1975

**Çeşitli takvimlerde 1975**
Miladi	1975 ; MCMLXXV
Ab urbe condita	2728
Asur	6725
Bahâî	131 – 132
Bengal	1382
Berberi	2925
Birmanya	1337
Bizans	7483 – 7484
Budist	2519
Discordian	3141
Ermeni	1424 ; ԹՎ ՌՆԻԴ
Etiyopya	1967 – 1968
Fransız cumhuriyetçi	183 – 184
Hicrî	1394 – 1395
Hint
- Kali Yuga	5076 – 5077
- Shaka Samvat	1897 – 1898
- Vikram Samvat	2031 – 2032
Holosen takvimi	11975
İbrani	5735 – 5736
İran	1353 – 1 BP – MÖ 1354 BP
Juche	64
Kıpti	1691 – 1692
Kore	4308
Tayland güneş	2518
Unix zaman	157766400 – 189302399
	g; t; d;

Binyıllar:	2. binyıl
Yüzyıllar:	19. yüzyıl; 20. yüzyıl; 21. yüzyıl;
Onyıllar:	1950'ler; 1960'lar; 1970'ler; 1980'ler; 1990'lar;
Yıllar:	1972; 1973; 1974; 1975; 1976; 1977; 1978;

1975 bir yıldır.

Olaylar

Ocak

6 Ocak - Yarışma programı Wheel of Fortune, ABD'de yayın hayatına başladı.
30 Ocak - THY'nin Bursa isimli yolcu uçağı, elektriklerin kesik olmasından dolayı Yeşilköy Havaalanı'na inemeyince Marmara Denizi'ne düştü. Uçakta bulunan 42 kişiden kurtulan olmadı.

Şubat

5 Şubat - Amerikan Kongresi, Türkiye'ye silah ambargosu uygulanmasını kabul etti.
11 Şubat - Madagaskar devlet başkanı Richard Ratsimandrava, göreve gelişinin altıncı gününde suikaste uğrayarak öldü.
13 Şubat - Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu. Devlet Başkanlığına Rauf Denktaş getirildi.

Mart

22 Mart - Hollandalı Teach-In grubu, Ding-A-Dong şarkısıyla 1975 Eurovision Şarkı Yarışması'nı kazandı. Türkiye'nin ilk kez yer aldığı yarışmada Semiha Yankı, Seninle Bir Dakika ile 13. oldu.
25 Mart - Suudi Arabistan Kralı Faysal, yeğeni tarafından vurularak öldürüldü.

Nisan

4 Nisan
- Microsoft firması kuruldu.
- Operation Babylift kapsamında Vietnamlı öksüz, yetim bebek ve çocukları Vietnam'dan Filipinler'e götüren ABD Hava Kuvvetleri'ne ait C-5 nakliye uçağı, kalkışından yarım saat sonra teknik arıza nedeniyle pirinç tarlasına çakıldı. 78'i çocuk 155 kişi öldü.
5 Nisan - İki kozmonotu Salyut 4 uzay istasyonuna taşıyan Soyuz 18-1 uzay aracı teknik arıza nedeniyle yörüngeye ulaşamadan düştü. Kozmonotlar sağ olarak kurtuldu.
12 Nisan - Süleyman Demirel'in kurduğu Milliyetçi Cephe hükûmeti TBMM'den güvenoyu aldı.
13 Nisan - Lübnan'nın başkenti Beyrut'a dört Hristiyan Falanjiste karşılık 27 Filistinlinin öldürülmesiyle Lübnan İç Savaşı başladı.
16 Nisan - Amerikan Temsilciler Meclisi, 24 Nisan tarihini, 'Ermenilere karşı işlenen insanlık dışı suçları anma günü' kabul etti.
17 Nisan - Kamboçya'da, Pol Pot liderliğindeki Kızıl Kmer'lerin başkent Phnom Penh'i ele geçirmesiyle iç savaş sona erdi.
20 Nisan - Türkiye'nin Beyrut basın danışmanının otomobili Ermeni teröristlerce bombalandı.
30 Nisan - Kuzey Vietnam birliklerinin başkent Saigon'a girmesiyle Vietnam Savaşı, komünistlerin galibiyeti ile sona erdi.

