İçeriğe atla

Kansu: Revizyonlar arasındaki fark

Koordinatlar: 38°0′K 102°20′D / 38.000°K 102.333°D / 38.000; 102.333
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki fark
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
düzeltme AWB ile
SpdyBot (mesaj | katkılar)
Botlar
392.835 değişiklik
k →Kaynakça: Bot: kaynak ve şablon dz. (hata bildir)
 
(14 kullanıcı tarafından yapılan 28 ara revizyon gösterilmiyor)
1. satır: 1. satır:
{{Coord|38|0|N|102|20|E|region:CN_type:adm1st|display=title}}
{{Koordinat|38|0|N|102|20|E|region:CN_type:adm1st|display=title}}
{{Çin eyalet bilgi kutusu
{{Çin eyalet bilgi kutusu
|Çinceadı = 甘肃省
|Çinceadı = 甘肃省
18. satır: 18. satır:
|Yüzölçümü = 454.000
|Yüzölçümü = 454.000
|Yüzölçümüsıra = 7.
|Yüzölçümüsıra = 7.
|Nüfusyıl = 2004
|Nüfusyıl = 2020
|Nüfus = 26.190.000
|Nüfus = {{formatnum:25019831}}<ref name="2020nüfus"/>
|Nüfussıra = 22.
|Nüfussıra = 22.
|Nüfusyoğunluğu = 57,7
|Nüfusyoğunluğu = 57,7
38. satır: 38. satır:
|Websitesi = http://www.gansu.gov.cn <br />
|Websitesi = http://www.gansu.gov.cn <br />
}}
}}
'''Kansu''' ([[Çince]]: 甘肃 / 甘肅; [[pinyin]]: {{Audio|zh-Gansu.ogg|Gānsù}}; Wade-Giles: Kan-su, Kansu veya Kan-suh) [[Çin]]'de bir [[Çin'in idari bölümleri#Eyalet düzeyi|eyalettir]]. Kuzeyden [[Moğolistan]], güneyden [[Çinghay]] ve [[Siçuan]] eyaletleri, doğudan [[Ningxia]] Özerk Bölgesi, [[Shaanxi]] eyaleti ve [[İç Moğolistan]] Özerk Bölgesi, batısından [[Sincan Uygur Özerk Bölgesi]] ile çevrilidir. Dar bir koridor biçiminde oluşuyla yüzyıllarca Yukarı Huanghe ([[Sarı Irmak]]) bölgesi ve Çin'in batı kesimleri arasında geçit işlevi görmüştür. Türk soylu Sarı Uygurların yaşadığı [[Sunan Yugur Özerk yeri]]<ref>http://www.selenge.com.tr/index.php/kitaplar/34-aratrma-nceleme/282-sari-uygurlar</ref> buradadır.
'''Kansu'''<ref>{{Dergi kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/13036|başlık=Çin'de İslâmiyet|erişimtarihi=20 Şubat 2022|tarih=|yayıncı=İÜ İTKD|sayfa=163|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220220161252/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/13036|arşivtarihi=20 Şubat 2022|ölüurl=hayır}}</ref> ({{Çince|s=甘肃|t=甘肅|p=Gānsù|'''Gansu'''}} {{Ses|zh-Gansu.ogg}}; Wade-Giles: Kan-su, Kansu veya Kan-suh) [[Çin]]'de bir [[Çin'in idari bölümleri#Eyalet düzeyi|eyalettir]]. Kuzeyden [[Moğolistan]], güneyden [[Çinghay]] ve [[Siçuan]] eyaletleri, doğudan [[Ningxia]] Özerk Bölgesi, [[Shaanxi]] eyaleti ve [[İç Moğolistan]] Özerk Bölgesi, batısından [[Sincan Uygur Özerk Bölgesi]] ile çevrilidir. Dar bir koridor biçiminde oluşuyla yüzyıllarca Yukarı Huanghe ([[Sarı Irmak]]) bölgesi ve Çin'in batı kesimleri arasında geçit işlevi görmüştür. Türk soylu Sarı Uygurların yaşadığı [[Sunan Yugur Özerk İlçesi]]<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.selenge.com.tr/index.php/kitaplar/34-aratrma-nceleme/282-sari-uygurlar |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=7 Mayıs 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120519095914/http://www.selenge.com.tr/index.php/kitaplar/34-aratrma-nceleme/282-sari-uygurlar |arşivtarihi=19 Mayıs 2012 |ölüurl=evet }}</ref> buradadır.


