Dywizja Kawalerii „Zaza”

Dywizja Kawalerii „Zaza”
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1939
Rozformowanie	1939
	Dowódcy
Pierwszy	gen. bryg. Zygmunt Podhorski
	Działania zbrojne
	kampania wrześniowa; bitwa pod Kockiem (2–6 X 1939)
	Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	wojsko
Rodzaj wojsk	kawaleria

Dywizja Kawalerii „Zaza” – wielka jednostka kawalerii Wojska Polskiego improwizowana w toku kampanii wrześniowej 1939.

Dywizja Kawalerii „Zaza” została sformowana 18 września 1939 roku^[1] przez gen. bryg. Zygmunta Podhorskiego ps. „Zaza” w okolicach Białowieży w Puszczy Białowieskiej z oddziałów Podlaskiej i Suwalskiej Brygady Kawalerii, którym udało się przebić z okrążenia z okolic Zambrowa i Ostrowi Mazowieckiej^[2].

Działania bojowe

Zgodnie z decyzją gen. Podhorskiego brygady kawaleryjskie miały maszerować na południe, aby połączyć się z wojskami walczącymi na terenie województwa lubelskiego. Dywizja maszerowała po równych osiach w kierunku Czeremchy. Po kilku utarczkach z Niemcami kawaleria weszła w lasy nadleśnictwa Nurzec. 24 września osiągnęła przeprawy na Bugu. Po całodziennych walkach odparte zostało natarcie czołgów niemieckich, a w nocy z 24 na 25 września Dywizja przeprawiła się przez Bug pod Mielnikiem.

25 września po południu maszerowała dalej na południe, omijając Białą Podlaską od zachodu. Po odpoczynku 26 września w rejonie miejscowości Sokole, Dywizja wywalczyła przeprawy na Wieprzu pod Kijanami, w Zawieprzycach i Spiczynie.

28 września przyszedł rozkaz podporządkowania Dywizji dowódcy SGO „Polesie” gen. bryg. Franciszkowi Kleebergowi. W składzie SGO "Polesie" wzięła udział w dniach 2-5 października w ostatniej bitwie wojny obronnej 1939 pod Kockiem i Wolą Gułowską, gdzie skapitulowała wraz z resztą SGO.

Organizacja

Kwatera Główna
Brygada Kawalerii „Plis”
Brygada Kawalerii „Edward”
batalion piechoty „Wilk” – mjr Adam Wilczyński
batalion piechoty „Olek” – mjr Władysław Święcicki

Obsada personalna

dowódca dywizji - gen. bryg. Zygmunt Podhorski
szef sztabu - mjr dypl. Edward Boniecki

Przypisy

↑ Głowacki 1986 ↓, s. 264, wg autora organizacja nastąpiła 20 września 1939 roku.
↑ Jurga 1975 ↓, s. 269–270.

Bibliografia

Ludwik Głowacki: Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939. Wyd. 2. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1986. ISBN 83-222-0377-2.
Tadeusz Jurga: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Regularne jednostki Wojska Polskiego w 1939: organizacja, działania bojowe, uzbrojenie, metryki związków operacyjnych, dywizji i brygad. T. 7. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.

[CITEREFGłowacki1986264,_wg_autora_organizacja_nastąpiła_20_września_1939_roku-1] Głowacki 1986 ↓, s. 264, wg autora organizacja nastąpiła 20 września 1939 roku.

[CITEREFJurga1975269–270-2] Jurga 1975 ↓, s. 269–270.

[1]

[2]

