Brunei

Brunei

kian

sintuqi squ kian	4°53.417′N 114°56.533′E
kinbhci	5,765 km2
qalang	Bandar Seri Begawan
ke
Malay, English
Linpgan squliq
460,345
Pinqasan ryax nakoka
23 na tay sazing byacing na qutux kawas
sinnhen
Cyorokay	7.1%
Islangcyaw	80.9%
Focyaw	7%
binah	5%
ryax nqu kian
UTC+8
pposa giqas nqu zyuwaw
.bn

Brunei (汶萊) hya’ ga cyux maki’ tay 4 30 N, 114 40 E na Aziya’ syuw.

kwara’ kinghciyan niya’ 5,765 sq km (maki’ tay 173ginkgan kin wahci’)

(kinwhci’ niya’ ga 5,265 sq km , kinwhci’ na lawsayan wsilung hya’ ga 500 sq km)

Kinkhmayan kwara’ squliq hya’ ga 436,620.

Pinbcyan naha’ sni’ naha’ rhzyal hya’ iy pqmahun hya’ ga 2.5% , lhlahuy hya’ ga 71.80%, sni’ naha’ sa pptzyuwaw sa bzinah hya’ ga 25.70%.

汶萊（Brunei）

spzyang qalang na Kokka’ (首都)

spzyang naha’ krahu’ qalang hya’ ga Bandar Seri Begawan.

snyan kinramat inlungan na Kokka’ (國家紀念日)

snyan kinramat inlungan na Kokka’ hya’ ga 23 na tay sazing byacing na qutux kawas.

mrhuw Kokka’ (國家元首)

mrhuw Kokka’ ta’ misuw hya’ ga Haji Hassanal Bolkiah Mu'izzaddin Waddaulah, aring ryax 5 squ byacing tay 10 sa kawas 1967 lga, musa’ spazyang balay ms’rux kya la.

zyuwaw kin raral歷史

aring squ 8 Seci lga nyux ki’an na squliq la ,maki Cyukok na唐朝bnrwan naha zyuwaw kin raral ga婆利sun naha, bnrwan nqu 明朝 zyuwaw kin raral hya ga Brunei sun naha, maki uzi qu bnrwan naha maha勃泥或渤泥。

maki squ ziray na梁,maki qutux hi’ lalu nya ga Pinka naha ki ngasan nya kaundinya ,naha ga smnhi squ Paypya. skahun squ bnrwan naha hya qu smsun lmahang squ 136nqu rhyan , kbalay squ king ka ttman mrhuw, taqu qqplan nya ga kinnalay nya squ Ing kinbalay nya smyax na btunux qu qbbu nq Mrhuw, pongan kay ga taqu kilwagiq nqu qbbu nya ga 1kung ci kilwagi nya. maki518 kawas pnosa nya qutux Psatu musa squ Cyukok，ru biqan nya qutux ssamaw squ rhyan qu Mhuw.maki squ523 kawas ,pnosa nya qutux qu Psatu musa binah na Kokka.

maki squ ziray na 隋，Mrhuw na Brunei Hu Lu Na Po ru ngasannya他的家人，

即Chiari Ya Ka maki sa 616 kawas, pinnosa naha uzi qu Psatu musa Cyukok. maki squ ziray na 唐朝, k’nita na kwara squliq ga cinmuywaw balay qu Mrhuw na Brunei ma,maki squ kawas na貞觀(669),minpposa cingay na Psatu musa te Cyukok.

zik nqu Kawas na 宋朝 binnrwan naha qutux squ lalu na mrhuw Hiang Ta, min maki kbhul qu qasu nya, ru maki uzi qu hitay nya .

maki squ zki na kawas 宋太宗, mrhuw Hiang Ta ga s’tun nya qu Psatu musa Cyukok, lalu na linhoyan Psatu qasa ga阿布阿里，Sheikh Noh ki Kadhi Kasim.

maki squ kawas mkura tltu宋元豐1082 kawas 2 byacing, minstun nya uzi qu Psatu musa Cyukok. Pinnongan kmal maha,lalu nqu Psatu qani ga Seri Maharaja，’mmyunaw hya ga Raha Makatuna ki Sang Aji，taqu Sang Aji ga m’yutas nqu 蘇丹馬合謨沙 la.

maki sa1395 kawas biru bnrwan na明太祖朱元璋(皇明祖訓) kmal maha maki squ15 Kokka ini ptciriq ga ,勃泥qani uzi ma.

bsyq balay sqbangan na gaga Cyukok qu Brunei qani ,babaw nqu 13 Seci m’gaga na伊斯蘭.ziray nqu Brunei ga kahul渤泥國蘇丹馬合謨沙ki tmmnwang na福建黃森屏qu gmleng maras squ rngu sinqunan na squliq na Cyukok.

