Przejdź do zawartości

Chadwick Boseman

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Chadwick Boseman
Ilustracja
Chadwick Boseman (2017)
Imię i nazwisko

Chadwick Aaron Boseman

Data i miejsce urodzenia

29 listopada 1976
Anderson

Data i miejsce śmierci

28 sierpnia 2020
Los Angeles

Zawód

aktor, scenarzysta

Współmałżonek

Taylor Simone Ledward

Lata aktywności

2003–2020

Multimedia w Wikimedia Commons
Chadwick Boseman i Danai Gurira (2016)

Chadwick Aaron „Chad” Boseman (ur. 29 listopada 1976 w Anderson[1], zm. 28 sierpnia 2020 w Los Angeles[2]) – amerykański aktor i scenarzysta. Wystąpił w roli Jackiego Robinsona w biograficznym filmie sportowym Briana Helgelanda 42 – Prawdziwa historia amerykańskiej legendy (2013), Jamesa Browna w dramacie muzycznym Tate’a Taylora Get on Up: Historia Jamesa Browna (2014) i Thurgooda Marshalla w dramacie sądowym Marshall (2017). Grał także superbohatera Czarną Panterę w filmach Filmowego Uniwersum Marvela: Czarna Pantera (2018), za który otrzymał NAACP Image Awards i Nagrodę Gildii Aktorów Ekranowych[3], Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów (2016), Avengers: Wojna bez granic (2018) i Avengers: Koniec gry (2019).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Anderson w Karolinie Południowej jako syn Carolyn z domu Mattress, pielęgniarki, i Leroya Bosemana, pracownika fabryki[1]. Jego przodkowie pochodzili z ludu Limba zamieszkującego obszar Sierra Leone[4]. Jako dziecko był sportowcem; był związany z Little League Baseball, jednak głównie grał w koszykówkę[5]. W 1995 ukończył T.L. Hanna High School[6]. W 2000 otrzymał dyplom ukończenia wydziału reżyserii na Howard University w Waszyngtonie[7], następnie kształcił się w British American Drama Academy[8]. Przez kilka lat pracował jako instruktor aktorstwa w Schomburg Center for Research in Black Culture[9].

Kariera

[edytuj | edytuj kod]

Występował na scenie w przedstawieniach takich jak Pełnia życia Williama Nicholsona, Romeo i Julia, Bootleg Blues, Zooman i Willy’s Cut and Shine[10]. W 2002 zdobył nagrodę AUDELCO (Audience Development Committee) za rolę nastoletniego E.J. w sztuce Rona Milnera Urban Transitions: Loose Blossoms o problemach afroamerykańskiej rodziny skuszonej perspektywą szybkiego zarobku[10]. Pracował także w ramach Hip Hop Theatre Festival, napisał scenariusze spektakli teatralnych – Hieroglyphic Graffiti, Deep Azure i Rhyme Deferred[10]. Ponadto wyreżyserował szereg produkcji teatralnych na off-Broadwayu, a także film krótkometrażowy Blood Over a Broken Pawn (2008)[10]. Za przedstawienie Deep Azure wystawione w Congo Square Theatre Company w Chicago był nominowany do nagrody Joseph Jefferson Award[11].

W 2003 po raz pierwszy trafił przed kamery telewizyjne jako David Wafer w jednym z odcinków serialu NBC Brygada ratunkowa[12] zatytułowanym In Lieu of Johnson, a także otrzymał rolę Reggiego Portera w operze mydlanej ABC Wszystkie moje dzieci. W serialu ABC Family Lincoln Heights (2008–2009) występował jako Nathaniel „Nate” Ray. W dramacie sportowym Ekspres – bohater futbolu (2008) z Robem Brownem i Dennisem Quaidem zagrał postać Floyda Little’a, byłego zawodnika futbolu amerykańskiego.

Chadwick Boseman na premierze filmu Bogowie Egiptu w Nowym Jorku (2016)

W trzynastoodcinkowej produkcji NBC Persons Unknown (2010) wcielił się w sierżanta Grahama McNaira[13]. W dreszczowcu sensacyjnym The Kill Hole (2012) u boku Billy’ego Zane’a wystąpił w roli porucznika Samuela Drake’a, nawiedzonego weterana wojny w Iraku, pracującego na nocnej zmianie jako taksówkarz w Portland. W biograficznym filmie sportowym Briana Helgelanda 42 – Prawdziwa historia amerykańskiej legendy (2013) z udziałem Harrisona Forda zagrał Jackiego Robinsona, pierwszego czarnoskórego baseballistę, który występował w MLB. W dramacie sportowym Ivana Reitmana Ostatni gwizdek (2014) z Kevinem Costnerem i Jennifer Garner wystąpił jako Vontae Mack, czołowy kandydat w nadchodzącej klasie draftu National Football League, który wcześniej grał jako linebacker na Uniwersytecie Stanu Ohio. W biograficznym dramacie muzycznym Tate’a Taylora Get on Up: Historia Jamesa Browna (2014), wyprodukowanym m.in. przez Micka Jaggera, wcielił się w Jamesa Browna.

