Joseph Addison
Data urodzenia | |
---|---|
Data śmierci | |
Narodowość |
angielska |
Język |
angielski |
Dziedzina sztuki | |
Joseph Addison (ur. 1 maja 1672, zm. 17 czerwca 1719) – angielski pisarz, publicysta i polityk. Uważany za pioniera nowożytnego dziennikarstwa.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodzony w Milston w hrabstwie Wiltshire w rodzinie duchownego, edukację odebrał w Charterhouse School w Godalming w hrabstwie Surrey i w Oksfordzie. W pierwszym z tych miejsc poznał Richarda Steele, wraz z którym stworzył nowy typ wydawnictwa periodycznego o charakterze satyryczno-obyczajowym. Wspólnie wydawali czasopisma kulturalno-literackie „The Tatler” i „The Guardian”.
W 1693 napisał wiersz skierowany do Johna Drydena, ówczesnego nadwornego poety rodziny królewskiej. W 1694 zaś wydał swe pierwsze większe dzieło zawierające biografie angielskich poetów. W tym samym roku ukazały się też Georgiki Wergiliusza w jego tłumaczeniu.
W 1699 Addison rozpoczął szkolenie dyplomatyczne – podróżował po całej Europie, studiując równocześnie politykę i pisząc. Zdobył uznanie okolicznościowym wierszem The Campaign i w 1705 został asystentem sekretarza stanu w rządzie Lorda Halifaxa[1]. W 1708 został członkiem parlamentu, następnie został wysłany do Irlandii, gdzie przebywał przez rok, poznając w tym czasie Jonathana Swifta. Założył klub polityczno-literacki Kit-Cat Club, a następnie odnowił znajomość z Richardem Steelem. Od tego czasu rozpoczęła się również jego kariera dramatopisarska.
W 1710 roku Addison wydał pięć numerów periodyku „Whig Examiner”. Tytuł powstał w kontrze do gazety „The Examiner”, prowadzonej przez Jonathana Swifta i popierającej frakcje torysów. „Whig Examiner” pojawił się w czasie wyborów do parlamentu, w wyniku których Addison stał się po raz kolejny posłem. Pozycja ukazywała się przez kolejne cztery lata, do 1714 roku[2].
W 1711 wspólnie ze Steelem założyli dziennik „The Spectator”. Pierwszy numer ukazał się 1 marca 1711, ostatni 23 października 1712. W tym czasie ukazało się 517 numerów. Nakład sięgał 3000 egzemplarzy i docierał nawet do Ameryki. Na początku XIX wieku pojawił się magazyn „The Spectator”, który z wydawnictwem Addisona łączy tylko nazwa[2].
W 1716 poślubił księżnę Warwick, co przysłużyło się jego karierze politycznej. Krytykowano go jednak za kolejne czasopismo polityczne „The Freeholder”. Po sprzeczce ze Steelem na temat ustawy o parostwie z 1719 dotychczasowi przyjaciele rozstali się. Już rok wcześniej Addison został zmuszony do rezygnacji z urzędu sekretarza stanu z powodu problemów zdrowotnych, pozostał jednak w parlamencie do końca życia. Pochowany jest w Westminster Abbey.
Dzieła
[edytuj | edytuj kod]- The Campaign, 1705
- Remarks on Several Parts of Italy, 1705
- Rosamund, 1707
- Cato, 1713
- The Drummer or the Haunted-house, 1716
- The Resurrection, 1718
- The Christian Poet, 1728
- A Discourse on Antient and Modern Learning, 1734
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Robert M Otten , Joseph Addison, Boston: Twayne Publishers, 1982, ISBN 0-8057-6824-6, OCLC 8280099 .
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Donald F. Bond , Addison in Perspective''The Life of Joseph Addison''. Peter Smithers, „Modern Philology”, 54 (2), 1956, s. 124–128, DOI: 10.1086/389141, ISSN 0026-8232 [dostęp 2023-07-12] .
- ↑ a b Małgorzata Dwornik , Joseph Addison. Pionier nowożytnego dziennikarstwa, „Reporterzy.info”, 8 października 2018 .
- ISNI: 0000000121193313
- VIAF: 7413288
- ULAN: 500287191
- LCCN: n80051828
- GND: 118500619
- NDL: 00620246
- LIBRIS: c9prtv2w1sxrj3f
- BnF: 12069747f
- SUDOC: 028972783
- SBN: RAVV056812
- NLA: 35001322
- NKC: jo2002112124
- BNE: XX1116615, XX1785911
- NTA: 06842423X
- BIBSYS: 11058154, 90151451
- CiNii: DA01860605
- Open Library: OL118521A
- PLWABN: 9810558110105606
- NUKAT: n97700600
- OBIN: 156
- J9U: 987007257453705171
- PTBNP: 24897
- CANTIC: a10378698
- LNB: 000067203
- NSK: 000560474
- BNA: 000025345
- CONOR: 230350179
- BNC: 000208823
- ΕΒΕ: 118691
- BLBNB: 000171075
- LIH: LNB:LDL;=vN
- RISM: people/792
- Angielscy dramaturdzy XVIII wieku
- Angielscy poeci XVIII wieku
- Brytyjscy dziennikarze
- Angielscy tłumacze
- Brytyjscy eseiści
- Brytyjscy parlamentarzyści 1708–1710
- Brytyjscy parlamentarzyści 1710–1713
- Brytyjscy parlamentarzyści 1713–1715
- Brytyjscy parlamentarzyści 1715–1722
- Brytyjscy politycy
- Brytyjscy publicyści
- Brytyjscy redaktorzy
- Brytyjscy wydawcy prasy
- Dramaturdzy anglojęzyczni
- Eseiści anglojęzyczni
- Eseiści XVIII wieku
- Historia prasy
- Ludzie oświecenia
- Poeci anglojęzyczni
- Poeci nowołacińscy
- Sekretarze stanu południowego departamentu
- Urodzeni w 1672
- Wigowie
- Zmarli w 1719