U-597
Siostrzana jednostka U-597 – U-660 | |
Klasa | |
---|---|
Typ | |
Historia | |
Stocznia | |
Położenie stępki |
13 stycznia 1941 |
Wodowanie |
1 października 1941 |
Kriegsmarine | |
Nazwa |
U-597 |
Wejście do służby |
20 listopada 1941 |
Zatopiony |
12 października 1942 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Długość |
67,1 metra |
Szerokość |
6,2 metra |
Zanurzenie |
4,74 metra |
Zanurzenie testowe |
100 metrów |
Rodzaj kadłuba | |
Materiał kadłuba | |
Napęd | |
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 3200 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 750 KM 2 śruby | |
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Zasięg |
na powierzchni: 8500 Mm przy 10 węzłach |
Sensory | |
GHG, S-Gerät | |
Uzbrojenie | |
początkowo: 1 działo kal. 88 mm 1 działko plot. kal. 20 mm 14 torped | |
Wyrzutnie torpedowe |
5 × 533 mm |
Załoga |
44 |
U-597 – niemiecki okręt podwodny typu VIIC z okresu II wojny światowej. Wyporność okrętu wynosiła 769 ton w położeniu nawodnym i 871 ton pod wodą, a jego główną bronią było 14 torped kalibru 533 mm wystrzeliwanych z pięciu wewnętrznych wyrzutni. Jednostka rozwijała na powierzchni prędkość ponad 17 węzłów, osiągając zasięg 8500 Mm przy prędkości 10 węzłów.
Jednostka została zwodowana 1 października 1941 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu, a 20 listopada 1941 roku wcielono ją do służby w Kriegsmarine. Pływając w składzie 1. Flotylli U-Bootów, okręt odbył dwa patrole bojowe, nie notując żadnych osiągnięć bojowych. Podczas drugiego z nich, 12 października 1942 roku U-597 został zatopiony wraz z całą załogą na południowy wschód od przylądka Farvel bombami głębinowymi przez samolot bombowy Consolidated B-24 Liberator ze 120. Eskadry RAF .
Projekt i budowa
[edytuj | edytuj kod]Jednostki typu VIIC były kolejnym ewolucyjnym ulepszeniem najliczniej budowanych w Niemczech okrętów typu VII. Poprzednik – typ VIIB – miał zbyt mały zasięg i za mało miejsca pod pokładem, by móc zainstalować sonar[1][2]. Opracowany w 1938 roku projekt nowego okrętu różnił się od poprzedniej wersji m.in. zwiększoną grubością blach kadłuba sztywnego (z 16 do 18,5 mm, co zwiększyło maksymalną głębokość zanurzenia z 200 metrów do 250–280 metrów), przedłużeniem kadłuba o 60 cm i kiosku o 30 cm oraz powiększeniem zbiorników paliwa o 5,4 m³, co poprawiło zasięg[3][4]. Powiększone rozmiary pozwoliły na instalację aktywnego sonaru S-Gerät , uzupełniając pasywny Gruppenhorchgerät (GHG)[1][2]. Do zakończenia wojny do służby weszło 568 okrętów typu VIIC[5][6] .
U-597 zamówiono 16 stycznia 1940 roku[7][8]. Został zbudowany w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu jako jeden z 171 okrętów typu VIIC zamówionych w tej wytwórni[9][10]. U-597 otrzymał numer stoczniowy 97 (Werk 97)[8][11][a]. Stępkę okrętu położono 13 stycznia 1941 roku, a zwodowany został 1 października 1941 roku[7][8][b].
Dane taktyczno-techniczne
[edytuj | edytuj kod]U-597 był średniej wielkości okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[12]. Długość całkowita wynosiła 67,1 metra, szerokość 6,2 metra i zanurzenie 4,74 metra[6][13]. Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 9,6 metra[6] . Wykonany ze stali pancernej CM 351 Kruppa o grubości 18,5 mm kadłub sztywny miał 50,5 metra długości i 4,7 metra szerokości[6][14]. Podzielony był grodziami na sześć przedziałów wodoszczelnych: (od dziobu): I – przedział torpedowy ze sterami głębokości oraz GHG, II – przedział akumulatorów wraz z pomieszczeniami załogi, magazynem amunicji i toaletą, III – centrala z pomieszczeniem wielofunkcyjnym (mieszczącym drugą baterię akumulatorów, pomieszczenia załogi i kambuz), IV – przedział silników spalinowych, V – przedział silników elektrycznych, VI – rufowy przedział torpedowy ze sterami kierunku i głębokości[15]. Kadłub ciśnieniowy otoczony był kadłubem lekkim wykonanym z blach o grubości 4–8 mm[16]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 769 ton, a w zanurzeniu 871 ton[13][17][c].
Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki wysokoprężne Krupp-Germaniawerft F46 z doładowaniem o łącznej mocy 3200 KM przy 470-490 obr./min, a pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym prądu stałego BBC GG UB720/8 o łącznej mocy 750 KM przy 295 obr./min[11][13]. Dwa wały napędowe obracały dwie śruby, zapewniając maksymalną prędkość 17–17,6 węzła na powierzchni i 7,6 węzła w zanurzeniu[11][13]. Zasięg wynosił 8500 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym (3250 Mm przy prędkości maksymalnej) oraz 80 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą (130 Mm przy 2 węzłach)[13][18]. Zbiorniki mieściły 113,47 tony paliwa, a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów AFA 33 MAL 800 E po 62 ogniwa o łącznej pojemności 9160 Ah, masie 62 tony i czasie rozładowania 20 godzin[18]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia okrętu wynosiła 100 metrów, a głębokość zgniecenia 250–280 metrów[11][19].
Okręt wyposażony był w pięć wyrzutni torped kalibru 533 mm (cztery na dziobie i jedną rufową), z łącznym zapasem 14 torped (wymiennie okręt mógł przenosić 26 min typu TMA lub 39 min typu TMB)[20][21]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kalibru 88 mm SK C/35 L/45, z zapasem amunicji wynoszącym 220–250 naboi oraz pojedyncze działko przeciwlotnicze kalibru 20 mm C/38 L/65[6][20]. Jednostka wyposażona też była w pasywny sonar GHG i aktywny S-Gerät , a do obserwacji służyły dwa peryskopy Zeissa: bojowy i nocny[11][22].
Załoga okrętu składała się z czterech oficerów oraz 40 podoficerów i marynarzy[18][23][d].
Służba
[edytuj | edytuj kod]U-597 został wcielony do służby w Kriegsmarine 20 listopada 1941 roku[7][8]. Dowództwo okrętu objął kpt. mar. (niem. Kapitänleutnant) Eberhard Bopst , dowodzący uprzednio U-6[25] . U-Boot otrzymał numer poczty polowej M 42 993[8]. Do 30 czerwca 1942 roku załoga jednostki przechodziła szkolenie w składzie 8. Flotylli U-Bootów, operując z Królewca i Gdańska[7][8].
Pierwszy rejs bojowy
[edytuj | edytuj kod]27 czerwca okręt wyszedł z Kilonii, udając się na swój pierwszy wojenny patrol[26] , zostając 1 lipca przyporządkowany do 1. Flotylli U-Bootów w Breście[7][8]. W dniach 13–30 lipca wchodził w skład wilczego stada „Wolf” , między 30 lipca a 3 sierpnia należał do stada „Pirat”, a od 3 do 11 sierpnia operował w ramach stada „Steinbrinck”[26] . 10 sierpnia U-597 wykonał nieskuteczny atak torpedowy z zanurzenia na statki płynące w konwoju SC-94[27]. 16 sierpnia po 51 dniach spędzonych w morzu okręt dotarł do Brestu[26] .
Drugi rejs bojowy i utrata okrętu
[edytuj | edytuj kod]16 września U-597 wyszedł z Brestu na swój drugi patrol na Atlantyku[24][28] . W dniach 22–26 września okręt wchodził w skład stada „Blitz”, a następnie (od 26 do 30 września) „Tiger”[28] . 1 października dowódca okrętu kpt. mar. Eberhard Bopst otrzymał awans na stopień kmdra ppor. (niem. Korvettenkapitän)[25] . Między 1 a 6 października U-Boot operował w stadzie „Luchs”, od 6 do 12 października przyporządkowany był do stada „Panther”, a 12 października wszedł w skład stada „Leopard”[7][28] .