W 2014 wytwórnia filmowa Marvel Studios zakontraktowała go do roli Czarnej Pantery[4] w filmach Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów (2016), Czarna Pantera (2018), Avengers: Wojna bez granic (2018) i Avengers: Koniec gry (2019).

W 2021 za rolę w filmie Ma Rainey: Matka bluesa pośmiertnie wyróżniony Złotym Globem dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym[14], a także nominowany do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego[15]. Rola ta przyniosła mu także nagrody dla najlepszego aktora przyznawane przez amerykańskie stowarzyszenia krytyków filmowych[16][17][18].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

W 2019 zaręczył się z piosenkarką Taylor Simone Ledward, z którą później zawarł związek małżeński[19]. Zmarł 28 sierpnia 2020 w Los Angeles w wieku 43 lat. Przyczyną śmierci był nowotwór okrężnicy, z którym zmagał się od 2016[20].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Jako aktor

[edytuj | edytuj kod]
Filmy
Rok Tytuł oryginalny Tytuł polski Rola Uwagi Źródła
2008 The Express: The Ernie Davis Story Ekspres – bohater futbolu Floyd Little debiut kinowy [21][22]
2012 The Kill Hole – porucznik Samuel Drake [21][23][24]
2013 42 42 – Prawdziwa historia amerykańskiej legendy Jackie Robinson [21][22][23]
2014 Draft Day Ostatni gwizdek Vontae Mack [21][23][25]
Get On Up Get on Up: Historia Jamesa Browna James Brown [21][22][23]
2016 Gods of Egypt Bogowie Egiptu Thoth [21][22][23][26]
Captain America: Civil War Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów T’Challa / Czarna Pantera [21][23][27]
Message from the King – Jacob King także producent wykonawczy [21][23][28]
2017 Marshall – Thurgood Marshall także koproducent [21][23][29]
2018 Black Panther Czarna Pantera T’Challa / Czarna Pantera [21][23][30][31]
Avengers: Infinity War Avengers: Wojna bez granic [21][23][32]
2019 Avengers: Endgame Avengers: Koniec gry [21][23][33]
21 Bridges 21 mostów Andre Davis także producent [21][23][34]
2020 Da 5 Bloods Pięciu braci Norman Earl „Stormin’ Norm” Holloway [21][23][35]
Ma Rainey’s Black Bottom Ma Rainey: Matka bluesa Levee Green film wydany po śmierci aktora [21][23][36]
2022 Black Panther: Wakanda Forever Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu T’Challa / Czarna Pantera materiały archiwalne; film wydany po śmierci aktora, dedykowany jego pamięci [21][23][37]
Produkcje telewizyjne
Rok Tytuł oryginalny Tytuł polski Rola Uwagi Źródła
2003 All My Children Wszystkie moje dzieci Reggie Porter [21][38]
Third Watch Brygada ratunkowa David Wafer odcinek: „In Lieu of Johnson” [21][39]
2004 Law & Order Prawo i porządek Foster Keyes odcinek: „Can I Get a Witness?” [21][23][39]
2006 CSI: NY CSI: Kryminalne zagadki Nowego Jorku Rondo odcinek: „Heroes” [21][23][40]
2008 ER Ostry dyżur Derek Taylor odcinek: „Oh, Brother” [21][39]
Cold Case Dowody zbrodni Dexter Collins odcinek: „Street Money” [21][23][39]
2008–2009 Lincoln Heights – Nathaniel „Nate” Ray 9 odcinków [21][23][41]
2009 Lie to Me Magia kłamstwa Cabe McNeil odcinek: „Truth or Consequences” [21][23][42]
2010 Persons Unknown – sierżant Graham McNair rola główna, 13 odcinków [21][23][40]
The Glades Zbrodnie Palm Glade Michael Richmond odcinek: „Honey” [21][43]
2011 Castle – Chuck Russell odcinek: „Poof, You’re Dead” [21][23][40]
Detroit 1-8-7 – Tommy Westin odcinek: „Beaten/Cover Letter” [21][23][44]
Justified Justified: Bez przebaczenia Ralph Beeman odcinek: „For Blood or Money” [21][23][40]
Fringe Fringe: Na granicy światów Mark Little / Cameron James odcinek: „Subject 9” [21][45]
2018 Saturday Night Live – (w roli samego siebie) (gospodarz) odcinek: „Chadwick Boseman/Cardi B” [21][23][46]
2021 What If...? A gdyby…? Star Lord T’Challa / T’Challa / Czarna Pantera (głos) 4 odcinki, wydane po śmierci aktora [21][47][48][49]

