Njuškii siskáldâsân

Vyevdirástágâš

Wikipedia:st
Vyevdirástágâš
Turdus viscivorus
(Linnaeus, 1758)
Tile LC (eellimvuáimálâš)[1]
Tile Suomâst LC (eellimvuáimálâš)[2]
Tieđâlâš luokittâllâm
Doomeen Sellâvááimusliih Eucarya
Kodde Elleekodde Animalia
Uáiviráiđu Savosuonâsiih Chordata
Vyeliráiđu Čielgitávtáliih Vertebrata
Luokka Lodeh Aves
Lahko Varbuslodeh Passeriformes
Hiäimu Rástágááh Turdidae
Suuhâ Turdus
Šlaajâ viscivorus

Vyevdirástágâš (Turdus viscivorus) lii varbusluudij laahkon kullee loddešlaajâ. Tot lii Suomâ stuárráámus rástágâš.

Stuárudâh já tobdomeerhah

[mute | mute käldee]

Vyevdirástágâš lii 26–29 cm kukkosâš lodde, mii tiäddá 100–126 g.[3] Ton selgi lii ränisruškâd já čuávji vielgâd. Čuávjist láá jurbâ čapis tiälhuh. Käŋŋirpuuzah láá vielgâdeh já kuhes pottâšist láá vielgis čievah. Vyevdirástágâš sulâstit ivnijdis peeleest laavlârástágáá, mut vyevdirástágâš lii stuárráb, čapisrástágáá matsâš.  

Vyevdirástágáá lavlum sulâstit čapisrástágáá lavlum, mut tot lii jotelub já uánihub.

Vyevdirástágâš lii viehâ ärgis lodde.[4]

Vyevdirástágáá lavdâm

Lavdâm já eellimpiirâs

[mute | mute käldee]

Vyevdirástágâš iälá masa ubâ Euroopist, Viestâr-SiberiastAnatoliast sehe pááihui Koskâ-AasiastHimalaja viestâroosijn.

Šlaajâ pessee kuácceevuovdijn Maadâ-Suomâst Laapi räi. Suomâ pessimnääli lii áárvu mield 130 000–200 000 paarrâd.[3]

Vyevdirástágâš tálvástâl Koskâ- já Viestâr-Euroopist. Lodde lii sehe peivi- já ijjâvärrejeijee. Čohčâvarrim lii čohčâ-roovvâdmáánust iänáážin iho já kiđđâvarrim cuáŋui-vyesimáánust iänáážin peiviv.

Lasanem

[mute | mute käldee]

Vyevdirástágáá piervâl lii muorâst 0,5–10 m aloduvvâst. Piervâl lii rahtum oovsijn, jievjâmin já jáhálijn. Niŋálâs mannee cuáŋui-vyesimáánust 3–5 mane já láálá taid 13–15 peivid. Uđâgááh vyelgih piervâlist 12–16 peeivi ahasâžžân.[3] Sehe ores já niŋálâs piemmâv uđâgáid ton räi, ko toh láá 24–30 peeivi ahasiih.[4] Motomin vyevdirástágâš ráhtá nube mááná kesi-syeinimáánust.

Raavâd

[mute | mute käldee]

Vyevdirástágâš porá čielgimielgâsttemijd, muorjijd já siemânijd.

Käldeeh

[mute | mute käldee]
  1. IUCN Red List Čujottum 05.08.2022 (eŋgâlâskielân)
  2. Valkama, Jari: Vyevdirástágâš – Turdus viscivorus Suomen Lajitietokeskus. 2019. Čujottum 5.8.2022. (suomâkielân)
  3. 3,0 3,1 3,2 Kulorastas, Turdus viscivorus - Linnut - LuontoPortti luontoportti.com. Čujottum 5.8.2022.
  4. 4,0 4,1 Koskimies, Pertti: Suomen lintuopas, s. 197. 4. riäntus. WSOY, 2018.