Mayıs

Haziran

11 Haziran - Gerçekleştirilen referandum sonucunda Yunanistan cumhuriyet oldu.
20 Haziran - Jaws gösterime girdi.
24 Haziran - Diyarbakır'a bir gezi düzenleyen MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş'in kente gelmesiyle olaylar çıktı. Biri asker üç kişi öldü, 46 kişi ağır yaralandı.
25 Haziran - Mozambik, Portekiz'den bağımsızlığını ilan etti.

Temmuz

20 Temmuz - Merkezi İzmir olmak üzere yeni kurulan Ege Ordusu göreve başladı.
25 Temmuz - Türkiye, ABD'ye Türkiye'deki ortak savunma üsleri anlaşmalarının geçersiz olduğunu, İncirlik Üssü dışındakilere Türk Bayrağı çekileceğini bildirdi.
29 Temmuz - Genelkurmay Başkanlığı, İncirlik dışındaki ABD üslerinin devralındığını açıkladı.

Ağustos

4 Ağustos - Kıbrıs Harekâtı dolayısıyla 20 Temmuz 1974'te ilan edilen sıkıyönetim kaldırıldı.
8 Ağustos - Çin'in Henan eyaletinde bulunan Banqiao Barajı, Nina Tayfunu sebebiyle çöktü. 230 bin insan öldü.

Eylül

5 Eylül - Charles Manson Çetesi üyesi Lynette Fromme, Sacramento'da ABD Başkanı Gerald Ford'a suikast girişiminde bulundu. Fromme tabancasının şarjörüne mermi sürmeyi unuttuğu için girişimi başarısızlıkla sonuçlandı.
6 Eylül - Diyarbakır, Lice'de meydana gelen 6.6 şiddetindeki depremde 2.385 kişi öldü, 7 bine yakın ev yıkıldı.
22 Eylül - Kendisine karşı ilk suikast girişiminden 17 gün sonra ABD başkanı Gerald Ford, San Francisco'da Sara Jane Moore tarafından düzenlenen ikinci bir silahlı suikast girişiminden de yara almadan kurtuldu.
30 Eylül - Boeing AH-64 Apache ilk uçuşunu gerçekleştirdi.

Ekim

31 Ekim - Queen'in Bohemian Rhapsody single'ı piyasaya sürüldü.

Kasım

11 Kasım - Angola, Portekiz'den bağımsızlığını ilan etti.
22 Kasım - Monarşi İspanya'ya geri döndü; Juan Carlos İspanya kralı oldu.
25 Kasım - Surinam, Hollanda'dan bağımsızlığını ilan etti.

Aralık

21 Aralık - Aralarında Çakal Carlos'un da bulunduğu 6 kişilik terörist grup, Viyana'da düzenlenen OPEC konferansını basarak, aralarında 10 ülkenin petrol bakanlarının da olduğu 70 kişiyi rehin aldı.
25 Aralık - İngiliz Heavy metal grubu Iron Maiden, Londra'da kuruldu.

Ay veya günü bilinmeyenler

Birleşmiş Milletler tarafından Uluslararası Kadınlar Yılı olarak ilan edildi.
Lyme hastalığı tanımlandı.

Doğumlar

Ocak

1 Ocak - Marc Paquet, Kanadalı oyuncu
3 Ocak
- Alptekin Cevherli, Türk siyasetçi ve yazar
- Aneta Germanova, Bulgar millî voleybolcu
4 Ocak - Carlo Levi, İtalyan ressam, yazar, doktor, aktivist, antifaşist
19 Ocak - Alexander Yordanov, Bulgar futbolcu
28 Ocak - Susana Feitor, Portekizli yürüyüşçü

Şubat

5 Şubat - Giovanni van Bronckhorst, Endonezya asıllı Hollandalı futbolcu
22 Şubat - Drew Barrymore, Amerikalı aktris

Mart

10 Mart - DJ Aligator, Iran asıllı Danimarkalı DJ, prodüktör
25 Mart - Arkadiusz Klimek, Polonyalı profesyonel futbolcu
27 Mart - Fergie (Stacy Ferguson), Amerikalı pop-R&B şarkıcısı
28 Mart - Alper Yılmaz, Türk basketbolcu

Nisan

1 Nisan - Hakan Karsak, Türk oyuncu
6 Nisan - Zach Braff, Amerikalı aktör, yönetmen ve senarist
8 Nisan - Funda Arar, Türk rock ve Arabesk-rock sanatçısı
14 Nisan - Veronika Zemanova, Çek pornografik film yıldızı, şarkıcı ve model
18 Nisan - Kerim Tekin, Türk pop müziği sanatçısı (ö. 1998)
20 Nisan - Esra Dalfidan, Türk asıllı Alman caz şarkıcısı
29 Nisan - Ziynet Sali, Türk şarkıcı

