Józef Celica
podpułkownik | |
Data i miejsce urodzenia |
1 października 1910 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
5 maja 1980 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1939–1950 |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
44 Pułk Strzelców Legii Amerykańskiej |
Odznaczenia | |
Józef Celica (od 1954 używał nazwiska Lechicz-Celica), ps. „Elski”, „W. Elski”, „Lechicz”, „Piast”, „W. Piast”, „Wiesław” (ur. 1 października 1910 w Wiszniewie w powiecie wołożyńskim, zm. 5 maja 1980 w Warszawie) – podpułkownik rezerwy ludowego Wojska Polskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 1 października 1910 w rodzinie Antoniego (małorolnego rolnika) i Doroty z Bitelskich. Razem z ojcem[1], skazanym na zesłanie za udział w POW, w 1914 wyjechał na Syberię, gdzie uczył się w polskiej szkole powszechnej i rosyjskiej szkole wydziałowej. Utracił wówczas rodziców. Przez Daleki Wschód w 1922 powrócił do kraju, a od stycznia 1924 był uczniem Państwowego Seminarium Nauczycielskiego Męskiego w Wejherowie[2]. Kontynuował naukę od 1927 w Państwowej Średniej Szkole Ogrodniczej w Warszawie. Od 1929 studiował w Państwowej Wyższej Szkole Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie, po ukończeniu, której w czerwcu 1932 otrzymał dyplom. Od września 1932 do września 1933 był słuchaczem Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie. Pracował od lutego 1935 jako urzędnik w PKO w Warszawie, a następnie od 1939 był kontrolerem w biurze wkładów oszczędnościowych[3][2]. Od 1933 był jednocześnie słuchaczem Wydziału Społecznego SNP i do czerwca 1938 zdał egzaminy, ale nie uzyskując dyplomu. Rozpoczął działalność społeczną jako członek zarządu Związku Młodzieży z Dalekiego Wschodu, który został założony w 1929. Działał również w latach 1929–1932 w Związku Niezamożnej Młodzieży Wiejskiej i od 1934 do chwili jej rozwiązania w 1938 w Organizacji Młodzieży Socjalistycznej „Życie”[2].
W kampanii wrześniowej 1939 był oficerem łączności i adiutantem dowódcy 44 pułku piechoty. W październiku 1939 w konspiracji jako współzałożyciel ZPN, który przekształcony został wiosną 1940 w KPN. Był kolejno: komendantem 4 Rejonu, od lutego 1940 komendantem Obwodu II i jednocześnie zastępcą komendanta Okręgu I Warszawa, a od kwietnia 1941 komendantem tego Okręgu i jednocześnie zastępcą komendanta głównego KPN[2]. Rozkazem L.21/BP z 11 listopada 1941 Komendanta Głównego ZWZ gen. Stefana Roweckiego mianowany porucznikiem rezerwy. Organizator i następnie dowódca oddziałów partyzanckich KPN „Perkun” od marca 1942, a w marcu 1943 został mianowany komendantem głównym KPN[4]. W maju 1943 po połączeniu KPN ze „Zrywem” był także wiceprezesem Stronnictwa Zrywu Narodowego pełniąc funkcje do wybuchu powstania[2]. W powstaniu warszawskim był dowódcą batalionu KPN[5] na odcinku ul. Kredytowa, Mazowiecka, Świętokrzyska, Pl. Dąbrowskiego. Mianowany kapitanem rezerwy ze starszeństwem z poprzedniego dnia rozkazem Dowódcy AK, gen. Tadeusza Komorowskiego L.424/BP z 18 września 1944[2]. Przebywał po kapitulacji oddziałów powstańczych w Stalagu Bergen-Belsen i w Oflagu X C Lübeck.
Do kraju powrócił w styczniu 1946, a od marca pracował jako inspektor starostw w Urzędzie Wojewódzkim w Poznaniu. Od października 1946 do maja 1947 służył w ludowym Wojsku Polskim na stanowisku dyrektora Wojewódzkiego Urzędu WF i PW w Poznaniu[2], a po ukończeniu kursu w Szkole Oficerów Polityczno-Wychowawczych był od stycznia 1948 zastępcą komendanta Wojskowego Instytutu Geograficznego do spraw polityczno-wychowawczych. Od czerwca 1949 zastępca kierownika Zakładu Kartograficznego Sztabu Generalnego do spraw polityczno-wychowawczych. W latach 1946–1948 był jednocześnie wiceprezes ZG SP. Od września 1949 w założonym wówczas ZBoWiD był członkiem ZG. W styczniu 1950 przeniesiony został do rezerwy[6]. Pracował w różnych instytucjach w Zegrzu i w Warszawie, a od września 1971 na stanowisku kierownika działu technicznego w Spółdzielni Pracy Usług Technicznych Inżynierów i Techników Emerytów „Wspólnota”.
Zmarł w Warszawie 5 maja 1980[6], pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera D12-2-18)[7].
Awanse
[edytuj | edytuj kod]- podporucznik – 1936,
- porucznik – 11 listopada 1941,
- kapitan – 17 września 1944,
- podpułkownik – 1946.
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1946)
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (27 września 1944)
- Krzyż Walecznych (1 października 1944)
- Warszawski Krzyż Powstańczy (1982, pośmiertnie)[8]
- Srebrny Krzyż Zasługi (1939)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Skazany na zesłanie za udział w FOW.
- ↑ a b c d e f g Kunert 1987 ↓, s. 41.
- ↑ Pracował tam również w czasie okupacji, aż do wybuchu powstania warszawskiego.
- ↑ Zachowując nadal bezpośrednie dowodzenie oddziałami partyzanckimi.
- ↑ Kompanii w składzie zgrupowania AK mjr. Włodzimierza Zawadzkiego „Bartkiewicza”.
- ↑ a b Kunert 1987 ↓, s. 42.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2024-09-10] .
- ↑ Lista odznaczonych Warszawskim Krzyżem Powstańczym. „Stolica”. Rok XXXVII, Nr 23 (1796), s. 14, 22 sierpnia 1982. Warszawa: Warszawskie Wyd. Prasowe RSW „Prasa-Książka-Ruch”. [dostęp 2024-09-10].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1945 T. 2. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987, s. 41–42. ISBN 83-211-0739-7.
- Absolwenci Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie
- Członkowie Stronnictwa Zrywu Narodowego
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Warszawskim Krzyżem Powstańczym
- Oficerowie 44 Pułku Strzelców Legii Amerykańskiej
- Oficerowie Oficerskiej Szkoły Politycznej
- Oficerowie polityczni ludowego Wojska Polskiego
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Podporucznicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Urodzeni w 1910
- Zmarli w 1980