Heuvelland (gemeente)

**Heuvelland**
Gemeente in België
	(Details)
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	West-Vlaanderen
Arrondissement	Ieper
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	94,79 km² (2022); 91,68%; 3,1%; 5,22%
Coördinaten	50° 47' NB, 2° 50' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	7.969 (01/01/2024) ; 51,55% ; 48,45% ; 84,07 inw./km²
Leeftijdsopbouw; – 0-17 jaar; – 18-64 jaar; – 65 jaar en ouder	(01/01/2024); 19,12%; 58,68%; 22,2%
Buitenlanders	7,47% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Wieland De Meyer
Bestuur	Gemeentebelangen
Zetels; Gemeentebelangen; CD&V; N-VA	19; 12; 5; 2
Economie
Gemiddeld inkomen	18.549 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad	4,28% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 8950; 8951; 8952; 8953; 8954; 8956; 8958; 8954	Deelgemeente; Nieuwkerke; Dranouter; Wulvergem; Wijtschate; Westouter; Kemmel; Loker; De Klijte
Zonenummer	057
NIS-code	33039
Politiezone	Arro Ieper
Hulpverleningszone	Westhoek
Website	www.heuvelland.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Ieper; in de provincie West-Vlaanderen
Portaal	België

Heuvelland is een gemeente in de Belgische provincie West-Vlaanderen. De gemeente telt bijna 8000 inwoners en bestaat uit acht kleine dorpjes. Heuvelland is een dunbevolkte gemeente in het plattelandsgebied tussen de kleinstedelijke kernen Ieper en Poperinge en het stedelijk gebied Kortrijk-Rijsel langs de E17.

Toponymie

De gemeente heeft haar naam te danken aan de verschillende heuvels op het grondgebied.

Geschiedenis

De gemeente vindt haar ontstaan in de gemeentefusie van 1976 van de dorpen Dranouter, Kemmel, Loker, Nieuwkerke, Westouter, Wijtschate en Wulvergem. Tevens werd daar nog De Klijte aan toegevoegd, dat voordien tot de gemeente Reningelst had behoord.^[1]

Geografie

Landschap

De gemeente Heuvelland ligt in een reliëfstreek die het West-Vlaams Heuvelland wordt genoemd. De hoogste heuvel in de gemeente is de Kemmelberg (154 m); dan volgen de Vidaigneberg (136 m), de Rodeberg (129 m), de Scherpenberg (125 m) en een lager gelegen heuvel (82 m) waarop Wijtschate ligt (Helling van Wijtschate). Op de grens met Frankrijk ligt nog de Zwarteberg. Deze heuvels maken deel uit van een groter heuvellandschap dat ook het Houtland van de Franse Westhoek omvat. Vooral voor het wielertoerisme en enkele wedstrijden zijn deze heuvels van belang.

Oorspronkelijk was dit een bosrijk gebied. Vele eeuwen akkerbouw maar ook zware gevechten in de Eerste Wereldoorlog hebben het uitzicht totaal veranderd waardoor nu alleen nog de heuveltoppen met bomen zijn bedekt; vooral met eik, beuk en tamme kastanje. Er wordt een politiek van herbebossing gevoerd, waardoor de overgebleven bossen opnieuw uitgebreid en eventueel aaneengesloten worden.

Het Provinciaal Domein Kemmelberg is vrij toegankelijk dankzij een aantal wandelpaden. Bepaalde gedeelten van het bos zijn wel afgesloten voor het publiek om de begroeiing toe te laten zich te ontwikkelen. De Vlaamse Gemeenschap beheert het Hellegatbos op de Rodeberg. Het Hellegatbos is een typisch bronbos, een plaats die door de zompige, moerassige bodem, doorkruist met vele beekjes, niet werd ontgonnen en aan de natuur werd toevertrouwd. In het voorjaar kleuren de boshyacinten de flanken van de heuvels purper. Er ontstaan bronbosjes door bronwater dat boven een kleilaag aan de oppervlakte opborrelt.

Kernen

De fusiegemeente Heuvelland bestaat uit 8 kleine landelijke dorpjes. De deelgemeenten Dranouter, Kemmel, Loker, Nieuwkerke, Westouter, Wijtschate en Wulvergem waren vroeger zelfstandig gemeenten. De Klijte was voor de gemeentelijke fusies niet zelfstandig, maar maakte deel uit van de toen nog zelfstandige gemeente Reningelst.