== Tarih ==
== Tarih ==
46. satır: 46. satır:
Kansu'da doğal yapının en belirgin özelliği platolardır. Kansu Koridoru olarak anılan bölge, Lanzhou'nun 192&nbsp;km kuzeybatısındadır. Kansu'nun doğu kesimi Çin'in başlıca deprem merkezidir. Kansu'da yaz ve kış arasında büyük sıcaklık farklılıkları görülür.
Kansu'da doğal yapının en belirgin özelliği platolardır. Kansu Koridoru olarak anılan bölge, Lanzhou'nun 192&nbsp;km kuzeybatısındadır. Kansu'nun doğu kesimi Çin'in başlıca deprem merkezidir. Kansu'da yaz ve kış arasında büyük sıcaklık farklılıkları görülür.


== Demografi ==
== Nüfus ==
2020 yılı Çin Ulusal Nüfus Sayımı'na göre Kansu Eyaleti'nin toplam nüfusu {{formatnum:25019831}}.<ref name="2020nüfus"/>
Büyük çoğunluğu Çinli ([[Han ulusu|Han]]) olan (% 92) nüfus içinde [[Moğollar|Moğol]], [[Türkler|Türk]] ve [[Tibetli]] topluluklar da vardır.

=== Etnik yapı ===

Kansu Eyaleti sınırları içerisinde nüfusları 10 bin'i aşan etnik gruplar şunlardır:

{| class="wikitable sortable"
|+ Kansu'daki başlıca etnik gruplar<br>(2010 Nüfus Sayımı)<ref name="A0106a">{{Web kaynağı |başlık=1-6 各地区分性别、民族的人口 |url=http://www.stats.gov.cn/tjsj/pcsj/rkpc/6rp/html/A0106a.htm | dil = Çince | çeviribaşlık = 1-6 Cinsiyet ve etnik kökene göre nüfus |website=中国2010年人口普查资料 (Çin'in 2010 Nüfus Sayımı Verileri) |yayıncı=中国统计出版社 (Çin İstatistik Yayımevi) |editör=国务院人口普查办公室、国家统计局人口和就业统计司 (Devlet Konseyi Sayım Dairesi, Ulusal İstatistik Bürosu Nüfus ve İstihdam İstatistikleri Dairesi) |erişimtarihi=27 Ekim 2018|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170716042814/http://www.stats.gov.cn/tjsj/pcsj/rkpc/6rp/html/A0106a.htm |arşivtarihi=16 Temmuz 2017|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
! [[Çin'deki etnik gruplar listesi|Etnik grup]] !! Nüfus
|-
| [[Han Çinlisi|Han]] || style="text-align: right;" | {{formatnum:23164817}}
|-
| [[Huiler|Hui]] || style="text-align: right;" | {{formatnum:1258641}}
|-
| [[Donşianlar|Donşian]] || style="text-align: right;" | {{formatnum:546255}}
|-
| [[Tibetliler|Tibetli]] || style="text-align: right;" | {{formatnum:488359}}
|-
| [[Monguorlar|Monguor]] (Tu) || style="text-align: right;" | {{formatnum:30781}}
|-
| [[Bao'anlar|Bao'an]] || style="text-align: right;" | {{formatnum:18170}}
|-
| [[Mançular|Mançu]] || style="text-align: right;" | {{formatnum:14206}}
|-
| [[Salarlar|Salar]] || style="text-align: right;" | {{formatnum:13517}}
|-
| [[Yugurlar|Yugur]] || style="text-align: right;" | {{formatnum:13001}}
|-
| [[Çin'deki Moğollar|Moğol]] || style="text-align: right;" | {{formatnum:10935}}
|}

