'nun genişletilmesi planlarını onayladı ve bu plan Sovyetler Birliği'nde sivil havacılığın başlangıcı oldu. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi'nin kararından sonra, 8 Mart 1923'te Hava Filosu Dostları Teşebbüsü (ODVF) kuruldu, ardından 17 Mart 1923'te Dobrolet (Rusça: Добролёт) kuruldu. Sanatçı Aleksandr Rodçenko'da ODVF'ye katıldı. Vatandaşları Dobrolet'te hisse satın almaya teşvik eden posterler ve hala Aeroflot tarafından kullanılan ünlü "Kanatlı Çekiç ve Orak" logosunu tasarladı.[11] 1923 boyunca Taşkent'te, Sovyet Orta Asyası'ndaki noktalara göre faaliyet gösterecek bir Dobrolet alt bölümü kurulması anlaşması imzalandı. Taşkent ve Almatı arasındaki hizmetler 27 Nisan 1924'te başladı ve 1924'ün sonunda alt bölüm toplam 210 uçuşta 480 yolcu ve 500 kilogram (1.100 lb) posta ve yük taşıdı.[11] Mart 1924'te Dobrolet, Sivastopol'dan Yalta'ya ve Kırım'daki Gözleve'ye uçuşlar yapmaya başladı. Dobrolet'in güzergâh ağı 1925-1927 döneminde Kazan'ı kapsayacak şekilde genişletildi ve Moskova ile Kharkov arasındaki düzenli seferler başladı. Dobrolet, Sovnarkom kararlarının bir sonucu olarak 21 Eylül 1926'da bir Rusya'da tüm birlik şirketine dönüştürüldü ve 1928'de Dobrolet Ukrvozdukhput ile birleştirildi; daha sonra 1925 yılında Zakavia ile birleşti.

"Kanatlı orak ve çekiç" Aeroflot'un en tanınmış sembolüdür.

Gelişim yılları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sovyetler Birliği'ndeki tüm sivil havacılık faaliyetlerinin sorumluluğu 25 Şubat 1932'de Sivil Hava Filosu Baş Müdürlüğü'nün kontrolü altına girdi ve 25 Mart 1932'de tüm Sovyet Sivil Hava Filosu için resmen "Aeroflot" adı kabul edildi. 1933'teki Sovyetler Birliği Kongresi Komünist Partisi, gelecek beş yıl boyunca sivil havacılık endüstrisi için hava taşımacılığının Sovyetler Birliği'nde tüm büyük şehirleri birbirine bağlayan başlıca ulaşım araçlarından biri haline geleceğini düşünen kalkınma planları hazırladı. Hükûmet ayrıca, Sovyet uçak endüstrisini yabancı uçaklara daha az bağımlı hale getirmek için genişletme planlarını uygulamaya koydu; 1930'da Sovyetler Birliği'ndeki uçakların yaklaşık %50'si ithaldi.

Sovyetler Birliği ve Almanya arasında Deruluft ile ilgili anlaşma 1 Ocak 1937'de sona ermiş ve yenilenmemiştir, bu da ortak girişim taşıyıcısının 1 Nisan 1937'de faaliyetlerini durdurduğunu görmüştür. O tarihte Aeroflot, Moskova-Stockholm güzergâhında operasyonlara başladı ve Douglas DC-3s ve Tupolev ANT-35s (PS-35s) kullanarak Leningrad'dan Riga'ya eski Deruluft rotasında tekrar operasyonlarına başladı. Moskova'dan Berlin'e, Kaliningrad üzerinden uçuşlar, Molotov-Ribbentrop Paktı'nın imzalanması sonucunda Aeroflot ve Deutsche Luft Hansa tarafından yeniden başlatıldıkları ve 1941'de Büyük Vatanseverlik Savaşı'nın başlangıcına kadar 1940'a kadar askıya alındı.[11]

