Przejdź do zawartości

Jeleń

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy zwierzęcia. Zobacz też: inne znaczenia tego hasła.
Jeleń
Cervus
Linnaeus, 1758[1]
Okres istnienia: 3,5–0 mln lat temu
3.5/0
↓
3.5/0
Ilustracja
Jeleń szlachetny (C. elaphus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

parzystokopytne

Podrząd

przeżuwacze

Infrarząd

Pecora

Rodzina

jeleniowate

Podrodzina

jelenie

Plemię

Cervini

Rodzaj

jeleń

Typ nomenklatoryczny

Cervus elaphus Linnaeus, 1758

Gatunki

25 gatunków (w tym 20 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Cytaty w Wikicytatach

Jeleń[21], jeleniec[21] (Cervus) – rodzaj ssaków z podrodziny jeleni (Cervinae) w obrębie rodziny jeleniowatych (Cervidae).

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji, północnej Afryce i Ameryce Północnej[22][23][24].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała samic 110–230 cm, samców 120–240 cm, długość ogona 8–18 cm, wysokość w kłębie samic 60–150 cm, samców 65–165 cm; długość poroża samców 30–164 cm; masa ciała samic 20–250 kg, samców 30–400 kg[23][25].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1758 roku szwedzki przyrodnik Karol Linneusz w 10 wydaniu Systema Naturae, publikacji jego autorstwa dotyczącej systematyki zwierząt o tytule[1]. Linneusz wymienił kilka gatunków – Cervus guineensis Linnaeus, 1758 (nomen dubium), Cervus elaphus Linnaeus, 1758, Cervus dama Linnaeus, 1758, Cervus alces Linnaeus, 1758, Cervus capreolus Linnaeus, 1758, Cervus bezoarticus Linnaeus, 1758, Cervus tarandus i Cervus camelopardalis Linnaeus, 1758 – z których gatunkiem typowym był (Linneuszowska tautonimia) Cervus elaphus Linnaeus, 1758 (jeleń szlachetny).