Mayıs

2 Mayıs - Ahmed Hassan, Mısırlı orta saha ve forvet oyuncusu
8 Mayıs
- Enrique Iglesias, İspanyol şarkıcı, aktör, model ve söz yazarı
- Mehmet Günsür, Türk oyuncu
10 Mayıs - Merih Ermakastar, Türk şarkıcı ve sinema oyuncusu
17 Mayıs - Laura Voutilainen, Fin şarkıcı
19 Mayıs
- Eva Polna, Rus şarkıcı, söz yazarı ve besteci
- Jonas Renkse, İsveçli şarkıcı
- Ozan Güven, Türk oyuncu
31 Mayıs - Merle Dandridge, Japon-Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı

Haziran

4 Haziran - Angelina Jolie, Amerikalı aktris
7 Haziran - Allen İverson, Amerikalı NBA oyuncusu
13 Haziran - Toni Ribas, İspanyol porno aktörü
20 Haziran - Uğur Taner, Türk yüzücü
30 Haziran - Ralf Schumacher, Alman Formula 1 pilotu

Temmuz

1 Temmuz - Tatyana Tomaşova, Rus atlet
5 Temmuz - Ai Sugiyama, Japon profesyonel tenis oyuncusu
6 Temmuz - Curtis James Jackson III ya da bilinen adıyla 50 Cent, Amerikalı rap müzik sanatçısı
9 Temmuz - Anthony Parker, Amerikalı basketbolcu
11 Temmuz - Michelle Demishevich, aktivist, gazeteci
20 Temmuz - Yusuf Şimşek, Türk Millî Futbolcu
22 Temmuz - Aslı Der, Türk yazar
24 Temmuz - Torrie Wilson, Amerikalı model ve güreşçi
27 Temmuz - Serkan Çeliköz, besteci, aranjör, prodüktör, müzisyen, maSKott grubu üyesi
30 Temmuz - Cherie Priest, Amerikalı yazar

Ağustos

6 Ağustos - Geraldine Zivic, Arjantinli-Kolombiyalı oyuncu, sunucu ve model
7 Ağustos
- Charlize Theron, Güney Afrikalı oyuncu
- Koray Candemir, Maskott grubunun solisti, gitaristi, söz yazarı, besteci, prodüktör
10 Ağustos - İlhan Mansız, Türk futbolcu
12 Ağustos
- Burcu Güneş, Türk pop müzik sanatçısı, söz yazarı
- Casey Affleck, Amerikalı oyuncu
23 Ağustos - Bünyamin Sudaş, Türk halterci
27 Ağustos - Arkın Gelenbe, Türk oyuncu

Eylül

1 Eylül - R. Kan Albay, Flaman film yönetmeni ve aktör
5 Eylül
- George Boateng, Hollandalı futbolcu
- Fanny Mallette, Kanadalı oyuncu
7 Eylül
- Esra Balamir, Türk model, şarkıcı, oyuncu ve televizyon sunucusu
- Zeynep Günay, Türk yönetmen
8 Eylül
- Elena Likhovtseva, Rus tenisçi
- Julie Le Breton, Kanadalı oyuncu
- Larenz Tate, Amerikalı sinema oyuncusu
- Russ Kun, Nauru devlet başkanı
- Kobi Farhi, İsrailli ses sanatçısı ve Oryantal metal grubu Orphaned Land'in kurucusu
- Lee Eul-yong, Güney Koreli futbolcu
9 Eylül
- İlker Kızmaz, Türk sinema ve dizi oyuncusu
- Michael Bublé, Kanadalı müzisyen, pop-caz sanatçısı ve oyuncu
17 Eylül - Tayna Lawrence, Jamaikalı atlet
20 Eylül - Asia Argento, İtalyan sinema oyuncusu ve yönetmen
24 Eylül - Ahmet Saraçoğlu, Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
30 Eylül - Marion Cotillard, Fransız aktris

Ekim

12 Ekim - Fettah Can, Türk şarkıcı, besteci, söz yazarı ve aranjör
17 Ekim
- Anne Kremer, Lüksemburglu profesyonel tenis oyuncusu
- Burak Güven, Mor ve Ötesi grubu üyesi, bas gitarist, şarkı yazarı, geri vokal/vokal
20 Ekim - Sevinç Erbulak, Türk aktris
25 Ekim - Ali Eren Beşerler, Türk Millî eski Futbolcu