=== Diller ===

Kansu Eyaleti çapında [[Beifanghua]]'nın (Mandarin) farklı lehçeleri konuşulur. Kansu'da Beifanghua'nın {{ill|Zhongyuan Guanhua|en|Central Plains Mandarin}} dalına ait lehçeler şunlardır: {{ill|Guanzhong lehçesi|en|Guanzhong dialect}} ([[Qingyang|Qingyang Şehri]]-{{ill|Ning İlçesi|en|Ning County}}), {{ill|Qinlong lehçesi|zh|秦陇片}} ([[Longnan]], [[Pingliang]] ve [[Qingyang]] şehirleri), {{ill|Longzhong lehçesi|zh|陇中片}} ([[Tianshui]] ve [[Dingxi]] şehirleri), [[Hezhou dili|Hezhou lehçesi]] ([[Linxia Hui Özerk İli]]) ve [[Güney Xinjiang lehçesi]] ([[Dunhuang]]). Kansu'da Beifanghua'nın {{ill|Lanyin Guanhua|en|Lanyin Mandarin}} dalına ait lehçeler de şunlardır: {{ill|Lanzhou lehçesi|zh|兰州话}} ([[Lanzhou]] ve [[Baiyin]] şehirleri; [[Linxia Hui Özerk İli|Linxia İli]]-{{ill|Yongjing İlçesi|en|Yongjing County}}) ve [[Hexi lehçesi]] ([[Wuwei]], [[Jiayuguan]], [[Jiuquan]], [[Jinchang]] ve [[Zhangye]] şehirleri). Tüm bunların dışında, ''[[Ethnologue]]''{{'}}a göre, Kansu'da konuşulan diğer diller şunlardır: {{ill|Amdo Tibetçesi|en|Amdo Tibetan}}, {{ill|Baima dili|en|Baima language}}, [[Sarı Uygurca|Batı Yugurca]], {{ill|Bonan dili|en|Bonan language}}, {{ill|Choni dili|en|Choni language}}, [[Doğu Yugurca]], [[Donşianca]], [[Jin Çincesi]], [[Kalmukça|Kalmak-Oyratça]], [[Kazakça]], [[Moğolca]], {{ill|Monguor dili|en|Monguor language}}, [[Salarca]] ve [[Uygurca]]<ref>{{kitap kaynağı | yazarlar = Eberhard, David M., Gary F. Simons, & Charles D. Fennig (eds.) | yıl = 2021 | başlık = Ethnologue: Languages of the World |basım= 24| yer = Dallas, Teksas | yayımcı = SIL International | url = http://www.ethnologue.com/ | erişimtarihi = 13 Ekim 2021 |arşivurl= https://web.archive.org/web/20071227170852/http://www.ethnologue.com/ |arşivtarihi= 27 Aralık 2007 | ölüurl = hayır }}</ref>


== Ekonomi ==
== Ekonomi ==
Pamuk, keten yağı, karpuz, mısır ve darı başlıca tarımsal ticari ürünlerdir. Ancak Kansu ekonomisi büyük ölçüde madenciliğe dayanır. Petrol, kömür ve demir cevheri başlıca yeraltı kaynakları arasındadır. Çin'in bir nükleer enerji merkezidir.
Pamuk, keten yağı, karpuz, mısır ve darı başlıca tarımsal ticari ürünlerdir. Ancak Kansu ekonomisi büyük ölçüde madenciliğe dayanır. Petrol, kömür ve demir cevheri başlıca yer altı kaynakları arasındadır. Çin'in bir nükleer enerji merkezidir.

