Timari

A checked version of this page, approved on 30 maj 2022, was based on this revision.

Timari qe tokë e dhënë nga sulltani ne Perandorinë osmane midis shekujve të katermbedhjete dhe te gjashtemebdhjete, me një vlerë të ardhurave tatimore vjetore më pak se 20 000 akçe. Të ardhurat e prodhuara nga toka vepruan si kompensim për shërbimin ushtarak. Një mbajtës Timar ishte i njohur si një timariot. Nëse të ardhurat e prodhuara nga timar ishin nga 20.000 në 100.000 akçes, timar do të quhej zeamet, dhe në qoftë se ata ishin më lart se 100,000 akçe, vendi do të quhej has.^[1] Për shkak të natyrës së dokumentacionit të historisë së hershme të osmanëve është shumë e vështirë për të caktuar një datë konkrete per sistemin e Timar. Elementet e sistemit të Timar megjithatë mund të shihen të kenë origjinën e tyre në kohet e vjetra para-islamike (perandoritë e lashta të Lindjes së Mesme, Roma, Bizanti, dhe Irani paraislamik).^[2]

Sistemi i timarit

Ne Perandorine Osmane, sistemi i timarit ishte një në të cilën të ardhurat e projektuar nga një territor pushtuar është shpërndarë në formën e granteve të përkohshme tokësore midis Sipahis (kalores) dhe anëtarët e tjerë të klasës ushtarake, duke përfshirë dhe Jeniçeri (janiçeret) dhe kuls (skllever) te tjere te sulltanit. Këto shperblime janë dhënë si kompensim për shërbimin vjetor ushtarak, për të cilën kanë marrë pagë. Në rrethana të rralla gratë mund të bëheshin mbajtëse te timarit. Ky pozicion megjithatë ishte i kufizuar për gratë që ishin të shquar brenda familjes perandorake, apo rangut të lartë anëtarëve të elitës otomane.^[3] Timaret mund të kene qene te vegjël, kur ata do të jepet nga guvernatorëve, apo të mëdha, të cilat pastaj kërkohet një certifikatë nga sulltan, por në përgjithësi çiflig kishte një vlerë vjetore prej më pak se njëzet mijë akces (një monedhë argjendi osmane).^[4] Ky sistem e zotërimit të tokës ka zgjatur afërsisht nga shekulli i katërmbëdhjetë deri në shekullin e gjashtëmbëdhjetë. Qëllimet e sistemit janë të nevojshme nga qëllimet financiare, shtetërore dhe ekspansioniste. Qëllimet financiare të sistemit ishin per te cliruar tensionin nga shteti osman për të paguar ushtrinë, si dhe për të fituar një burim të ri të të ardhurave për Thesarin qendror.^[5] Synimet ekspansioniste ishin që të rrisnin numrin e ushtarëve dhe të kalorësisë dhe gradualisht të asimilonin dhe të sillnin vendet e pushtuara nën kontrollin e drejtpërdrejtë osman.^[5]^[6] Shteti osman dëshironte gjithashtu të centralizonte autoritetin e sulltanit duke hequr sistemin feudal dhe elementet e aristokracisë nga zoterimi i perandorisë.^[7]Sistemi i timarit ka përfundruar në shekullin 18

Fuqia dhe kushtet

Brenda sistemit timar shteti i dha mbajtësit te timarit , duke përfshirë Sipahis (kaloresi), autorizimin të ketë kontroll të tokave pjellore, bosh ose toka te pushtuara nga fshatarët, djerrina, pemë frutore, pyjet apo ujërat brenda territorit te timarit.^[8] Sipahite punësonin te ngarkuar ose mëkëmbes te quajtur Keetuda, Vekil, ose voyvoda për të mbledhur të ardhurat dhe ushtron kompetencat e te deleguarit.^[9] Ata kishin të drejtë të mbledhin pjesë të caktuara të të ardhurave tatimore nga tokat e punueshme në lokalitete të caktuara në këmbim të për shërbimin ndaj shtetit.^[10] Ata ishin përgjegjës për mbikëqyrjen territorin e tyre Timar dhe mënyrën se si ishte kultivuar dhe zotëruar nga fshatarët. Sipahinjte shpërbleheshin nëse ai prokuruar shlyerjen e tokës lirë. Megjithatë ai ndëshkohej në qoftë se ai shkaktonte braktisjen e tokës së kultivuar.^[11]

Shih edhe

Bibliografia

Gwinn, Robert P, Charles E. Swanson, and Philip W. Goetz. The New Encyclopædia Britannica.vol. 8, 11, 10. London: Encyclopædia Britannica, Inc., 1986
Goffman, Daniel. The Ottoman Empire and Early Modern Europe. Cambridge: Cambridge University, 2007
Inalcik, Halil. An Economic and Social history of the Ottoman Empire 1300–1914.Cambridge: Cambridge University Press, 1994
Inalcik, Halil. “Ottoman Methods of conquest.” Studia Islamica. 2 (1954): 103–129
Lewis, Bernard. “Ottoman Land Tenure and Taxation in Syria.” Studia Islamic. (1979), pp. 109–124
Murphey, Rhoads. “Ottoman Census Methods in the Mid-Sixteenth Century: Three Case Histories.” Studia Islamica. (1990), pp. 115–126
Ozel, Oktay. “Limits of the Almighty: Mehmed II’s ‘Land Reform’ Revised.” Journal of the Economic and Social History of the Orient. 42 (1999), pp. 226–246
Reindl-Kiel, Hedda. “A Woman Timar Holder in Ankara Province during the Second of the 16th Century.” Journal of the Economic and Social History of the Orient. 40 (1997), pp. 2007–238
Wiesner-Hanks, Merry E. Early Modern Europe 1450–1789. Cambridge: Cambridge University Press, 2006

Referime

^ Özoğlu, Hakan (2004). Kurdish notables and the Ottoman state: evolving identities, competing loyalties, and shifting boundaries. SUNY Press. fq. 52–. ISBN 978-0-7914-5993-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Lewis, 112
^ Reindl-Kiel, 208
^ Ottoman
^ ^a ^b Ozel, 234
^ Wiesner-Hanks, 73
^ Lewis, 117
^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura Inalcik 1994, 114
^ Inalcik (1994) 74
^ Ozel, 230
^ Lewis, 118

[1] Özoğlu, Hakan (2004). Kurdish notables and the Ottoman state: evolving identities, competing loyalties, and shifting boundaries. SUNY Press. fq. 52–. ISBN 978-0-7914-5993-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[2] Lewis, 112

[3] Reindl-Kiel, 208

[4] Ottoman

[o234-5] Ozel, 234

[6] Wiesner-Hanks, 73

[7] Lewis, 117

[Inalcik_1994,_114-8] Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura Inalcik 1994, 114

[9] Inalcik (1994) 74

[10] Ozel, 230

[Lewis,_118-11] Lewis, 118

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]