Kasım

2 Kasım - Sinan Sümer, Türk dizi ve sinema oyuncusu
14 Kasım - Nazmi Avluca, grekoromende Dünya ve Avrupa şampiyonu, Türk millî güreşçi

Aralık

3 Aralık - Cristina Llanos, İspanyol şarkıcı, besteci ve gitarist
5 Aralık - Alper Kul, Türk oyuncu
19 Aralık - Cosmin Contra, Rumen futbolcu

Ay veya günü bilinmeyenler

Aslı Perker, Türk gazeteci, yazar
Aylin Yıldızoğlu, Türk basketbol oyuncusu
Ayça Bingöl, Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu

Ölümler

Ocak

5 Ocak - Arif Nihat Asya, Türk şair
5 Ocak - Gottlob Berger, II. Dünya Savaşı esnasında Nazi Almanyası'nda Obergruppenführer rütbesinde bir Nazi savaş suçlusu
6 Ocak - Ahmet Caferoğlu, Anadolu ağızları üzerindeki çalışmalarıyla ünlü dilbilimci
18 Ocak - Arif Müfid Mansel, Türk arkeolog
24 Ocak - Erich Kempka, Nazi Almanyası'nda yarbay, Adolf Hitler'in şoförü ve Allgemeine SS üyesi
30 Ocak - Şerafettin Ayhan, Türk siyasetçi

Şubat

3 Şubat - Ümmü Gülsüm, Mısır'lı Arap ses sanatkarı
4 Şubat - Mehmet Muhlis Ete, Türk siyasetçi
5 Şubat - Mehmet Orhan Mersinli, Türk siyasetçi
6 Şubat - Kenryō Satō, Japon topçu ve kurmay subayı
8 Şubat - Robert Robinson, İngiliz kimyager
10 Şubat - Hüseyin Ataman, Türk siyasetçi
11 Şubat - Cemal Hüsnü Taray, Türk siyasetçi
12 Şubat - Vedat Dicleli, Türk siyasetçi
14 Şubat - Julian Huxley, İngiliz evrimsel biyolog
22 Şubat - Nejdet Sançar, Türkçü ve Turancı eğitimci yazar
24 Şubat - Nikolay Bulganin, Rus asker ve siyaset adamı
25 Şubat
- Elijah Muhammed, ABD'de İslam Ümmeti olarak da bilinen Amerikan İslam Misyonu adlı Siyah hareketinin önderi
- Marcia Trimble, cinayete kurban giden çocuk

Mart

8 Mart - George Stevens, Amerikalı yapımcı, yönetmen, senarist
13 Mart - İvo Andriç, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Sırp ve Hırvat yazar
14 Mart - Susan Hayward, Oskar ödülü almış Amerikalı sinema oyuncusu
15 Mart - Aristotle Onassis, Yunan armatör ve iş insanı
25 Mart - Faysal bin Abdül Aziz, Suudi Arabistan Kralı

Nisan

5 Nisan - Çan Kay Şek, 9. Çin Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı (d. 1887)
12 Nisan - Josephine Baker, Amerikalı dansçı ve şarkıcı (d. 1906)
13 Nisan - François Tombalbaye, 1. Çad Devlet Başkanı (d. 1918)
14 Nisan - Fredric March, Amerikalı oyuncu (d. 1897)
19 Nisan - Bijan Cezani, İranlı Marksist entelektüel (d. 1938)
21 Nisan - Pascoal Ranieri Mazzilli, 25. Brezilya Devlet Başkanı (d. 1910)
24 Nisan - Pete Ham, Galli şarkıcı ve söz yazarı (d. 1947)

Mayıs

7 Mayıs - Johannes Krüger, Alman mimar (d. 1890)
8 Mayıs - Avery Brundage, Amerikalı atlet, spor yöneticisi, sanat koleksiyoncusu ve hayırsever
13 Mayıs - Marguerite Perey, Fransız fizikçi
14 Mayıs - Ernst Alexanderson, İsveç asıllı Amerikalı elektrik mühendisi
15 Mayıs - Lung Chien, Hong Konglu film yönetmeni, aktör ve senarist
17 Mayıs - İsmail Hakkı Gedik, Türk siyasetçi
18 Mayıs - Kasimir Fajans, Polonya asıllı Amerikalı kimyacı
20 Mayıs - Barbara Hepworth, İngiliz heykeltıraş ve sanatçı

