pi

PI kal.

1. Thith me gojë dhe e kapërdij në stomak një lëng (ujë qumësht etj.) për të shuar etjen ose për t'u ushqyer, gëlltit një lëng; përdor si ushqim diçka të lëngshme. Pi ujë (çaj, kafe, raki, verë). Pi lëng mishi (lëng pemësh). Pi një shishe birrë (një gotë raki). Pi me gotë (me tas, me filxhan). E piu menjëherë (me një gllënjkë, me një frymë). E piu me fund. E piu të gjithë. Pimë për shëndetin e... Piu ujë në çezmë (në burim). Hante e pinte mirë. Për të ngrënë e për të pirë. Pa ngrënë e pa pirë. Dua të pi diçka. S'e pi të ngrohtë.

2. Marr një bar nëpërmjet gojës dhe e gëlltit, zakonisht të shoqëruar me ujë ose me një lëng tjetër; përdor zakonisht barna. Pi një hapë (një aspirinë, një kripë). Pi ilaçe.

3. edhe jokal. Përdor me tepri pije alkoolike (raki, verë etj.), më pëlqejnë këto pije; jepem pas pijes e dehem; i harxhoj krejt të hollat etj. për pije të tilla. Pinte ca. I pëlqente të pinte. Pinte me shokë. Nuk pinte fare. S'pi kurrë. E pi me opingë pi shumë. I piu të gjitha paratë. Nuk e lënë të pijë. Kishte pirë ishte dehur.

4. Thith dhe nxjerr jashtë tymin e duhanit. Pi duhan (cigare). E pi me llullë (me filtër). S'e kam pirë kurrë. Mos e pi se s'të bën mirë.

5. E thith një lëng me diçka; e tërheq; e thith brenda, e përthith. Pi djersën me peshqir. Pi ujin me leckë (me sfungjer). Pi gjakun me pambuk. E pi ujin toka (dheu). Kanë pirë ujë trarët (dërrasat, drutë). E pi bojën letra.

6. fig. bised. E pësoj keq; vuaj një pasojë nga dikush, e ha. Piu ca pëllëmbë të mira. Shqelmat i piu dikush tjetër. E piu kot.

7. vet. veta III (me një trajtë të shkurtër të përemrit retor në r. kallëzore) bised. Më mbyt; më vdes, më asgjëson (edhe në disa mallkime). I pinin mizat (mushkonjat, morrat, çimkat).

• Dehet pa pirë iron. shih te DEHEM. I ka pirë djersën dikujt e ka munduar shumë, ka përvetësuar mundin e punën e tij. E piu (e thithi, e përpiu, e rrufiti) dheu dikë shih te DHE,~U. I piu (i thithi) gjakun dikujt

a) e shfrytëzon pa mëshirë dikë, e shfrytëzon deri në palcë;

b) e mundon tepër dikë, e bën që të vuajë, e sfilit për vdekje. Kam pirë gjak me dikë etnogr. jam bërë vëlla me dikë, sipas një zakoni. E pi me hundë diçka shin te HUND/Ë,~A. Për ta pirë në kupë shumë i mirë nga pamja dhe nga sjelljet; shumë i bukur (zakonisht për vajza e për djem të rinj). Ia ka pirë lëngun dikujt mospërf. e njeh mirë, ia di të gjitha vlerat, veset dhe huqet. Pi llullë shih te LLULL/E,~A. Piu mendjen u deh sa humbi gjykimin dhe kontrollin e vetvetes. Pinin retë shih te RE,~JA I. Të pi sytë dikush të turret me fjalë të ashpra, të shan e të qorton rëndë, s'të lë të marrësh frymë. Të pi nga sytë dikush s'të lë të flasësh a të veprosh, të pengon në çdo hap. Pi ujë nga një shishe dikush i qëndron fjalës, nuk e ndërron qëndrimin, nuk është njeri me dy faqe. E piu sherbetin mospërf. shih te SHERBET,~I. Pi ujë te dikush keq. shih tek UJ/Ë,~I. Ka pirë shumë ujëra dikush shih tek UJ/Ë,~I. E kemi pirë këtë ujë mospërf. e dimë këtë punë, e kemi parë këtë gjë edhe më përpara. Nuk pi ujë diçka shih tek UJ/Ë,~I. Pi uthull tall. shih tek UTHULL, ~ A. E piu e zeza përfundoi keq, e pësoi rëndë, e mori dreqi. I çon të gjithë të pinë ujë dikush është më i zoti nga të gjithë; ua hedh të gjithëve. Është për t'i pirë dollinë shih te DOLLI,~A. Ishte bërë për të pirë helmin ishte dëshpëruar shumë. U bë për të pirë mizën dikush shih te MIZ/Ë,~A. Pi (ha) me dy gryka shih te GRYK/Ë,~A. E piu gjithë kupën (e hidhërimit, e mjerimit) libr. shih te KUPË,~A. Ka pirë kupën e hidhur libr. shih te HIDHUR (i,e). Ka pirë lëngun e gjarprit prej dikujt shih te LËNG,~U. Pi macja uthull iron. shih tek UTHULL, ~A. Pinë në një kungull shih te KUNGULL,~I. S'na i ka pirë (s'na i ka ngrënë, s'na i ka çukitur) sorra (pula) mendtë shih te SORR/Ë,~A. Mbart verë e pi ujë shih te VER/Ë,~A II. Kemi pirë në një krua shih te KRUA, KROI. Ka pirë ujë në shumë burime (kroje) shih tek UJ/Ë,~I. Tjetri pi, ai dehet rrëmbehet e humbet mendjen kot, pa asnjë shkak, kur nuk i takon. Këtej të pi verën, andej të shan derën nuk është mirënjohës, është bukëshkalë. T'i lash këmbët e t'i pish ujin dikujt shih te LAJ. Po nuk qau fëmija, nuk i jep nëna (e ëma) sisë (gji, të pijë) fj. u. shih te QAJ.