Pergi ke kandungan

Bukit Baitulmaqdis

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Sebahagian daripada siri berkaitan
Baitulmaqdis
Masjid al-Aqsa
  • Wilayah Palestin
  • Zaman Pertengahan
  • Mutasarrif
  • Negara Palestin
  • Pengilhakan Jordan
  • Penyatuan semula
    		•
    Pengepungan
    'Sebelum Masihi

    Tahun Masihi

    Tempat
  • Datuk Bandar
  • Rabai Besar
  • Mufti Besar
    		•
    Kedudukan politik
    Topik-topik lain

    Bukit Baitulmaqdis ( /hɑːrhəˈbaɪɪt/; juga dikenali sebagai Bukit Kuil atau Temple Mount dalam Bahasa Inggeris), Perkarangan Suci yang Mulia (Arab: الحرم الشريف, rumi: Haram al-Sharif), Kompleks Masjid al-Aqsa, atau ringkasnya al-Aqsa (IPA: /æl ˈæksə/; Masjid yang Terjauh Arab: المسجد الأقصى, rumi: al-Masjid al-Aqṣā), ialah sebuah kawasan suci yang terletak di Kota Lama Baitulmaqdis. Bukit ini merupakan salah satu tapak keagamaan paling penting bagi tiga agama iaitu Islam, Kristian, dan Yahudi.

    Dalam tradisi Islam, Bukit Baitulmaqdis merupakan lokasi terletaknya Masjid Al-Aqsa dan Kubah al-Sakhrah, serta dikenali sebagai tempat berlakunya peristiwa Israk dan Mikraj. Dalam tradisi Yahudi, ia dikenali sebagai Har haBayit (Bukit Bait Kudus) dan dipercayai sebagai lokasi Bait Kudus Pertama dan Kedua, yang dikaitkan dengan sejarah pergunungan Moriah. Dalam agama Kristian, bukit ini dihormati kerana hubungannya dengan kehidupan dan ajaran Yesus Kristus serta peristiwa-peristiwa penting yang disebut dalam Perjanjian Baru.

    Bukit Baitulmaqdis mempunyai nilai sejarah yang sangat mendalam, menjadi pusat ibadah dan politik selama beribu-ribu tahun. Kawasan ini juga sering menjadi subjek penghormatan, perebutan, dan konflik, menjadikannya salah satu lokasi paling signifikan dalam sejarah keagamaan dan geopolitik dunia.

    Sejarah

    [sunting | sunting sumber]

    Bukit Baitulmaqdis telah dihuni dan digunakan sebagai tapak ibadah selama lebih 3,000 tahun, menjadi salah satu kawasan paling suci dalam sejarah manusia. Pada zaman purba, kawasan ini berfungsi sebagai pusat spiritual dan politik bagi kerajaan-kerajaan kuno Israel dan Yehuda. Bukit ini dianggap sebagai lokasi Bait Kudus Pertama, yang dipercayai dibina oleh Nabi Sulaiman pada abad ke-10 SM, dan Bait Kudus Kedua, yang dibina selepas kepulangan orang Yahudi dari pembuangan di Babilon. Kemusnahan Bait Kudus Kedua pada tahun 70 M oleh Empayar Rom menandakan permulaan tempoh diaspora Yahudi dan menjadikan kawasan ini sebahagian daripada wilayah provinsi Rom Judea.

    Semasa zaman Empayar Byzantium, kawasan ini menjadi sebahagian daripada dunia Kristian, di mana tapak Bukit Baitulmaqdis dikaitkan dengan peristiwa-peristiwa dalam Perjanjian Lama dan Baru. Pada masa ini, kawasan tersebut memainkan peranan penting dalam tradisi keagamaan Kristian, meskipun tanpa kewujudan struktur Yahudi yang asal.

