Madre Tereża ta' Kalkutta

Madre Tereża ta' Kalkutta
superjur ġenerali
Ħajja
Isem propju	Anjezë Gonxhe Bojaxhiu
Twelid	Skopje, 26 Awwissu 1910
Nazzjonalità	Albanija Indja Imperu Ottoman Dominju tal-Indja
Residenza	Skopje Rathfarnham Calcutta
L-ewwel lingwa	Albaniż
Mewt	Calcutta, 5 Settembru 1997
Post tad-dfin	Dar Omm tal-Missjunarji tal-Karità
Kawża tal-mewt	(attakk tal-qalb)
Familja
Missier	Nikollë Bojaxhiu
Konjuga/i	Not married
Edukazzjoni
Lingwi	Albaniż Bangla Ingliż Ħindi Serb Sloven
Okkupazzjoni
Okkupazzjoni	soru
Premjijiet	List Ramon Magsaysay Award  (1962) Templeton Prize Balzan Prize  (1978) Premju Nobel tal-Paċi  (1979) Pacem in Terris Award Bharat Ratna  (1980) Damien-Dutton Award Presidential Medal of Freedom Congressional Gold Medal Order of the Smile Jawaharlal Nehru Award for International Understanding  (1969) honorary citizen of the United States  (1996) Albert Schweitzer prize Pacem in Terris Award  (1976) Congressional Gold Medal  (2 Ġunju 1997) Padma Shri Grand Order of Queen Jelena National Order of Honour and Merit honorary doctorate at the Laval University  (1986) honorary doctorate from the University of Cambridge honorary citizen of Zagreb  (1990) honorary doctor of the University of Hong Kong honorary doctorate from the University of Alberta honorary doctor of the Jagiellonian University of Krakow Honorary Companion of the Order of Australia  (26 Jannar 1982) UNESCO Prize for Peace Education  (1992) Order of Merit Order of the British Empire doctor honoris causa from the University of Paris
Festa
5 ta' Settembru

Madre Tereża ta' Kalkutta (Skopje, twieldet fis-26 ta' Awwissu 1910 - Kalkutta, l-Indja, mietet fil-5 ta' Settembru 1997) twieldet f'familja Kattolika Albaniża fi Skopje, illum parti mill-Maċedonja ta' Fuq. Ta' tmintax-il sena ddeċidiet li tidħol fil-Kongregazzjoni tas-Sorijiet Missjunarji tal-Madonna ta' Loreto. Fl-1928 telqet lejn l-Irlanda, u sena wara kienet l-Indja. Fl-1931 iż-żagħżugħa Ineż ħadet l-ewwel voti u l-isem ġdid ta' Swor Marija Tereża tal-Bambin Ġesù (għad-devozzjoni tagħha lejn il-qaddisa ta' Lisieux), u ta' għoxrin sena kienet tgħallem l-istorja u l-ġeografija lil studenti bniet sinjuri fil-kulleġġ tas-sorijiet ta' Loreto f'Entally, żona fil-Lvant ta' Kalkutta.

"Konverżjoni"

Wara l-ħajt tal-kunvent kien hemm il-kwartier ta' Motti bl-intiena soffokanti tiegħu, wieħed mill-ifqar mandraġġi ta' Kalkutta. Mill-bogħod swor Tereża setgħet tisma' l-ħsejjes li kienu jaslu sal-kulleġġ lussuż iżda ma kinitx taf x'kienu. Kienu l-wiċċ l-ieħor tal-Indja, dinja oħra 'l bogħod minnha, għall-inqas sa dik il-lejla tal-10 ta' Settembru 1946, meta kienet f'ferrovija diretta lejn Darjeeling għall-eżerċizzji spiritwali u hemm ġietha t-"tieni sejħa": matul dak il-lejl frażi baqgħet imwaħħla f'moħħha tul il-vjaġġ kollu, l-għajta muġugħa ta' Ġesù msallab: “Għandi l-għatx!”. Hija kellha tħalli l-kunvent biex tiddedika ruħha għall-ifqar fost il-fqar: dawk li huma x-xejn, l-emarġinati f'kollox, l-abbandunati li kuljum kienu jmutu fuq il-bankini ta' Kalkutta, mingħajr lanqas id-dinjità li jistgħu jmutu fil-paċi ta' dejjem.

