Ingelmunster

**Ingelmunster**
Gemeente in België
	(Details)
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	West-Vlaanderen
Arrondissement	Roeselare
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	16,43 km² (2022); 59,66%; 19,37%; 20,98%
Coördinaten	50° 55' NB, 3° 15' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	11.537 (01/01/2024) ; 49,63% ; 50,37% ; 702,33 inw./km²
Leeftijdsopbouw; – 0-17 jaar; – 18-64 jaar; – 65 jaar en ouder	(01/01/2024); 18,73%; 59,58%; 21,69%
Buitenlanders	6,38% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Kurt Windels
Bestuur	De Brug/N-VA/Open VLD
Zetels; CD&V; sp.a; De Brug/N-VA/Open VLD	21; 5; 3; 13
Economie
Gemiddeld inkomen	20.481 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad	3,2% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 8770	Deelgemeente; Ingelmunster
Zonenummer	051
NIS-code	36007
Politiezone	Midow
Hulpverleningszone	Midwest
Website	www.ingelmunster.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Roeselare; in de provincie West-Vlaanderen
Portaal	België

Ingelmunster is een plaats en gemeente in de Belgische provincie West-Vlaanderen. De gemeente telt ruim 11.000 inwoners. Ingelmunster wordt ook weleens de Brigandsgemeente genoemd, ter herinnering aan Brigandszondag (28 oktober 1798), toen hier de opstand van de Brigands tijdens de Boerenkrijg door de Fransen neergedrukt werd. Sinds 1979 is Ingelmunster gejumeleerd met het Duitse Hüllhorst in de deelstaat Noordrijn-Westfalen.

Kernen

Bij de gemeentelijke fusies van 1977 is Ingelmunster niet samengesmolten met andere gemeenten; de gemeente heeft dus geen deelgemeenten. Tot de gemeente behoort wel nog het gehucht Krieke, dat in het zuiden van Ingelmunster ligt.

Ingelmunster zelf is ontstaan ten noorden van de Mandel, op de linkeroever. Het dorp ontwikkelde zich later ook ten zuiden uit. Het centrum bestaat nu uit duidelijk gescheiden delen ten noorden en ten zuiden van de Mandel, die elk een eigen parochie vormen. De Mandel loopt grotendeels parallel met het kanaal Roeselare-Leie en vormt samen met het natuurreservaat Mandelhoek en de kasteeltuin, een natuurlijke splitsing van Ingelmunster in twee delen.

#	Naam
I	Ingelmunster
II	Krieke

Ingelmunster grenst aan volgende dorpen en gemeenten:

a. Izegem (stad Izegem)
b. Emelgem (stad Izegem)
c. Meulebeke (gemeente Meulebeke)
d. Oostrozebeke (gemeente Oostrozebeke)
e. Hulste (stad Harelbeke)
f. Lendelede (gemeente Lendelede)

Geschiedenis

De rode draad doorheen de geschiedenis van Ingelmunster is het kasteel dat vandaag omgeven is door een park.

Robrecht I de Fries, graaf van Vlaanderen, liet omstreeks 1075 een versterkte burcht optrekken nabij de rivier de Mandel. Hij gebruikte daarvoor de ruïnes van een klooster dat door Engelse monniken, in navolging van (de latere heilige) Amandus, in de 7de eeuw gesticht was. De zeventiende-eeuwse historicus Anthonius Sanderus meende dat de naam 'Ingelmunster' van 'Anglo-monasterium' (Engels klooster) komt. Anderen denken dat de naam Ingelmunster van 'Angle-Monastère' komt. Deze laatste mening heeft trouwens steeds meer aanhangers. Een klooster 'op de hoek van de heerlijkheid' van Dendermonde. Klooster moet in deze context dan eerder begrepen worden als een klein kerkje, een kapelletje.

Ingelmunster nam een vrij centrale ligging in West-Vlaanderen in. Het was immers gelegen tussen de twee grote middeleeuwse steden Brugge en Kortrijk. Sommigen noemden Ingelmunster vanwege deze ligging zelfs 'de sleutel van Vlaanderen'. Deze benaming wordt geïllustreerd door het verblijf van Filips de Schone, koning van Frankrijk, in 1297. Vijf jaar voor de Guldensporenslag wilde Filips de stad Brugge straffen omdat deze weigerde belasting te betalen. De Bruggelingen vreesden dat hun stad zou verwoest worden, dus kwamen ze hem in Ingelmunster tegemoet om hun onderwerping te betonen.