== İdari yapılanma ==

{| class="wikitable" style="margin:1em auto 1em auto; width:90%; text-align:center"
! colspan="11" |'''Kansu Eyaleti{{'}}nin İdari Bölümleri'''
|-
| colspan="11" | <div style="position: relative" class="center">
{{Image label begin|image=Administrative Division Gansu.svg|width={{{1|768}}}|link=|font-size=85%}}
{{Image label|x=835|y=650|scale={{{1|768}}}/1280|text='''[[Lanzhou]]'''}}
{{Image label|x=460|y=320|scale={{{1|768}}}/1280|text='''{{büyük|↑}}'''}}
{{Image label|x=460|y=348|scale={{{1|768}}}/1280|text='''{{büyük|↑}}'''}}
{{Image label|x=460|y=370|scale={{{1|768}}}/1280|text='''{{büyük|↑}}'''}}
{{Image label|x=460|y=394|scale={{{1|768}}}/1280|text='''{{büyük|↑}}'''}}
{{Image label|x=460|y=412|scale={{{1|768}}}/1280|text='''{{büyük|↑}}'''}}
{{Image label|x=410|y=450|scale={{{1|768}}}/1280|text='''[[Jiayuguan]]'''}}
{{Image label|x=715|y=450|scale={{{1|768}}}/1280|text='''[[Jinchang]]'''}}
{{Image label|x=935|y=630|scale={{{1|768}}}/1280|text='''[[Baiyin]]'''}}
{{Image label|x=980|y=810|scale={{{1|768}}}/1280|text='''[[Tianshui]]'''}}
{{Image label|x=800|y=500|scale={{{1|768}}}/1280|text='''[[Wuwei]]'''}}
{{Image label|x=580|y=400|scale={{{1|768}}}/1280|text='''[[Zhangye]]'''}}
{{Image label|x=1060|y=745|scale={{{1|768}}}/1280|text='''[[Pingliang]]'''}}
{{Image label|x=280|y=260|scale={{{1|768}}}/1280|text='''[[Jiuquan]]'''}}
{{Image label|x=1145|y=670|scale={{{1|768}}}/1280|text='''[[Qingyang]]'''}}
{{Image label|x=900|y=760|scale={{{1|768}}}/1280|text='''[[Dingxi]]'''}}
{{Image label|x=960|y=900|scale={{{1|768}}}/1280|text='''[[Longnan]]'''}}
{{Image label|x=830|y=700|scale={{{1|768}}}/1280|text='''[[Linxia Hui Özerk İli|Linxia<br>Hui Öİ]]'''}}
{{Image label|x=760|y=800|scale={{{1|768}}}/1280|text='''[[Gannan Tibet Özerk İli|Gannan<br>Tibet Öİ]]'''}}
</div>
|- span class="nowrap"
!! rowspan="2" | Bölüm kodu<ref>{{Web kaynağı | url = http://files2.mca.gov.cn/cws/201502/20150225163817214.html | başlık = 中华人民共和国县以上行政区划代码 | yayıncı = 中华人民共和国民政部 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150402113603/http://files2.mca.gov.cn/cws/201502/20150225163817214.html | arşivtarihi = 2 Nisan 2015}}</ref>
!! rowspan="2" | İsim
!! rowspan="2" | Çince<br/>[[Pinyin]]
!! rowspan="2" | Alan<br />(km<sup>2</sup>)
!! rowspan="2" | Nüfus<br/>(2020 Nüfus<br/>Sayımı)<ref name="2020nüfus">{{Web kaynağı | başlık = 甘肃省第七次全国人口普查公报（第二号） | url = http://tjj.gansu.gov.cn/tjj/c109457/202105/151fee9c96df4cf2b46bd008c99592b2.shtml | website = 甘肃省统计局 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20210924042807/http://tjj.gansu.gov.cn/tjj/c109457/202105/151fee9c96df4cf2b46bd008c99592b2.shtml | arşivtarihi = 24 Eylül 2021}}</ref>