    Pada tahun 637 M, Bukit Baitulmaqdis ditakluki oleh tentera Islam di bawah Khalifah Umar bin Al-Khattab. Semasa pemerintahan Khalifah Abdul Malik bin Marwan dari Dinasti Umayyah, perubahan besar telah berlaku termasuklah pembinaan Kubah al-Sakhrah pada tahun 691 M di atas Batu Asas yang dianggap suci dalam tradisi Yahudi dan Islam. Tidak lama kemudian, Masjid Al-Aqsa juga dibina sebagai pusat ibadah, menjadikan kawasan ini amat penting dalam tradisi Islam sebagai tempat peristiwa Israk dan Mikraj.[1]

    Pada zaman , struktur-struktur Islam di Bukit Baitulmaqdis diubah menjadi gereja-gereja. Masjid Al-Aqsa dijadikan markas kesatria Templar, sementara Kubah al-Sakhrah dihiasi semula dengan simbol-simbol Kristian. Setelah penaklukan semula oleh Salahuddin al-Ayyubi pada abad ke-12, fungsi Islam kawasan ini dipulihkan, dan ia sekali lagi menjadi pusat ibadah umat Islam.[2]

    Pemerintahan pada abad ke-13 membawa peningkatan dalam seni bina Bukit Baitulmaqdis, termasuk pembinaan madrasah dan struktur tambahan. Semasa zaman Empayar Uthmaniyah, penambahbaikan kepada Kubah al-Sakhrah dan Masjid Al-Aqsa dijalankan, termasuk pembinaan semula kubah emas Kubah al-Sakhrah yang kini menjadi mercu tanda ikonik.

    Pada abad ke-20, Bukit Baitulmaqdis menjadi pusat konflik geopolitik yang sengit. Selepas Perang Enam Hari pada tahun 1967, Israel menawan Baitulmaqdis Timur, termasuk Bukit Baitulmaqdis. Walaupun kawasan ini secara rasmi diletakkan di bawah pentadbiran harian Wakaf Islam, Israel mengekalkan kawalan keselamatan penuh, mencetuskan ketegangan yang berterusan antara umat Islam, Yahudi, dan Kristian. Ketegangan ini semakin rumit dengan perbezaan tuntutan keagamaan dan nasionalis, menjadikan Bukit Baitulmaqdis sebagai salah satu tapak paling sensitif dari segi politik dan agama di dunia hari ini.

    Kepentingan dalam agama

    [sunting | sunting sumber]

    Islam

    [sunting | sunting sumber]

    Dalam Islam, Bukit Baitulmaqdis dikenali sebagai Haram al-Sharif (Perkarangan Suci yang Mulia) dan merupakan lokasi Masjid Al-Aqsa, masjid ketiga paling suci selepas Masjidil Haram di Mekah dan Masjid Nabawi di Madinah. Bukit ini juga menjadi tempat berdirinya Kubah al-Sakhrah (Dome of the Rock), yang dibina di atas Batu Asas (Foundation Stone). Batu Asas ini dipercayai sebagai tempat Nabi Muhammad SAW memulakan perjalanan ke langit dalam peristiwa Israk dan Mikraj. Kejadian ini menjadikan Bukit Baitulmaqdis sebagai pusat spiritual yang penting bagi umat Islam.[3]

    Kristian

    [sunting | sunting sumber]

    Bukit Baitulmaqdis turut memainkan peranan penting dalam agama Kristian kerana kaitannya dengan kehidupan dan ajaran Yesus Kristus. Bukit ini sering dikaitkan dengan lokasi-lokasi di mana Yesus mengajar, beribadat, dan berdebat dengan para pemimpin agama. Ia juga disebut dalam tradisi Kristian sebagai sebahagian daripada nubuatan akhir zaman yang terdapat dalam Perjanjian Baru. Walaupun bukan pusat utama ibadah, Bukit Baitulmaqdis tetap menjadi lokasi yang dihormati oleh penganut Kristian.