In 1580 vond de 'slag van Ingelmunster' plaats. Franse hugenoten (onder leiding van François de La Noue) streden tegen de Spaanse bezetters van het kasteel. De la Noue dolf het onderspit en werd naar Alexander Farnese gebracht. (In 1878 werd trouwens een tapijt geweven dat deze 'slag van Ingelmunster, 1580' voorstelt.)

Door de vele oorlogen die Frankrijk uitvocht, stond het land op de rand van het bankroet. Daarom werd de beslissing genomen om kleine gebieden te verkopen, zo ook de heerlijkheid Ingelmunster. Otto von Plotho, een Duits kolonel, kocht in 1583 de heerlijkheid. Het kasteel - aanvankelijk wellicht een castrale motte - was in de Middeleeuwen eigendom geweest van de graven van Vlaanderen (onder meer families de Rhode en van Gistel). Van 1384 tot 1583 waren het kasteel en de omliggende gebieden in handen van achtereenvolgens Bourgondische, Duitse en Franse huizen. De familie de Plotho, en vooral dan Delphin (1657-1697), hadden een grote invloed op het dorp en de ganse heerlijkheid. Dat wordt onder andere duidelijk in de relatie kerk-kasteel.

Het kasteel werd in 1825 doorverkocht aan de familie Descantons de Montblanc die volgens sommige bronnen bastaarden van de familie de Plotho zouden zijn. Deze familie beschouwde het kasteel van Ingelmunster eerder als een buitenverblijf en was slechts in de zomermaanden in Vlaanderen. Het huidige gebouw (1736) is geen middeleeuwse versterkte burcht meer, maar een groot landhuis. De overige tijd van het jaar bevond de adellijke familie zich in Parijs.

In 1986 werd het kasteel aangekocht door de familie Van Honsebrouck, die sedert 1900 actief was in de brouwerijsector. In de jaren 1990 bracht deze familie er een brouwerijmuseum in onder. Op 17 september 2001 werd echter het kasteel en museum door een brand verwoest. Sedertdien is men voortdurend bezig om het kasteel zijn 'bourgeoisie'-stijl terug te geven.

De Franse piloot Roland Garros moest op 18 april 1915 na een raid op het station van Lendelede een noodlanding maken op de zuidflank van Hoog Wallegem in buurgemeente Hulste. Hij stak zijn vliegtuig, een Morane-Saulnier, in brand en verstopte zich op een boerderij op de grens van Hulste en Ingelmunster. Hij kon echter door de Duitsers gevat worden en werd naar een gevangenis in Duitsland overgebracht.

Bezienswaardigheden

Kasteel Ingelmunster en kasteelpark: zoals de geschiedenis van Ingelmunster aantoont, speelde het Ingelmunsterse kasteel een grote rol in de gemeente. Het kasteel zelf werd in 2001 binnenin grotendeels verwoest door een brand en is momenteel niet (meer) toegankelijk. Initiatieven zijn er om het oude museum nieuw leven in te blazen. Het park sluit aan bij het natuurreservaat "De Mandelhoek". Dit laat toe dwars door Ingelmunster te wandelen, onder andere langs het kanaal Roeselare-Leie, zonder de gemeente te zien. Het park is niet meer open voor publiek.
De Sint-Amanduskerk.
De Doornmolen: aan de Heirweg Zuid, vlak bij de grens met Lendelede, bevindt zich een stenen stellingmolen genaamd de Doornmolen, die functioneerde als koren- en oliemolen. Het rad en de inrichting verdween na een verwoestende brand in 1883; de lege molenromp die resteert doet tegenwoordig dienst als stal.^[bron?]

Natuur en landschap

Ingelmunster ligt in Zandlemig Vlaanderen, ten noorden van de Mandel en het Kanaal Roeselare-Leie. De kerkdrempel ligt op ruim 17 meter hoogte. Het hoogste punt ligt op 38 meter hoogte, ten zuiden van het kanaal.