Kemmel, Wijtschate, Nieuwkerke en Westouter zijn de grootste kernen, met elk meer dan 1000 inwoners. Het gemeentehuis en de gemeentelijke administratie bevinden zich in Kemmel, net als het politiekantoor en het postkantoor van de gemeente. In Wijtschate bevinden zich het rustoord, de gemeentelijke sporthal en de hoofduitleenpost van de gemeentelijke bibliotheek. In Nieuwkerke ligt het gemeentelijk containerpark. De vier andere kernen zijn kleinere dorpjes met minder voorzieningen.

Naast deze dorpskernen liggen in de gemeente nog enkele kleine woongroeperingen. Zo komen op de heuvelruggen van de Rodeberg en Zwarteberg residentiële woningen voor, gemengd met horeca- en handelszaken. Ook de kern van de gemeente Mesen heeft nog een kleine uitloper in Heuvelland.

#	Naam	Opp. (km²)^[2]	Inwoners (2020)^[2]	Inwoners per km²	NIS-code
1	Kemmel (I)	13,05	1 128	86	33039A
2	Wijtschate (II)	26,37	2 005	76	33039B
3	Wulvergem (III)	3,51	261	74	33039C
4	Nieuwkerke (IV)	17,48	1 483	85	33039D
5	Dranouter (V)	10,83	669	62	33039E
6	Loker (VI)	6,83	557	82	33039F
7	Westouter (VII)	11,80	1 300	110	33039G
8	De Klijte (VIII)	4,92	521	106	33039H

Spanbroekmolen Militaire begraafplaats (WO I) bij Wulvergem

De gemeente Heuvelland grenst door haar landelijke uitgestrektheid aan een groot aantal dorpjes en gemeenten:

a. Poperinge (stad Poperinge)
b. Reningelst (stad Poperinge)
c. Dikkebus (stad Ieper)
d. Vlamertinge (stad Ieper)
e. Voormezele (stad Ieper)
f. Hollebeke (stad Ieper)
g. Houthem (stad Komen-Waasten)
h. Neerwaasten (stad Komen-Waasten)

i. Waasten (stad Komen-Waasten)
j. Mesen (stad Mesen)
k. Ploegsteert (stad Komen-Waasten)
l. Niepkerke (Nieppe, Frankrijk)
m. Belle (Bailleul, Frankrijk)
n. Sint-Janskappel (Saint-Jans-Cappel, Frankrijk)
o. Boeschepe (Frankrijk)

Kaart

Heuvelland, deelgemeenten en buurgemeenten. De gele gebieden zijn bebouwde kernen.

Heuvels

Demografie

Demografische ontwikkeling

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal^[3]	Evolutie: 1992=index 100
1992	8.457	100,0
1993	8.467	100,1
1994	8.517	100,7
1995	8.498	100,5
1996	8.449	99,9
1997	8.468	100,1
1998	8.435	99,7
1999	8.424	99,6
2000	8.399	99,3
2001	8.363	98,9
2002	8.332	98,5
2003	8.322	98,4
2004	8.292	98,0
2005	8.228	97,3
2006	8.217	97,2
2007	8.177	96,7
2008	8.166	96,6
2009	8.118	96,0
2010	8.125	96,1
2011	7.994	94,5
2012	7.940	93,9
2013	7.896	93,4
2014	7.856	92,9
2015	7.883	93,2
2016	7.827	92,6
2017	7.784	92,0
2018	7.862	93,0
2019	7.909	93,5
2020	7.926	93,7
2021	7.897	93,4
2022	7.991	94,5
2023	7.958	94,1
2024	7.969	94,2

Politiek

Structuur

Heuvelland		Supranationaal	Nationaal	Gemeenschap	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België	Vlaanderen	West-Vlaanderen	Ieper			Heuvelland
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering	Vlaamse regering	Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van Volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement	Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring West-Vlaanderen			Kortrijk-Ieper	Ieper	Mesen	Heuvelland
Verkiezing		Europese	Federale	Vlaamse	Provincieraads-				Gemeenteraads-

Zetelverdeling gemeenteraad 2019-2024

12

5

2

12 5 2

De 19 zetels zijn als volgt verdeeld:

■ Gemeentebelangen: 12

■ CD&V: 5

■ N-VA: 2

Geschiedenis

(Voormalige) burgemeesters

Tijdspanne		Burgemeester
	1977 - 2000	José Lemaire (CVP)
	2001 - 2012	Bernard Heens (CD&V)
	2013 - 2020	Marc Lewyllie (Gem.Bel)
	2021 - heden	Wieland De Meyer (Gem.Bel)