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]
  • Cervus (Corvus): łac. cervus ‘jeleń’[26].
  • Elaphus: gr. ελαφος elaphos ‘jeleń’[27]. Gatunek typowy (absolutna tautonimia): Cervus elaphus Linnaeus, 1758.
  • Hippelaphus: gr. ιππελαφος ippelaphos ‘koń-jeleń’, od ιππος ippos ‘koń’; ελαφος elaphos ‘jeleń’[28]. Gatunek typowy: nie podany.
  • Harana: etymologia niejasna, Hodgson nie wyjaśnił znaczenia nazwy rodzajowej[29]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Cervus wallichii[f] G. Cuvier, 1823.
  • Pseudocervus: gr. ψευδος pseudos ‘fałszywy’; rodzaj Cervus Linnaeus, 1758[30]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Cervus wallichii[f] G. Cuvier, 1823.
  • Strongyloceros: gr. στρογγυλος strongulos ‘okrągły, kulisty’; κερας keras, κερατος keratos ‘róg’[31]. Gatunek typowy: Owen wymienił dwa gatunki – Cervus elaphus Linnaeus, 1758 i Strongyloceros spelaeus R. Owen, 1846 (= Cervus elaphus Linnaeus, 1758) – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Cervus elaphus Linnaeus, 1758.
  • Sika (Sica): jap. 鹿 shika ‘jeleń’[32]. Gatunek typowy: Sclater wymienił trzy gatunki – Cervus mantchuricus[g] Swinhoe, 1864, Cervus taëvanus P.L. Sclater, 1862 (= Cervus nippon Temminck, 1838) i Cervus sika Temminck, 1838 (= Cervus nippon Temminck, 1838) – z ktorych gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Cervus sika Temminck, 1838 (= Cervus nippon Temminck, 1838).
  • Pseudaxis: gr. ψευδος pseudos ‘fałszywy’; rodzaj Axis C.H. Smith, 1827 (aksis)[33]. Gatunek typowy: Gray wymienił trzy gatunki – Cervus mantchuricus[g] Swinhoe, 1864, Cervus sika Temminck, 1838 (= Cervus nippon Temminck, 1838) i Pseudaxis taivanus J.E. Gray, 1872 (= niepoprwana późniejsza pisownia Cervus taiouanus[h] Blyth, 1860) – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Pseudaxis taivanus J.E. Gray, 1872 (= niepoprwana późniejsza pisownia Cervus taiouanus[h] Blyth, 1860).
  • Elaphoceros: gr. ελαφος elaphos ‘jeleń’; κερας keras, κερατος keratos ‘róg’[34]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Cervus sika Temminck, 1838 (= Cervus nippon Temminck, 1838).
  • Sikelaphus: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Sika P.L. Sclater, 1870 oraz Elaphus C.H. Smith, 1827[32]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Cervus Soloensis[h] Heude, 1885
  • Sikaillus: rodzaj Sika P.L. Sclater, 1870; łac. przyrostek zdrabniający -illus[32]. Gatunek typowy: Heude wymienił kilkanaście gatunków – Sika aceros Heude, 1888 (= Cervus nippon Temminck, 1836), Sika brachypus Heude, 1884 (= Cervus nippon Temminck, 1836), Sikaillus consobrinus Heude, 1898 (= Cervus nippon Temminck, 1836), Sikaïllus daimius Heude, 1898 (= Cervus nippon Temminck, 1836), Sikaïllus dejardinius Heude, 1888 (= Cervus nippon Temminck, 1836), Sika infelix Heude, 1884 (= Cervus nippon Temminck, 1836), Sikaïllus latidens Heude, 1898 (= Cervus nippon Temminck, 1836), Sikaïllus marmandianus Heude, 1898 (= Cervus nippon Temminck, 1836), Sika paschalis Heude, 1888, Sikaillus regulus Heude, 1898 (= Cervus nippon Temminck, 1836), Sika rex Heude, 1888 (= Cervus nippon Temminck, 1836), Sikaïllus sicarius Heude, 1898 (= Cervus nippon Temminck, 1836) i Cervus sika Temminck, 1844 (= Cervus nippon Temminck, 1836) – z których gatunkiem typowym jest Cervus sika Temminck, 1838 (= Cervus nippon Temminck, 1838).
  • Eucervus: gr. ευ eu ‘dobry, ładny’; rodzaj Cervus Linnaeus, 1758[35]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Cervus elaphus Linnaeus, 1758.
  • Przewalskium: Nikołaj Michajłowicz Przewalski (1839-1888), rosyjski geograf, generał, badacz środkowej i wschodniej Azji. Członek Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego od 1864, od 1878 członek honorowy Petersburskiej Akademii Nauk[15]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Cervus albirostris Przewalski, 1883.
  • Deperetia: Charles Jean Julien Depéret (1854–1929), francuski paleontolog[16]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): †Cervus (cfr. Anoglochis) Praenipponicus Shikama, 1936.
  • Bohlinella: dr. Anders Birger Bohlin (1898–1990), szwedzki paleontolog; łac. przyrostek zdrabniający -ella[17].
  • Nipponicervus: jap. 日本 nihon ‘Japonia’; rodzaj Cervus Linnaeus, 1758[18].
  • Pseudodama: gr. ψευδος pseudos ‘fałszywy’[36] ; rodzaj Dama Frisch, 1775 (daniel). Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): †Dama nestii Azzaroli, 1947.
  • Euraxis: gr. ευρυς eurus ‘szeroki’[37] ; rodzaj Axis C.H. Smith, 1827 (aksis). Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): †Dama nestii Azzaroli, 1947.

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Zaliczane do rodzaju Cervus jelenie i sambary były w tradycyjnej klasyfikacji dzielone na podrodzaje Rusa, Rucervus, Sika i Cervus, w nowszych klasyfikacjach zostały podniesione do rangi rodzajów[24]. Według tej klasyfikacji w rodzaju Cervus pozostały dwa gatunki: Cervus elaphus (jeleń szlachetny) i Cervus nippon (jeleń wschodni, sika). Dalsze badania wykazały wyraźne różnice występujące pomiędzy licznymi podgatunkami jelenia szlachetnego. Północnoamerykańskie i syberyjskie podgatunki określane jako wapiti zostały zgodnie uznane przez badaczy za odrębny gatunek Cervus canadensis. Analiza filogenezy przeprowadzona dla 50 populacji większości żyjących gatunków i podgatunków z rodzaju Cervus wykazała, że w Europie, zachodniej Azji i północnej Afryce (grupa zachodnia) występuje Cervus elaphus, natomiast we wschodniej i północnej Azji oraz Ameryce Północnej (grupa wschodnia) – Cervus canadensis. Nie zostały potwierdzone hipotezy o istnieniu jednego gatunku jelenia z licznymi, szeroko rozprzestrzenionymi podgatunkami. Pierwsi prawdziwi przedstawiciele rodzaju Cervus pojawili się prawdopodobnie w Azji Środkowej, a następnie w Europie we wczesnym pliocenie około 3,5 miliona lat temu[22]. Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[38][25][22]:

Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[21][39] Podgatunki[23][22][25] Rozmieszczenie geograficzne[23][22][25] Podstawowe wymiary[23][25][i] Status
IUCN[40]
Cervus albirostris Przewalski, 1883 jeleń białowargi gatunek monotypowy Chińska Republika Ludowa (wschodnia Wyżyna Tybetańska (wschodni Tybet, zachodnie Gansu, Qinghai, zachodni Syczuan i północno-zachodni Junnan)) DC: do 190 cm
DO: 12–13 cm
MC: 90–220 kg 		 VU 
Cervus nippon Temminck, 1838 jeleń wschodni 10 podgatunków Rosja (Kraj Nadmorski), środkowa, północno-wschodnia i wschodnia Chińska Republika Ludowa, Japonia, Tajwan i północny Wietnam; prawdopodobnie Korea Północna; introdukowany do Filipin, Europy, Armenii, Azerbejdżanu, Madagaskaru, Australii, Nowej Zelandii i Stanów Zjednoczonych DC: 110–190 cm
DO: 10–18 cm
MC: 20–140 kg 		 LC 
Cervus canadensis Erxleben, 1777 jeleń kanadyjski 6 podgatunków Azja od gór Tienszan (wschodni Kirgistan) i Ałtaj (północno-wschodni Kazachstan przez Mongolię i Rosję (na wschód od Kraju Nadmorskiego do północnej, środkowej i południowej Chińskiej Republice Ludowej, Bhutanu oraz Ameryka Północna (Kanada i Stany Zjednoczone) DC: 190–240 cm
DO: 10–16 cm
MC: 150–400 kg 		 LC 
Cervus hanglu J.A. Wagner, 1844 jeleń kaszmirski 3 podgatunki Azja Środkowa w Kazachstanie, Uzbekistanie, Tadżykistanie, północnym Afganistanie, Chińskiej Republice Ludowej (południowy Xinjiang) i północnych Indiach (Kaszmir) DC: 180–205 cm
DO: 8–12 cm
MC: 110–240 kg 		 LC 
Cervus elaphus Linnaeus, 1758 jeleń szlachetny 5 podgatunków Europa, Korsyka (reontrodukowany), Sardynia, Turcja, Kaukaz, północno-zachodni Iran, góry Atlas (Algieria, Tunezja, reintrodukowany w północnym Maroku); introdukowany do Chile, Argentyny, Australii i Nowej Zelandii DC: 165–205 cm
DO: 14–16 cm
MC: 75–220 kg 		 LC 

Kategorie IUCN:  LC  – gatunek najmniejszej troski,  VU  – gatunek narażony.

Opisano również gatunki wymarłe:

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Cervus Linnaeus, 1758.
  2. ↑ Młodszy homonim Hippelaphus Goldfuss, 1820 (Bovidae).
  3. ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Sika P.L. Sclater, 1870.
  4. ↑ Młodszy homonim Deperetia Teppner, 1922 (Bivalvia).
  5. ↑ a b Nowa nazwa dla Deperetia Shikama, 1936.
  6. ↑ a b Podgatunek C. canadensis.
  7. ↑ a b Podgatunek C. nippon.
  8. ↑ a b c Podgatunek C. nippon.
  9. ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae: secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 66. (łac.).
  2. ↑ C.S. Rafinesque. Extracts from the Journal of Mr. Charles Le Raye, relating to some new Quadrupeds of the Missouri Region. „The American Monthly Magazine and Critical Review”. 1, s. 436, 1817. (ang.). 
  3. ↑ C.H. Smith: Synopsis of the species of the class Mammalia. W: G. Cuvier & E. Griffith (red.): The animal kingdom: arranged in conformity with its organization. Cz. 5. London: G.B. Whittaker, 1827, s. 307. (ang.).
  4. ↑ L. Reichenbach: Bildergallerie der Thierwelt oder Abbildungen des Interessantesten aus dem Thierreiche. Leipzig: E. Pönicke & Sohn, 1835, s. 4. (niem.).
  5. ↑ B.H. Hodgson. Bez tytułu. „The Annals of natural history”. 1, s. 154, 1838. (ang.). 
  6. ↑ B.H. Hodgson. Classified Catalogue of Mammals of Nepal, corrected to end of 1840, first printed in 1832. „Calcutta journal of natural history, and miscellany of the arts and sciences in India”. 2, s. 219, 1841. (ang.). 
  7. ↑ R. Owen: A history of British fossil mammals and birds. London: John Van Voorst, 1846, s. 470. (ang.).
  8. ↑ P.L. Sclater. Remarks on the Arrangement and Distribution of the Cervidæ. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1870, s. 115, 1870. (ang.). 
  9. ↑ J.E. Gray: Catalogue of ruminant Mammalia (Pecora, Linnaeus) in the British Museum. London: British Museum, 1872, s. 70. (ang.).
  10. ↑ L.J.F.J. Fitzinger. Die Gattungen der Familie der Hirsche (Cervi) nach ihrer natürlichen Verwandtschaft. „Anzeiger der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften, Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 10, s. 198, 1873. (niem.). 
  11. ↑ P.M. Heude. Catalogue révisé des cerfs tachetés (Sika) de la Chine centrale. „Mémoires concernant l’histoire naturelle de l’Empire chinois”. 2 (3), s. 146, 1894. (fr.). 
  12. ↑ É.L. Trouessart: Catalogus mammalium tam viventium quam fossilium. Wyd. Nova ed. (prima completa). Cz. 2. Berolini: R. Friedländer & sohn, 1898, s. 878. (łac.).
  13. ↑ P.M. Heude. Catalogue revisé des cerfs tachetés (Sika). Japon; groupe des Goto. „Mémoires concernant l’histoire naturelle de l’Empire chinois”. 4 (2), s. 98, 1898. (fr.). 
  14. ↑ A.N.Ch. Acloque: Faune de France: contenant la description des espèces indigènes disposées en tableaux analytiques; et illustrée de figures représentant les types caractéristiques des genres. Paris: Librairie J.-B. Baillière et Fils, 19 rue Hautefeuille, près du boulevard Saint-Germain, 1900, s. 71. (fr.).
  15. ↑ a b C. Flerow. [The white muzzle deer (Cervus albirostris Przew.) as the representative of a new genus Przewalskium]. „Comptes rendus de l’Académie des sciences de l’URSS”. 1930, s. 115, 1930. (ros.). 
  16. ↑ a b T. Shikama. Depéretia, a new subgenus of Cervus, with a note on a new species from the Pleistocene of Japan. „Proceedings of the Imperial Academy of Tokyo”. Series B. 12 (8), s. 251, 1936. DOI: 10.2183/pjab1912.12.251. (ang.). 
  17. ↑ a b T.S. Palmer. Bohlinella, a new name for Deperetia Shikama. „Journal of Mammalogy”. 20 (1), s. 110, 1939. DOI: 10.1093/jmammal/20.1.110. (ang.). 
  18. ↑ a b M. Kretzoi. Präokkupierte Namen im Säugetiersystem. „Földtani Közlöny”. 71 (7–12), s. 350, 1941. (niem.). 
  19. ↑ A. Azzaroli. The cervid genus Pseudodama n.g. in the Villafranchian of Tuscany. „Palaeontographia Italica”. 79, s. 4, 1992. (ang.). 
  20. ↑ G. Di Stefano & C. Petronio. Origin of and relationships among the Dama-like cervids in Europe. „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie. Abhandlungen”. 207 (1), s. 51, 1998. DOI: 10.1127/njgpa/207/1998/37. (ang.). 
  21. ↑ a b c Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 174. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  22. ↑ a b c d e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 312–314. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  23. ↑ a b c d e S. Mattioli: Family Cervidae (Deer). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 421–425. ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.).
