Bastilha
La Bastilha (o mei exactament, Bastilha Sent Antòni) qu'èra ua hortalessa situada sus l'actuau plaça de la Bastilha a París. Presa per la hòrça a l'escadença de la susmauta deu 14 de julhet de 1989 per'mor de simbolizar l'autoritat e lo poder deu rei, que ho destrusida chic arron. Aqueth eveniment que vadó lo simbèu de la Revolucion Francesa.
Bastida en 1370 peu rei de França Carles V que ho utilizada com cròfo hòrt peu rei Francés I. Que ho presa un purmèr còp durant las guèrras de religion lo 13 de mai de 1588. Sully que'n vadó governador e que la tornè utilizar entà empara lo tresaur reiau. Que ho presa un còp mei en 1649 durant la Fronde.
Despuish lo regnat de Loís IX que ho tanben emplegada com preson politica, emplec que desvolopè lo cardinau de Richelieu dab las famosas Lettres de cachets (las "letras sageradas" peu poder reiau) simbèus de l'arbitrarietat.
Qu'ei per aquesta rason que mantuns escrivans e òmis politics que demorèn a la Bastilha (enter los quaus Voltaire, e lo marqués de Sade). Lo nombre de presoèrs non ho totun pas jamei deus grans e lo dia de la presa de la Bastilha chic que hon liberats. L'importància deu bastiment qu'èra mei que mei simbolica.
Après la soa presa lo 14 de julhet de 1789 que ho destrusida de tira (a partir deu 15 de julhet). Quauques pèiras soas que hon emplegadas entà bastir lo pont de la Concòrdia. Lo marqués de la Faieta qu'auherí ua de las soas claus au purmèr president deus Estats Units d'America George Washington; qu'ei expausada uei dens la soa residéncia de Mont Vermont.
A l'escadença de la bastida de la linha 5 deu metropolitan parisenc, las fondacions de la tor de la libertat (la tor on lo marqués de Sade e ho embarrat) que hon tornadas trobar e que's pòden véder dens lo square Galli, sus lo baloard Enric IV.
Pavats de color que marcan uei lo dia lo perhiu deu lòc qu'ocupava la hortalessa sus la plaça de la Bastilha.