بائيو ٽيڪنالاجي

بائيو ٽيڪنالاجي (Biotechnology) هڪ گھڻ-ڊسيپلينري فيلڊ آهي، جن ۾ عضويات ۽ حصن جا ايپليڪيشن حاصل ڪرڻ ۽ پراڊڪٽس ۽ خدمتون حاصل ڪرڻ لاءِ فطري ۽ انجنيئرنگ سائنسن جو انضمام شامل آهي.^[1]

بايو ٽيڪنالاجي جو اصطلاح پهريون ڀيرو، جاندارن جي مدد سان خام مال مان مصنوعات جي پيداوار جي حوالي سان، سال 1919ع ۾ ڪرولي ايريڪي طرفان استعمال ڪيو ويو.^[2] بائيو ٽيڪنالاجي جي بنيادي اصولن ۾ خاص ڪم انجام ڏيڻ يا قيمتي شيون پيدا ڪرڻ لاءِ حياتياتي نظامن ۽ جاندارن، جهڙوڪ بيڪٽيريا، خمير ۽ ٻوٽن کي استعمال ڪرڻ شامل آهي.

بائيو ٽيڪنالاجي جو سماج جي ڪيترن ئي شعبن، دوا کان زراعت تائين ۽ ماحولياتي سائنس تائين، هڪ اهم اثر پيو. بائيو ٽيڪنالاجي ۾ استعمال ٿيندڙ اهم ٽيڪنالاجين مان هڪ جينياتي انجنيئرنگ آهي، جيڪا سائنسدانن کي گهربل نتيجا حاصل ڪرڻ لاءِ جاندارن جي جينياتي ميڪ اپ کي تبديل ڪرڻ جي اجازت ڏئي ٿي. ان ۾ جين کي ھڪڙي جاندار مان ٻئي ۾ داخل ڪرڻ ۽ نتيجي ۾ نئين خاصيتن کي ٺاھيو يا موجوده کي تبديل ڪرڻ شامل ٿي سگھي ٿو.^[3]

بائيو ٽيڪنالاجي ۾ استعمال ٿيندڙ ٻيون اهم ٽيڪنالاجين ۾ ٽشو ڪلچر، جيڪي محققن کي تحقيق ۽ طبي مقصدن لاءِ ليبارٽري ۾ سيلز ۽ ٽشوز کي وڌائڻ جي اجازت ڏين ٿيون ۽ خمير، جيڪي بيئر، وائن ۽ پنير وانگر وڏين شين جي پيداوار لاءِ استعمال ٿين ٿيون، شامل آهن. بايو ٽيڪنالاجي جا اطلاقات متنوع آهن ۽ ضروري شين جهڙوڪ زندگي بچائڻ واريون دوائون، بائيو فيول، جينياتي طور تي تبديل ٿيل فصل ۽ جديد مواد جي ترقي جو سبب بڻيا آهن. ^[4] اهو ماحولياتي چئلينج کي منهن ڏيڻ لاء پڻ استعمال ڪيو ويو آهي، جهڙوڪ بائيو ڊيگريڊبل پلاسٽڪ کي ترقي ڪرڻ ۽ آلودگي واري سائيٽن کي صاف ڪرڻ لاء مائڪروجنزم استعمال ڪندي.

بايو ٽيڪنالاجي هڪ تيزيءَ سان ترقي ڪندڙ ميدان آهي جنهن ۾ عالمي چئلينجن کي منهن ڏيڻ ۽ پوري دنيا جي ماڻهن لاءِ زندگي جي معيار کي بهتر بڻائڻ جي اهم صلاحيت آهي. جڏهن ته، ان جي ڪيترن ئي فائدن جي باوجود، اهو پڻ اخلاقي ۽ سماجي چئلينجن، جهڙوڪ جينياتي تبديلي ۽ دانشورانه ملڪيت جي حقن بابت سوالن کي منهن ڏئي ٿو. نتيجي طور، مختلف صنعتن ۽ شعبن ۾ بايو ٽيڪنالاجي جي استعمال ۽ ايپليڪيشن جي چوڌاري جاري بحث ۽ ضابطو آهي.^[5]

حوالا

↑ Biotechnology. 2014. doi:10.1351/goldbook.B00666. https://goldbook.iupac.org/terms/view/B00666. Retrieved February 14, 2022.
↑ Ereky, Karl. (June 8, 1919). Biotechnologie der Fleisch-, Fett-, und Milcherzeugung im landwirtschaftlichen Grossbetriebe: für naturwissenschaftlich gebildete Landwirte verfasst. P. Parey. https://catalog.hathitrust.org/Record/006798043. Retrieved March 16, 2022.
↑ "Genetic Engineering". National Human Genome Research Institute, US National Institutes of Health. حاصل ڪيل 2023-12-18.
↑ Gupta, Varsha; Sengupta, Manjistha; Prakash, Jaya; Tripathy, Baishnab Charan (2016-10-23). "An Introduction to Biotechnology". Basic and Applied Aspects of Biotechnology. pp. 1–21. doi:10.1007/978-981-10-0875-7_1. ISBN 978-981-10-0873-3.
↑ O'Mathúna, Dónal P. (2007-04-01). "Bioethics and biotechnology". Cytotechnology 53 (1–3): 113–119. doi:10.1007/s10616-007-9053-8. ISSN 0920-9069. PMID 19003197.

[1] Biotechnology. 2014. doi:10.1351/goldbook.B00666. https://goldbook.iupac.org/terms/view/B00666. Retrieved February 14, 2022.

[2] Ereky, Karl. (June 8, 1919). Biotechnologie der Fleisch-, Fett-, und Milcherzeugung im landwirtschaftlichen Grossbetriebe: für naturwissenschaftlich gebildete Landwirte verfasst. P. Parey. https://catalog.hathitrust.org/Record/006798043. Retrieved March 16, 2022.

[3] "Genetic Engineering". National Human Genome Research Institute, US National Institutes of Health. حاصل ڪيل 2023-12-18.

[4] Gupta, Varsha; Sengupta, Manjistha; Prakash, Jaya; Tripathy, Baishnab Charan (2016-10-23). "An Introduction to Biotechnology". Basic and Applied Aspects of Biotechnology. pp. 1–21. doi:10.1007/978-981-10-0875-7_1. ISBN 978-981-10-0873-3.

[5] O'Mathúna, Dónal P. (2007-04-01). "Bioethics and biotechnology". Cytotechnology 53 (1–3): 113–119. doi:10.1007/s10616-007-9053-8. ISSN 0920-9069. PMID 19003197.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]