  24. ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Cervus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-04-10]. (ang.).
  25. ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 591–593. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  26. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 174.
  27. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 254.
  28. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 325.
  29. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 311.
  30. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 590.
  31. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 650.
  32. ↑ a b c Palmer 1904 ↓, s. 631.
  33. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 589.
  34. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 253.
  35. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 272.
  36. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 210.
  37. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 98.
  38. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-08-06]. (ang.).
  39. ↑ Nazwy zwyczajowe za: K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 115, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
  40. ↑ Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-06]. (ang.).
  41. ↑ H.-D. Kahlke. Neufunde von Cerviden-Resten aus dem Unterpleistozän von Untermaßfeld. „Monographien des Römisch-Germanischen Zentralmuseums Mainz”. 40 (2), s. 475, 2001. (niem.). 
  42. ↑ Ch. Frick. Horned ruminants of North America. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 69, s. 200, 1937. (ang.). 
  43. ↑ A.N. Pomel: Catalogue méthodique et descriptif des vertébrés fossiles découverts dans le bassin hydrographique supérieur de la Loire, et surtout de la vallée de son affluent principal, L’Allier. Paris: J.-B. Baillière, 1853, s. 107. (fr.).
  44. ↑ H. Otsuka. Late Pleistocene Nipponicervus (cervid, mammal) from the Akiyoshi Plateau, West Japan. „Transactions and Proceedings of the Palaeontological Society of Japan”. 104, s. 452, 1977. (ang.). 
  45. ↑ Matsumoto 1926 ↓, s. 21.
  46. ↑ E.D. Cope. The vertebrate fauna of the Equus beds. „The American naturalist”. 23 (266), s. 162, 1889. (ang.). 
  47. ↑ M. de la P. Graells. Fauna Mastodológica Ibérica. „Memorias de la Real Academia de Ciencias Exactas, Físicas y Naturales”. 17, s. 579, 1897. (hiszp.). 
  48. ↑ P. Teilhard de Chardin & J. Piveteau. Les mammifères fossiles de Nihowan (Chine). „Annales de Paléontologie”. 19, s. 54, 1930. (fr.). 
  49. ↑ E.D. Cope. Descriptions of new Vertebrata from the Upper Tertiary formations of the West. „Proceedings of The American Philosophical Society”. 17 (100), s. 223, 1878. (ang.). 
  50. ↑ S. Tokunaga. Fossil Deer discovered from Tertiary bed in Shinano. „Journal of the Geological Society of Japan”. 33 (397), s. 397–402, 1928. 
  51. ↑ Matsumoto 1926 ↓, s. 23.
  52. ↑ H. Otsuka. Pleistocene vertebrate fauna from the Kuchinotsu Group of west Kyushu, part 1. A new species of Cervus (Rusa.). „Memoirs of Faculty of Science, Kyushu University”. Series D, Geology. 17 (3), s. 258, 1966. (ang.). 
  53. ↑ Z. Qiu, T. Deng & B. Wang. Early Pleistocene mammalian fauna from Longdan, Dongxiang, Gansu, China. „Palaeontologia Sinica”. 191, s. 127, 2004. (ang.). 
  54. ↑ O. Zdansky. Fossile Hirsche Chinas. „Palaeontologia Sinica”. C. 2, s. 3–90, 1925. (niem.). 
  55. ↑ A. Azzaroli. I cervi fossili della Toscana. „Palaeontographia Italica”. 43, s. 46–81, 1947. (wł.). 
  56. ↑ T. Shikama. 本邦産化石鹿の一新種ニホンムカシジカ (Cervus (cfr. Anoglochis) Praenipponicus sp. nov.) に就いて. „地質学雑誌”. 43 (510), s. 170, 1936. (jap.). 
  57. ↑ M. Arif, S.M.I. Shah & J. De Vos. Cervus rewati sp. nov. (Mammalia, Cervidae) from the Upper Siwaliks of Pakistan. „Geological survey of Pakistan memoirs”. 17, s. 11–24, 1991. (ang.). 
  58. ↑ Ch.J.J. Depéret. Les animaux pliocènes du Roussillon. „Mémoires de la Société géologique de France”. Troisième série. 3, s. 107, 125, 1890. (fr.). 
  59. ↑ T. Shikama. Fossil cervifauna of Syatin near Tainan, southwestern Taiwan (Formosa). „Science Reports of the Tohoku Imperial University”. 2nd series, Geology. 19 (1), s. 78, 1937. (ang.). 
  60. ↑ D.M.A. Bate. A new Pleistocene deer from Gibraltar. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eleventh series. 10 (66), s. 412, 1943. DOI: 10.1080/03745481.1943.9728031. (ang.). 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jeleń&oldid=75021445”