Korpus, dywizje, GO Jazdy	KJ DJ 1 DJ 2 DJ DJ WLŚ GOJ
Brygady jazdy (wojenne)	1 BJ 2 BJ 3 BJ 4 BJ 5 BJ 6 BJ 7 BJ 8 BJ 9 BJ
Brygady jazdy	I BJ II BJ III BJ IV BJ V BJ VI BJ VII BJ VIII BJ IX BJ X BJ
Dywizje kawalerii	1 DK 2 DK 3 DK 4 DK
Samodzielne brygady kawalerii	2 SBK 3 SBK 5 SBK 6 SBK 8 SBK 9 SBK
Brygady kawalerii	I BK IV BK VII BK VIII BK X BK XI BK XII BK XIII BK XIV BK XV BK XVI BK XVII BK XVIII BK
Brygady kawalerii (1929–1937)	Brygady 2 DK BK „Brody” BK „Wilno” BK „Kraków” BK „Stanisławów” BK „Rzeszów” BK „Hrubieszów” BK „Baranowicze” BK „Białystok” BK „Poznań” BK „Równe” BK „Suwałki” BK „Toruń” 10 BK
Grupy Operacyjne Kawalerii 1939	GOKaw. nr 1 GOKaw. nr 2
Brygady kawalerii 1939	Mazowiecka BK Kresowa BK Wileńska BK Suwalska BK Krakowska BK Podolska BK Wielkopolska BK Pomorska BK Nowogródzka BK Wołyńska BK Podlaska BK
Jednostki improwizowane w 1939	DK „Zaza” Zbiorcza BK Rezerwowa BK Kombinowana BK BK „Edward” BK „Plis” Zgr. kaw. ppłk. K. Halickiego Grupa Kawalerii Spieszonej ppłk. E. Wani
Pułki ułanów (szwoleżerów)	1 pszw 2 pszw 3 pszw 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27
Pułki strzelców konnych (dragonów)	1 pd 2 pd 3 pd 4 pd 1 psk 2 psk 3 psk 4 psk 5 psk 6 psk 7 psk 8 psk 9 psk 10 psk
Dywizjony artylerii konnej	1 dak 2 dak 3 dak 4 dak 5 dak 6 dak 7 dak 9 dak 10 dak 11 dak 12 dak 13 dak (8)14 dak 15 bak
szwadrony pionierów	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
szwadrony łączności	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 10 BK WBPM
Inne	pułk jazdy tatarskiej 1 szwadron tatarski 1 p kaw. KOP
Kawaleria zmotoryzowana	24 p.uł 1 psk 10 psk dppanc 10 BK dr 10 BK dr WBPanc.-Mot.
Ośrodki zapasowe kawalerii	OZ Suw. i Podl. BK OZ Wkp. BK OZ Krak. BK OZ Maz. BK OZ Pom. BK OZ Woł. BK OZ Now. BK OZ Pod. BK OZ Wil. BK OZ Kres. BK
Improwizowane (rezerwowe) oddziały kawalerii (1939)	101 puł. 102 puł. 110 puł. 103 pszw. p kaw. osłonowej „Wołkowysk” Warszawski puł. p marszowy Kresowej BK p marszowy Podolskiej BK p zbiorczy Pomorskiej BK 1 psk (spieszony) dyw. kaw. KOP „Niewirków”

Rodowód	Polska Siła Zbrojna Armia Polska we Francji Armia Wielkopolska Legiony Polskie Samoobrona Litwy i Białorusi Wojsko Litwy Środkowej Wojsko Polskie na Wschodzie
Naczelne władze wojskowe	Naczelnik Państwa (1918–1922) Prezydent RP (1922–1939) Naczelne Dowództwo WP Ministerstwo Spraw Wojskowych Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych Sztab Generalny (Główny) Kwatera Główna Naczelnego Wodza
Rodzaje sił zbrojnych	Wojsko Marynarka Wojenna
Formacje	Wojska Wartownicze i Etapowe (1919–1921) Korpus Ochrony Pogranicza (1924–1939) Obrona Narodowa (1937–1939)
Bronie	Piechota Kawaleria Artyleria Bronie pancerne (1937–1939) Lotnictwo Saperzy Wojska Kolejowe (do 1928) Wojska Samochodowe (do 1937) Tabory Żandarmeria
Służby	duszpasterska geograficzna intendentury inżynieryjno-saperska kolejowa remontu sprawiedliwości zdrowia weterynarii uzbrojenia lotnictwa żeglugi śródlądowej łączności etapowa jeniecka poborowa
WP w 1939	OdeB pokojowe Plan mob. „W” Mobilizacja OdeB wojenne Kampania wrześniowa Plan „Zachód” Plan „Wschód”
Inne	Bunt Żeligowskiego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego Centrum Wyszkolenia Saperów Centrum Wyszkolenia Łączności Centrum Wyszkolenia Żandarmerii Centrum Wyższych Studiów Wojskowych Fundusz Obrony Narodowej Główny Urząd Zaopatrywania Armii Instytut Wojskowo-Techniczny Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Oficerska Szkoła Topografów Placówki dyplomatyczne Wojska Polskiego II RP Rada Wojenna Rada Wojskowa Wojna polsko-bolszewicka Wojskowa Komisja Ustawodawcza Wyższa Szkoła Wojenna