1938'de başlayan üçüncü Beş Yıllık Plan kapsamında sivil havacılık gelişimi devam etti, havalimanı kurulumlarında iyileştirmeler yapıldı ve havalimanlarının inşasına başlandı. Sovyetler Birliği'nin ana şehirleri arasındaki hizmetlerin genişletilmesine ek olarak, yerel güzergâhlar da (MVL) genişletildi ve 1940'a kadar, 337 civarında MVL güzergâhında operasyonlar gerçekleştirildi. Sovyetler Birliği 22 Haziran 1941'de Nazi Almanyası tarafından işgal edildiğinde, ertesi gün Sovnarkom, Sivil Hava Filosunu Narkomat'ın kontrolüne aldı ve Aeroflot mürettebatının ve teknisyenlerinin Sovyet savaş çabaları için tam olarak seferber edilmesini sağladı. İşgalden önce, Aeroflot ağı yaklaşık 146.000 kilometre uzunluğundaydı ve Moskova'dan başlayarak en uzun yollar arasında Tiflis (Bakü üzerinden), Taşkent ve Vladivostok'a gerçekleştirilen uçuşlar vardı.[11] Stalingrad Muharebesi sırasında, Ağustos 1942 ile Şubat 1943 arasında, Aeroflot, Stalingrad'a 46.000 uçuş gerçekleştirerek 2.587 ton malzeme ve yaklaşık 30.000 askeri feribot taşıdı. Wehrmacht'ın yenilgisinin ardından Almanlardan yaklaşık 80 Junkers Ju 52/3ms ele geçirildi ve Sivil Hava Filosunun hizmetine verildi. Savaşın sonunda, Aeroflot 83.782 gece uçuşu dahil 1.595.943 özel görev için uçtu ve 1.538.982 kişi ve 122.027 ton yük taşıdı.[11]

Soğuk Savaş sırasında Aeroflot

[değiştir | kaynağı değiştir]
Tupolev ANT-20, II. Dünya Savaşı'ndan önce Moskova'dan Mineralnye Vody'e kargo uçuşlarında kullanıldı

II. Dünya Savaşı'nın sonunda, Sovyet hükûmeti önemli hava alanı altyapısını onarmaya ve yeniden inşa etmeye başladı ve Sovyetler Birliği'nin Avrupa kısmındaki Aeroflot birimlerini güçlendirdi. Hükûmet, savaştan sonraki yıllarda, ülkedeki önemli sanayi merkezlerine ek olarak Moskova'dan Sovyetler Birliği'ne bağlı cumhuriyetlerin başkentlerine hizmetlerin genişletilmesini bir öncelik haline getirdi. Bunu sağlamak için hükûmet Aeroflot'a çok sayıda Lisunov Li-2'yi transfer etti ve bunlar filonun bel kemiği oldu. İlyuşin Il-2, 22 Ağustos 1947'de Aeroflot'un tüm birlik tarifeli güzergâhlarında hizmete girdi ve mevcut Li-2 hizmetlerini tamamladı. Orijinal İlyuşin İl-18, Il-12 ile aynı zamanda hizmete girdi ve Moskova'dan Yakutsk, Habarovsk, Vladivostok, Almatı, Taşkent, Soçi, Mineralnıye Vodı ve Tiflis'e giden güzergâhlarda çalıştırıldı. 1950 yılına gelindiğinde, Il-18'in yerini İlyuşin İl-12'ler aldı.[11] MVL ve genel havacılık hizmetleri, ilk Antonov An-2'lerin Orta Rusya'da teslim edildiği ve hizmete girdiği Mart 1948'de artış gösterdi.

