Igor Szafariewicz
Data i miejsce urodzenia |
3 czerwca 1923 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
19 lutego 2017 |
Zawód, zajęcie | |
Narodowość | |
Alma Mater | |
Stanowisko |
profesor na Uniwersytecie Moskiewskim, |
Igor Rostisławowicz Szafariewicz, ros. Игорь Ростиславович Шафаревич (ur. 3 czerwca 1923 w Żytomierzu, zm. 19 lutego 2017 w Moskwie[1]) – rosyjski matematyk zajmujący się algebrą, geometrią algebraiczną i algebraiczną teorią liczb.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W 1940 roku skończył Uniwersytet Moskiewski, na którym wykładał w latach 1944–1975. Od roku 1953 jako profesor. Od 1943 pracował w Matematycznym Instytucie im. Stiekłowa Akademii Nauk, w którym od roku 1960 był kierownikiem oddziału. W latach 1970–1974 był prezydentem Moskiewskiego Instytutu Matematycznego[2]. Był członkiem Niemieckiej Akademii Przyrodników Leopoldina (1960), Londyńskiego Towarzystwa Matematycznego (1974), United States National Academy of Sciences (1974), Londyńskiego Towarzystwa Królewskiego (1981). W 1978 roku otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Paryskiego.
Od lat 60. angażował się we wspieranie ofiar represji komunistycznych, Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej i ruch obrony praw człowieka stworzony przez Andrieja Sacharowa. Z czasem przeszedł do krytyki systemu komunistycznego z pozycji nacjonalizmu rosyjskiego, nie unikając elementów antysemickich, czym zbliżył się w poglądach do Aleksandra Sołżenicyna, ale oddalił od środowisk demokratycznych.
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Teoria liczb (1985, współautor Z. Borewicz)[3]
- Podstawy geometrii algebraicznej (1972)
- Geometrie i grupy (1983, współautor W. Nikulin) – monografia poświęcona badaniu różnych geometrii związanych z programem erlangeńskim Kleina: pięć geometrii lokalnie identycznych z płaszczyzną (płaszczyzna, powierzchnia walcowa, skręcona powierzchnia walcowa, torus, butelka Kleina), geometrie lokalnie identyczne z przestrzenią trójwymiarową, grupy krystalograficzne, geometria hiperboliczna[4]
- Podstawowe pojęcia algebry (1999) – podręcznik nowoczesnej algebry obejmujący kolejno: ciała, pierścienie przemienne, homomorfizmy i ideały, moduły, wymiar algebraiczny, algebraiczny aspekt pojęć infinitezymalnych, pierścienie nieprzemienne i moduły nad nimi, pierścienie i moduły półproste, grupy i ich reprezentacje, algebry Liego, kategorie, algebrę homologiczną i K-teorię[5]
- Algebra liniowa i geometria (2009, współautor A. Remizov)[6]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Sophia Kishkovsky: Igor Shafarevich, Russian Mathematician With a Mixed Political Legacy, Dies at 93. nytimes.com, 2017-03-13. [dostęp 2017-03-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-14)]. (ang.).
- ↑ Ю. В. Прохоров (redaktor): Математический энциклопедический словарь. Советская энциклопедия, 1988, s. 763. (ros.).
- ↑ И. Р. Шафаревич, З. И. Боревич: Теория чисел. Наука, 1964. (ros.).
- ↑ И. Р. Шафаревич, В. В. Никулин: Геометрии и группы. Наука, 1983. (ros.).
- ↑ И. Р. Шафаревич: Основные понятия алгебры. Wyd. 2. Ижевск: РХД, 2001. ISBN 5-93972-097-8. (ros.).
- ↑ И. Р. Шафаревич, А. О. Ремизов: Линейная алгебра и геометрия. Физматлит, 2009. ISBN 978-5-9221-1139-3. (ros.).
- ISNI: 0000000110802531
- VIAF: 104121181
- LCCN: n50002515
- GND: 119280337
- NDL: 00456191
- LIBRIS: nl02z3j63m4dxph
- BnF: 118958557
- SUDOC: 056919557
- SBN: PALV008314
- NLA: 35506875
- NKC: jn20010525374
- RSL: 000086035
- BNE: XX990232
- NTA: 068651147
- BIBSYS: 90355593
- CiNii: DA00873973
- Open Library: OL5916871A
- PLWABN: 9810585062205606
- NUKAT: n98020801
- J9U: 987007307806605171
- CANTIC: a11952891
- LNB: 000082965
- CONOR: 12514403