జెన్నిఫర్ డౌడ్నా
 | ఈ వ్యాసం లేదా వ్యాసభాగాన్ని విస్తరించవలసి ఉంది. సముచితమైన సమాచారంతో వ్యాసాన్ని విస్తరించండి. విస్తరణ పూర్తయిన తర్వాత, ఈ నోటీసును తీసివేయండి. |
 రాయల్ సొసైటీ అడ్మిషన్స్ డే ఇన్ లండన్, 2016 లో జెన్నిఫర్ డౌడ్నా. | |
| జననం | మూస:పుట్టిన తేదీ ఇంకా వయస్సు వాషింగ్టన్, డి.సి., U.S. |
|---|---|
| రంగము | రసాయన శాస్త్రం |
| పర్యవేక్షకుడు | జాక్ స్జోస్తాక్ |
| ప్రాముఖ్యత |
|
జెన్నిఫర్ అన్నే డౌడ్నా ( వాషింగ్టన్ , 19 ఫిబ్రవరి 1964 ) ఒక రసాయన విద్యావేత్త అమెరికన్ , బర్కిలీలోని కాలిఫోర్నియా విశ్వవిద్యాలయం యొక్క కెమిస్ట్రీ కెమికల్ ఇంజనీరింగ్ విభాగంలో మాలిక్యులర్ కెమిస్ట్రీ ప్రొఫెసర్ ఆమె లి కా షింగ్ చాన్స్లర్ ఛైర్ ప్రొఫెసర్ గా కెమిస్ట్రీ విభాగంలో , బర్కిలీలోని కాలిఫోర్నియా విశ్వవిద్యాలయం లో మాలిక్యులర్ అండ్ సెల్ బయాలజీ విభాగంలో ప్రొఫెసర్ గా ఉన్నారు. ఆమె 1997 నుండి హోవార్డ్ హ్యూస్ మెడికల్ ఇనిస్టిట్యూట్ లో పరిశోధకురాలుగా ఉంది.
ఫ్రెంచ్ మైక్రోబయాలజిస్ట్ ఇమ్మాన్యుల్లె చార్పెంటియర్‌తో , శక్తివంతమైన జన్యు సవరణ సాధనం యొక్క ఆధారం అయిన CRISPR- Cas9 అని పిలువబడే బ్యాక్టీరియా రక్షణ వ్యవస్థ కనుకొన్నందుకు . 2020 లో, ఇమ్మాన్యూయెల్‌ చార్పెంటీర్‌ తో కలిసి, "జీనోమ్ ఎడిటింగ్ కోసం ఒక పద్ధతిని అభివృద్ధి చేసినందుకు " రసాయన శాస్త్రంలో నోబెల్ బహుమతిని అందుకున్నది.[1] జన్యుసాంకే తిక పరిజ్ఞానానికి సంబంధించి అత్యంత పదునైన సాధనాన్ని చార్పెంటియర్, జెన్నీఫర్‌లు కనుగొన్నారు.జన్యుసవరణ ప్రక్రియ క్రిస్పర్‌-కాస్‌9 (CRISPR-CAS9 క్లస్టర్డ్‌ రెగ్యులర్లీ ఇంటర్‌స్పే్‌సడ్‌ షార్ట్‌ పాలిండ్రోమిక్‌ రిపీట్స్‌ అండ్-క్రిస్పర్‌ అసోసియేటెడ్‌ ప్రొటీన్‌ 9)ను అభివృద్ధి చేసినందుకు వీరికి ఈ పురస్కారాన్ని ప్రకటించారు[2] జెనిటిక్‌ సిజర్స్‌ను వీరు అభివృద్ది చేశారు . దీన్ని ప్రయోగించి డిఎన్‌ఎను మార్చొచ్చు డీఎన్‌ఏ పోగులను అవసరమైనట్లుగా కత్తిరించడంతో పాటు జోడించే శక్తినీ ఈ పద్ధతికి వీరు చేర్చారు. దీని వలన జంతువులు, మొక్కలు, సూక్ష్మజీవుల డిఎన్‌ఎను మార్పులు చేయెచ్చు.