Missjunarji tal-Karità

Swor Tereża ħalliet il-kunvent ta' Entally b'ħames rupiji fil-but u s-sari abjad bit-tarf ikħal tal-ifqar Indjani, wara kważi 20 sena mas-sorijiet ta' Loreto. Kien is-16 ta' Awwissu 1948. Iż-żgħira Ineż saret Madre Tereża. Fl-1950 id-djoċesi approvat il-kongregazzjoni ġdida tagħha tal-Missjunarji tal-Karità. Kien is-7 ta' Ottubru, il-festa tar-Rużarju, u mhux b'kumbinazzjoni għax din il-kongregazzjoni ġdida ġiet iddedikata lil Marija. L-imħabba profonda ta' Madre Tereża lejn il-Madonna kellha għeruq fit-tfulija tagħha, meta ommha kienet tieħu lilha u lil ħutha Lazar u Age l-knisja, iżuru l-foqra u jitolbu u jgħidu r-rużarju flimkien.

Barra t-tliet voti tal-faqar, tal-kastità u tal-ubbidjenza, kull Missjonarju tal-Karità jieħu ieħor, dak ta' "servizz gratwit lejn l-ifqar fost il-fqar", b'enfasi fuq l-imitazzjoni tal-virtujiet tal-Madonna, speċjalment l-umiltà, is-silenzju, u l-karità. Fuq il-kurċifiss tad-Dar Omm u f'kull kappella – f'kull parti tad-dinja – f'kull dar tal-kongregazzjoni ta' Madre Tereża hemm miktub "Għandi l-għatx". Din il-frażi tat-"tieni sejħa" tagħha, tiġbor f'żewġ kelmiet l-ispiritwalità tagħha.

Personaġġ

Illum il-figura rqiqa ta' Madre Tereża, il-ġisem fraġli tagħha mgħawweġ bl-għejja tax-xogħol, u wiċċha mkemmex saru magħrufin mad-dinja kollha. Kull min iltaqa' magħha, anke darba, ma jistax jinsiha: id-dija tat-tbissima tagħha kienet tirrifletti l-imħabba immensa tagħha. Meta hi tħares lejk, b'dawk għajnejha profondi, amorevoli, limpidi, kont tħoss li qed iħarsu lejk l-istess għajnejn ta' Alla l-Imbierek.

Attiva u kontemplattiva fl-istess ħin, fiha kien hemm idealiżmu u konkretezza, pragmatiżmu u utopja. Kienet tħobb tiddefinixxi lilha nnifisha bħala "l-lapes żgħir ta' Alla", strument żgħir u sempliċi f'idejh. Kienet tagħraf b'umiltà li meta l-lapes jispiċċa, il-Mulej jarmih u jafda lil ħaddieħor il-missjoni appostolika tagħha: "Min jemmen fija jagħmel hu ukoll l-għemejjel li qed nagħmel jien, u ikbar minnhom ukoll" (Ġwanni 14, 12).

Wara mewtha

Madre Tereża mietet f'Kalkutta filgħaxija tal-Ġimgħa 5 ta' Settembru 1997, fid-9.30. Kellha 87 sena. Fis-26 ta' Lulju 1999 infetaħ il-proċess tagħha ta' beatifikazzjoni, 3 snin qabel suppost; għalkemm għall-poplu Madre Tereża kienet diġà qaddisa. Nhar id-19 ta' Ottubru 2003, il-Papa Ġwanni Pawlu II iddikjaraha Beata. Il-messaġġ tagħha huwa dejjem attwali: li kulħadd ifittex il-Kalkutta tiegħu, li tinsab ukoll fit-toroq tal-Punent sinjur, fir-ritmu frenetiku tal-ibliet tagħna. "Tista' ssib Kalkutta fid-dinja kollha jekk għandek għajnejn biex tara. Kull fejn hemm persuni mhux maħbuba, li ma jridhom ħadd, imwarrbin u minsijin minn kulħadd".

L-ulied spiritwali tagħha għadhom jaqdu lill-"ifqar fost il-fqar" fl-orfanotrofji, fil-lebbrożarji, fid-djar tal-anzjani, ommijiet xebbiet, u moribondi. B'kollox qegħdin 5,000 f'madwar 600 dar imferrxin madwar id-dinja. "Meta mmut – kienet tgħid hi, inkun nista' ngħinkom iktar…"

Premju Nobel

Il-Kumitat Nobel Norveġiż ippremja l-Premju Nobel għall-Paċi għall-1979 lil Madre Tereża.

Tletin sena ilu, il-madre Omm Teresa ħalliet il-post tat-tagħlim tagħha fl-iskola tal-bniet Kattolika Rumana f'Kalcutta sabiex tiddedika l-ħajja tagħha biex taħdem fost l-ifqar fost il-foqra fil-kwartieri fqar ta' dik il-belt.