Demografische evolutie

Bron: Volkstellingen NIS - Opm:1831 t/m 1970=tellingen op 31 december; vanaf 1980= inwoneraantal per 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal^[1]	Evolutie: 1992=index 100
1992	10.494	100,0
1993	10.536	100,4
1994	10.541	101,3
1995	10.632	101,3
1996	10.711	102,1
1997	10.694	101,9
1998	10.700	102,0
1999	10.701	102,0
2000	10.651	101,5
2001	10.659	101,6
2002	10.646	101,4
2003	10.633	101,3
2004	10.609	101,1
2005	10.618	101,2
2006	10.617	101,2
2007	10.646	101,4
2008	10.617	101,2
2009	10.624	101,2
2010	10.641	101,4
2011	10.680	101,8
2012	10.728	102,2
2013	10.818	103,1
2014	10.789	102,8
2015	10.691	101,9
2016	10.792	102,8
2017	10.792	102,8
2018	10.928	104,1
2019	10.996	104,8
2020	11.131	106,1
2021	11.189	106,6
2022	11.294	107,6
2023	11.454	109,1
2024	11.537	109,9

Politiek

Structuur

Ingelmunster		Supranationaal	Nationaal	Gemeenschap	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België	Vlaanderen	West-Vlaanderen	Roeselare			Ingelmunster
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering	Vlaamse regering	Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van Volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement	Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring West-Vlaanderen			Roeselare-Tielt	Roeselare	Izegem	Ingelmunster
Verkiezing		Europese	Federale	Vlaamse	Provincieraads-				Gemeenteraads-

Burgemeesters

	Ambtstermijn	Naam	Partij
1	1798-1812	Jan Vandenbulcke
2	1812-1814	Ignaes Baeghe
3	1814	Frans Verhaest
4	1815-1819	Pieter Lodewijk Iserbyt
5	1819-1830	Ivo Steverlynck
6	1830-1848	Jacobus Coussens
7	1848-1854	Antoine Pieter Desmet
8	1854-1877	Jan Francis Carron
9	1877-1882	Henri Masureel	Katholieken
10	1882-1884	Jan Verhaest	Katholiek-Liberaal
11	1884-1913	Gustave D'Hoore	Katholieken
12	1913-1916	Remi Callens	Katholieken
13	1916-1918	Henri Van Clooster	Katholieken
14	1918-1932	Remi Callens	Katholieken
15	1933-1946	Paul Schotte	Katholieken
16	1941-1945	Remi Craeymeersch	VNV
17	1947-1970	Camiel Verhamme	CVP
18	1970-1991	Erik Vankeirsbilck	CVP
19	1992-1995	Jean-Pierre De Clercq	CVP
20	1995-2000	Georges Defreyne	CVP
21	2000-2009	Jean-Pierre De Clercq	CD&V
22	2010-2012	Yves Vercruysse	CD&V
23	2013-2024	Kurt Windels	De Brug/N-VA/Open Vld

2013-2018

Burgemeester is Kurt Windels van de De Brug/N-VA/Open VLD. Hij leidt een coalitie van De Brug/N-VA/Open VLD en sp.a die samen een meerderheid hebben met 11 op 21 zetels.

