1599
Izgled
- Ovo je članak o godini 1599.
Milenijum: | 2. milenijum |
---|---|
Vjekovi: | 15. vijek – 16. vijek – 17. vijek |
Decenija: | 1560-e 1570-e 1580-e – 1590-e – 1600-e 1610-e 1620-e |
Godine: | 1596 1597 1598 – 1599 – 1600 1601 1602 |
Gregorijanski | 1599. (MDXCIX) |
Ab urbe condita | 2352. |
Islamski | 1007–1008. |
Iranski | 977–978. |
Hebrejski | 5359–5360. |
Bizantski | 7107–7108. |
Koptski | 1315–1316. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 1654–1655. |
• Shaka Samvat | 1521–1522. |
• Kali Yuga | 4700–4701. |
Kineski | |
• Kontinualno | 4235–4236. |
• 60 godina | Yin Zemlja Svinja (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 11599. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Godina 1599 (MDXCIX) bila je redovna godina koja počinje u petak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u ponedjeljak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.
- 8. 1. - Izdat Ratio Studiorum, jezuitski obrazovni plan.
- 22 - 24. 1. - Masakr Acomi: španjolska kaznena ekspedicija je ubila oko 500 ratnika i 300 žena i dece u pueblu Acoma u dan. Novom Meksiku.
- 1. 2. - Sabor u Krapini: naputak poslanicima na ugarski sabor da porade na vraćanju kmetova koji bježe u Štajersku[1].
- 16 - 17. 4. - Adolf von Schwarzenberg pokušao osvojiti Budim[2].
- 23. 4. - Devetogodišnji rat: Robert Devereux, 2nd Earl of Essex stigao u Irsku sa velikom vojskom da bi praktično dezertirao pet meseci kasnije.
- 26. 4. - Sabor u Zagrebu: Zrinski i Frankopani Tržački se žale na agresiju Mlečana na njihove gradove (Novi Vinodolski i Bakar).
- 9. 5. - Schwarzenberg neuspješno napao Stolni Biograd[2].
- svibanj - studeni - Nakon Đovanija Bemba, mletački providur je Nikola Donato koji gradi tvrđavice na školju sv. Marka i kod "grada Ljube" (na dva kraja Morlačkog tj. Velebitskog kanala)[3].
- 20 - 26. 6. - Dijamperski sinod: Hrišćani svetog Tome sa Malabarske obale u Indiji pripojeni Katoličkoj crkvi.
- 6. 7. - Vlaške vojvode Nikola Pejašinović i Radovan Ožegović dobili posed Bušinci u križevačkoj županiji[4].
- jul - Druga holandska ekspedicija u Indoneziju: van Neckov deo flote se vratio u Amsterdam natovaren biberom, karanfilićem, oraščićem i cimetom - sponzorima se uloženo vratilo petostruko.
- srpanj - Palfi sa ugarskim hajducima spalio most preko Drave kod Osijeka[2].
- 24. 7. - Sigismund III Vasa je detroniziran u Švedskoj, njegov stric Karl je regent do 1604., zatim kralj do 1611.
- srpanj i kolovoz - Zagrebački biskup Nikola Stepanić Selnički se tuži jer ga doseljeni Vlasi ne priznaju za feudalnog gospodara u Ivaniću i Svetom Križu niti mu plaćaju crkvenu desetinu (nadvojvoda Ferdinand osujetio tužbu)[5]; predlaže da kralj potvrdi sloboštine koje će sam dati vlasima (oslobođenje od državnih tereta)[6].
- 11. 9. - Beatrice Cenci pogubljena u Rimu sa bratom i maćehom zbog ubistva svog oca-zlostavljača.
- rujan - Herbersteinova provala u u tursku Slavoniju, zapalio Požegu[7].
- 21. 9. - Prvo poznato izvođenje Šekspirovog "Julija Cezara".
- 2. 10. - Četa iz Ivanića prevela 1200 Vlaha u habsburšku Slavoniju[7].
- 18. 10. - Bitka kod Šelimbara (Selenberka) je pobeda vlaškog vojvode Mihaja Hrabrog nad erdeljskim Andrijom Batorijem, što mu donosi kontrolu nad Erdeljom/Transilvanijom.
- 21. 10. - Hrvatski sabor će se obratiti predstavkom nadvojvodi Ferdinandu zbog plemićkih imanja koja su zauzeli Vlasi (generali ih naseljavaju uz tendenciju stvaranja teritorija zasebnog od banske vlasti)[5]; na istom saboru izbjegnut zahtjev kralja Rudolfa i nadvojvode Matije da Hrvati ratuju u Ugarskoj[8].
- listopad - Veliki vezir Damad Ibrahim-paša pregovara o miru u Ugarskoj, bez uspjeha, a Tatari za to vrijeme četuju u gornjoj Ugarskoj (Slovačkoj)[2].
- novembar - Persijsko poslanstvo u Evropu (1599-1602): prva stanica je Moskva (Abas Veliki se nada savezu protiv Osmanlija).
- studeni - Novi mletački providur je Filippo Pasqualigo, gradi tvrđavicu na Sv. Petru u Ilovičkom vratima[3].
- prosinac - Po naređenju Claudia Acquavive utemeljena Akademija ilirskog jezika u Rimu.
- 25. 12. - Osnovan Natal u Brazilu.
- U Veneciji tiskana "Jeđupka" (Andrija Čubranović tj. Mikša Pelegrinović).
- Mlečani napadali habsburšku Rijeku, spalili Lovran, Mošćenice i Berseč[9].
- Tipik episkopa Nektarija iz Velesa je "najstariji slikarski priručnik"[10].
- Izgrađen prvi Globe Theatre u Londonu.
- Prva sahrana u Kapučinskim katakombama u Palermu.
- Holanđanin Dirck Gerritsz Pomp možda otkrio Južna Šetlandska ostrva i video Antarktik.
- Engleska braća Anthony i Robert Shirley obučavaju persijsku vojsku.
- 1599-1600 - U Hrvatskoj hara kuga[1].
- 31. 1. - Juraj V Zrinski, hrvatski ban († 1626)
- 13. 2. - Fabio Chigi, papa Aleksandar VII. († 1667)
- 22. 3. - Antonis van Dajk, slikar († 1641)
- 18. 4. - Heinrich Holk, dansko-njemački vojskovođa († 1633)
- 25. 4. - Oliver Cromwell, engleski državnik († 1658)
- 6. 6. kršten - Diego Velázquez, slikar († 1660)
- 20. 9. - Christian od Braunschweig-Wolfenbüttela, njemački protestantski vođa u Tridesetogodišnjem ratu († 1626)
- 25. 9. - Francesco Borromini, arhitekta († 1667)
- 13. 1. - Edmund Spenser, pesnik (* ca. 1552)
- 16. 5. - Didak Pir, portugalsko-hrvatski humanist (* 1517)
- 1. 9. - Cornelis de Houtman, moreplovac (* 1565)
- 11. 9. - Beatrice Cenci, plemkinja (* 1577)
- 2. 10. - Hodža Sadetin-efendija, učitelj Murata III (* ca. 1537)
- 3. 11. - Andrija Batori, erdeljski knez i kardinal (* 1562-66)
- 7. 11. - Gasparo Tagliacozzi, hirurg (* 1545)
- ? - Petar Ohmućević, španski admiral
- Literatura
- Vjekoslav Klaić, Svezak treći: dio prvi..... Prva knjiga: Doba kraljeva Ferdinanda I., Maksimilijana i Rudolfa (1527-1608) (archive.org)
- Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959