Tego dnia na południowy wschód od przylądka Farvel okręt podjął próbę ataku na płynące w konwoju ONS-136 statki, wystrzeliwując cztery niecelne torpedy w kierunku frachtowca o pojemności ocenianej na 7000 BRT[29]. Wkrótce U-597 został zaatakowany bombami głębinowymi przez samolot bombowy Consolidated B-24 Liberator H ze 120. Eskadry RAF , pilotowany przez dowódcę jednostki, Terence’a M. Bullocha[30][31]. Bombowiec w locie nurkowym zrzucił sześć bomb nastawionych na wybuch na małej głębokości, które spowodowały zatonięcie U-Boota na pozycji 56°50′N 28°05′W/56,833333 -28,083333 wraz z całą, liczącą 49 osób załogą, po patrolu trwającym 27 dni[28][31].
Podsumowanie działalności bojowej
[edytuj | edytuj kod]U-597 odbył dwa patrole bojowe, spędzając w morzu 78 dni i nie notując żadnych osiągnięć bojowych[32] .
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ U-597 ↓ podaje, że okręt zbudowano pod numerem stoczniowym 573.
- ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 206 i Gogin 2024 ↓ podają, że wodowanie okrętu odbyło się 11 października 1941 roku.
- ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 242 podaje wyporność 749/851 ton; Rössler 1989 ↓, s. 335 i Miller 2000 ↓, s. 27 761/865 ton, zaś Gogin 2024 ↓ i Showell 2006 ↓, s. 81 769/1070 ton.
- ↑ W momencie zatopienia U-597 na jego pokładzie przebywało 49 osób[7][24].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Rössler 1989 ↓, s. 115.
- ↑ a b Borowiak 2009a ↓, s. 89.
- ↑ Rössler 1989 ↓, s. 115–116.
- ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 90–91.
- ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 94.
- ↑ a b c d e VIIC ↓.
- ↑ a b c d e f g U-597 ↓.
- ↑ a b c d e f g Borowiak 2009b ↓, s. 370.
- ↑ Blohm & Voss ↓.
- ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 206.
- ↑ a b c d e Gogin 2024 ↓.
- ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 78.
- ↑ a b c d e Möller i Brack 2004 ↓, s. 73.
- ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 92, 113.
- ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 113, 120–132.
- ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 114.
- ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 209.
- ↑ a b c Borowiak 2009a ↓, s. 93.
- ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 91.
- ↑ a b Borowiak 2009a ↓, s. 92.
- ↑ Miller 2000 ↓, s. 27.
- ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 126.
- ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 242.
- ↑ a b Borowiak 2009b ↓, s. 371.
- ↑ a b Eberhard Bopst ↓.
- ↑ a b c patrol 1 ↓.
- ↑ Blair 1998 ↓, s. 686.
- ↑ a b c d patrol 2 ↓.
- ↑ Blair 1999 ↓, s. 68.
- ↑ Blair 1999 ↓, s. 69.
- ↑ a b Borowiak 2009b ↓, s. 370–371.
- ↑ patrole ↓.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Clay Blair: Hitlera wojna U-Bootów. Myśliwi 1939–1942. Warszawa: Wydawnictwo Magnum, 1998. ISBN 83-85852-26-3.
- Clay Blair: Hitlera wojna U-Bootów. Ścigani 1942–1945. Warszawa: Wydawnictwo Magnum, 1999. ISBN 83-85852-42-5.
- Mariusz Borowiak: Żelazne rekiny Dönitza. T. 1. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2009. ISBN 978-83-7020-400-6.
- Mariusz Borowiak: Żelazne rekiny Dönitza. T. 2. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2009. ISBN 978-83-7020-406-8.
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. Robert Gardiner, Roger Chesneau (red.). London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Ivan Gogin: "VIIC" type seagoing submarines (1940–1944). Navypedia. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Blohm & Voss, Hamburg. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Korvettenkapitän Eberhard Bopst. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Patrol info for U-597. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Patrol info for U-597. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Patrols by U-597. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Type VIIC. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: U-597. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
- David Miller: U-Boats: History, Development and Equipment, 1914–1945. London: Conway Maritime Press, 2000. ISBN 978-0851777900. (ang.).
- Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
- Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-241-2. (ang.).
- Dobre Artykuły
- Nazwy okrętów niemieckich
- Niemieckie okręty podwodne typu VII zatopione podczas II wojny światowej
- Niemieckie okręty podwodne zatopione bombami głębinowymi
- Niemieckie okręty podwodne zatopione przez lotnictwo
- Okręty podwodne typu VIIC
- Okręty zbudowane w Blohm + Voss
- Statki i okręty zatopione na Oceanie Atlantyckim