L-ordni Kattolika Rumana li tagħha issa hi l-kap fl-aħħar snin estendiet l-attivitajiet tagħha biex tinkludi għadd ta' bliet Indjani oħra u partijiet oħra tad-dinja.

Meta għamel l-għotja, il-Kumitat Nobel Norveġiż esprima r-rikonoxximent tiegħu tal-ħidma ta' Madre Tereża biex iġġib għajnuna biex l-umanità ma tbatix. F'dik is-sena d-dinja tatha l-attenzjoni tagħha fuq il-qagħda mwiegħra tat-tfal u r-refuġjati, u dawn huma preċiżament il-kategoriji li għaliha Madre Tereża kienet ilha għal ħafna snin titħabat.

Il-Kumitat għamel enfasi speċjali fuq l-ispirtu li ispira l-attivitajiet tagħha u li hija l-espressjoni tanġibbli tal-attitudni personali u l-kwalitajiet umani tagħha.

Karatteristika tal-ħidma tagħha kienet ir-rispett għall-bniedem individwali, għad-dinjità tiegħu u għall-valur intrinsiku tiegħu. L-iktar solitarju, l-aktar żvantaġġat u l-mewt, f'idejh, irċevew il-kompassjoni mingħajr kundanna, ibbażata fuq reverenza għall-bniedem.

Fil-każ ta' Madre Tereża, din il-filosofija bażika tal-ħajja hija msejsa sew fil-fidi Nisranija tagħha. F'Kalkutta u bnadi oħra, hija Inkludiet l-għajnuna ta' assistenti minn denominazzjonijiet reliġjużi oħra. Hija ġiet rikonoxxuta wkoll mill-awtoritajiet Indjani u mis-Segretarju Ġenerali Asjatiku tan-Nazzjonijiet Uniti, l-U Thant Buddista.

Din mhix l-ewwel darba li l-Kumitat Nobel Norveġiż ta l-Premju għall-Paċi għax-xogħol imwettaq fil-ġlieda biex jingħeleb il-faqar u d-dwejjaq fid-dinja, li jikkostitwixxu wkoll theddida għall-paċi. Huwa ta l-Premju tal-Paċi lil dawk li jħaddnu d-drittijiet tal-bniedem, inklużi dawk li tul ħajjithom iġġieldu għall-ugwaljanza razzjali.

Iktar qari

• Alpion, Gezim. Mother Teresa: Saint or Celebrity?. Londra: Routledge Press, 2007. ISBN 0-415-39247-0.

• Banerjee, Sumanta (2004), "Revisiting Kolkata as an 'NRB' [non-resident Bengali]", Economic and Political Weekly, Vol. 39, No. 49 (4–10 ta' Diċembru 2004), pp. 5203–5205.

• Benenate, Becky and Joseph Durepos (eds). Mother Teresa: No Greater Love (Fine Communications, 2000) ISBN 1-56731-401-5.

• Bindra, Satinder (2001). "Archbishop: Mother Teresa underwent exorcism". CNN.com.

• Chatterjee, Aroup. Mother Teresa: The Final Verdict (Meteor Books, 2003). ISBN 81-88248-00-2.

• Chawla, Navin. Mother Teresa. Rockport, Mass: Element Books, 1996. ISBN 1-85230-911-3.

• Chawla, Navin. Mother Teresa: The Authorized Biography. Diane Pub Co. (1992). ISBN 978-0-7567-5548-5.

• Chawla, Navin. "The miracle of faith". Artiklu f'The Hindu.

• Chawla, Navin. "Touch the Poor". Artiklu fl-India Today.

• Chawla, Navin. "The path to Sainthood". Artiklu f'The Hindu.

• Chawla, Navin. "In the shadow of a saint". Artiklu f'The Indian Express.

• Chawla, Navin. "Mother Teresa and the joy of giving". Artiklu f'The Hindu.

• Clark, David, (2002), "Between Hope And Acceptance: The Medicalisation Of Dying", British Medical Journal, Vol. 324, No. 7342 (2002), pp. 905–907.

• Clucas, Joan. Mother Teresa. New York: Chelsea House, 1988. ISBN 1-55546-855-1.

• Dwivedi, Brijal. Mother Teresa: Woman of the Century.