    Ciri seni bina

    [sunting | sunting sumber]

    Bukit Baitulmaqdis menempatkan beberapa mercu tanda utama, antaranya:

    • Masjid Al-Aqsa: Masjid yang terletak di bahagian selatan kawasan ini, menjadi tempat ibadah utama bagi umat Islam.[4]
    • Kubah al-Sakhrah: Struktur berkubah emas yang dibina di atas Batu Asas, simbol penting dalam tradisi Islam dan Yahudi.[5][6]
    • Musala al-Qibli: Ruang dewan solat dalam kawasan kompleks al-Aqsa.
    • Kubah Silsilah: Terletak di platform atas, kubah kecil ini dipercayai dibina semasa pemerintahan Khalifah Abdul Malik bin Marwan.[7]
    • Kolam Wuduk (al-Kas): Kolam ini digunakan oleh umat Islam untuk berwuduk sebelum solat. Dahulu ia disalurkan air melalui akuaduk dari Kolam Sulaiman di Bethlehem.[8]

    Bagi penganut agama Yahudi, Tembok Barat (Western Wall) ialah bahagian yang masih kekal daripada Bait Kudus Kedua. Tembok ini merupakan tempat paling suci bagi umat Yahudi untuk berdoa, kerana ia berada paling dekat dengan lokasi Bilik Maha Suci yang pernah wujud dalam Bait Kudus Kedua. Tembok ini juga dikenali sebagai HaKotel HaMa'aravi dalam bahasa Ibrani dan menjadi lokasi ziarah penting sejak zaman purba hingga ke hari ini.[9]

    Selain itu, kawasan Bukit Baitulmaqdis turut menempatkan beberapa terowong dan struktur bawah tanah seperti Great Sea Cistern dan Well of Souls. Terowong-terowong ini dipercayai berasal dari zaman Herodian dan digunakan untuk menyokong aktiviti keagamaan serta sistem bekalan air ke kawasan tersebut.[10]

    Isu kontemporari

    [sunting | sunting sumber]

    Bukit Baitulmaqdis kekal menjadi subjek utama dalam konflik politik dan agama, khususnya dalam konteks konflik Israel-Palestin. Selepas perang 1967, Israel mengambil alih kawalan ke atas Bukit Baitulmaqdis, namun pentadbiran harian kawasan ini diserahkan kepada Wakaf Islam di bawah penyeliaan Jordan. Walaupun terdapat perjanjian, Israel mengekalkan kawalan keseluruhan atas aspek keselamatan. Situasi ini kerap mencetuskan ketegangan antara pihak Islam dan Yahudi, terutamanya dalam isu hak akses dan penggunaan kawasan tersebut untuk ibadah.[11][12]

    Pada tahun 2004, dinding timur Bukit Baitulmaqdis rosak akibat gempa bumi, yang mengancam untuk meruntuhkan sebahagian tembok ke kawasan yang dikenali sebagai Kandang Kuda Sulaiman. Tidak lama kemudian, sebahagian tembok penahan yang menyokong jalan tanah menuju ke Pintu Maghribi runtuh, menyebabkan bahagian ini ditutup.[13][14] Pada tahun 2007, Pihak Berkuasa Antikuiti Israel (IAA) memulakan pembinaan jambatan pejalan kaki kayu sementara untuk menggantikan jalan tanah tersebut, yang mencetuskan bantahan daripada pemimpin Arab yang menganggap pembinaan tersebut sebagai ancaman kepada Masjid Al-Aqsa.[15] Penggalian arkeologi yang berkaitan dengan pembinaan ini juga mencetuskan kontroversi kerana sensitiviti keagamaan kawasan tersebut.[16]

    Pada tahun 2007, Wakaf Islam menggali parit sepanjang 400 meter (1,300 ka) di kawasan utara Bukit Baitulmaqdis sehingga ke Kubah al-Sakhrah untuk menggantikan kabel elektrik lama. Aktiviti ini mencetuskan bantahan daripada ahli arkeologi Israel, yang menuduh kerja tersebut sebagai tindakan vandalisme budaya yang mengancam peninggalan sejarah Yahudi di kawasan itu.[17] Tuduhan vandalisme seperti ini terus dilaporkan dalam tahun-tahun berikutnya, termasuk pada 2018 dan 2022.[18]