Aeroflot, 1956'da Tupolev Tu-104'ü tanıttığında, jet uçağı hizmetiyle dünyada ilk hava yolu oldu

Aynı yıl gece uçuşları da başladı ve 1951-1955 dönemini kapsayan 5. Beş Yıllık Plan, Aeroflot'un gece operasyonlarını genişleterek, uçak kullanımını büyük ölçüde geliştirdiğini vurguladı. 30 Kasım 1954'te İlyuşin Il-14 hizmete girdi ve uçak Aeroflot'un tüm birlik hizmetlerinin işletilmesinde öncü bir rol aldı. 1956'da düzenlenen Sovyetler Birliği Komünist Partisi 20. Kongresi, Aeroflot hizmet planlarının önemli ölçüde artırıldığını gördü. 15 Eylül 1956'da Tupolev Tu-104 jet uçağı Moskova-Omsk-İrkutsk rotasında hizmete girdiğinde, dünyanın ilk sürekli jet hava yolu hizmetini gerçekleştirdi. Hava yolu, 12 Ekim 1956'da Boris Bugayev komutası altında Moskova'dan Prag'a uçuşlar ile uluslararası uçuşlara başladı. Batı'daki hava yolları 1950'lerde pistonlu motorlu büyük uçaklarla çalıştığı için uçaklar Aeroflot'u kıskanılacak bir konuma yerleştirdi.[12][13]

SSCB sonrası Aeroflot

[değiştir | kaynağı değiştir]

1990'ların başında, Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla sonuçlanan büyük siyasi ayaklanmalara maruz kaldı. Sovyetler Birliği'nin eski cumhuriyetleri Ocak 1990 - Aralık 1991'de bağımsızlıklarını ilan ettiler ve on beş cumhuriyet ve Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ile birlikte birkaç bağımsız ülkenin kurulmasına yol açtılar. O zamana kadar, Aeroflot, Sovyetler Birliği'nde hava hizmetleri sağlayan tek kuruluştu, ancak bu ülkelerin dağılmış Aeroflot şubeleri kendi hizmetlerine başladı ve hava yolu, BDT cumhuriyetlerinin en büyüğü Rusya'nın kontrolüne girdi ve adı Aeroflot - Russian International Airlines (ARIA) olarak değiştirildi.[14]

Uçuşlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Eylül 2018 itibarıyla, Aeroflot 52 ülkede 146 destinasyona hizmet vermiştir.[3]

Kazalar ve olaylar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Aeroflot kazaları ve olayları

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020. 
  3. ^ a b "Aircraft Briefs-Dec. 5, 2017". Aviation Week. 5 Aralık 2017. 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020. 
  4. ^ "Rus Aeroflot THY'nin 'birliği'ni düşünüyor". Milliyet. 29 Haziran 2013. 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2015. 
  6. ^ "Ask the pilot". salon.com. 16 Ekim 2007. 16 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020. 
  7. ^ "Aeroflot--Russian International Airlines History". Funding Universe. 19 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020. 
  8. ^ "Aeroflot: A Very Interesting 2018". Seeking Alpha. 7 Şubat 2018. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020. 
  9. ^ "Aeroflot Group is expecting the delivery of 55 new aircraft this year". Russian Aviation Insider. 4 Mart 2020. 4 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020. 
  10. ^ "Shareholder Capital Structure". Aeroflot. 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020. 
  11. ^ a b c d e f g Hugh MacDonald (1975). Aeroflot: Soviet air transport since 1923. ISBN 978-0-370-00117-3. 
  12. ^ R. E. G. Davies (1992). Aeroflot: An Airline and Its Aircraft. Rockville, Maryland: Paladwr Press. ISBN 978-0-9626483-1-1. 
  13. ^ "Three questions to Boris Bugayev, the Minister of Civil Aviation of the USSR". Aeroflot '71. Aviareklama. 1971. p. 3.
  14. ^ Stanley, Alessandra (20 Haziran 2014). "Hold the Jokes, Please: Aeroflot Buffs Its Image". The New York Times. 20 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2020. 
Wikimedia Commons'ta Aeroflot ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Aeroflot&oldid=32707482" sayfasından alınmıştır