!! rowspan="2" | Merkez
!! colspan="4" | İlçe düzeyi bölümler<ref>{{Kitap kaynağı |author=中华人民共和国民政部 |başlık=《中国民政统计年鉴2014》|yıl=Ağustos 2014 |yayıncı=中国统计出版社 |isbn= 978-7-5037-7130-9}}</ref>
|-
!! width="45" | [[Semt (Çin Halk Cumhuriyeti)|Semtler]]
!! width="45" | [[İlçe düzeyi şehir]]ler
!! width="45" | [[Çin'in ilçeleri|İlçeler]]
!! width="45" | [[Çin'deki özerk ilçeler|Özerk ilçeler]]
|- style="font-weight: bold"
! 620000 !! Kansu Eyaleti
| 甘肃省<br/>Gānsù Shěng || 425.888,93 || 25.019.831 || Lanzhou Şehri || 17 || 5 || 57 || 7
|-bgcolor=lightblue
| colspan="11" style="text-align:center;"|'''— [[İl düzeyi şehir]]ler —'''
|-
! 620100 !! [[Lanzhou|Lanzhou Şehri]]
|兰州市<br/>Lánzhōu Shì || 13.192,31 || 4.359.446 || [[Chengguan Semti, Lanzhou|Chengguan Semti]] || 5 || || 3 ||
|-
! 620200 !! [[Jiayuguan|Jiayuguan Şehri]]
|嘉峪关市<br/>Jiāyùguān Shì || 1.224,17 || 312.663 || [[Xiongguan Bucağı]] || || || ||
|-
! 620300 !! [[Jinchang|Jinchang Şehri]]
|金昌市<br/>Jīnchāng Shì || 7.548,98 || 438.026 || [[Jinchuan Semti]] || 1 || || 1 ||
|-
! 620400 !! [[Baiyin|Baiyin Şehri]]
|白银市<br/>Báiyín Shì || 20.098,54 || 1.515.110 || [[Baiyin Semti]] || 2 || || 3 ||
|-
! 620500 !! [[Tianshui|Tianshui Şehri]]
|天水市<br/>Tiānshuǐ Shì || 14.277,20 || 2.984.659 || [[Qinzhou Semti]] || 2 || || 4 || 1
|-
! 620600 !! [[Wuwei|Wuwei Şehri]]
|武威市<br/>Wǔwēi Shì || 32.347,09 || 1.464.955|| [[Liangzhou Semti]] || 1 || || 2 || 1
|-
! 620700 !! [[Zhangye|Zhangye Şehri]]
|张掖市<br/>Zhāngyè Shì || 38.592,06 || 1.131.106 || [[Ganzhou Semti]] || 1 || || 4 || 1
|-
! 620800 !! [[Pingliang|Pingliang Şehri]]
|平凉市<br/>Píngliàng Shì || 11.171,15 || 1.848.607 || [[Kongtong Semti]] || 1 || 1 || 5 ||
|-
! 620900 !! [[Jiuquan|Jiuquan Şehri]]
|酒泉市<br/>Jiǔquán Shì || 168.080,24 || 1.055.706 || [[Suzhou Semti]] || 1 || 2 || 2 || 2
|-
! 621000 !! [[Qingyang|Qingyang Şehri]]
|庆阳市<br/>Qìngyáng Shì || 27.117,27 || 2.179.716 || [[Xifeng Semti]] || 1 || || 7 ||
|-
! 621100 !! [[Dingxi|Dingxi Şehri]]
|定西市<br/>Dìngxī Shì || 19.609,24 || 2.524.097 || [[Anding Semti, Dingxi|Anding Semti]] || 1 || || 6 ||
|-
! 621200 !! [[Longnan|Longnan Şehri]]
|陇南市<br/>Lǒngnán Shì || 27.838,66 || 2.407.272 || [[Wudu Semti]] || 1 || || 8 ||
|-bgcolor=lightblue
| colspan="11" style="text-align:center;"|'''— [[Özerk il (Çin Halk Cumhuriyeti)|Özerk iller]] —'''
|-
! 622900 !! [[Linxia Hui Özerk İli]]
|临夏回族自治州<br/>Línxià Huízú Zìzhìzhōu || 8.198,46 || 2.109.750 || [[Linxia Şehri]] || || 1 || 5 || 2
|-
! 623000 !! [[Gannan Tibet Özerk İli]]
|甘南藏族自治州<br/>Gānnán Zāngzú Zìzhìzhōu || 36.593,55 || 691.808 || [[Hezuo|Hezuo Şehri]] || || 1 || 7 ||
|}