జీవిత చరిత్ర
[మార్చు]ఫిబ్రవరి 19, 1964లో జెన్నిఫర్ అన్నే డౌడ్నా పుట్టారు. 7 సంవత్సరాల వయస్సులో, కుటుంబం హవాయికి వెళ్లింది, అక్కడ అతని తండ్రి హిలోలోని హవాయి విశ్వవిద్యాలయంలో అమెరికన్ సాహిత్యాన్ని బోధిస్తాడు . తల్లి స్థానిక కళాశాలలో చరిత్ర బోధిస్తుంది.కొలరాడో విశ్వవిద్యాలయంలో పోస్ట్ డాక్టరల్ పరిశోధకుడిగా, అప్పుడు గ్రాడ్యుయేట్ విద్యార్థిగా ఉన్న జామీ కేట్ ను కలుసుకున్నాడు; వారు టెట్రాహైమెనా గ్రూప్ I ఇంట్రన్ P4-P6 ఉత్ప్రేరక ప్రాంతం యొక్క నిర్మాణాన్ని స్ఫటికీకరించడానికి , నిర్ధారించడానికి ప్రాజెక్ట్ పై కలిసి పనిచేశారు. ఆమె యేల్ లో బోధిస్తున్నసమయంలో వారు వివాహం చేసుకున్నారు, , వారిద్దరూ బర్కిలీలోని కాలి ఫోర్నియా లో అధ్యాపక స్థానాలను స్వీకరించారు . కేట్ ప్రస్తుతం ప్రొఫెసర్ గా ఉన్నారు ఆయన జీవ ఇంధన ఉత్పత్తి కోసం వాటి సెల్యులోజ్ కిణ్వక్రియను పెంచడానికి జన్యు-సవరించే ఈస్ట్ పై పనిచేస్తున్నారు. డౌడ్నా, కేట్ దంపతులకు 2003లో ఒక కుమారుడు జన్మించాడు.[3]
ఆమె తన మొదటి శాస్త్రీయ పరిశోధనను ప్రొఫెసర్ షారోన్ పనాసెంకో అనే ల్యాబ్ లో ప్రారంభించారు. ఆమె 1985లో బయోకెమిస్ట్రీలో తన బ్యాచిలర్ ఆఫ్ ఆర్ట్స్ డిగ్రీని పొందారు. ఆమె తన డాక్టరల్ స్టడీ కోసం హార్వర్డ్ మెడికల్ స్కూల్ ను ఎంపిక చేసుకుని 1989లో బయోలాజికల్ కెమిస్ట్రీ అండ్ మాలిక్యులర్ ఫార్మకాలజీలో పి.హెచ్.డి ని సంపాదించింది. ఆమె Ph.D. డిసర్టేషన్ ఒక స్వీయ-ప్రతికృతి ఉత్ప్రేరక RNA యొక్క సామర్థ్యాన్ని పెంచే ఒక వ్యవస్థపై పైన పరిశోధన చేసినది.. బయోకెమిస్ట్‌, జన్యు సవరణలో క?షికి ప్రసిద్ది చెందారు. ఈ కృషికి గాను ఈమెకు ఇమ్మాన్యుల్లె చార్పెంటియర్‌తో కలపి రసాయన శాస్త్రంలో 2020 నోబెల్ బహుమతి లభించింది. ఆమె కెమిస్ట్రీ విభాగంలో లి కా షింగ్ ఛాన్సలర్‌ చైర్‌ ప్రొఫెసర్‌గా అలాగే బర్కిలీలోని కాలి ఫోర్నియా విశ్వవిద్యాలయంలో మాలి క్యులర్‌ అండ్ సెల్ బయాలజీ విభాగం లో ఉన్నారు. ఆమె 1997 నుండి హౌ వార్డ్‌ హ్యూస్ మెడికల్ ఇనిస్టిట్యూట్‌లో పరిశోధకురాలిగా కూడా పని చేశారు.
