1667
- Ovo je članak o godini 1667.
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 16. vijek – 17. vijek – 18. vijek |
| Decenija: | 1630-e 1640-e 1650-e – 1660-e – 1670-e 1680-e 1690-e |
| Godine: | 1664 1665 1666 – 1667 – 1668 1669 1670 |
| Gregorijanski | 1667. (MDCLXVII) |
| Ab urbe condita | 2420. |
| Islamski | 1077–1078. |
| Iranski | 1045–1046. |
| Hebrejski | 5427–5428. |
| Bizantski | 7175–7176. |
| Koptski | 1383–1384. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1722–1723. |
| • Shaka Samvat | 1589–1590. |
| • Kali Yuga | 4768–4769. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4303–4304. |
| • 60 godina | Yin Vatra Koza (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11667. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Godina 1667 (MDCLXVII) bila je redovna godina koja počinje u subotu po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u utorak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.
- januar? - Ćor Ali-paša novi bosanski namesnik - nakon nerodne godine u zemlji vlada glad, vojska je bez plate i preti pobunom[1].
- 9. 2. - Andrusovsko primirje okončava Rusko-poljski rat (1654-67): Rusiji potvrđena Levoobalna Ukrajina i Smolensk, dobila i Kijev (privremeno, što će postati trajno). Opadanje Poljske i uspon Rusije.
- 23. 3. - Umro Ugarski Palatin Ferenc Wesselényi, jedan od učesnika urote plemstva.
- 31. 3. - Lisabonski ugovor: Francuska i Portugal sklopile savez protiv Španije.
- 6. 4. (Velika srijeda) - "Velika trešnja": katastrofalan potres u Dubrovniku razara grad, strada i Kotor i druga mesta u okolini, osetio se od Albanije do Venecije[2].
- 9. 4. - Prva umetnička izložba (Salon) u Louvreu.
- 24. 5. - Počinje Rat devolucije: Luj XIV napada habsburšku Špansku Nizozemsku i Franche-Comté.
- 9 - 14. 6. - Drugi anglo-holandski rat: Napad na Medway je najgori poraz engleske Kraljevske mornarice ikad, Holanđani odvukli admiralski brod Royal Charles.
- 15. 6. - Jean-Baptiste Denys izveo prvu transfuziju krvi, sa ovce na čoveka (ovakva varijanta će biti zabranjena 1670.).
- 20. 6. - Kardinal Giulio Rospigliosi je novi papa Klement IX. (do 1669).
- jul, krajem - Kandijski rat u Egeju: neuspešni turski napad na Kiteru[3].
- 31. 7. - Ugovorom iz Brede okončan sukob Engleske i Holandije - Englezima ostaje bivša Nova Holandija a Holanđanima otok Run i Surinam.
- 2. 9. - U Parizu uvedeno osvetljavanje ulica.
- oktobar - Objavljen "Izgubljeni raj" Johna Miltona.
- 18. 10. - Johanes I postaje etiopski car (do 1682).
- 23. 11. - Portugalski kralj Afonso VI se pod pritiskom brata Pedra odrekao vršenja vlasti.
- 25. 11. - Razorni zemljotres potresao istočni Kavkaz, procenjeno 80.000 mrtvih.
- decembar - Zubački vojvoda Grujica Vuković hara konavoskim selima sa svojim plemenom i turskim "mladićima"-"zlićima"[4].
- Stojan Janković pobegao iz turske tamnice ubivši Halil-bega Durakovića[5].
- Martin Borković novi zagrebački biskup (do 1687).
- Marčanski vladika Gavrilo Mijakić otišao u Rim[6].
- Vasilije Ostroški u poseti patrijarhu Maksimu u Peći, žali se na nasilje kneza Raiča[7].
- Osnovana Pariska opservatorija.
- Početak aktivnosti Stenjke Razina.
- Završen Veliki moskovski sabor, početak aktivne borbe protiv staroveraca.
- april/maj - John Arbuthnot, lekar, polimata († 1735)
- 26. 5. - Abraham de Moivre, matematičar († 1754)
- 6. 8. - Johann Bernoulli, matematičar († 1748)
- 11. 8. - Anna Maria Luisa de' Medici, poslednja iz familije († 1743)
- 30. 11. - Jonathan Swift, književnik († 1745)
- 9. 12. - William Whiston, matematičar, istoričar († 1752)
- ? - Damat Ali-paša, veliki vezir († 1716)
- 23. 3. - Ferenc Wesselényi, Ugarski Palatin (* 1605)
- poč. aprila? - Vinčencij Vico Pucić, pesnik i fizičar[8]
- 25. 4. - Ivan Zakmardi, protonotar hrvatskog kraljevstva (* ca. 1600)
- 22. 5. - Aleksandar VII., papa (* 1599)
- 7. 7. - Nicolas Sanson, kartograf (* 1600)
- 2. 8. - Francesco Borromini, arhitekta (* 1599)
- 18. 10. - Fasilides Etiopski, car (* 1603)
- 28. 11. - Jean de Thévenot, svetski putnik (* 1633)
- ↑ Istorija s. n., 411
- ↑ Istorija s. n., 416
- ↑ Setton, 195
- ↑ Istorija s. n., 418
- ↑ Istorija s. n., 406
- ↑ Ćorović, Vladimir Verski pokreti, rastko.rs
- ↑ Popović, arhim. dr. Justin Život svetog Vasilija Ostroškog čudotvorca, rastko.rs
- ↑ Istorija s. n., 412
- Literatura
- Kenneth Meyer Setton. Venice, Austria, and the Turks in the Seventeenth Century. American Philosophical Society; 1991. ISBN 978-0-87169-192-7.
- Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5