Jako reżyser

[edytuj | edytuj kod]
Filmy
Rok Tytuł oryginalny Tytuł polski Uwagi Źródła
2008 Blood Over a Broken Pawn – film krótkometrażowy [21]
2013 Heaven – film krótkometrażowy [21][50]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Chadwick Boseman What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2020-08-29]. (ang.).
  2. ↑ Chadwick Boseman nie żyje. Odtwórca roli Czarnej Pantery w filmach Marvela miał 43 lata. gazeta.pl, 29 sierpnia 2020. [dostęp 2020-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)].
  3. ↑ Chadwick Boseman Awards. AllMovie. [dostęp 2020-08-29]. (ang.).
  4. ↑ a b Soraya Nadia McDonald: Everything you need to know about Chadwick Boseman – Marvel’s new superhero, Black Panther. washingtonpost.com, 29 października 2014. [dostęp 2016-10-12]. (ang.).
  5. ↑ Chadwick Boseman Factsheet. AllMovie. [dostęp 2020-08-29]. (ang.).
  6. ↑ Chadwick Boseman Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2020-08-29]. (ang.).
  7. ↑ Mark Jenkins: Jackie Robinson film '42' opens, starring Howard graduate Chadwick Boseman. washingtonpost.com, 11 kwietnia 2013. [dostęp 2016-10-12]. (ang.).
  8. ↑ Julie Miller: 42 Star Chadwick Boseman on Playing Jackie Robinson, Copying His Baseball Moves, and Being Stood Up by the President. vanityfair.com, 12 kwietnia 2013. [dostęp 2016-10-12]. (ang.).
  9. ↑ Scott Feinberg: Oscar Contender and New Marvel Superhero Chadwick Boseman on His Journey to Stardom. hollywoodreporter.com, 29 października 2014. [dostęp 2016-10-12]. (ang.).
  10. ↑ a b c d Chadwick Boseman Biography (1976–2020). biography.com. [dostęp 2020-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)]. (ang.).
  11. ↑ Jennifer Wood: 10 Actors Who Have Gone From Supporting Role To Leading Man In 2013. complex.com, 28 października 2013. [dostęp 2016-10-12]. (ang.).
  12. ↑ Chadwick Boseman Actor, Writer. „TV Guide”. [dostęp 2020-08-29]. (ang.).
  13. ↑ Chadwick Boseman. Rotten Tomatoes. [dostęp 2020-08-29]. (ang.).
  14. ↑ Artur Bartkiewicz: Złote Globy rozdane. Chadwick Boseman nagrodzony pośmiertnie. „Rzeczpospolita”, 1 marca 2021. [dostęp 2021-03-01].
  15. ↑ Chadwick Boseman snubbed in shocking upset for Best Actor Oscar. abc7news.com, 26 kwietnia 2021. [dostęp 2021-04-26]. (ang.).
  16. ↑ NOMADLAND LEADS CHICAGO FILM CRITICS ASSOCIATION 2020 AWARDS, WINS FIVE HONORS. chicagofilmcritics.org, 21 grudnia 2020. [dostęp 2021-10-26]. (ang.).
  17. ↑ Todd Jorgenson: DFW FILM CRITICS NAME „NOMADLAND” BEST PICTURE OF 2020. dfwcritics.com, 10 lutego 2021. [dostęp 2021-10-26]. (ang.).
  18. ↑ Clayton Davis: Los Angeles Film Critics Winners Full List: Entire ‘Small Axe’ Series Tops Despite Not Being Submitted for Oscars. variety.com, 24 grudnia 2020. [dostęp 2021-10-26]. (ang.).
  19. ↑ Daniel Villarreal: Who Is Chadwick Boseman’s Wife, Taylor Simone Ledward?. „Newsweek”, 28 sierpnia 2020. [dostęp 2020-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)]. (ang.).
  20. ↑ Nie żyje Chadwick Boseman, gwiazda filmów Marvela. Aktor miał 43 lata. onet.pl, 29 sierpnia 2020. [dostęp 2020-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)].
  21. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah Chadwick Boseman | Actor, Producer, Writer [online], IMDb [dostęp 2024-03-24] (ang.).
  22. ↑ a b c d A double-header of biopics for Chadwick Boseman [online], AP News, 28 lipca 2014 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
  23. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y Chadwick Boseman [online], TVGuide.com [dostęp 2024-03-24] (ang.).
  24. ↑ Review: ‘Kill Hole’ a muddled thriller about war veterans [online], Los Angeles Times, 21 marca 2013 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
  25. ↑ Chris McKittrick, Chadwick Boseman on Why ‘Draft Day’ is Different from his Other Sports Movies [online], Daily Actor: Monologues, Acting Tips, Interviews, Resources, 14 kwietnia 2014 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
  26. ↑ Gods of Egypt (2016) | BFI [online], web.archive.org, 6 stycznia 2019 [dostęp 2024-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-06].