    Pada Julai 2017, satu insiden tembakan berlaku di Pintu Singa apabila tiga warga Arab-Israel menembak mati dua anggota polis Druze Israel sebelum mereka sendiri ditembak mati oleh pihak berkuasa. Serangan ini mengakibatkan kawasan tersebut ditutup buat sementara waktu, diikuti pemasangan alat pengesan logam di pintu masuk Bukit Baitulmaqdis. Langkah ini mencetuskan bantahan daripada pemimpin Muslim yang menganggapnya sebagai provokasi terhadap kebebasan beribadat.[19][20]

    Ketegangan yang berkaitan dengan penggalian arkeologi juga kekal sebagai isu utama. Projek seperti Temple Mount Sifting Project dijalankan oleh pihak Israel untuk menyaring tanah dari kawasan Bukit Baitulmaqdis yang telah digali secara tidak sah oleh pihak lain, termasuk untuk mendapatkan artifak sejarah. Namun, projek ini mencetuskan perdebatan kerana ia dianggap sebagai usaha untuk mengubah naratif sejarah kawasan ini.[21][22]

    Pada bulan Ramadan 2022, konfrontasi antara polis Israel dan umat Islam tercetus di Bukit Baitulmaqdis apabila sebahagian orang Palestin membaling batu dan mercun ke arah polis. Polis Israel bertindak balas dengan menahan ratusan individu dan menggunakan pelbagai langkah kawalan rusuhan, termasuk pencerobohan ke dalam Masjid Al-Aqsa untuk menahan mereka yang bersembunyi di dalam masjid.[23][24]

    Nota kaki

    [sunting | sunting sumber]

    Rujukan

    [sunting | sunting sumber]
    • Gibson, Shimon; Jacobson, David M. (1994). "The Oldest Datable Chambers on the Temple Mount in Jerusalem". The Biblical Archaeologist (dalam bahasa Inggeris). University of Chicago Press. 57 (3): 150–60. doi:10.2307/3210410. ISSN 0006-0895. JSTOR 3210410. S2CID 164027682.
    • Eliav, Yaron Z. (2005). God's Mountain: The Temple Mount in Time, Place, and Memory (dalam bahasa Inggeris). Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-8213-5.
    • Eliav, Yaron Z. (2008). "The Temple Mount in Jewish and Early Christian Traditions: A New Look". Dalam Tamar Mayer and Suleiman A. Mourad (penyunting). Jerusalem: Idea and Reality (dalam bahasa Inggeris). Routledge. m/s. 47–66. ISBN 978-1-134-10287-7.
    • Louis Finkelstein; William Horbury; William David Davies; John Sturdy (1999). The Cambridge History of Judaism (dalam bahasa Inggeris). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-24377-3.
    • Gonen, Rivka (2003). Contested Holiness: Jewish, Muslim, and Christian Perspectives on the Temple Mount in Jerusalem (dalam bahasa Inggeris). Jersey City, NJ: KTAV Publishing House, Inc. m/s. 4. ISBN 978-0-88125-798-4. OCLC 1148595286.
    • Ha'ivri, David (2006). Reclaiming the Temple Mount (dalam bahasa Inggeris). HaMeir L'David. ISBN 978-965-90509-6-3.
    • Hassner, Ron E. (2009). War on Sacred Grounds (dalam bahasa Inggeris). Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-4806-5.
    • Jonker, Louis (6 January 1990). "The Chronicler's portrayal of Solomon as the King of Peace within the context of the international peace discourses of the Persian era". Old Testament Essays (dalam bahasa Inggeris). 21 (3): 653–69. ISSN 1010-9919. Dicapai pada 29 November 2020.
    • Lundquist, John (2007). The Temple of Jerusalem (dalam bahasa Inggeris). Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-275-98339-0.
    • Mazar, Benjamin (1975). The Mountain of the Lord (dalam bahasa Inggeris). Doubleday & Company, Inc. ISBN 978-0-385-04843-9.
    • Negev, Avraham; Gibson, Shimon (2005). Archaeological Encyclopedia of the Holy Land (dalam bahasa Inggeris). Continuum International Publishing Group. ISBN 978-0-8264-8571-7.
    • Pruitt, Sarah (10 January 2014). "Fate of the Lost Ark Revealed?". history.com (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 29 November 2020.
    • Stefon, Matt (30 April 2020). "Solomon". Encyclopædia Britannica (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 29 November 2020.
    • "Holy of Holies". Encyclopædia Britannica (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 29 November 2020.
    • "Temple of Jerusalem". Encyclopædia Britannica (dalam bahasa Inggeris). 17 September 2020. Dicapai pada 29 November 2020.