明代永樂kawas na浡泥mruwh 麻那惹加那minmma gmleng maras tthoki musa Cyukok mita squ明成祖。wal rasun na ‘nbula,’blun squ 南京，buqun nqu mrhuw na 浡泥misuw qani . maki squ binnrwan zyuwaw kinraral ga gluw na Brunei mrhuw hya ga 黃森屏 qani qu puqing na mrhuw naha , mucing soni naga maki na qu 「buqun nqu kwara hhitay黃總兵墓」.

14 Seci, Brunei伊斯蘭教君主國thriq squ qinhtan na爪哇 ,maki squ zik te14 tehok squ 15 Seci mintxan krahu balay qu rngu naha, kwara ana 菲律賓mkura kilux ru 砂拉越ki沙巴 ga rhyan nqu Kokka naha；tqbangun na squliq歐洲 ru kwra qpzing naha lga wal mn-gyut mskongat la.

rhyan(地理)

nyux maki squ wiway s’luwi ru mkilux qutux kawas nqu 婆羅洲熱帶雨林 ,kwara rhyan qani ga psgayun ni 砂拉越 maha ht'gan wagi,ru tekyopan wagi sazing qu qinsugan nya. mmusa su squsazing qinsugan hrhyan qani ga siki pwah su squ rhyan na 砂拉越林夢, mucing squ 2020 kawas baqun mwah na glgan qu hongu na 淡武隆lga,pbuyaun naha qu sazing rahyan qani la.

pklahang ptzyuwaw squ squli(政治)

gaga nqu pklahang ptzyuwaw squ squli

Brunei nqu 蘇丹，’mubuy aring squ14 Seci qani ga smmyunaw squ mrhuw naha ,squ m’Sexu nqu Kokka ru mrhuw na thokiy hhitay. 蘇丹qani ga skahul nya squ lalu na mrhuw Kokka m’thoki na Brunei .kwara nqu ps’rux gaga’ linhoyan Gi’ing

na Brunei ga蘇丹qani qu musa mtywaw,ungat qu ginoywaw nqu ssquliq na ps’rux gaga’ linhoyan Sexu hya .

mwaha smsun zyuwaw na Kokka naha hya ga yaqu 馬來伊斯蘭君主制，kwra qu zik na pinkyalan ga maki kya uzi qu kay na 馬來, Bungka ru gaga qu spyang naha

sinnhyan nqu 伊斯蘭qu glgan naha, rmuruw squ ps’rux gaga’ linhoyan

伊斯蘭ki nirang kinnita naha,qpzing nqu mrhuw te babaw, shtuy naha msgagay gaga na pinsrhgan naha .

Brunei蘇丹

skahul squ pinsrux gaga Brunei. Brunei蘇丹hya ga mrhuw na Kokka naha,mrhuw nqu sinnhyan ,mtnaq maki sinnpung nqu yuwaw, ps’rux gaga’, maki qu qpzing krahu. Misuw qani 蘇丹 hya ga te 29 Seci 哈吉·哈山納爾·博爾基亞,1946kawas hintagan nya squ Brunei syuw.bes mrhuw qasa ga wiwal nqu sswae knril薩拉赫.1967 kawas sazing hi qani lga msqun la, spayat qu laqi nya kneril sazing qu laqi nya mlikuy qu薩拉赫qani, pyang krahu laqi mikuy ga 比拉赫 mosa galan squ mrhuw babaw.1981kawas magan lozi bes米麗亞姆·阿布都·阿濟茲，melaqi sazing laqi mlikuy ru sazing laqi kneril .2003 kawas sazing byacing , mtalax ki米麗亞姆 kbnahun nya magal kwara qu lamu na lalu . 2005kawas 8 byacing 20 ryax maki squ spzyang qalang na 馬來西亞吉隆坡ki亞茲麗娜·瑪茲msqun .qutux qu laqi mlikuy ru qutux qu laqi kneril naha. mali 2010 kawas 6 byacing,msgagay qu rusa qani.