2019-2024

Kurt Windels (De Brug/N-VA/Open Vld) bleef burgemeester. Zijn partij haalde 13 van de 21 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij of kartel		10-10-1976^[2]		10-10-1982^[2]		9-10-1988^[2]		9-10-1994^[2]		8-10-2000^[2]		8-10-2006^[3]		14-10-2012^[4]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	21	%	21	%	21	%	21	%	21	%	21	%	21	%	21	%	21
	Spoor8770^C	-		-		-		-		-		-		-		-		30,7^C	6
	CVP¹/ CD&V²/ Spoor8770^C	72,48¹	17	56,71¹	14	64,12¹	14	58,23¹	14	52,53¹	14	49,72²	12	44,79²	10	25,1²	5	30,7^C	6
	VU¹/ SPVVU^A/ De Brug²/ De Brug-N-VA-Open VLD^B	10,33¹	1	13,68¹	2	35,88^A	7	8,45¹	1	17,7²	4	28,03²	6	43,47^B	10	55,6^B	13	59,9^B	14
	PVV¹/ SPVVU^A/ VLD²/ De Brug-N-VA-Open VLD^B	-		12,78¹	2			17,36²	3	9,69²	1	-		43,47^B	10	55,6^B	13	59,9^B	14
	SP¹/ SPVVU^A/ sp.a²/ sp.a-Groen³/ sp.a+⁴/ Vooruit⁵	17,19¹	3	16,82¹	3			15,95¹	3	11,95¹	2	10,07²	1	11,74³	1	16,5⁴	3	9,4⁵	1
	Vlaams Blok¹/ Vlaams Belang²	-		-		-		-		6,19¹	0	12,18²	2	-		-		-
Anderen^(*)		-		-		-		-		1,93	0	-		-		2,8	0	-
Totaal stemmen		7239		7585		7636		7855		7937		7952		8067		8181		5994
Opkomst %						96,6		95,05		94,49		95,43		95,08		95,3		67,6
Blanco en ongeldig %		3,08		5,1		4,92		4,96		4,93		4,49		4,95		4,7		2,1

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*) 2000: VDP (1,93%) / 2018: VV&C (2,8%)

Evenementen

Labadoux, een jaarlijks folkfestival in het begin van mei aan de Wantebrug
Braderie met kermis, laatste weekend van september.
Kriekefeesten, eerste weekend van augustus.
Mennefeesten, tweede weekend van augustus.
Kontrabasfeesten (Jeugdhuis Kontrabas), weekend van de kermis eind september.
Beach Party, laatste zaterdag van april.
Kerstmarkt
Chirouge, eerste zaterdag van april.

Bedrijven en streekproducten

Brouwerij Van Honsebrouck met onder meer Kasteelbier en Brigand.
Diverse speciale bieren uit de Picobrouwerij Alvinne, tegenwoordig gehuisvest in Moen.
Zetel van de firma Vandekerckhove Monument NV, een van de grootste Vlaamse specialisten in de restauratie van historische gebouwen.

Sport

Hoewel Ingelmunster een vrij kleine gemeente is, heeft het toch een groot aantal sportclubs gehuisvest. Naast SV Ingelmunster, zijn ook de judoclub Kawaishi, tafeltennisclub Mandelhoek, gymclub De Salto's en trampolineclub De Trampo's ver buiten de gemeentegrenzen bekend.

Voetbal

Sporting West Ingelmunster-Harelbeke

Enkele jaren geleden fuseerde tweedeklasser KSV Ingelmunster met de voetbalploeg van Harelbeke. Eerst werd de naam van de fusieclub KSV Ingelmunster Zuid-West en in 2004 veranderde de naam naar Sporting West Ingelmunster-Harelbeke. Momenteel speelt de ploeg in het stadion van Harelbeke, in de vierde nationale klasse.

OMS Ingelmunster

Daar de binding met het Ingelmunsterse voetbal teloorging, werd in 2003 beslist om een nieuwe voetbalploeg in 4de provinciale op te richten. OMS Ingelmunster werd toen boven de doopvont gehouden. OMS staat voor: Olympic Molen Sport. De naam herinnert aan de twee oorspronkelijke voetbalploegen die Ingelmunster rijk was, namelijk SV Olympic Ingelmunster en Molen Sport Ingelmunster, die in 1961 fuseerden tot KSV Ingelmunster. Na het oprichten van een nieuwe plaatselijke voetbalploeg keerden vele Ingelmunsternaars terug om wekelijks de nieuwe ploeg aan te moedigen. Dankzij de steun van vele lokale sponsors kon de ploeg terug groeien. En met resultaat: enkele jaren na zijn oprichting (2003) kwam OMS Ingelmunster tijdens het seizoen 2012-2013 uit in Vierde klasse. In 2016 hervormde de Belgische voetbalbond de voetbalcompetities op lager niveau. In 2017 werd OMS kampioen in Derde klasse amateurs. Begin 2017 besloot het bestuur van OMS Ingelmunster om te fuseren met KFC Izegem tot KFC Mandel United. In het seizoen 2017-2018 werden de thuiswedstrijden van de fusieclub in het stadion van Ingelmunster gespeeld. Ondertussen speelt de ploeg in het vernieuwde voetbalstadion in Izegem, omgedoopt tot de Skyline Arena.