== Galeri ==
== Galeri ==
61. satır: 186. satır:


== Ayrıca bakınız ==
== Ayrıca bakınız ==
{{Portal|Çin}}
{{commons-ufak|Gansu}}
{{commons|Gansu}}
* [[2010 Kansu heyelanı]]
* [[2010 Kansu heyelanı]]


== Kaynakça ==
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
{{Kaynakça}}


{{Kansu}}
{{Kansu}}
{{Çin Halk Cumhuriyeti eyaletler}}
{{Çin Halk Cumhuriyeti eyaletler}}

{{Otorite kontrolü}}


[[Kategori:Kansu| ]]
[[Kategori:Kansu| ]]

21.11, 31 Mayıs 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli.

Kansu Eyaleti
Çince : 甘肃省
Gānsù Shěng
Kısaltmalar: 甘 veya 陇  (pinyin: Gān veya Lǒng)
Gansu bu haritada renklendirilmiştir.
Adın kökeni 甘 gān - Ganzhou (Zhangye)
肃 sù - Suzhou (Jiuquan)
İdari birim türü Eyalet
Başkenti
(ve en büyük şehri)		 Lanzhou
ÇKP Komitesi Sekreteri Lu Hao
Vali Xu Shousheng (vekâleten)
Yüzölçümü 454.000 km² (7.)
Nüfusu (2020)
 - Nüfus yoğunluğu 		25.019.831[1] (22.)
57,7 kişi/km² (27.)
GSYİH (2007)
 - kişi başına 		CNY 269,9 milyar (26.)
CNY 10.335 (30ncu)
İGE (2005) 0,675 (orta) (28.)
Başlıca etnik gruplar Han - %91
Hui - %5
Dongxiang - %2
Tibetli - %2
İl düzeyi 14
İlçe düzeyi 86
Belde düzeyi† 1344
ISO 3166-2 CN-62
Resmî websitesi
http://www.gansu.gov.cn
 (Çince)

Kansu[2] (Çince (basitleştirilmiş): 甘肃; Çince (geleneksel): 甘肅; pinyin: Gānsù zh-Gansu.oggⓘ; Wade-Giles: Kan-su, Kansu veya Kan-suh) Çin'de bir eyalettir. Kuzeyden Moğolistan, güneyden Çinghay ve Siçuan eyaletleri, doğudan Ningxia Özerk Bölgesi, Shaanxi eyaleti ve İç Moğolistan Özerk Bölgesi, batısından Sincan Uygur Özerk Bölgesi ile çevrilidir. Dar bir koridor biçiminde oluşuyla yüzyıllarca Yukarı Huanghe (Sarı Irmak) bölgesi ve Çin'in batı kesimleri arasında geçit işlevi görmüştür. Türk soylu Sarı Uygurların yaşadığı Sunan Yugur Özerk İlçesi[3] buradadır.