• Egan, Eileen and Kathleen Egan, OSB. Prayertimes with Mother Teresa: A New Adventure in Prayer, Doubleday, 1989. ISBN 978-0-385-26231-6.

• Greene, Meg. Mother Teresa: A Biography, Greenwood Press, 2004. ISBN 0-313-32771-8.

• Hitchens, Christopher (1995). The Missionary Position: Mother Teresa in Theory and Practice. Londra: Verso. ISBN 978-1-85984-054-2.

• Hitchens, Christopher (2003). "Mommie Dearest". Slate.

• Kwilecki, Susan and Loretta S. Wilson, "Was Mother Teresa Maximizing Her Utility? An Idiographic Application of Rational Choice Theory", Journal for the Scientific Study of Religion, Vol. 37, No. 2 (1998), pp. 205–221.

• Larivée, Serge (Université de Montréal), Carole Sénéchal (University of Ottawa), u Geneviève Chénard (Université de Montréal). "Les côtés ténébreux de Mère Teresa." Studies in Religion/Sciences Religieuses. 2013, vol. 42 no. 3, pp. 319–345.

• Le Joly, Edward. Mother Teresa of Calcutta. San Francisco: Harper & Row, 1983. ISBN 0-06-065217-9.

• Livermore, Colette, Hope Endures: Leaving Mother Teresa, Losing Faith, and Searching for Meaning. Free Press (2008) ISBN 1-4165-9361-6.

• Macpherson, C. (2009) "Undertreating pain violates ethical principles", Journal of Medical Ethics, Vol. 35, No. 10 (2009), pp. 603–606.

• McCarthy, Colman, The Washington Post, 6 September 1997 Nobel Winner Aided the Poorest.

• Mehta & Veerendra Raj & Vimla, Mother Teresa Inspiring Incidents, Publications division, Ministry of I&B, Govt. of India, 2004, ISBN 81-230-1167-9.

• Muggeridge, Malcolm. Something Beautiful for God. Londra: Collins, 1971.ISBN 0-06-066043-0.

• Muntaykkal, T.T. Blessed Mother Teresa: Her Journey to Your Heart. ISBN 1-903650-61-5. ISBN 0-7648-1110-X. "Book Review".

• Panke, Joan T. (2002), "Not a Sad Place", The American Journal of Nursing, Vol. 102, No. 9 (2002), p. 13.

• Raghu Rai and Navin Chawla. Faith and Compassion: The Life and Work of Mother Teresa. Element Books Ltd. (1996). ISBN 978-1-85230-912-1.

• Rajagopal MR, Joranson DE, and Gilson AM (2001), "Medical use, misuse and diversion of opioids in India", The Lancet, Vol. 358, 14 July 2001, pp. 139–143.

• Rajagopal MR, u Joranson DE (2007), "India: Opioid availability – An update", The Journal of Pain Symptom Management, Vol. 33:615–622.

• Rajagopal MR (2011), interview with the UN Office on Drugs and Crime, April 2011 India: The principle of balance to make opioids accessible for palliative care.

• Scott, David. A Revolution of Love: The Meaning of Mother Teresa. Chicago: Loyola Press, 2005. ISBN 0-8294-2031-2.

• Sebba, Anne. Mother Teresa: Beyond the Image. New York: Doubleday, 1997. ISBN 0-385-48952-8.

• Slavicek, Louise. Mother Teresa. New York: Infobase Publishing, 2007. ISBN 0-7910-9433-2.

• Smoker, Barbara (1 February 1980). "Mother Teresa – Sacred Cow?". The Freethinker.

• Spink, Kathryn. Mother Teresa: A Complete Authorized Biography. New York: HarperCollins, 1997. ISBN 0-06-250825-3

• Teresa, Mother et al., Mother Teresa: In My Own Words. Gramercy Books, 1997. ISBN 0-517-20169-0.

• Teresa, Mother, Mother Teresa: Come Be My Light: The Private Writings of the "Saint of Calcutta", editjat b'kummentarju ta' Brian Kolodiejchuk, New York: Doubleday, 2007. ISBN 0-385-52037-9.

• Teresa, Mother, Where There Is Love, There Is God, edited and with an introduction by Brian Kolodiejchuk, New York: Doubleday, 2010. ISBN 0-385-53178-8.

• Williams, Paul. Mother Teresa. Indianapolis: Alpha Books, 2002. ISBN 0-02-864278-3.

• Wüllenweber, Walter. "Nehmen ist seliger denn geben. Mutter Teresa – wo sind ihre Millionen?" Stern (illustrated German weekly), 10 September 1998.