అవార్డులు, సన్మానాలు
[మార్చు]డౌడ్నా ఒక సీర్లె స్కాలర్, 1996 బెక్మన్ యంగ్ ఇన్వెస్టిగేటర్స్ అవార్డును అందుకున్నాది. 2000లో, ఆమె ఒక రైబోజైమ్ యొక్క నిర్మాణ నిర్ధారణకోసం, 35 సంవత్సరాల లోపు ఒక విశిష్ట పరిశోధకురాలి గుర్తింపు, నేషనల్ సైన్స్ ఫౌండేషన్ యొక్క అత్యున్నత గౌరవం అయిన అలాన్ T. వాటర్ మన్ అవార్డు, బహుకరించబడింది. 2001లో, ఆమె అమెరికన్ కెమికల్ సొసైటీ యొక్క బయోలాజికల్ కెమిస్ట్రీలో ఎలి లిల్లీ అవార్డును అందుకుంది. జీనోమ్ ఎడిటింగ్ (genome editing) విధానాన్ని అభివృద్ధి చేయడంతోపాటు.. రసాయన శాస్త్రం (Chemistry) లో విశేష సేవలందించిన ఎమ్మాన్యుల్లే చార్పెంటియర్ (Emmanuelle Charpentier ), జెనిఫర్ ఏ డౌడ్నా (Jennifer A Doudna) ప్రతిష్ఠాత్మక 2020 నోబెల్ పురస్కారానికి సంయుక్తంగా ఎంపికయ్యారు[4]
ఆమె 2002లో నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ కు ఎన్నికయ్యారు, 2003లో అమెరికన్ అకాడమీ ఆఫ్ ఆర్ట్స్ అండ్ సైన్సెస్, 2010లో నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ మెడిసిన్, 2014లో నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ ఇన్వెంటర్లకు ఎంపికయ్యారు. ఆమె 2016 లో రాయల్ సొసైటీ (ForMemRS) యొక్క విదేశీ సభ్యుని గా ఎన్నికయింది. 2017లో, డౌడ్నాఅమెరికన్ అకాడమీ ఆఫ్ ఎచీవ్ మెంట్ యొక్క గోల్డెన్ ప్లేట్ అవార్డు[65] ను ప్రదానం చేసింది.2020లో ఆమెకు గుగ్జెన్ హీమ్ ఫెలోషిప్ లభించింది.
ప్రధాన గౌరవాలు
[మార్చు]- 2000 అలాన్ టి. వాటర్మాన్ అవార్డు
- బయోలాజికల్ కెమిస్ట్రీలో ఎలి లిల్లీ అవార్డు
- 2014 జాకబ్ హెస్కెల్ గబ్బే అవార్డు (సహ విజేతలు ఇమ్మాన్యుయేల్ చార్పెంటియర్
- 2015 ప్రిన్స్ ఆఫ్ అస్టురియాస్ అవార్డు (సహ-విజేత)
- 2016 గైర్డ్నర్ అంతర్జాతీయ అవార్డు (సహ-విజేత)
- 2016 టాంగ్ ప్రైజ్ బయోటెక్ మెడిసిన్ బహుమతి
- కెమిస్ట్రీలో 2020 నోబెల్ బహుమతి
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Nobel Prize in Chemistry: ఇద్దరు మహిళా శాస్త్రవేత్తలను వరించిన నోబెల్". Zee News Telugu. 2020-10-07. Retrieved 2020-10-22.
- ↑ "ఇద్దరు మహిళా శాస్త్రవేత్తలకు 'రసాయన' నోబెల్". www.andhrajyothy.com. Retrieved 2020-10-22.
- ↑ "The life and work of Jennifer Doudna". WhatisBiotechnology.org (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-10-22.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry 2020". NobelPrize.org (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-10-22.