  27. ↑ Captain America Civil War (2016) | BFI [online], web.archive.org, 8 czerwca 2020 [dostęp 2024-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-08].
  28. ↑ Peter Debruge, Film Review: ‘Message from the King’ [online], Variety, 9 września 2016 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
  29. ↑ Marshall (2017) | BFI [online], web.archive.org, 29 sierpnia 2020 [dostęp 2024-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-29].
  30. ↑ Black Panther (2018) | BFI [online], web.archive.org, 19 maja 2019 [dostęp 2024-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-19].
  31. ↑ Clayton Davis, What Chadwick Boseman’s ‘Black Panther’ Legacy Means [online], Variety, 29 sierpnia 2020 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
  32. ↑ Avengers Infinity War (2018) | BFI [online], web.archive.org, 8 czerwca 2020 [dostęp 2024-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-08].
  33. ↑ Avengers Endgame (2019) | BFI [online], web.archive.org, 7 lipca 2020 [dostęp 2024-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-07].
  34. ↑ 21 Bridges (2019) | BFI [online], web.archive.org, 29 sierpnia 2020 [dostęp 2024-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-29].
  35. ↑ Da 5 Bloods | BFI [online], web.archive.org, 29 sierpnia 2020 [dostęp 2024-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-29].
  36. ↑ Viola Davis, Chadwick Boseman star in Netflix’s ‘Ma Rainey’s Black Bottom’ [online], web.archive.org, 29 sierpnia 2020 [dostęp 2024-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-29].
  37. ↑ How Black Panther: Wakanda Forever addresses Chadwick Boseman’s death [online], The Independent, 11 listopada 2022 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
  38. ↑ Steve Pond, ‘Black Panther’ Stars Chadwick Boseman and Michael B Jordan Recall Playing the Same Role on ‘All My Children’ [online], TheWrap, 2 stycznia 2019 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
  39. ↑ a b c d Mike Ellis, Anderson County native and ‘Black Panther’ actor Chadwick Boseman dies at 43 [online], Independent Mail [dostęp 2024-03-24] (ang.).
  40. ↑ a b c d Sophie Schillaci, ’42’s’ Chadwick Boseman: ‘I Would Love to Play Jimi Hendrix’ (Video) [online], The Hollywood Reporter, 19 kwietnia 2013 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
  41. ↑ Jennifer Maldonado, Pre Black Panther, Chadwick Boseman Was Nate On Lincoln Heights [online], Life & Style, 12 lutego 2018 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
  42. ↑ Lie To Me: “Truth Or Consequences” [online], The A.V. Club, 6 października 2009 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
  43. ↑ ‘Black Panther’ star Chadwick Boseman dead at 43 [online], londonnewstoday.ca, 29 sierpnia 2020 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
  44. ↑ Nicole Rosky, DETROIT 1-8-7 Preview: February 1 on ABC [online], BroadwayWorld.com [dostęp 2024-03-24] (ang.).
  45. ↑ Fringe: “Subject 9” [online], The A.V. Club, 15 października 2011 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
  46. ↑ ‘Saturday Night Live’ recap: Black Panther comes to 30 Rock [online], EW.com [dostęp 2024-03-24] (ang.).
  47. ↑ Andrew J. Salazar, ‘What If...?’ Showrunner Ashley Bradley Talks ‘Trollhunters’, The Beginning Of ‘What If...?’, Captain Carter, The Watcher & Star-Lord T’Challa (EXCLUSIVE) [online], DiscussingFilm, 6 września 2019 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
  48. ↑ Rachel Labonte, Marvel’s What If: Jeffrey Wright Talks Chadwick Boseman’s Last MCU Outing [online], ScreenRant, 29 lipca 2021 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
  49. ↑ Marvel’s What If: Chadwick Boseman Voices T’Challa in Four Episodes (Exclusive) [online], TV Shows [dostęp 2024-03-24] (ang.).
  50. ↑ The Community for Black Creativity and News – Blavity News [online], Blavity News & Entertainment [dostęp 2024-03-24] (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Złoty Glob dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Chadwick_Boseman&oldid=74173839”