Roberto Benigni
Imię i nazwisko |
Roberto Remigio Benigni |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
27 października 1952 |
Zawód |
aktor, reżyser, scenarzysta, komik |
Współmałżonek |
Nicoletta Braschi |
Lata aktywności |
od 1970 |
Odznaczenia | |
Roberto Remigio Benigni (ur. 27 października 1952 w Castiglion Fiorentino) – włoski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, reżyser i scenarzysta filmowy. Laureat Oscara.
Benigni jest aktorem o charakterystycznej twarzy i niezwykle ekspresyjnym sposobie poruszania się. Jego gestykulacja, sposób mówienia i mimika czasami uznawane są za stereotypowo włoskie. Sławę i popularność przyniosły mu komediowe kreacje w wyreżyserowanych przez niego filmach.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Karierę aktorską rozpoczął na początku lat 70., w teatrze i filmie debiutował dzięki współpracy z Giuseppe Bertoluccim. Występował w programach telewizyjnych.
Swój pierwszy film (Tu mi turbi) wyreżyserował w 1983. Na jego planie poznał swoją późniejszą żonę, Nicolettę Braschi (zagra w wielu dziełach Włocha). Kolejny film to komedia Tylko siąść i płakać, gdzie wraz z Massimo Troisi wcielają się w role dwóch sympatycznych młodzieńców, którzy w niezrozumiały sposób przenoszą się do roku 1492 i korzystając z sytuacji, próbują zatrzymać Krzysztofa Kolumba przed odkryciem Ameryki. Z kolei komedia Diabełek (Mały diabeł) to film, w którym Benigni wciela się w rolę zwariowanego diabła naprzykrzającego się księdzu, przechodzącemu właśnie trudny okres (w tej roli Walter Matthau). Na przełomie lat 80. i lat 90. grał u Felliniego i Jima Jarmuscha. Sporym powodzeniem cieszyły się jego dwa filmy z początku lat 90. – Johnny Wykałaczka (komedia pomyłek, gdzie odtwarzał podwójną rolę włosko-amerykańskiego gangstera oraz jego sobowtóra – zwykłego kierowcą szkolnego autobusu, który staraniem żony tego pierwszego zostaje wmanewrowany w świat gangsterskich rozgrywek w Palermo), oraz Potwór (gdzie wciela się w rolę drobnego cwaniaczka, który zostaje podejrzany o serię morderstw i w związku z tym jego życie zostaje poddane infiltracji przez młodą policjantkę).
Światową sławę przyniosła Benigniemu tragikomedia o Holocauście – Życie jest piękne z 1997. W wyreżyserowanym przez siebie filmie Benigni tradycyjnie zagrał główną rolę – prostodusznego półkrwi Żyda Guido, a Braschi wcieliła się w Dorę, jego ukochaną. Film zaczyna się jak farsa – serią gagów, gdy Guido wdraża w życie szalone pomysły, by tylko zwrócić uwagę Dory. Wraz z upływem czasu atmosfera gęstnieje, do Włoch wkraczają Niemcy. Guido z rodziną trafia do obozu koncentracyjnego, gdzie stara się chronić syna przed okrucieństwem obozowej rzeczywistości. Film zdobył szereg nagród oraz nominacje do Oscarów w prestiżowych kategoriach – Benigni odebrał statuetkę dla aktora w roli pierwszoplanowej[1].
Kolejny jego film, ekranizacja Pinokia Carlo Collodiego, okazał się artystycznym niewypałem, a sam Beningni został uhonorowany niezbyt chlubną Złotą Maliną.
Wystąpił także w kosztownej adaptacji komiksów o przygodach Gala Asteriksa (jako Dwulicus).
Reżyser
[edytuj | edytuj kod]- 1983 Tu mi turbi
- 1984 Tylko siąść i płakać (Non ci resta che piangere)
- 1988 Mały diabeł (Il piccolo diavolo)[2]
- 1991 Johnny Wykałaczka (Johnny Stecchino)
- 1994 Potwór (Il mostro)
- 1997 Życie jest piękne (La vita è bella)
- 2002 Pinokio (Pinocchio)
- 2005 Tygrys i śnieg (La tigre e la neve)
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda Akademii Filmowej Najlepszy aktor pierwszoplanowy: 1999 Życie jest piękne
- Nagroda BAFTA Najlepszy aktor pierwszoplanowy: 1999 Życie jest piękne
- Cezar Najlepszy film zagraniczny: 1999 Życie jest piękne
- Złota Malina Najgorszy aktor: 2003 Pinokio
- Nagroda na MFF w Cannes Wielka Nagroda Jury: 1998 Życie jest piękne
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Hal Erickson: Roberto Benigni Biography. AllMovie. [dostęp 2020-11-10]. (ang.).
- ↑ Mały diabeł. iicvarsavia.esteri.it. [dostęp 2023-01-28]. (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Roberto Benigni w bazie IMDb (ang.)
- Roberto Benigni w bazie Filmweb
- Roberto Benigni w bazie Notable Names Database (ang.)
- ISNI: 0000000114501541
- VIAF: 84965604
- LCCN: n92009250
- GND: 118908782
- NDL: 00730860
- BnF: 12320696w
- SUDOC: 032379560
- SBN: CFIV043321
- NLA: 40034999
- NKC: ola2002152559
- BNE: XX1172795
- NTA: 069669511
- BIBSYS: 90526308
- CiNii: DA12022430
- PLWABN: 9810539071305606
- NUKAT: n2005033219
- J9U: 987007258551605171
- PTBNP: 925233
- CANTIC: a10892023
- LNB: 000240218
- NSK: 000563194
- CONOR: 10959203
- BNC: 000471620
- BLBNB: 000179083
- KRNLK: KAC201323866
- LIH: LNB:BIbb;=Bf
- Włoscy aktorzy filmowi
- Włoscy aktorzy teatralni
- Włoscy aktorzy telewizyjni
- Włoscy reżyserzy filmowi
- Włoscy scenarzyści
- Laureaci Europejskiej Nagrody Filmowej dla najlepszego aktora
- Laureaci Europejskiej Nagrody Filmowej Za Osiągnięcia w Światowej Kinematografii
- Laureaci Honorowego Cezara
- Laureaci nagrody BAFTA dla najlepszego aktora pierwszoplanowego
- Laureaci Nagrody David di Donatello
- Laureaci Nagrody Gildii Aktorów Ekranowych za wybitny występ aktora w roli pierwszoplanowej
- Laureaci Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego
- Laureaci Złotej Maliny dla najgorszego pierwszoplanowego aktora
- Odznaczeni Orderem Zasługi Republiki Włoskiej
- Urodzeni w 1952