Tarih

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kansu, Qin Hanedanı döneminde (MÖ 221-206) Çin topraklarına katıldı. Marco Polo'nun Çin'e girdiği yol olarak tanınan bölge, pek çok kişinin kişinin seyahat ettiği bir koridordu. Kansu adı Yuan Hanedanı döneminde, Ganzhou ve Suzhou bölgelerinin adlarından (1206-1368) oluşturuldu. 1644'ten 1911'e değin Qing (Mançu) hanedanının yönetiminde kalan Kansu'nun bu dönemde en ünlü yöneticilerinden olan Zuo Zongtang (1812-1885) Taiping ve Müslüman ayaklanmalarının (1862-1877) ardından yörede yarım yüzyıl boyunca barış sağladı. 1920'de, 20. yüzyılın en büyük deprem felaketlerinden biri maydana gelmiştir. Merkezi Kansu'nun doğusunda bulunan 8.6 şiddetindeki depremde yaklaşık 200,000 - 250,000 arasında can kaybı yaşanırken, pek çok kent ve kasaba haritadan silinmiştir.

Doğal yapı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kansu'da doğal yapının en belirgin özelliği platolardır. Kansu Koridoru olarak anılan bölge, Lanzhou'nun 192 km kuzeybatısındadır. Kansu'nun doğu kesimi Çin'in başlıca deprem merkezidir. Kansu'da yaz ve kış arasında büyük sıcaklık farklılıkları görülür.

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]

2020 yılı Çin Ulusal Nüfus Sayımı'na göre Kansu Eyaleti'nin toplam nüfusu 25.019.831.[1]

Etnik yapı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kansu Eyaleti sınırları içerisinde nüfusları 10 bin'i aşan etnik gruplar şunlardır:

Kansu'daki başlıca etnik gruplar
(2010 Nüfus Sayımı)[4]
Etnik grup Nüfus
Han 23.164.817
Hui 1.258.641
Donşian 546.255
Tibetli 488.359
Monguor (Tu) 30.781
Bao'an 18.170
Mançu 14.206
Salar 13.517
Yugur 13.001
Moğol 10.935

Diller

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kansu Eyaleti çapında Beifanghua'nın (Mandarin) farklı lehçeleri konuşulur. Kansu'da Beifanghua'nın Zhongyuan Guanhua [en] dalına ait lehçeler şunlardır: Guanzhong lehçesi [en] (Qingyang Şehri-Ning İlçesi [en]), Qinlong lehçesi [zh] (Longnan, Pingliang ve Qingyang şehirleri), Longzhong lehçesi [zh] (Tianshui ve Dingxi şehirleri), Hezhou lehçesi (Linxia Hui Özerk İli) ve Güney Xinjiang lehçesi (Dunhuang). Kansu'da Beifanghua'nın Lanyin Guanhua [en] dalına ait lehçeler de şunlardır: Lanzhou lehçesi [zh] (Lanzhou ve Baiyin şehirleri; Linxia İli-Yongjing İlçesi [en]) ve Hexi lehçesi (Wuwei, Jiayuguan, Jiuquan, Jinchang ve Zhangye şehirleri). Tüm bunların dışında, Ethnologue'a göre, Kansu'da konuşulan diğer diller şunlardır: Amdo Tibetçesi [en], Baima dili [en], Batı Yugurca, Bonan dili [en], Choni dili [en], Doğu Yugurca, Donşianca, Jin Çincesi, Kalmak-Oyratça, Kazakça, Moğolca, Monguor dili [en], Salarca ve Uygurca[5]

Ekonomi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Pamuk, keten yağı, karpuz, mısır ve darı başlıca tarımsal ticari ürünlerdir. Ancak Kansu ekonomisi büyük ölçüde madenciliğe dayanır. Petrol, kömür ve demir cevheri başlıca yer altı kaynakları arasındadır. Çin'in bir nükleer enerji merkezidir.