SV Ingelmunster

Na de fusie van OMS Ingelmunster tot KFC Mandel United, was er nood aan een nieuwe lokale voetbalploeg in Ingelmunster. Eind 2018 werd SV Ingelmunster opgericht. De ploeg speelt ondertussen in 3e provinciale en brengt bij thuiswedstrijden de Ingelmunsterse voetballiefhebber terug naar het sportcentrum.

Devolder Ingelmunster

Na het verdwijnen van de voetbalploeg KSV Ingelmunster uit tweede klasse, zorgde de minivoetbalploeg Devolder Ingelmunster voor een groot succes. Na enkele jaren tweede nationale, promoveerde de ploeg in het seizoen 2006-2007 naar eerste klasse. Dit gebeurde via de eindronden, waar ze beter waren dan Ronse, Lovendegem en eersteklasser Kortrijk. Ondertussen speelt de ploeg terug in de lagere klassen.

Wielrennen

In 2008 zijn in Ingelmunster twee wielerclubs met beloften en elites zonder contract in competitie actief. Jaarlijks worden er een aantal wedstrijden georganiseerd in de Brigandsgemeente. Er zijn ook twee clubs voor wielertoerisme, WTC Mandelfietsers en Vriendenkring W.T.K.

Andere sporten

Verder worden nog veel andere sporten beoefend, vooral in het sportcomplex (onder meer judo, turnen, boksen, boogschieten, volleybal en tafeltennis). Eind 2006 werd het gemeentelijk sportcentrum voorzien van een nieuwe sporthal om de capaciteit voor de verschillende verenigingen nog te verhogen. Net buiten dit complex liggen 2 krachtbalvelden, waarop de lokale ploeg, WWR Ingelmunster krachtbal beoefent.

Het Mandescircuit moet binnenkort na een sanering plaatsmaken voor het milieu-en mobiliteitsopleidingspark, waar onder andere slipcursussen worden gegeven.

De aanwezigheid van het Kanaal Roeselare-Ooigem werkte het ontstaan van vier vissersverenigingen in de hand. Ook de vinkensport wordt in vier verenigingen beoefend.

In 2019 werd ook voor de eerste keer het BK Duimworstelen georganiseerd in Ingelmunster. Dit ging door in café Het Gravinnehof "den Bockor".

Bekende Ingelmunsternaren

Emiel Lauwers (1858-1921), arts, vertaler en Vlaams Beweger
Achiel Lauwers (1864-1910), priester
Robert Vandekerckhove (1917-1980), politicus
Jozef Verhaeghe (1919-1940), militair
Erik Vankeirsbilck (1935-2017), politicus
Djef Blok (1940), beeldhouwer
Jean-Pierre Coopman (1942), bokser
Gilbert Vandekerkhove (1945), architect
Björn Soenens (1968), journalist
Yves Lampaert (1991), wielrenner
André Pieters (1922-2001), wielrenner

Bibliografie en verdere literatuur

Tijdschriften Heemkundige Kring Den Hert, 1979-2011.
Schotte C. (i.s.m. Heemkundige Kring Den Hert), Heerlijkheid Ingelmunster, 1979.
Verscheure A. red., Ingelmunster na de Franse Revolutie, 2000.
Decroix L., Kortrijkse Buitenpoorters in Ingelmunster, 1998.
Demuynck G., Staten van Goed van de baronie Ingelmunster, 1986.
Goethals G., 100 jaar landelijke gilde Ingelmunster, 1994.

Zie ook

Lijst van onroerend erfgoed in Ingelmunster

Nabijgelegen kernen

Meulebeke, Emelgem, Izegem, Oostrozebeke, Lendelede, Hulste

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

Zie de categorie Ingelmunster van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] ttps://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK

[fgov-2] Gegevens 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.

[3] Gegevens 2006: http://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006. Gearchiveerd op 8 augustus 2023.

[4] Gegevens 2012: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012

[1]

[2]

[3]

[4]