Haziran

3 Haziran - Eisaku Satō, Japon siyasetçi, 3 dönem Japon başbakanı
6 Haziran - Hiroshi Ōshima, Japon İmparatorluğu'nun korgenerali ve II. Dünya Savaşı sırasında Berlin Büyükelçisi
14 Haziran - Sadık Tekin Müftüoğlu, Türk siyasetçi
26 Haziran - Lübov Petrovna Orlova, Sovyetler Birliği'nin tanınmış sinema ve tiyatro oyuncusu ve şarkıcı
28 Haziran - Rod Serling, Amerikalı senarist, televizyon yapımcısı ve anlatıcı

Temmuz

5 Temmuz - Otto Skorzeny, Nazi Subayı
6 Temmuz - Reşat Ekrem Koçu, Türk tarihçi ve yazar (d. 1905)
9 Temmuz - Franz Six, Nazi Subayı
12 Temmuz - Latife Uşşaki, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün dul eşi (d. 1898)
14 Temmuz - Fahri Belen, Türk asker ve siyasetçi

Ağustos

15 Ağustos
- Harun Karadeniz, 1960'lı yılların öğrenci liderlerinden
- Mucibur Rahman, Bangladeş'in ilk başbakanı ve devlet başkanı
23 Ağustos - Faruk Gürler, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 15. Genelkurmay Başkanı
27 Ağustos - Haile Selassie, Etiyopya'nın son imparatoru
29 Ağustos - Éamon de Valera, İrlandalı siyaset ve devlet adamı

Eylül

9 Eylül - Minta Durfee, sessiz sinema dönemi oyuncularından Amerikalı aktris
20 Eylül - Saint-John Perse, Fransız şair ve diplomat
21 Eylül - Bedri Rahmi Eyüboğlu, ressam ve şair (d. 1913)
26 Eylül - Ahmet Danyal Topatan, sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu
27 Eylül - Türkân Örs Baştuğ, Türk öğretmen, milletvekili

Ekim

22 Ekim
- Arnold Joseph Toynbee, İngiliz tarihçi
- Daniş Tunalıgil, Türk diplomat ve Türkiye'nin Viyana Büyük Elçisi
24 Ekim - İsmail Erez, Türk diplomat ve Türkiye'nin Paris Büyükelçisi

Kasım

2 Kasım - Pier Paolo Pasolini, İtalyan film yönetmeni, senarist, şair
6 Kasım - Ernst Hanfstaengl, Nazi Almanyası'nda Adolf Hitler için çalışan yabancı basın sekreteri
11 Kasım - Mina Witkojc, Sorb şair ve yayıncı
13 Kasım - Olga Berggolts, Sovyet şair
20 Kasım - Francisco Franco, İspanyol General ve devlet adamı

Aralık

11 Aralık - Hüseyin Nihal Atsız, gazeteci, şair ve 'turancılığın' önemli savunucularından (d. 1905)
18 Aralık - Theodosius Dobzhansky, Ukraynalı genetikçi ve evrim biyoloğu
19 Aralık - William A. Wellman, Amerikalı film yönetmen

Ay veya günü bilinmeyenler

F. Celaleddin, Türk yazar
Hayrullah Fişek, Kurtuluş Savaşı'nın önde gelen askerlerinden
Kâmil Koç, Türk iş insanı
Melek Ökte, Tiyatro oyuncusu, yönetmen
Munis Faik Ozansoy, Türk bürokrat, şair ve yazar
Sait Selahattin Cihanoğlu, Spor adamı
İsmail Hakkı Oygar, Türk seramik sanatçısı

Dünya nüfusu

Dünya nüfusu
	1975	1970		1980
Dünya	4,068,109,000	3,692,492,000	375,617,000	4,434,682,000	366,573,000
Afrika	408,160,000	357,283,000	50,877,000	469,618,001	61,458,000
Asya	2,397,512,000	2,143,118,000	254,394,000	2,632,335,000	234,823,000
Avrupa	675,542,000	655,855,000	19,687,000	692,431,000	16,889,000
Güney Amerika	321,906,000	284,856,000	37,050,000	361,401,000	39,495,000
Kuzey Amerika	243,425,000	231,937,000	11,488,000	256,068,000	12,643,000
Okyanusya	21,564,000	19,443,000	2,121,000	22,828,000	1,264,000

Nobel Ödülü kazananlar