    Pautan luar

    [sunting | sunting sumber]
    1. ^ Jerusalem.
    2. ^ "Holy of Holies" (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2023-11-23.
    3. ^ "Dome of the Rock Platform – Madain Project (en)". madainproject.com. Dicapai pada 2023-04-24.
    4. ^ Blair, Sheila S.; Bloom, Jonathan (1995). The Art and Architecture of Islam: 1250–1800 (dalam bahasa Inggeris). Yale University Press. m/s. 92–93.
    5. ^ "Dome of the Rock Platform – Madain Project (en)". madainproject.com (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2023-04-24.
    6. ^ Blair, Sheila S.; Bloom, Jonathan (1995). The Art and Architecture of Islam: 1250–1800 (dalam bahasa Inggeris). Yale University Press. m/s. 92–93.
    7. ^ Mazar, Benjamin (1975). The Mountain of the Lord. Garden City, New York: Doubleday. ISBN 978-0-385-04843-9.
    8. ^ "Photograph of the northern wall area" (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada |archive-url= requires |archive-date= (bantuan). Dicapai pada 2018-04-05.
    9. ^ Gibson, Shimon; Jacobson, David M. (1994). "The Oldest Datable Chambers on the Temple Mount in Jerusalem". The Biblical Archaeologist (dalam bahasa Inggeris). University of Chicago Press. 57 (3): 150–60.
    10. ^ Dvira, Zachi; Barkay, Gabriel (2021). "Jerusalem, The Temple Mount Sifting Project". Hadashot Arkheologiyot (dalam bahasa Inggeris). 133.
    11. ^ "Jerusalem's Temple Mount Flap – Archaeology Magazine Archive".
    12. ^ "Status Quo on the Temple Mount: Time for an Update?". The Jerusalem Post (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2023-11-23.
    13. ^ "Middle East – Warning over Jerusalem holy site". BBC News. Dicapai pada 2024-03-10.
    14. ^ "Jerusalem wall collapse sparks Jewish-Muslim row". The Sydney Morning Herald (dalam bahasa Inggeris). 17 February 2004.
    15. ^ "Syria slams Jerusalem works" (dalam bahasa Inggeris).
    16. ^ "Jerusalem Arabs Riot, Kassams Fired, After Old City Excavations" (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2023-11-23.
    17. ^ "Waqf Temple Mount excavation raises archaeologists' protests".
    18. ^ "Palestinians mark Ramadan by destroying Temple Mount antiquities". Israel Hayom (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2023-11-23.
    19. ^ "Temple Mount terrorists named, identified as 3 Israeli Arabs from Umm al-Fahm".
    20. ^ "Israeli police killed in attack near Jerusalem holy site".
    21. ^ Dvira, Zachi; Barkay, Gabriel (2021). "Jerusalem, The Temple Mount Sifting Project". Hadashot Arkheologiyot: Excavations and Surveys in Israel. 133. JSTOR 27131715.
    22. ^ "Temple Mount Sifting Project: Controversy and Significance".
    23. ^ "Jerusalem clashes destabilising for Israel and Palestine" (dalam bahasa Inggeris). The Economist. Dicapai pada 2023-11-23.
    24. ^ "Jerusalem,palestine" (dalam bahasa Inggeris).
    Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Bukit_Baitulmaqdis&oldid=6388621"