ubuy mrhuw ngasan蘇丹

ubuy mrhuw ngasan Brunei ga kilrrngu rmuruw gaga maha mway mslpiyung nqu ubuy mrhuw gluw ta nanak ,teta kinrrhuw qu qpzing cintman na squliq馬來ru mlahang squ qpzing cintman nqu ubuy mrhuw cinngasa maha kya qu gaga nya, wiwal nqu pleliq lmahang qutux ramu na ubuy mrhuw ngasan. misuw蘇丹博爾基亞kneril nya 莎麗哈qaniy ga（Saleha binti Mohamed Alam）wiwal sswe nya nanak, yaya nya達米特（Damit binti Abdul Rahman）ki yaba na莎麗哈穆罕默德·阿南（Pengiran Pemancha Pengiran Anak Haji Mohammad Alam）mtswae naha nanak:yutas naha賽義夫汀三世（Omar Ali Saifuddien III）hya ga laqi nqu蘇丹哈欣·再如·阿南·阿馬汀（Hashim Jalilul Alam Aqamaddin）wiwal nqu 達米特亦是蘇丹賽義夫汀三世laqi naha nanak.nanau yasa qu達米特ki莎麗哈m‘t yata qu m’t ina naank .

kinlhangan na kki’an行政區域

Kokka nqu Brunei ga spayat qu qinsugan nya kinlhangan na kki’an （daerah）：

maki squ Kokka na Brunei ga摩拉Kil qu pyang cikiy , mrhuw Kokka nqu qalang斯里巴卡旺市（Bandar Seri Begawan; 舊稱汶萊城sun naha maha smral na qalang Brunei）maki squ zik na Kil , kilhgcyan nya ga 571pinbang kugri , kinhmayan na squli nya ga 230,030 .

• 馬來奕Kil ga spyang krahu naqalang，kinghyan nya ga 2,724 pinbang kuri，kinhmayan na squliq nya ga 55,602.

• 淡布隆Kil ki rhyan 印度尼西亞，ga qwyan na Brunei灣mkkita squ talay nanak 飛地Kil，kinghyan nya ga 1,304 pinbang kugri，kinhmayan na squli nya ga 8,563.

• 都東Kil，kinghyan nya ga 1,166 pinbang kugri，kinhmayan na squli nya ga 38,649.

gwahan na pila(經濟)

puqing na abura ki m’ma na Gasuring qani qu spyang psr’an naha , kwara qu pinhtagan naha mtyuwaw kbalay ggwahan na qeqaya Kokka ga kya wal squ 90% maki squ ht'gan wagi ki mkura kilux ,snli naha squ abura ru kil cingay nya ga hnasun nya qu 印度尼西亞，te sazing .Kokka naqu Brunei qani ga spyang cinmuyuwaw na qutux Kokka, hya qani ki 新加坡 ga ta sazing na kin cinmuywaw maki squ Kokka nqu ht'gan wagi ki mkura kilux ,ana ga misuw knita naha squ Kokka na Brunei qani ga nyux minaring kbalay na.

2005 kawas squliq nqu Brunei kinblayan naha qu kwara qeqaya ga mosa siki

15,964 pila nqu Amirika,squliq na Kokka naha kya ga ini biq Giking .

2010 kawas squliq na Kokka Brunei kinblayan naha qu kwara qeqaya ga mosa siki 51,600 pila nqu Amirika.

Kinbalay squ Koba Brunei（Brunei Investment Company）qani ga maki te歐美9 ‘byan ru nniqan cyux maki sa美國、英國、法國ru義大利，ana yaqu比貝弗利山 ‘byan ru nniqan, 倫敦多爾切斯特（The Dorchester）‘byan ru nniqan,ru 巴黎雅典娜（Plaza Athenee）ki ‘an ‘byan ru nniqan。

sinnhyan宗教

sinnhyan nqu Kokka Brunei ga伊斯蘭Kyokay，蘇丹qaniy hya ga mrhuw pgleng nqu 伊斯蘭Kyokay。smmnhi squ伊斯蘭Kyokay hya ga kinhmayan na squli nya ga wayal squ70%，kinhmayan na squli smnhi squ paysimin hya ga wayal squ 12%，kinhmayan na squli smmnhi squ Kirisstokyo hya ga 9%。

cinkhulan sa knita’ sa brbiru’