İdari yapılanma

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kansu Eyaleti'nin İdari Bölümleri
Bölüm kodu[6] İsim Çince
Pinyin 		Alan
(km2) 		Nüfus
(2020 Nüfus
Sayımı)[1] 		Merkez İlçe düzeyi bölümler[7]
Semtler İlçe düzeyi şehirler İlçeler Özerk ilçeler
620000 Kansu Eyaleti 甘肃省
Gānsù Shěng		 425.888,93 25.019.831 Lanzhou Şehri 17 5 57 7
— İl düzeyi şehirler —
620100 Lanzhou Şehri 兰州市
Lánzhōu Shì		 13.192,31 4.359.446 Chengguan Semti 5 3
620200 Jiayuguan Şehri 嘉峪关市
Jiāyùguān Shì		 1.224,17 312.663 Xiongguan Bucağı
620300 Jinchang Şehri 金昌市
Jīnchāng Shì		 7.548,98 438.026 Jinchuan Semti 1 1
620400 Baiyin Şehri 白银市
Báiyín Shì		 20.098,54 1.515.110 Baiyin Semti 2 3
620500 Tianshui Şehri 天水市
Tiānshuǐ Shì		 14.277,20 2.984.659 Qinzhou Semti 2 4 1
620600 Wuwei Şehri 武威市
Wǔwēi Shì		 32.347,09 1.464.955 Liangzhou Semti 1 2 1
620700 Zhangye Şehri 张掖市
Zhāngyè Shì		 38.592,06 1.131.106 Ganzhou Semti 1 4 1
620800 Pingliang Şehri 平凉市
Píngliàng Shì		 11.171,15 1.848.607 Kongtong Semti 1 1 5
620900 Jiuquan Şehri 酒泉市
Jiǔquán Shì		 168.080,24 1.055.706 Suzhou Semti 1 2 2 2
621000 Qingyang Şehri 庆阳市
Qìngyáng Shì		 27.117,27 2.179.716 Xifeng Semti 1 7
621100 Dingxi Şehri 定西市
Dìngxī Shì		 19.609,24 2.524.097 Anding Semti 1 6
621200 Longnan Şehri 陇南市
Lǒngnán Shì		 27.838,66 2.407.272 Wudu Semti 1 8
— Özerk iller —
622900 Linxia Hui Özerk İli 临夏回族自治州
Línxià Huízú Zìzhìzhōu		 8.198,46 2.109.750 Linxia Şehri 1 5 2
623000 Gannan Tibet Özerk İli 甘南藏族自治州
Gānnán Zāngzú Zìzhìzhōu		 36.593,55 691.808 Hezuo Şehri 1 7

Galeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Kansu ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c "甘肃省第七次全国人口普查公报（第二号）". 甘肃省统计局. 24 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Çin'de İslâmiyet". İÜ İTKD. s. 163. 20 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2022. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2012. 
  4. ^ 国务院人口普查办公室、国家统计局人口和就业统计司 (Devlet Konseyi Sayım Dairesi, Ulusal İstatistik Bürosu Nüfus ve İstihdam İstatistikleri Dairesi) ((Ed.)). "1-6 各地区分性别、民族的人口" [1-6 Cinsiyet ve etnik kökene göre nüfus]. 中国2010年人口普查资料 (Çin'in 2010 Nüfus Sayımı Verileri) (Çince). 中国统计出版社 (Çin İstatistik Yayımevi). 16 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018. 
  5. ^ Eberhard, David M., Gary F. Simons, & Charles D. Fennig (eds.) (2021). Ethnologue: Languages of the World (24 bas.). Dallas, Teksas: SIL International. 27 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 
  6. ^ "中华人民共和国县以上行政区划代码". 中华人民共和国民政部. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ 中华人民共和国民政部 (Ağustos 2014). 《中国民政统计年鉴2014》. 中国统计出版社. ISBN 978-7-5037-7130-9. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kansu&oldid=32970974" sayfasından alınmıştır