Martin Bormann

Fotografia de Martin Bormann en 1934.

Martin Bormann (17 de junh de 1900, Wegeleben - 2 de mai de 1945, Berlin) es un òme politic alemand. Generau SS, cap de la cancelariá dau NSDAP e secretari personau d'Adolf Hitler, es una personalitat majora dau III^en Reich. Foguèt ansin condamnat ai procès de Nuremberg per crimes de guèrras e crimes còntra l'Umanitat.

Biografia

Fiu d'un emplegat dei pòstas, participèt brèvament a la Premiera Guèrra Mondiala après aver abandonat l'escòla. Puei, s'engatjèt dins lo còrs franc de la província de Mecklemborg e, dins lo corrent deis ans 1920, jonhèt divèrsei movements nacionalistas. En març de 1925, foguèt condamnat a un an de preson coma complici de Rudolf Höss, jutjat copable de l'assassinat de Walter Kadow (un sòci dau KPD). Après sa liberacion, Bormann venguèt sòci dau NSDAP.

Au sen dau partit nazi, Bormann venguèt rapidament un responsable regionau de la region de Turíngia. Ansin, en octòbre de 1933, venguèt lo secretari personau de Rudolf Hess, un amic pròche d'Adolf Hitler. Lo mes seguent, foguèt elegit deputat au Reichstag. Dins lo corrent deis ans 1930, continuèt son ascension au sen dau NSDAP e se destrièt amb la construccion de la residéncia de montanha d'Hitler a Berchtesgaden. En parallèl, intrèt pauc a pauc au servici personau dau Fuhrer, çò que li permetèt de venir un dei caps de la burocracia dau NSDAP. Ansin, après la fugida de Rudolf Hess en mai de 1941, foguèt nomat cap de la cancelariá dau partit.

A partir d'aquela posicion, Bormann venguèt un sostèn important de la politica d'Hitler durant la Segonda Guèrra Mondiala. D'efiech, sei foncions li donèron la responsabilitat de l'organizacion de l'agenda personau dau Fuhrer e de la gestion dau fons Adolf-Hitler per l'industria. Participèt tanben fòrça ai combats politics e administratius engatjats per lo III^en Reich per mobilizar lei ressorsas d'Alemanha au profiech de l'esfòrç de guèrra e de la politica nazi. Lo 12 d'abriu de 1943, sa posicion foguèt renfòrçada per lo títol oficiau de « secretari dau Fuhrer ». Après la temptativa de còp d'Estat de 1944, venguèt un aliat de Joseph Goebbels que voliá renfòrçar lo ròtle dau NSDAP dins lo quadre de sa politica de « guèrra totala ». Pasmens, trabalhèt tanben amb Heinrich Himmler per adoptar lei decrèts de mobilizacion de totei lei ressorsas umanas dau Reich.

Fin 1944, en fàcia dei signes de desagregacion de la Wehrmacht, se refugièt dins lo trabalh burocratic (contraròtle besuquet dau trabalh de l'administracion, preparacion de projèctes per l'après-guèrra... etc.). Pasmens, ordonèt ai foncionaris e ai responsables dau partit de gardar lor pòste, çò que foguèt un factor de la resisténcia acarnada dei tropas alemandas ais ofensivas aliadas e sovieticas de 1945. Après lo suicidi d'Hitler, Bormann foguèt nomat cap dau NSDAP e, après d'esitacions, decidèt de s'enfugir dau bónquer dau Fuhrer dins la nuech dau 1^èr au 2 de mai de 1945. Foguèt tuat, dins de circonstàncias desconegudas, durant la fasa finala de la batalha de Berlin.

Dins aquò, lo cadabre de Bormann foguèt pas trobat per lei Sovietics e l'unic testimòni de sa mòrt èra Artur Axmann. Foguèt donc considerat coma vivent per leis Aliats e jutjat condamnat a mòrt ai procès de Nuremberg per crimes de guèrras e crimes còntra l'Umanitat. Son còrs foguèt finalament descubèrt en 1972 durant de trabalhs organizats dins la capitala alemanda. Sa mòrt foguèt oficializada en 1973 e un tèst ADN la confiermèt definitivament en 1998. Segon leis elements descubèrts sus son esquelèt, un suicidi per absorpcion d'una ampola de cianur es la causa pus probabla de la mòrt.

Annèxas

Liames intèrnes

• Nazisme.
• Segonda Guèrra Mondiala.
• Tresen Reich.

Bibliografia

• (fr) Martin Broszat, L'État hitlérien : L'origine et l'évolution des structures du troisième Reich, Fayard, 1985.
• (fr) François Delpla, Martin Bormann, homme de confiance d'Hitler, Nouveau Monde Éditions, 2020.
• (fr) James McGovern, Martin Bormann, Presses de la Cité, 1968.