Legislatuur 2019 - 2024

Burgemeester is Wieland De Meyer (Gemeentebelangen). Zijn partij heeft de absolute meerderheid met 12 op 19 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij of kartel		10-10-1976^[4]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[5]		14-10-2012^[6]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	21	%	19	%	19	%	19	%	19	%	19	%	19	%	19	%	19
	CVP¹ / CD&V²	69,75¹	17	49,07¹	11	47,39¹	10	49,43¹	11	46,33¹	10	55,36²	11	31,21²	6	26,2²	5	34,6²	8
	Gemeentebelangen	-		-		-		-		40,37	9	42,93	8	42,6	9	51,9	12	42,7	10
	N-VA¹ / N-VA Plus²	-		-		-		-		-		-		18,21¹	3	15,4¹	2	10,4²	1
	Heuvelland	-		-		-		-		-		-		7,98	1	6,5	0	5,4	0
	Vlaams Belang	-		-		-		-		-		-		-		-		6,6	0
	SP	11,19	1	11,7	1	-		-		7,11	0	-		-		-		-
	Agalev	-		-		4,16	0	-		6,19	0	-		-		-		-
	SAMEN	-		-		43,17	9	41,19	8	-		-		-		-		-
	BELANG	-		-		-		4,2	0	-		-		-		-		-
	VOOR	-		-		-		5,18	0	-		-		-		-		-
	PVV	-		8,13	1	5,29	0	-		-		-		-		-		-
	VVP	-		31,09	6	-		-		-		-		-		-		-
	GEM BEL	19,06	3	-		-		-		-		-		-		-		-
Anderen^(*)		-		-		-		-		-		1,71	0	-		-		0,2	0
Totaal stemmen		5927		5980		5982		6007		5967		5955		5781		5752		4483
Opkomst %						97,3		97,64		96,44		97,69		96,30		96,4		74,3
Blanco en ongeldig %		3,51		3,56		3,88		4,49		5,55		5,73		5,88		6,3		1,9

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*) / 2006: B.U.B. / 2024: Inwoners Belangen

Bezienswaardigheden

Mobiliteit

De gemeente heeft geen grote verkeersassen op haar grondgebied, maar vooral lokale wegen tussen de landelijke dorpen. Het gebied wordt hoofdzakelijk ontsloten door enkele wegen die vanuit Ieper uitwaaieren naar de kernen, met vooral de N375 van Ieper naar Belle en de N336 van Ieper naar Armentières die Heuvelland doorkruisen.

Buiten de gemeentegrenzen vormen de autosnelweg A19 in Ieper, en de gewestweg N38 tussen Poperinge en Ieper belangrijke verkeersassen voor Heuvelland, net als de Franse autosnelweg A25/E42 net over de grens.

Voor het openbaar vervoer zijn de dichtstbijzijnde Belgische stations die van Poperinge en Ieper, op de lijn Poperinge-Kortrijk. Busdiensten zorgen voor verbinding met deze steden.

Bekende Heuvellanders

Petrus Plancius (1552 - 1622), astronoom, cartograaf en predikant
Lucien Storme (1916 - 1945), voormalig wielrenner en winnaar van Parijs-Roubaix
José Lemaire (1936 - 2004), ereburgemeester Nieuwkerke en Heuvelland
Geike Arnaert (1979), zangeres bij Hooverphonic
Annelien Coorevits (1986), Miss België 2007

Externe link

Officiële website

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Heuvelland in de eigen tijd (na 1945); Gemeente Heuvelland
↑ ^a ^b https://statbel.fgov.be/fr/open-data/population-par-secteur-statistique-10
↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK
↑ 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.
↑ Gegevens 2006: http://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006. Gearchiveerd op 29 juli 2023. Geraadpleegd op 16 juni 2019.
↑ Gegevens 2012: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012

Zie de categorie Heuvelland van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Heuvelland in de eigen tijd (na 1945); Gemeente Heuvelland

[ref_auto_1-2] ttps://statbel.fgov.be/fr/open-data/population-par-secteur-statistique-10

[3] ttps://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK

[4] 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.

[5] Gegevens 2006: http://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006. Gearchiveerd op 29 juli 2023. Geraadpleegd op 16 juni 2019.

[6] Gegevens 2012: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]